Εορτολόγιο: Σοφιανός, Σοφούλης, Σοφία, Σόνια, Σοφιανή, Σόφη, Σοφίνα, Φιφή, Σοφούλα, Σοφίτσα, Σοφάκι Πίστη, Πίστις Ελπίδα, Ελπίς Αγάπιος, Αγάπη Σοφιάννα Αγαθοκλής, Αγαθοκλέας, Αγαθόκλεος, Αγαθόκλεια Ολιβιανός, Ολβιανός, Ολιβία, Ολίβια * Παντολέων, Παντολέοντας, Παντολεοντής, Παντολεοντία, Παντολεοντή Πηλεύς, Πηλέας.
17 Σεπτεμβρίου: Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη – Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους από το χωρίο της Καινής Διαθήκης: «νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.» ( Α’ Κορινθίους. 13:13).
Η Αγία Σοφία, τίμια και θεοσεβής γυναίκα, γρήγορα χήρεψε και με τις τρεις κόρες της ήλθε στη Ρώμη. Εκεί καταγγέλθηκαν ως φημισμένες χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι οι τέσσερις γυναίκες ήταν χριστιανές και διέταξε να τις συλλάβουν.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Αφού απομόνωσαν τη μητέρα, άρχισαν να ανακρίνουν τις κόρες. Πρώτη παρουσιάστηκε στο βασιλιά η δωδεκάχρονη Πίστη. Με δελεαστικούς λόγους ο Ανδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να αρνηθεί το Χριστό και θα της χορηγούσε τα πάντα, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή, αλλά αντιμετώπισε το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής. Τα λόγια της Αγίας Γραφής αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστης: «ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ» (Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Τότε, μετά από βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Επίσης με τα λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η δεκάχρονη Ελπίδα, όταν τη ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια βασανιστήρια: «ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν» (Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Αμέσως τότε και αυτή αποκεφαλίστηκε.
Αλλά δεν υστέρησε σε απάντηση και η εννιάχρονη Αγάπη. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ Χριστοῦ» (Β’ Θεσσαλ. 3: 5). Βέβαια δεν άργησαν να αποκεφαλίσουν και αυτή.
Περήφανη για τα παιδιά της η Σοφία, ενταφίασε με τιμές τις κόρες της και παρέμεινε για τρεις μέρες στους τάφους τους, παρακαλώντας το Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και η Σοφία παρέδωσε το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφία ἐκθρέψασα, κατὰ τὴν κλῆσιν σεμνή, τᾶς τρεῖς θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως σκάμασιν ὅθεν τῆς ἄνω δόξης, σὺν αὐταὶς κοινωνοῦσα, πρέσβευε τῷ Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι τοὶς σὲ τιμώσι, χάριν καὶ ἔλεος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Χαίρει ἔχουσα ἡ Ἐκκλησία, σὲ καὶ τέκνα σου καύχημα θεῖον, καὶ γηθοσύνως εὐφημεῖ σε κραυγάζουσα. Σύ μου ὑπάρχεις τὸ καύχημα, καὶ τῶν σῶν τέκνων τὰ πάντιμα λείψανα, μάρτυρες ἔνδοξοι, Σοφία, Πίστις, Ἐλπὶς καὶ Ἀγάπη, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύσατε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ὡς ἐλαία κατάκαρπος ἀνεβλάστησας ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου, Σοφία μάρτυς σεμνὴ καὶ προσήγαγες Χριστῷ καρπὸν ἡδύτατον τοὺς τῆς νηδύος σου βλαστούς, δι’ ἀγώνων εὐαγῶν, Ἀγάπην τε καὶ Ἐλπίδα σὺν τῇ θεόφρονι Πίστει· μεθ’ ὧν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
᾿Εν ταῖς μάρτυσι λάμπεις Σοφία ἔνδοξε, καὶ στεφάνοις τῆς νίκης περικοσμεῖσαι λαμπροῖς· δι᾿ ὃ ἐν ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς εὐφημοῦμέν σε, ὅτι θυγάτρια σεμνὰ τῷ μαρτυρίῳ ὁδηγεῖς, ᾿Αγάπην Πίστιν ᾿Ελπίδα· μεθ᾿ ὧν μὴ παύσῃ πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος α’. Χορὸς ἀγγελικὸς.
Σοφίας τῆς σεμνῆς, ἱερώτατοι κλάδοι, ἡ Πίστις καὶ Ἐλπίς, καὶ Ἀγάπη δειχθεῖσαι, σοφίαν ἀπεμώραναν, τῶν Ἑλλήνων ἐν χάριτι, καὶ ἀθλήσασαι, καὶ νικηφόροι φανεῖσαι, στέφος ἄφθαρτον, παρὰ τοῦ πάντων Δεσπότου, Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.
Ὁ Οἶκος
Ὅτε εἰς πάντα τὰ πέρατα, τὸ ἀθέμιτον ἐξελήλυθε πρόσταγμα, θύειν εἰδώλοις καὶ σπένδεσθαι, καὶ βωμοὺς δαιμόνων, καὶ ναοὺς εὐτρεπίζεσθαι, πρὸς ἀνθρώπων ἀπώλειαν, τότε αἱ πανεύφημοι καὶ καλλιπάρθενοι, ὡς ἀστέρες ἐξέλαμψαν, ζόφον ἀθεϊας καὶ ἀγνωσίας ἐλαύνουσαι, καὶ φέγγος εὐσεβείας ἐν ταῖς καρδίαις τῶν πιστῶν ὑπανάπτουσαι, τρανῶς ἀνεβόων, Θεὸς μέγιστός ἐστιν ὁ σταυρωθεὶς βουλήματι, καὶ ἀναστὰς τριήμερος, ἐν ὧ καὶ καυχώμεθα, ὅθεν καὶ ἐπαξίως, στέφος ἄφθαρτον παρὰ Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τὰς ψυχὰς δεσμευθεῖσαι πόθω Χριστοῦ, τῶν φθαρτῶν καὶ προσκαίρων τὴν καλλονήν, ἐν λήθῃ παρεδραμετε, ὡς τοῦ Λόγου μαθήτριαι, ἀσκητικῶς τὸ πρῶτον, τὰ πάθη νεκρώσασαι, καὶ ἀλγειναὶς βασάνοις, στερρῶς ἐναθλήσασαι, ὅθεν ὁ Δεσπότης, τῆς διπλῆς μαρτυρίας, στεφάνους ἐδωρήσατο, καὶ νυμφῶνος ἠξίωσε, Παμμακάριστοι Μάρτυρες, πρεσβεύσατε Χριστῷ τῶ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοὶς ἑορτάζουσι πόθω, τὴν ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1111 – Ο Αλφόνσος Ζ΄ στέφεται βασιλιάς της Γαλικίας.
1176 – Ο βυζαντινός στρατός ηττάται από τους Σελτζούκους Τούρκους στη μάχη του Μυριοκέφαλου.
1382 – Η κόρη του Λουδοβίκου Α΄ της Ουγγαρίας, Μαρία, στέφεται «βασιλιάς» της Ουγγαρίας.
1462 – Ο πολωνικός στρατός νικά το Τευτονικό Τάγμα στη μάχη του Σβιτσίνο.
1577 – Επικυρώνεται η συνθήκη του Μπερζεράκ ανάμεσα στον Ερρίκο Γ΄ της Γαλλίας και τους Ουγενότους.
1630 – Ιδρύεται η πόλη της Βοστώνης στη Μασαχουσέτη.
1631 – Κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, η Σουηδία επιτυγχάνει σημαντική νίκη εναντίον της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη μάχη του Μπράιτενφελντ.
1787 – Υπογράφεται στη Φιλαδέλφεια (Πενσυλβάνια) το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών.
1809 – Υπογράφεται συνθήκη μεταξύ της Σουηδίας και της Ρωσίας, σύμφωνα με την οποία το έδαφος της σημερινής Φινλανδίας παραχωρείται στη Ρωσία.
1859 – Ο Τζόσουα Νόρτον αυτοανακηρύσσεται ως «Νόρτον Α΄, αυτοκράτορας των Ηνωμένων Πολιτειών».
1862 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Κατά τη μάχη του Αντίταμ, ο Τζορτζ ΜακΚλέλαν σταματά την πορεία του Συνομόσπονδου στρατού του Ρόμπερτ Λη προς το βορρά, στην πιο αιματηρή ημέρα στην αμερικανική στρατιωτική ιστορία.
1894 – Λαμβάνει χώρα η ναυμαχία του ποταμού Γιαλού, η μεγαλύτερη ναυτική συμπλοκή του Α΄ Σινοϊαπωνικού Πολέμου.
1916 – Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο ιπτάμενος άσος της γερμανικής αυτοκρατορικής αεροπορίας Μάνφρεντ φον Ριχτχόφεν («Ο Κόκκινος Βαρώνος») κερδίζει την πρώτη του αερομαχία στο Καμπρέ, Γαλλία.
1922 – Ολοκληρώνεται η Καταστροφή της Σμύρνης.
1928 – Τροπικός κυκλώνας χτυπά τη νοτιοανατολική Φλόριντα, σκοτώνοντας περισσότερα από 2.500 άτομα.
1939 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Σοβιετική εισβολή στην Πολωνία.
1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Μετά την ήττα των Γερμανών στη μάχη της Αγγλίας, ο Αδόλφος Χίτλερ αναβάλει επ’ αόριστον την Επιχείρηση Θαλάσσιος Λέων.
1941 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι σοβιετικές δυνάμεις εισέρχονται στην Τεχεράνη, σηματοδοτώντας το τέλος της αγγλοσοβιετικής εισβολής στο Ιράν.
1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι γερμανικές δυνάμεις δέχονται επίθεση από τους συμμάχους στον Άγιο Μαρίνο.
1948 – Δολοφονείται ο κόμης Φόλκε Μπερναντόττε, ο οποίος διορίστηκε από τον Ο.Η.Ε. για να μεσολαβήσει μεταξύ των αραβικών εθνών και του Ισραήλ.
1957 – Η Μαλαισία γίνεται μέλος του Ο.Η.Ε.
1965 – Ορκίζεται η τέταρτη “κυβέρνηση εθνικής ανάγκης” υπό τον Στέφανο Στεφανόπουλο, 63 μέρες από την έναρξη της πολιτικής κρίσης. Αντιπρόεδροι οι Ηλίας Τσιριμώκος και Γεώργιος Αθανασιάδης – Νόβας, υπουργός Συντονισμού ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Εθνικής Άμυνας ο Σταύρος Κωστόπουλος.
1974 – Το Μπανγκλαντές, η Γρενάδα και η Γουινέα-Μπισσάου γίνονται μέλη του Ο.Η.Ε.
1976 – Η Ταναναρίβη μετονομάζεται σε Ανταναναρίβο (πρωτεύουσα της Μαδαγασκάρης).
1976 – Η NASA παρουσιάζει το πρώτο διαστημικό λεωφορείο, το «Enterprise».
1978 – Διάσκεψη κορυφής μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου στο Καμπ Ντέιβιντ, υπό την αιγίδα των ΗΠΑ.
1981 – Αναλαμβάνει Πρωθυπουργός της Ελλάδας (προσωρινά) ο Γεώργιος Ράλλης.
1983 – Η Βανέσα Γουίλιαμς γίνεται η πρώτη Αφροαμερικανή Μις Αμερική.
1988 – Ξεκινούν οι 24οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη Σεούλ και ολοκληρώνονται στις 2 Οκτωβρίου. Μετέχουν πάνω από 9.500 αθλητές και αθλήτριες από 160 χώρες σε 23 αθλήματα ενώ 14.000 είναι οι εκπρόσωποι του Τύπου. Οι μόνες χώρες που απουσιάζουν είναι η Βόρεια Κορέα και η Κούβα. Μορφή των αγώνων αναδεικνύεται ο αθλητής των καταδύσεων Κρεγκ Λουγκάνις. Στην κολύμβηση η Κριστίν Ότο κερδίζει 6 χρυσά και ο Ματ Μπιόντι 5.
1988 – Πραξικόπημα στην Αϊτή. Την εξουσία καταλαμβάνει ο στρατιωτικός Προσπέρ Αβρίλ.
1989 – Ο τυφώνας Χιούγκο ξεκινάει το φονικό του πέρασμα από την Καραϊβική Θάλασσα (62 νεκροί σε 4 ημέρες).
1991 – Τα Ομόσπονδα Κράτη της Μικρονησίας, και τα Νησιά Μάρσαλ γίνονται ανεξάρτητα κράτη και εισέρχονται στον ΟΗΕ.
1991 – Η Βόρεια Μακεδονία κηρύσσει την ανεξαρτησία τους από τη Γιουγκοσλαβία, με την ονομασία Δημοκρατία της Μακεδονίας.
1991 – Βόρεια και Νότια Κορέα γίνονται μέλη του ΟΗΕ, μαζί με τις Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία.
1993 – Με δημοψήφισμα στη Μαδαγασκάρη γίνεται αναθεώρηση του Συντάγματος, ώστε ο Πρωθυπουργός να διορίζεται από τον Πρόεδρο.
1997 – Γενική Διοικητής στην Αγία Λουκία αναλαμβάνει η Λαίδη Περλέτ Λουίζι.
2000 – Στο Μαυρίκιο, ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Άνρουντ Τζάγκνοντ.
2001 – Ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ εισβάλλουν στο Αφγανιστάν για στοχοποίηση. Στο μεταξύ, Πακιστανοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι σπεύδουν στην Καμπούλ για να πείσουν τους Ταλιμπάν να παραδώσουν στη δικαιοσύνη τον Οσάμα μπιν Λάντεν. Επαναλειτουργεί το Χρηματιστήριο στη Νέα Υόρκη, ενώ ο Πρόεδρος Μπους χαρακτηρίζει σταυροφορία τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.Τα σύνορα με το Αφγανιστάν κλείνει το Πακιστάν.
2004 – Αρχίζουν στην Αθήνα οι 12οι Παραολυμπιακοί Αγώνες, με 19 συνολικά αθλήματα.
2005 – Η Έλεν Κλαρκ γίνεται η πρώτη Πρωθυπουργός στη Νέα Ζηλανδία που εξασφαλίζει τρίτη συνεχή θητεία, κερδίζοντας στις εκλογές, με οριακή πλειοψηφία.
2006 – Η Κεντροδεξιά Συμμαχία παίρνει ποσοστό 48,1% έναντι 46,2% των Σοσιαλδημοκρατών του απερχόμενου πρωθυπουργού Γκέραν Πέρσον, ο οποίος παραδέχθηκε την ήττα του, στις βουλευτικές εκλογές στη Σουηδία.
2006 – Σε δημοψήφισμα στην Τρανσνίστρια (Δημοκρατία του Υπερδνείστερου), οι κάτοικοι ψηφίζουν υπέρ της απόσχισης από τη Μολδαβία, με 97,1% υπέρ και 2,3% κατά.
2007 – Εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης λαμβάνει ο Κώστας Καραμανλής, νικητής των βουλευτικών εκλογών.
2013 – Δολοφονείται στην Αμφιάλη ο Παύλος Φύσσας, γνωστός και με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Killah P, με δύο μαχαιριές από τον Γιώργο Ρουπακιά, μέλος της Χρυσής Αυγής.
Γεννήσεις
879 – Κάρολος Γ΄, βασιλιάς της Γαλλίας
1433 – Ιάκωβος, πρίγκιπας της Πορτογαλίας
1552 – Πάπας Παύλος Ε΄
1743 – Νικολά ντε Κοντορσέ, Γάλλος μαθηματικός
1826 – Μπέρναρντ Ρίμαν, Γερμανός μαθηματικός
1857 – Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, Ρώσος επιστήμονας
1922 – Αγκοστίνιο Νέτο, πρόεδρος της Ανγκόλας
1923 – Χανκ Γουίλιαμς, Αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας (Drifting Cowboys)
1931 – Αν Μπάνκροφτ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1940 – Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Έλληνας συγγραφέας
1940 – Σωτήρης Μουστάκας, Κύπριος ηθοποιός
1941 – Σταύρος Δαμιανίδης, Έλληνας μουσικός
1944 – Ράινχολντ Μέσνερ, Ιταλός ορειβάτης
1946 – Μπίλι Μποντζ, Άγγλος ποδοσφαιριστής
1948 – Αντώνης Πολιτάκης, Έλληνας ζωγράφος
1955 – Κοραλία Καράντη, Ελληνίδα ηθοποιός
1957 – Μαρτίνιο Ντάφα Καμπί, πρωθυπουργός της Γουινέας Μπισσάου
1958 – Γιάνεζ Γιάνσα, Σλοβένος πολιτικός
1963 – Ράμι Σαάρι, Ισραηλινός συγγραφέας
1965 – Μπράιαν Σίνγκερ, Αμερικανός σκηνοθέτης
1968 – Αναστέιζια, Αμερικανίδα τραγουδίστρια
1968 – Τίτο Βιλανόβα, Ισπανός ποδοσφαιριστής και προπονητής
1968 – Μαρί Σαντάλ Μίλλερ, πριγκίπισσα της Ελλάδας
1971 – Αντριάνα Σκλεναρίκοβα, μοντέλο από τη Σλοβακία
1973 – Ντέμης Νικολαΐδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1978 – Ελεονώρα Μελέτη, Ελληνίδα δημοσιογράφος
1996 – Εστεμπάν Οκόν, Γάλλος οδηγός αγώνων
2001 – Χρήστος Μανδάς, Έλληνας ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
397 – Νεκτάριος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1025 – Ούγος Μάγνος, βασιλιάς της Γαλλίας
1148 – Κόναν Γ΄, δούκας της Βρετάνης
1179 – Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν, Γερμανίδα αγία, φιλόσοφος και συνθέτρια
1322 – Ροβέρτος Γ΄, κόμης της Φλάνδρας
1533 – Φίλιππος Α΄, μάργραβος του Μπάντεν
1665 – Φίλιππος Δ΄, βασιλιάς της Ισπανίας
1762 – Φραντσέσκο Τζεμινιάνι, Ιταλός βιολιστής και συνθέτης
1771 – Τομπάιας Σμόλετ, Σκωτσέζος συγγραφέας
1825 – Ιωάννης Διομήδης – Κυριακός, Έλληνας επαναστάτης
1863 – Αλφρέ ντε Βινύ, Γάλλος συγγραφέας
1879 – Ευγένιος Βιολέ-λε-Ντυκ, Γάλλος αρχιτέκτονας
1899 – Ιωσήφ Λιμπεράλης, Έλληνας συνθέτης
1923 – Στέφανος Δραγούμης, Έλληνας πολιτικός
1948 – Ρουθ Μπένεντικτ, Αμερικανίδα ανθρωπολόγος και λαογράφος
1948 – Φόλκε Μπερναντόττε, Σουηδός διπλωμάτης
1961 – Αντνάν Μεντερές, Τούρκος πολιτικός
1963 – Έντουαρντ Σπράνγκερ, Γερμανός φιλόσοφος και ψυχολόγος
1965 – Αλεχάντρο Κασόνα, Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας
1982 – Μάνος Λοΐζος, Έλληνας συνθέτης
1984 – Πέτρος Γαρουφαλιάς, Έλληνας πολιτικός
1985 – Λόρα Άσλεϊ, Ουαλή σχεδιάστρια μόδας
1994 – Καρλ Πόπερ, Αυστριακός φιλόσοφος
1996 – Σπύρο Άγκνιου, Αμερικανός πολιτικός
1998 – Κώστας Νικολόπουλος, Έλληνας εκδότης
2005 – Ζακ Λακαρριέρ, Γάλλος συγγραφέας
2006 – Πατρίσια Κένεντι Λόφορντ, Αμερικανίδα κοσμική
2011 – Φαίδων Ματθαίου, Έλληνας καλαθοσφαιριστής και προπονητής
2013 – Μιχάλης Γιαννάτος, Έλληνας ηθοποιός
2017 – Μπόμπι Χίναν, Αμερικανός παλαιστής
2021–Γεώργιος Καλακαλλάς Έλληνας γλύπτης.
