Εορτολόγιο: Μαύρος, Μαύρα, Μαυρούλα, Μαυρίτσα * Ροδόπη, Ροδώπη.
3 Μαΐου: Άγιοι Τιμόθεος και Μαύρα – Οι Άγιοι Τιμόθεος και Μαύρα, γεννήθηκαν στη κωμόπολη Παναπέα στην Θηβαΐδα της Αιγύπτου.
Ο Τιμόθεος ήταν αναγνώστης και κήρυκας του Ευαγγελίου στην Εκκλησία των Παναπέων και εκτελούσε τα ιερατικά του καθήκοντα με θερμότατο ζήλο και θαυμαστά αποτελέσματα. Το γεγονός αυτό προξενούσε ζηλοφθονία στους ειδωλολάτρες, οι οποίοι τελικώς τον κατήγγειλαν στον αδίστακτο ειδωλολάτρη έπαρχο Αρριανό, είκοσι μόλις μέρες μετά τον γάμο του με την Αγία Μαύρα. Ο Αρριανός κάλεσε τον Τιμόθεο να παραδώσει τα ιερά βιβλία του στην πυρά. Ο Τιμόθεος αρνήθηκε με παρρησία να καταστρέψει τα βιβλία του, λέγοντας στον έπαρχο ότι τα θεωρεί ως ιερά πνευματικά του όπλα και εφόδια. Οργισμένος ο Αρριανός υπέβαλε τον άγιο σε διάφορα βασανιστήρια, τα οποία ο Τιμόθεος υπέμεινε με παροιμιώδη υπομονή.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Πρώτα πρώτα έβαλαν μέσα στα αυτιά του Μάρτυρα πυρακτωμένα σίδερα, με αποτέλεσμα να λιώσουν οι κόρες των ματιών του και να πέσουν στο έδαφος. Στη συνέχεια έδεσαν τους αστραγάλους πάνω σε τροχό βασανιστηρίων και σφράγισαν το στόμα του με φίμωτρο. Έπειτα έδεσαν μια βαριά πέτρα στόν τράχηλό του και τον κρέμασαν σε ένα δέντρο.
Για να κάμψει το σθένος του ο έπαρχος στράφηκε προς τη σύζυγό του Μαύρα, την οποία στην αρχή κολάκευε για να θυσιάσει στο είδωλα και μην ακολουθήσει τη θανατηφόρα πορεία του συζύγου της. Με παραίνεση όμως του Τιμόθεου, η Μαύρα ομολόγησε κι εκείνη την πίστη της στον Θεό. Τότε ο Αρριανός διέταξε τον άγριο βασανισμό της Αγίας, η οποία καθ’ όλη τη διάρκεια των μαρτυρίων έψαλε.
Πρώτα πρώτα, λοιπόν, της ξερρίζωσαν τις τρίχες του κεφαλιού της και στη συνέχεια της έκοψαν τα δάχτυλα. Έπειτα την βύθισαν ολόκληρη μέσα σε ένα καζάνι γεμάτο νερό που κόχλαζε. Επειδή όμως η Αγία, αν καί ήταν μέσα στο βραστό νερό, δεν έπαθε το παραμικρό έγκαυμα, ο Αρριανός σχημάτισε τη γνώμη ότι το νερό δεν ήταν θερμό, αλλά ψυχρό. Έτσι, για να το διαπιστώσει, πρόσταξε να του ραντίσουν το χέρι. Τότε η Αγία πήρε με τη χούφτα της νερό και το έριξε πάνω στο χέρι του. Το νερό αυτό ήταν τόσο καυτό, ώστε να διαλυθεί το δέρμα του ηγεμόνα.
Παρ’ όλα αυτά, ο Αρριανός δεν σταμάτησε και διέταξε να σταυρώσουν και τους δυο Αγίους.
Ακόμη και στο σταυρό του μαρτυρίου, ο βδελυρός έπαρχος, πλησίασε την αγία σε μία απέλπιδα προσπάθεια έστω και την τελευταία στιγμή να την αποσπάσει από το μαρτύριο και την πίστη της. Φωτισμένη όμως από τη θεία χάρη η αγία τον απέπεμψε.
Ενώ η αγία Μαύρα ήταν κρεμασμένη στο σταυρό, την πλησίασε – σαν σε έκσταση – ο διάβολος, προσφέροντάς της ένα ποτήρι γεμάτο με μέλι και γάλα. Της συνιστούσε μάλιστα να το πιεί για να μην φλογίζεται από τη δίψα. Η Άγία όμως, φωτισμένη από τον Θεό, κατάλαβε την πανουργία του διαβόλου και με την προσευχή της τον έδιωξε. Ο παγκάκιστος χρησιμοποίησε όμως και άλλο τέχνασμα. Φάνηκε στην Αγία ότι την μετέφερε σε ένα ποτάμι απ’ όπου έτρεχε μέλι και γάλα και της πρότεινε να πιεί. Εκείνη όμως, μετά από θείο φωτισμό, είπε: «Δεν πρόκειται να πιώ απ’ αυτά. Θα πιώ από το ουράνιο ποτήρι που μου πρόσφερε ο Χριστός». Έτσι, ο διάβολος έφυγε απ’ αυτήν νικημένος και καταντροπιασμένος.
Τότε παρουσιάστηκε στην Αγία άγγελος Θεού, ο οποίος την πήρε από το χέρι, την οδήγησε στον ουρανό και, αφού της έδειξε έναν θρόνο με μια στολή λευκή πάνω σ’ αυτόν και ένα στεφάνι, της είπε: «Αυτά ετοιμάστηκαν για σένα». Στη συνέχεια, αφού την οδήγησε ακόμη ψηλότερα της έδειξε άλλον θρόνο και στολή και στεφάνι, της είπε πάλι: «Αὐτά προορίζονται για τον άντρα σου. Η διαφορά του τόπου δηλώνει το γεγονός ότι ο άντρας σου υπήρξε η αιτία της σωτηρίας σου».
Μετά από εννιά μέρες παρέδωσαν και οι δύο την ψυχή τους στον Κύριο και έτσι το Άγιο ζεύγος συγκαταλέχθηκε στην ιερώνυμη φάλαγγα των μαρτύρων της Εκκλησίας μας.
Η Αγία Μεγαλομάρτυς Μαύρα από το 1331 μ.Χ. θεωρείται και τιμάται ως πολιούχος της πόλης της Λευκάδας, η οποία παλιότερα ονομαζόταν «Αγία Μαύρα». Μέσα στο Φράγκικο Κάστρο, στα Βόρεια του νησιού, υπήρχε μεγαλοπρεπής ναός της Αγίας, που καταστράφηκε το 1810 μ.Χ., καθώς οι Άγγλοι προσπαθούσαν να καταλάβουν το Φρούριο. Σήμερα, ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμήν της Αγίας Μαύρας και του συζύγου της, Αγίου Τιμοθέου, υπάρχει στην θέση παλιού προμαχώνα του Φρουρίου, ο οποίος διαμορφώθηκε το 1886 μ.Χ. σε ναό. Ο ναός αποτελεί εξωκκλήσιο της ενορίας Ευαγγελιστρίας (Μητροπόλεως) της πόλης της Λευκάδας και κάθε χρόνο, στο πανηγύρι της Αγίας, συρρέουν πλήθη προσκυνητών. Στο ναό της Ευαγγελιστρίας φυλάσσεται μάλιστα και παλαιά εικόνα της Αγίας, τοποθετημένη σε ειδικό προσκυνητάριο.
Η ιστορία για το πως έφτασε η τιμή της Αγίας Μαύρας στην Λευκάδα έχει ως εξής:
Το 1331 μ.Χ. το νησί της Λευκάδας περνάει στην κυριαρχία του Ανδηγαυού (Φράγκου) ηγεμόνα Βάλτερου Βρυέννιου. Οι Ανδηγαυοί κατάγονταν από την κωμόπολη Sainte Maure (Αγία Μαύρα), που βρισκόταν στο νομό Intre et Loir της σημερινής Γαλλίας. Φτάνοντας στο νησί, του έδωσαν το όνομα της μακρινής πατρίδας τους και έχτισαν μικρό ναό, ρωμαιοκαθολικού δόγματος, αφιερωμένο στο όνομα της Αγίας Μαύρας.
Στα μέσα του 15ου μ.Χ. αιώνα – 130 χρόνια αργότερα – έφτασε στο νησί η Ελένη Παλαιολογίνα, κόρη του Θωμά Παλαιολόγου και σύζυγος του δεσπότη της Σερβίας Λαζάρου Βούκοβιτς. Σκοπός του ταξιδιού της ήταν ο γάμος της κόρης της, Μελίσσας, με τον Δούκα της Λευκάδας, Λεονάρδο Γ’ τον Τόκκο. Στην πορεία τους προς το νησί κινδύνεψαν από σφοδρή θαλασσοταραχή. Η ευσεβής Ελένη τάχθηκε στην Αγία Μαύρα, προς το νησί της οποίας κατευθυνόταν, να σωθεί και να της φτιάξει ναό.
Πράγματι, σώθηκε και έχτισε τον περικαλλή ορθόδοξο ναό της Αγίας Μαύρας. Επίσης, έχτισε ή ανακαίνισε και το μοναστήρι της Οδηγήτριας – στην περιοχή της Απόλπαινας.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς ζεῦγος ὁμόζυγον, καὶ ξυνωρὶς θαυμαστή, Τιμόθεε πάνσοφε, καὶ Μαῦρα νύμφη Χριστοῦ, ἐνθέως ἠθλήσατε, σύμμορφοι γὰρ ὀφθέντες, τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου, δόξης ἀκατάλυτου, ἠξιώθητε ἄμφω, πρεσβεύοντες τῷ Σωτήρι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἠμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Δεῦτε πάντων φιλεόρτων συστήματα, ὕμνοις τὴν σεπτὴ ξυνωρίδα ἐγκωμιάσωμεν, Τιμόθεον τὸν μέγαν ἀθλητὴν, καὶ Μαῦραν Μαρτύρων καλλονήν, ὡς τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων εὐθαρσῶς ἀποσείσαντες. Δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ἡμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἰάματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τιμόθεον σήμερον σὺν τῇ συνάθλῳ πιστοί, συζύγῳ τιμήσωμεν, Μαύρᾳ τῇ νύμφῃ Χριστοῦ, τὴν τούτων γεραίροντες, εὔτολμον καρτερίαν. Οὗτοι γὰρ σταυρωθέντες, ἴχνεσι τοῦ σφαγέντος, ἠκολούθησαν πόθῳ, καὶ πάντων τὰς ἁμαρτίας, Σταυρῷ προσηλώσαντος.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Μαρτύρων σύλλογος νῦν εὐφραίνεται· Ἀγγέλων ἅσμασι μεγαλύνομεν την μνήμην ὑμῶν Ἅγιοι ἅπαντες μελῳδοῦντες καί πιστῶς ἐκβοῶντες, χαίροντες· τῆς Τριάδος Δυάς Μαρτύρων καί κλέος, Τιμόθεε καί Μαῦρα, ὑπέρ ἡμῶν ἀεί πρεσβεύσατε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τοὺς πολυτρόπους αἰκισμοὺς ἐνεγκόντες, καὶ τοὺς στεφάνους ἐκ Θεοῦ εἰληφότες, ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύσατε πρὸς Κύριον, μνήμην τὴν πανίερον, τὴν ὑμῶν ἐκτελούντων, μέγιστε Τιμόθεε, καὶ ἀοίδιμε Μαύρα, τοῦ εἰρηνεῦσαι πόλιν καὶ λαόν· αὐτός ἐστι γάρ, πιστῶν τὸ κραταίωμα.
Έτερον Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Γηθοσύνως σήμερον ἡ Ἐκκλησία, εὐφημεῖ γεραίρουσα τοὺς Ἀθλοφόρους τοῦ Χριστοῦ· Μαῦραν Μαρτύρων τὸ ἔρεισμα, καὶ ἀριστέα, Τιμόθεον ἔνδοξον.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὦ πανθαύμαστε ξυνωρὶς, πανσέβαστον ζεῦγος, γενναιότατοι Ἀθληταί· Τιμόθεε Μάρτυς, σὺ τῇ σεπτῇ συνάθλῳ Μαύρᾳ τῇ στεῤῥοτάτῃ, ἡμῶν τὸ καύχημα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις συζυγία ἰσοκλεής, Τιμόθεε μάκαρ, σὺν τῇ Μαύρᾳ τῇ φωταυγεῖ· σύμφρονες γὰρ ὄντες, ἐν βίῳ καὶ ἐν ἄθλοις, καὶ τῶν βραβείων ἅμα κατηξιώθητε.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Ζεῦγος ἁγιόλεκτον τοῦ Χριστοῦ, ξυνωρίς ἁγία ἡ κηρύξασα τόν Χριστόν, Τιμόθεε μάρτυς, ἅμα τῇ λαμπρᾷ Μαύρᾳ, συγχώρησιν πταισμάτων ἡμῖν αἰτήσασθε.
Ὁ Οἶκος
Τὴν δυάδα Χριστοῦ ἀνυμνήσωμεν ὦ φιλέορτοι, τὸ θανεῖν γὰρ ὑπὲρ τὸ ζῇν διὰ Χριστὸν ἡρετίσαντο οἱ μακάριοι· τυράννων ἀπειλὰς μὴ πτοηθέντες, πυρὸς ὀδύνην, ἄρσεις τροχῶν, καὶ λεβήτων βράσματα ἀνδρικῶς καθυπέμειναν. Καὶ γενναίως τοῖς βασάνοις προσκαρτεροῦντες, συμφώνως τοῖς ἀνόμοις κατὰ Παῦλον ἔλεγον: Τίς ἡμᾶς χωρίσει τῆς τοῦ Χριστοῦ ἀγάπης;Οὐ θλίψις, οὐ στενοχωρία, οὐκ ὀδύνη, ἀλλ’οὐδ’ αὐτὸς ὁ θάνατος· διὸ σταυροῦσιν ἐπὶ ξύλου Μαῦραν Μαρτύρων τὸ ἔρεισμα, καὶ ἀριστέα Τιμόθεον ἔνδοξον
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1715 – Μία ολική έκλειψη Ηλίου είναι ορατή σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη και Βόρεια Ασία, όπως την είχε προβλέψει ο Έντμουντ Χάλλεϋ με ακρίβεια 4 λεπτών.
1791 – Η Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία υιοθετεί το Σύνταγμα της 3ης Μαΐου (το πρώτο σύγχρονο Σύνταγμα στην Ευρώπη).
1802 – Η Ουάσινγκτον αποκτά καταστατικό χάρτη.
1808 – Πόλεμος της Ιβηρικής Χερσονήσου: Εκτελούνται στη Μαδρίτη οι στασιαστές που εξεγέρθηκαν στις 2 Μαΐου.
1815 – Ο βασιλιάς της Νάπολης, Ζοακίμ Μυρά, ηττάται από τους Αυστριακούς στη μάχη του Τολεντίνο.
1837 – Ιδρύεται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
1849 – Αρχίζει η εξέγερση του Μαΐου στη Δρέσδη. Πρόκειται για την τελευταία από τις γερμανικές επαναστάσεις του 1848-1849.
1860 – Ο Κάρολος ΙΕ΄ της Σουηδίας-Νορβηγίας στέφεται βασιλιάς της Σουηδίας.
1901 – Ξεσπά μεγάλη πυρκαγιά στο Τζάκσονβιλ (Φλόριντα).
1921 – Διχοτόμηση της Ιρλανδίας: Ψηφίζεται ο Νόμος της Ιρλανδικής Κυβέρνησης του 1920, διαιρώντας την Ιρλανδία στη Βόρεια και Νότια Ιρλανδία.
1942 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: ιαπωνικά ναυτικά στρατεύματα εισβάλλουν στο νησί Τουλάγκι στις νήσους του Σολομώντα κατά το πρώτο μέρος της επιχείρησης Μο, γεγονός που οδηγεί στη Ναυμαχία της Θάλασσας των Κοραλλίων μεταξύ των ιαπωνικών δυνάμεων και των δυνάμεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Αυστραλία.
1947 – Τίθεται σε ισχύ το νέο μεταπολεμικό Σύνταγμα της Ιαπωνίας.
1960 – Ανοίγει στο Άμστερνταμ το Μουσείο Άννας Φρανκ.
1960 – Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ).
1973 – Ολοκληρώνεται στο Σικάγο το 108 ορόφων και ύψους 442 μέτρων Σίαρς Τάουερ ως το ψηλότερο κτίριο του κόσμου.
1999 – Το νοτιοδυτικό τμήμα της Οκλαχόμα Σίτι καταστρέφεται από σίφωνα κατηγορίας F5, με απολογισμό 41 νεκρούς και 583 τραυματίες και προκαλώντας ζημιές ύψους 1 δις $. Ο σίφωνας ήταν ένας από τους περισσότερους από 60 σιφώνες που ξέσπασαν στην Οκλαχόμα το 1999 ενώ παρήγαγε επίσης και την υψηλότερη ταχύτητα ανέμου που έχει καταγραφεί ποτέ (484±32 χλμ/ώρα).
2002 – Ολοκληρώνεται η συγχώνευση των γιγάντων της πληροφορικής Hewlett Packard και Compaq Computer Corp.
2006 – Αεροπορική τραγωδία με 113 νεκρούς στην Μαύρη Θάλασσα, όταν συνετρίβη αεροσκάφος τύπου Airbus 320 των αρμενικών αερογραμμών Armavia, 6 χλμ ανοικτά των νοτίων ακτών της Ρωσίας.
2009 – Ο Παναθηναϊκός αναδεικνύεται πρωταθλητής Ευρώπης στο μπάσκετ για πεμπτη φορα στην ιστορια του. Στον τελικό του φάιναλ-φορ που έγινε στο O2 Arena του Βερολινου επικράτησε της ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 73-71.
Γεννήσεις
612 – Κωνσταντίνος Γ΄, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1276 – Λουδοβίκος, κόμης του Εβρέ
1446 – Μαργαρίτα της Υόρκης, δούκισσα της Βουργουνδίας
1455 – Ιωάννης Β΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1469 – Νικολό Μακιαβέλι, Ιταλός ιστορικός και συγγραφέας
1670 – Νικόλαος Μαυροκορδάτος, ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας
1678 – Αμάρο Πάργο, Ισπανός κουρσάρος
1812 – Ουίλλιαμ Σάμιουελ Χένσον, Άγγλος μηχανικός και εφευρέτης
1826 – Κάρολος ΙΕ΄, βασιλιάς της Σουηδίας
1887 – Μαρίκα Κοτοπούλη, Ελληνίδα ηθοποιός
1889 – Μπιούλα Μποντάι, Αμερικανίδα ηθοποιός
1892 – Τζορτζ Τόμσον, Άγγλος φυσικός
1896 – Ντόντι Σμιθ, Αγγλίδα συγγραφέας
1898 – Γκόλντα Μέιρ, Ισραηλινή πολιτικός
1902 – Αλφρέντ Καστλέρ, Γάλλος φυσικός
1910 – Αμπντούλ Ζαχίρ, Αφγανός πολιτικός
1913 – Γουίλιαμ Ινγκ, Αμερικανός δραματουργός
1915 – Στου Χαρτ, Καναδός παλαιστής
1917 – Κίρο Γκλιγκόροφ, πρόεδρος της Π.Γ.Δ.Μ.
1925 – Νγκιρατκέλ Έτπιζον, πρόεδρος του Παλάου
1932 – Οδυσσέας Εσκιτζόγλου, Έλληνας ιστιοπλόος
1934 – Ζωρζ Μουστακί, Γάλλος τραγουδοποιός
1940 – Κόννυ Πλανκ, Γερμανός μουσικός παραγωγός
1948 – Ρένα Κουμιώτη, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1954 – Κλάρα Μπαδιόλα, Ισπανίδα ηθοποιός
1955 – Νίκος Γιαννάτος, Έλληνας μουσικός και τραγουδοποιός
1965 – Θοδωρής Αθερίδης, Έλληνας ηθοποιός
1966 – Γιώργος Αγορογιάννης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1977 – Μαριάμ Μιρζαχανί, Ιρανή μαθηματικός
1979 – Τζενεβίβ Νάτζι, Νιγηριανή ηθοποιός
1985 – Εσεκιέλ Λαβέτσι, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
1257 – Αικατερίνη, πριγκίπισσα της Αγγλίας
1270 – Μπέλα Δ΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
1294 – Ιωάννης Α΄, δούκας της Βραβάντης
1330 – Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας
1410 – Αντίπαπας Αλέξανδρος Ε΄
1481 – Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής, Οθωμανός σουλτάνος
1589 – Ιούλιος, πρίγκιπας του Βολφενμπύτελ
1616 – Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Άγγλος συγγραφέας
1704 – Χάινριχ Ίγκνατς Μπίμπερ, Βοημός συνθέτης
1758 – Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄
1890 – Ρόκκος Χοϊδάς, Έλληνας δικαστικός και πολιτικός
1925 – Κλεμάν Αντέρ, Γάλλος μηχανικός
1957 – Σπύρος Παπαλουκάς, Έλληνας ζωγράφος
1958 – Γεώργιος Παππάς, Έλληνας ηθοποιός
1961 – Μωρίς Μερλώ-Ποντύ, Γάλλος φιλόσοφος
1968 – Απόστολος Παγκούτσος, Έλληνας πολιτικός
1980 – Φώτιος Μακρής, Έλληνας συνδικαλιστής και πολιτικός
1986 – Γεώργιος Σταμάτης, Έλληνας πολιτικός
1987 – Δαλιδά, Γαλλίδα τραγουδίστρια
1987 – Μαρία Δεσύλλα – Λαβράνου, Ελληνίδα ζωγράφος
1990 – Πατριάρχης Μόσχας Ποιμήν
1994 – Δημήτρης Παπαδήμος, Έλληνας φωτογράφος
1996 – Δημήτρης Φάμπας, Έλληνας κιθαρίστας και συνθέτης
2008 – Λεοπόλδο Κάλβο Σοτέλο, Ισπανός πολιτικός
2011 – Θανάσης Βέγγος, Έλληνας ηθοποιός
2014 – Τσετ Γιαστρέμσκι, Αμερικανός κολυμβητής
2016 – Γιαντράνκα Στογιάκοβιτς, Βόσνια τραγουδίστρια
