Εορτολόγιο: Αικατερίνη, Κατερίνα, Κατίνα, Κάτια, Καλοτίνα, Καίτη, Ρίνα Μερκούριος, Μερκούρης, Μέρκουρας, Μάρκορας, Μερκουρία.
25 Νοεμβρίου: Αγία Αικατερίνη – Η Αγία Αικατερίνη καταγόταν από οικογένεια ευγενών της Αλεξάνδρειας, «θυγάτηρ βασιλίσκου τινός ονομαζομένου Kώνστου», και μαρτύρησε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. (304 μ.Χ.) Ήταν ευφυέστατη και φιλομαθής.
Ήδη σε ηλικία δέκα οκτώ χρονών κατείχε τις γνώσεις της ελληνικής, ρωμαικής και λατινικής φιλολογίας και φιλοσοφίας, δηλαδή γνώριζε τα έργα του Oμήρου, του λατίνου ποιητή Bιργίλιου, του Aσκληπιού, του Iπποκράτη και Γαληνού των ιατρών, του Aριστοτέλη και του Πλάτωνα, του Φιλιστίωνα και του Eυσέβιου των φιλοσόφων, του Iαννή και Iαμβρή των μεγάλων μάγων, του Διονυσίου και της Σιβύλλης και άλλων. Ήταν όμως και άρτια καταρτισμένη στα δόγματα της χριστιανικής πίστης.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Όταν επί Μαξεντίου (υιός του Mαξιμιανού) διεξαγόταν διωγμός εναντίον των χριστιανών, η Αικατερίνη δε φοβήθηκε, αλλά με παρρησία διέδιδε πώς ο Ιησούς Χριστός είναι ο μόνος Αληθινός Θεός. Για το λόγο αυτό συνελήφθη από τον έπαρχο της περιοχής, ο οποίος προσπάθησε με συζητήσεις να την πείσει να αρνηθεί την πίστη της. Όταν ο έπαρχος διαπίστωσε την ανωτερότητά των λόγων της Αικατερίνης, συγκάλεσε δημόσια συζήτηση με τους πιο άξιους ρήτορες της Αλεξάνδρειας, τους οποίους όμως η Αικατερίνη αποστόμωσε. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιοι από τους συνομιλητές της Αικατερίνης πείσθηκαν για τους λόγους της και ασπάστηκαν την Χριστιανική Πίστη.
Μπροστά σε αυτή την κατάληξη, ο έπαρχος διέταξε να τη βασανίσουν σκληρά με την ελπίδα πώς η αγία θα λύγιζε και θα αρνιόταν τον Χριστό. Όμως η Αικατερίνη έμεινε ακλόνητη στην πίστη της. Τελικά αποκεφαλίσθηκε, ύστερα από διαταγή του έπαρχου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ἡ ἀμνάς σου Ἰησοῦ, κράζει μεγάλη τῇ φωνῇ. Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ, καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ, καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι τῷ βαπτισμῷ σου· καὶ πάσχω διὰ σέ, ὡς βασιλεύσω σὺν σοί, καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ, ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί· ἀλλ᾽ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου τὴν μετὰ πόθου τυθεῖσάν σοι. Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὴν πανεύφημον νύμφην Χριστοῦ ὑμνήσωμεν, Αἰκατερίναν τὴν θείαν καὶ πολιοῦχον Σινᾶ, τὴν βοήθειαν ἡμῶν καὶ ἀντίληψιν· ὅτι ἐφίμωσε λαμπρῶς, τοὺς κομψοὺς τῶν ἀσεβῶν, τοῦ Πνεύματος τῇ δυνάμει, καὶ νῦν ὡς Μάρτυς στεφθεῖσα, αἰτεῖται πᾶσι τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τὴν σοφίαν ἄνωθεν, κομισαμένη τοῦ λόγου, τῶν ῥητόρων ἤλεγξας, τὰς φληναφίας εὐτόνως· κάλλεσι, τῆς παρθενίας ὡραϊσμένη, αἵμασι, τῆς μαρτυρίας πεποικιλμένη· διὰ τοῦτό σε ὡς νύμφην, Αἰκατερίνα Χριστὸς προσήκατο.
Έτερον Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Χορείαν σεπτήν, ἐνθέως φιλομάρτυρες, ἐγείρατε νῦν, γεραίροντες τὴν πάνσοφον, Αἰκατερίναν· αὕτη γάρ, ἐν σταδίῳ τὸν Χριστὸν ἐκήρυξε, καὶ τὸν ὄφιν ἐπάτησε, ῥητόρων τὴν γνῶσιν καταπτύσασα.
Μεγαλυνάριον
Νύμφη τοῦ Σωτῆρος πανευκλεής, αἴγλῃ παρθενίας,καὶ σοφίας τῇ καλλονῇ, καὶ μαρτύρων ἄθλοις, λαμπρῶς πεποικιλμένη,Αἰκατερίνα ὤφθης ὡς καλλιπάρθενος.
Ὁ Οἶκος
Τὴν ἐκ Θεοῦ σοφίαν λαβοῦσα παιδόθεν ἡ Μάρτυς, καὶ τὴν ἔξω καλῶς σοφίαν πᾶσαν μεμάθηκε, γνοῦσα δὲ ἐκ ταύτης τὴν τῶν στοιχείων κίνησίν τε καὶ ποίησιν κατὰ λόγον, καὶ τὸν αὐτὰ ἐξ ἀρχῆς διὰ λόγου ποιήσαντα, αὐτῷ τὴν εὐχαριστίαν ἐν νυκτὶ καὶ ἡμέρᾳ προσέφερε· τὰ δὲ εἴδωλα καθεῖλε, καὶ τοὺς ταῦτα ἀφρόνως λατρεύοντας, Ῥητόρων τὴν γνῶσιν καταπτύσασα.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Μολοῦσα εὐθαρσῶς, πρὸς ἀγῶνας τρισμάκαρ, ἀνδρείως τὸν Χριστόν, ὡμολόγησας Μάρτυς, καὶ τύραννον ἤλεγξας, δυσσεβῆ καὶ παράφρονα, καὶ κατῄσχυνας, ῥητορευόντων τὰ στίφη, καὶ ἀνέδραμες, εἰς οὐρανίους σκηνώσεις· διὸ σε δοξάζομεν.
Έτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ.
Ἡ παρθένος καὶ σεμνή, Αἰκατερῖνα ἡ σοφή, τῇ δυνάμει τοῦ Χριστοῦ, ἐπιρρωσθεῖσα ἀληθῶς, ἀγαλλομένη εἰσέρχεται ἐν σταδίῳ, καὶ τύραννον ὠμόν, καταβαλοῦσα στερρῶς, καὶ πᾶσαν τὴν πληθύν, τῶν δυσσεβούντων ἐχθρῶν, μετ’ εὐφροσύνης ἔψαλλεν, ἀκαταπαύστως μεγάλῃ φωνῇ· Χριστέ μου δόξα, Σωτὴρ καὶ ῥύστα, σὺ οὖν δέξαι τὸ πνεῦμά μου.
Έτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς.
Ἀλεξανδρέων ἡ λαμπρὰ καὶ θεία πόλις, ἐπὶ τῇ μνήμῃ σου σεμνὴ πανηγυρίζει, καὶ γεραίρει τοὺς ἄθλους σου Αἰκατερῖνα οὓς ἔτλης γενναιοφρόνως ὑπὲρ Χριστοῦ· καὶ μέγα βρενθυομένη σοι ἐκβοᾷ· Ὦ Παρθένε πολύαθλε, εἰς οὐρανίους σκηνάς, συνοῦσα νῦν τῷ Κτίστῃ σου, χαῖρε Μάρτυς πανθαύμαστε.
Έτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τὴν σοφίαν τὴν ὄντως ἐξ Οὐρανοῦ, διὰ στόματος Μάρτυς τοῦ Μιχαήλ, λαβοῦσα πανεύφημε, καὶ ἐν ἄθλοις ἀήττητε, τῇ μὲν σοφίᾳ τῇ ἔξω, τοὺς Ῥήτορας ἔπτηξας, τῇ δὲ σοφίᾳ τῇ θείᾳ, τὴν πλάνην ἐμείωσας· ὅθεν καθορῶν σου, τὸν ἀγῶνα ὁ Κτίστης, παρέστη ἐνισχύων σε. Δεῦρο λέγων ἀνάβηθι· οἱ θησαυροὶ γὰρ σε μένουσι· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
571 π.Χ. – Ο Σέρβιος Τύλλιος, βασιλιάς της Ρώμης, εορτάζει με θρίαμβο τη νίκη του επί των Ετρούσκων.
1034 – Πεθαίνει ο βασιλιάς Μάλκολμ Β΄ της Σκωτίας. Το θρόνο κληρονομεί ο εγγονός του, Ντάνκαν Α΄ της Σκωτίας, γιος της Μπέθοκ και του Κρίναν του Ντάνκελντ.
1120 – Ο Γουλιέλμος Άντελιν, γιος και διάδοχος του Ερρίκου Α΄ της Αγγλίας, πνίγεται σε ναυάγιο στη Μάγχη.
1177 – Ο Βαλδουίνος Δ΄ της Ιερουσαλήμ και ο Ραϋνάλδος του Σατιγιόν νικούν τον Σαλαντίν στη μάχη του Μονζιζάρ.
1343 – Τσουνάμι, που προκλήθηκε από σεισμό στη Τυρρηνική θάλασσα, καταστρέφει μεταξύ άλλων τη Νάπολη και το Αμάλφι.
1487 – Η Ελισάβετ της Υόρκης στέφεται βασίλισσα της Αγγλίας.
1491 – Η πολιορκία της Γρανάδας, του τελευταίου προπύργιου των Μαυριτανών στην Ισπανία, τερματίζεται με τη Συνθήκη της Γρανάδας.
1783 – Αμερικανική Επανάσταση: Τα τελευταία βρετανικά στρατεύματα αποχωρούν από τη Νέα Υόρκη, τρεις μήνες μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων.
1826 – Η φρεγάτα Ελλάς φτάνει στο Ναύπλιο για να γίνει η πρώτη ναυαρχίδα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού.
1833 – Ένας ισχυρότατος υποθαλάσσιος σεισμός χτυπά τη Σουμάτρα, δημιουργώντας ένα τεράστιο τσουνάμι σε όλο το μήκος των ακτών της Ινδονησίας.
1864 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Μία ομάδα Συνομόσπονδων μυστικών πρακτόρων, αυτοαποκαλούμενοι Συνομόσπονδος Στρατός του Μανχάταν, βάζει φωτιά σε περισσότερα από 20 σημεία σε μία ανεπιτυχή προσπάθεια να κάψει τη Νέα Υόρκη.
1905 – Ο πρίγκιπας Κάρολος της Δανίας φτάνει στη Νορβηγία για να στεφθεί βασιλιάς ως Χάακον Ζ΄ της Νορβηγίας.
1915 – Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν παρουσιάζει τις εξισώσεις πεδίου της γενικής σχετικότητας στην Πρωσική Ακαδημία Επιστημών.
1918 – Η Βοϊβοντίνα ανακηρύσσει την απόσχισή της από την Αυστροουγγαρία για να ενταχθεί στο Βασίλειο της Σερβίας.
1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Πρώτη πτήση του de Havilland Mosquito και του Martin B-26 Marauder.
1942 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Διεξάγεται η μάχη του Γοργοποτάμου, κατά την οποία αντιστασιακοί του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ, υπό το συντονισμό Βρετανών πρακτόρων, ανατινάζουν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου.
1943 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Επανιδρύεται το κράτος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.
1947 – Μακαρθισμός: Δημιουργείται η Μαύρη Λίστα του Χόλυγουντ.
1960 – Δολοφονούνται στη Δομινικανή Δημοκρατία οι αδελφές Μιραμπάλ.
1963 – Πραγματοποιείται στην Ουάσινγκτον η κηδεία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.
1963 – Πραγματοποιείται στο Φορτ Γουόρθ (Τέξας) η κηδεία του Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ.
1968 – Έρχεται στη δημοσιότητα επιστολή του Ουίνστον Τσώρτσιλ με ημερομηνία 28 Απριλίου 1945, στην οποία αποκαλύπτει ότι ο Ιωσήφ Στάλιν συναίνεσε εν λευκώ στη βρετανική επέμβαση κατά του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά.
1970 – Στην Ιαπωνία, ο συγγραφέας Γιούκιο Μισίμα και ένας συμπατριώτης του πραγματοποιούν τελετουργικό χαρακίρι μετά από μία αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
1973 – Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, επικεφαλής της χούντας των συνταγματαρχών, ανατρέπεται μετά από πραξικόπημα με επικεφαλής τον ταξίαρχο Δημήτριο Ιωαννίδη.
1975 – Το Σουρινάμ αποκτά την ανεξαρτησία του από την Ολλανδία.
1984 – Τριάντα έξι κορυφαίοι μουσικοί συγκεντρώνονται σ’ ένα στούντιο για να ηχογραφήσουν το Do They Know It’s Christmas? της Band Aid προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την αντιμετώπιση του λιμού στην Αιθιοπία.
Γεννήσεις
1253 – Αικατερίνη, πριγκίπισσα της Αγγλίας
1454 – Αικατερίνη Κορνάρο, βασίλισσα της Κύπρου
1562 – Λόπε δε Βέγα, Ισπανός συγγραφέας
1820 – Φρειδερίκος Γουλιέλμος Β΄, πρίγκιπας της Έσσης
1844 – Καρλ Μπεντς, Γερμανός μηχανικός και επιχειρηματίας
1863 – Ίον Καντακουζηνός, Ρουμάνος ιατρός
1881 – Πάπας Ιωάννης ΚΓ΄
1889 – Μιχάλης Τόμπρος, Έλληνας γλύπτης
1900 – Ρούντολφ Ες, Γερμανός αξιωματικός των SS
1911 – Νίκος Κρανιδιώτης, Κύπριος διπλωμάτης και λογοτέχνης
1915 – Αουγούστο Πινοσέτ, Χιλιανός στρατηγός και πολιτικός
1922 – Αριστοτέλης Νικολαΐδης, Έλληνας συγγραφέας
1922 – Κώστας Νικολόπουλος, Έλληνας εκδότης
1923 – Μάουνο Κόιβιστο, Φινλανδός πολιτικός
1941 – Ελένη Καραΐνδρου, Ελληνίδα συνθέτρια
1941 – Χρήστος Παπανικολάου, Έλληνας αθλητής
1942 – Μίμης Παπαϊωάννου, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1951 – Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, Ισπανός συγγραφέας και δημοσιογράφος
1951 – Τζόνι Ρεπ, Ολλανδός ποδοσφαιριστής
1954 – Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β΄
1960 – Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι τζούνιορ, Αμερικανός δημοσιογράφος, εκδότης και δικηγόρος
1971 – Κριστίνα Άπλγκεϊτ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1981 – Τσάμπι Αλόνσο, Ισπανός ποδοσφαιριστής
1984 – Αντόνιο Πουέρτα, Ισπανός ποδοσφαιριστής
1986 – Κέιτι Κάσιντι, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
Θάνατοι
311 – Πέτρος Α΄, Πατριάρχης Αλεξανδρείας
1034 – Μάλκολμ Β΄, βασιλιάς της Σκωτίας
1120 – Γουλιέλμος Άντελιν, δούκας της Νορμανδίας
1185 – Πάπας Λούκιος Γ΄
1239 – Αλβέρτος Δ’, κόμης του Χάμπσμπουργκ
1314 – Τζων Μπάλλιολ, βασιλιάς της Σκωτίας
1418 – Ερρίκος Μπωφόρ, 2ος κόμης του Σόμερσετ
1560 – Αντρέα Ντόρια, Ιταλός ναύαρχος
1761 – Αλέξανδρος Τυρναβίτης, Έλληνας δάσκαλος
1763 – Αββάς Πρεβώ, Γάλλος συγγραφέας
1841 – Φράνσις Λέγκατ Τσάντρυ, Άγγλος γλύπτης
1885 – Αλφόνσος ΙΒ’, βασιλιάς της Ισπανίας
1896 – Σπυρίδων Ξύνδας, Έλληνας συνθέτης
1950 – Γιοχάνες Βίλχελμ Γένσεν, Δανός συγγραφέας
1957 – Γεώργιος, πρίγκιπας της Ελλάδας
1959 – Ζεράρ Φιλίπ, Γάλλος ηθοποιός
1963 – Βασίλειος Ιωαννίδης, Έλληνας θεολόγος
1967 – Οσίπ Ζάντκιν, Ρώσος καλλιτέχνης
1968 – Άπτον Σίνκλερ, Αμερικανός συγγραφέας
1970 – Γιούκιο Μισίμα, Ιάπωνας συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης
1974 – Ου Θαντ, Βιρμανός διπλωμάτης
1974 – Νικ Ντρέικ, Βρετανός τραγουδοποιός
1998 – Νέλσον Γκούντμαν, Αμερικανός φιλόσοφος
1998 – Φιατάου Πενιτάλα Τίο, γενικός κυβερνήτης του Τουβαλού
2005 – Ρίτσαρντ Μπερνς, Άγγλος οδηγός αγώνων
2005 – Τζορτζ Μπεστ, Ιρλανδός ποδοσφαιριστής
2008 – Αντώνης Βρατσάνος, Έλληνας στρατιωτικός
2016 – Φιντέλ Κάστρο, Κουβανός πολιτικός
2016 – Ντέηβιντ Χάμιλτον, Άγγλος φωτογράφος
2017 – Σοτίρ Φερράρα, Ιταλός επίσκοπος
2020 – Ντιέγκο Μαραντόνα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
