Παγκόσμιο σοκ προκαλούν οι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία και τη Συρία, οι οποίοι ήδη έχουν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 4.000 ανθρώπων και έρχονται σε μια στιγμή που η γειτονική χώρα έχει μπει για τα καλά στην προεκλογική περίοδο, με φόντο τραγικά οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα.
ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
Οι καταρρεύσεις κτιρίων σε… ζωντανή σύνδεση από τους συνεχείς φονικούς μετασεισμούς και το δράμα εκατομμυρίων πολιτών κυρίως στην τουρκική επικράτεια, πρέπει να κινητοποιήσουν άμεσα την παγκόσμια κοινότητα, καθώς στην τουρκοσυριακή μεθόριο, βρίσκεται σε εξέλιξη μια ανθρωπιστική τραγωδία τεραστίων διαστάσεων και σε κάποιο βαθμό αντίστοιχη της συμφοράς στην Ουκρανία. Μάλιστα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η περιοχή όπου χτύπησε ο Εγκέφαλος, αποτελεί βασικό σημείο εισόδου προσφύγων από τη Συρία. Ο Ερντογάν πρέπει πλέον να χαράξει νέο πλαίσιο πολιτικής έως τις εκλογές και είναι ενδεχόμενη η επανεκλογή του, αν κινηθεί γρήγορα σε συντονισμό με τη διεθνή κοινότητα και κυρίως με τη Δύση, με την οποία έχει ανοίξει πολλά μέτωπα την τελευταία περίοδο.
Κάθε λεπτό που περνάει ο αριθμός των νεκρών μεγαλώνει και οι ζημιές είναι ανυπολόγιστες. Είναι σαν να γκρεμίστηκε μια ολόκληρη Ελλάδα, καθώς ο πληθυσμός των περιοχών που επηρεάζονται άμεσα από τη φονική δραστηριότητα του Εγκέλαδου, ξεπερνά τα 10 εκατομμύρια κατοίκους! Η ισχύς του μεγάλου σεισμού, μεγέθους 7,8 Ρίχτερ ισοδυναμεί με την έκρηξη 130 ατομικών βομβών!!! Τρομακτικό και συνάμα ανατριχιαστικό. Ο ανθρώπινος πόνος αβάστακτος και η αγωνία για το αύριο μίας μεγάλης γεωγραφικής περιφέρειας είναι εξαιρετικά ζοφερό έως… κατάμαυρο. Χιλιάδες κτίρια κατέρρευσαν, σημαντικές υποδομές έχουν πληγεί, ενώ σύμφωνα με τους σεισμολόγους, η περιοχή θα χορεύει στον χορό των πολλών Ρίχτερ για πολλές εβδομάδες.
Η αντιμετώπιση της κατάστασης είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τον Ερντογάν εάν θέλει να κερδίσει τις εκλογές, ενώ δεν λείπουν και οι κατηγορίες ότι η κατάρρευση των κτιρίων σαν… τραπουλόχαρτα, είναι το αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης ανοικοδόμησης, κυρίως από φίλους του Σουλτάνου, χωρίς να τηρούνται ακόμη και τα πλέον στοιχειώδη στάνταρντς της αντισεισμικής προστασίας και θωράκισης των κτιρίων. Είναι δεδομένο ότι μετά τη λήξη του επταήμερου πένθους που έχει κηρυχθεί στη γειτονική χώρα, θα έρθουν στο φως πολλές αποκαλύψεις, καθώς οι αντίπαλοι του Ερντογάν, δεν θα αφήσουν μια τεραστίων διαστάσεων εθνική τραγωδία, χωρίς να την αξιοποιήσουν πολιτικά. Ωστόσο, το γεγονός αυτό καθαυτό πέραν της ανθρωπιστικής και πολιτικής παραμέτρου, προσλαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις…
Από το “Mitsotakis yiok” στο “Thank you Kyriakos”
Η Τουρκία βρίσκεται στη δίνη μιας τεράστιας εθνικής τραγωδίας, την ίδια στιγμή που ο Ερντογάν έχει ανοίξει μέτωπα με την Ελλάδα και τη Δύση.
Κατ΄ αρχάς, η άμεση απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να σταλεί βοήθεια στη γειτονική χώρα, έφερε τις δύο χώρες πιο κοντά, καθώς υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ερντογάν. Έτσι, από το “Mitsotakis yiok” περάσαμε στο “Thank you Kyriakos”. Επιπλέον, η έκφραση των πιο ειλικρινών συλλυπητηρίων, της συμπάθειας και της συμπαράστασης από την Ελληνική πολιτική ηγεσία και τους απλούς πολίτες στα social media, προκάλεσαν ένα κύμα θετικότατων αντιδράσεων από τον μέσο Τούρκο πολίτη.
Οι ευχαριστίες του τουρκικού λαού
Η Ελλάδα και το Ισραήλ, δύο από τις χώρες με τις οποίες ο Ερντογάν έχει τις χειρότερες σχέσεις, ανταποκρίθηκαν άμεσα για την αποστολή βοήθειας.
Στα social media χιλιάδες Τούρκοι πολίτες ασκούν δριμεία κριτική στους Τούρκους πολιτικούς, τους οποίους μέμφονται για την εχθρική στάση που κρατάνε απέναντι τους. Μάλιστα, εκφράζουν ένα μεγάλο “ευχαριστώ” προς την Ελλάδα και το Ισραήλ, αντιπαραβάλλοντας τη σιωπή ή την αργοπορία δεκάδων μουσουλμανικών χωρών. Κοντά στην Ελλάδα και το Ισραήλ, η τρίτη χώρα που ανταποκρίθηκε ήταν το Αζερμπαϊτζάν. Τούρκοι πολίτες δεν δίστασαν μάλιστα να αφήσουν αιχμές ή να πετάξουν “καρφιά” προς φιλικές μουσουλμανικές χώρες, όπως το Κατάρ.
Νέα δεδομένα για την Τουρκία
Ο Ερντογάν είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί με ταπεινότητα ότι σε αυτές τις δύσκολες ώρες για τη χώρα του, η Ελλάδα και άλλες 10 χώρες της Ευρώπης, μαζί με το Ισραήλ, ζήτησαν να βοηθήσουν.
Η Ελλάδα ήδη έχει αποστείλει επίλεκτο τμήμα της Ειδικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών, ενώ δυστυχώς, είναι αδύνατη η παροχή βοήθειας προς τη Συρία, καθώς η εμφύλια σύρραξη στη χώρα, δεν επιτρέπει κινήσεις υψηλού ρίσκου.
Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες ουσιαστικής προσέγγισης μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας, τις οποίες δεν μπορεί να αγνοήσει ή να προσπεράσει ο Ερντογάν. Οι… παλαβομάρες του, και οι απειλές περί… εισβολής τουρκικών στρατευμάτων εντός της Ελληνικής επικράτειας και μάλιστα… νύχτα, αυτή τη στιγμή, δεν μπορούν να έχουν αντίκρισμα, ούτε καν για εγχώρια κατανάλωση, προς ικανοποίηση των φανατικών και του κυβερνητικού του εταίρου και επικεφαλής των “Γκρίζων Λύκων”, Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και το Αύγουστο του 1999 με τον καταστροφικό σεισμό στον Μαρμαρά, όπου έχασαν τη ζωή τους πάνω από 17.000 άτομα, τον οποίο ακολούθησε ο καταστροφικός σεισμός της Αθήνας στις 7 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους.
Τότε, οι δύο χώρες ήρθαν πολύ κοντά, σβήνοντας κατά κάποιο τρόπο πολλές από τις άσχημες στιγμές που ακολούθησαν μετά την κρίση των Ιμίων στο τέλος Ιανουαρίου του 1996. Η κρίση στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας το 1996 και το σκληρό μπρα ντε φερ με την κυβέρνηση Τσιλέρ, επί πρωθυπουργίας Σημίτη, ακολούθησε ένα διάστημα ηρεμίας όταν τα ηνία της γειτονικής χώρας ανέλαβε ο Μπουλέντ Ετζεβίτ, πριν έρθει στα πράγματα ο Ερντογάν, ο οποίος έγινε και κουμπάρος αργότερα με τον τότε πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή.
Η διπλωματία των σεισμών και των κουμπάρων μετά το 1999, είχε ως αποτέλεσμα, οι δύο χώρες να έρθουν πιο κοντά και η… διαμάχη να… περιοριστεί σε αψιμαχίες στον ουρανό του Αιγαίου, ανάμεσα στα πολεμικά αεροσκάφη των δύο χωρών, χωρίς όμως αυτές να είναι αναίμακτες. Σήμερα, όλοι πιστεύουν ότι έστω και 3 μήνες πριν από τις εκλογές, ο Ερντογάν, είναι υποχρεωμένος να βαδίσει στον… ίσιο δρόμο. Ο ιστορικός αναθεωρητισμός της Τουρκίας και οι απειλές δεν μπορούν να κόψουν… εισιτήρια, μπροστά σε μια τέτοια ανθρωπιστική καταστροφή.
Αν ο Ερντογάν θέλει να επανεκλεγεί πρέπει να ρίξει το βάρος στη δημιουργία θετικών εντυπώσεων μέσα από την άμεση παροχή βοήθειας σε δυστυχισμένους ανθρώπους, αλλά και την ταχεία εφαρμογή ενός σχεδίου ανοικοδόμησης των πληγεισών περιοχών. Μόνο αυτό μπορεί να του δώσει πόντους και όχι οι απειλές προς την Ελλάδα, η οποία ανταποκρίθηκε πρώτη για την προσφορά βοήθειας. Ταυτόχρονα, η Τουρκία, εκ των πραγμάτων και λόγω του μεγέθους της συμφοράς, δεν μπορεί να σκέφτεται τα… F-16 ή να κάνει άλλα… όνειρα! Από δω και πέρα αρχίζουν τα πολύ πολύ δύσκολα…
Το κόστος ανοικοδόμησης και η… παγίδα για την Τουρκία
Το κόστος ανοικοδόμησης των περιοχών θα ανέλθει σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και έρχεται σε μια περίοδο, όπου η τουρκική οικονομία διατηρείται όρθια με… νύχια και με δόντια.
Είτε εκλεγεί ο Ερντογάν είτε ο Κιλιντσάρογλου είτε κάποιος άλλος, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ξεκινήσει τη θητεία του με μια βαρύτατη κληρονομιά. Το 2023 δεν είναι 2020. Ο μεγαλύτερος σεισμός στο Γκαζιαντέπ, μεγέθους 7,8 Ρίχτερ, ήταν 33 φορές πιο ισχυρός από αυτόν που έγινε στις 23 Ιανουαρίου του 2020 στα τουρκοιρανικά σύνορα, στην επαρχία Βαν. Και τότε οι ζημιές ήταν μεγάλες, αλλά σε σχέση με αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι σαν να στραπατσαρίστηκε ένα… αυτοκίνητο.
Η Τουρκία θα επιχειρήσει να ανοικοδομήσει την περιοχή με εσωτερικούς πόρους ή θα δεχθεί οικονομική βοήθεια από μη ευρωπαϊκές χώρες, με τα αντίστοιχα ανταλλάγματα. Από την άλλη πλευρά, η Δύση εδώ και τρία χρόνια ψάχνει την ευκαιρία ώστε να… χώσει την Τουρκία στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με δεδομένη την τραγική κατάσταση που παρουσιάζει η οικονομία της. Έτσι, θα μπορούσε να τις επιβάλλει σκληρούς οικονομικούς όρους και μια σειρά από πολιτικούς και γεωπολιτικούς όρους.
Είτε τώρα είτε μετά τις εκλογές, ο Τούρκος Πρόεδρος καλείται να βρει πολύτιμους πόρους για να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης σε μια ισοπεδωμένη περιοχή, σαν όλες αυτές που ισοπεδώθηκαν στην Ουκρανία από τους πυραύλους και τα πολεμικά αεροσκάφη του Πούτιν. Από πού θα βρει λεφτά η Τουρκία, από τη στιγμή που δεν έχει ούτε συναλλαγματικά διαθέσιμα, ενώ ο μέσος πολίτης έχει μπει στην πρέσα; Θα ανταποκριθούν και μέχρι ποιου βαθμού ο φίλος του Ερντογάν, Βλαντιμίρ Πούτιν ή οι Καταριανοί; Θα παράσχουν μια τόσο μεγάλη οικονομική βοήθεια οι ΗΠΑ και η Ευρώπη και με ποια ανταλλάγματα; Θα ζητήσει η Τουρκάι τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας ή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου;
Τα προαναφερόμενα είναι ζητήματα τα οποία θα απαντηθούν στο άμεσο μέλλον, με κάποιον τρόπο. Το τεράστιο κόστος ανοικοδόμησης θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να το σηκώσει η Τουρκία, με βάση τα χάλια που έχει σήμερα η οικονομία της. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο καταστροφικός σεισμός ανοίγει τον δρόμο για σημαντικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα με σημείο αναφοράς τις προσεχείς εκλογές, την επόμενη μέρα αυτών, τις σχέσεις της Τουρκίας με την υπόλοιπη Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, τον περιορισμένο ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και πολλά άλλα που αποτελούν ζητούμενα απέναντι στον αναθεωρητισμό του Ερντογάν. Όποιος πιστεύει ότι μπορεί να καλύψει το κόστος ανοικοδόμησης μιας περιοχής που ισοπεδώθηκε σαν να έπεσαν 130 ατομικές βόμβες, τότε μάλλον δεν έχει καταλάβει, το μέγεθος της συμφοράς. Μιλάμε για ριζική ανατροπή του σκηνικού στη γειτονική χώρα, με ευρύτερες προεκτάσεις…
