Εορτολόγιο: Επιφάνειος, Επιφάνιος, Επιφανία. Θεόδωρος, Θοδωρής, Θόδωρος, Θεοδώρα, Δώρα, Θοδώρα, Δωρούλα, Ντόρα.
12 Μαΐου: Άγιος Επιφάνιος Επίσκοπος Κωνσταντίας και Αρχιεπίσκοπος Κύπρου – Ο Άγιος Επιφάνιος γεννήθηκε από πάμπτωχη οικογένεια Ιουδαίων αγροτών, στο χωρίο Βησανδούκη (ή Βησανδούκ), κοντά στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης το 310 μ.Χ. (Κυπριακή λαϊκή παράδοση αναφέρει, πως ο Άγιος Επιφάνιος γεννήθηκε στον Καλοπαναγιώτη της Κύπρου, ένα χωριό της Μαραθάσας και μεγάλωσε στη Βησανδούκη). Οι γονείς του είχαν ακόμη ένα παιδί, την Καλλίτροπο.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Μετά το θάνατο των γονέων του και σε ηλικία δέκα ετών, ο Επιφάνιος προσελκύεται στο χριστιανισμό από δύο περίφημους για τις γνώσεις και τον ασκητισμό μοναχούς, το Λουκιανό και τον Ιλαρίωνα. Επτά μέρες ύστερα από το βάπτισμα του, ο Επιφάνιος τακτοποίησε την αδελφή του σ’ ένα γυναικείο μοναστήρι κι έφυγε για την έρημο της Παλαιστίνης. Εκεί ζει κοντά στους επιφανέστερους ασκητές, ασκούμενος στην εγκράτεια, την άσκηση και στη μελέτη των Θείων Γραφών, γενόμενος υπόδειγμα για τους συνασκητές του. Η φήμη του και οι αρετές του δεν άργησαν να διαδοθούν και αναδείχθηκε επίσκοπος Κωνσταντίας της Κύπρου το 367 μ.Χ., στην οποία κατέφυγε με θαυματουργικό τρόπο, όταν το πλοίο του, που επέπλεε προς την Παλαιστίνη, λόγω τρικυμίας, έφθασε στην Κύπρο. (Η Κωνσταντία ονομαζόταν αρχικά Σαλαμίνα. Η πόλη κτίστηκε από τον ήρωα του Τρωικού πολέμου Τεύκρο, τον γιο του Τελαμώνα, προς τιμή της πατρίδας του Σαλαμίνας και καταστράφηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. από σεισμό. Η πόλη ξανακτίστηκε από τον γιο του Μέγα Κωνσταντίνου, τον Κωνστάντιο κι ονομάστηκε Κωνσταντία. Έγινε έδρα του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, όταν η Κύπρος είχε 14 επισκόπους κι έμεινε τέτοια μέχρι το 1191 μ.Χ., που η Κύπρος κατακτήθηκε απ’ τους Φράγκους. Σήμερα έδρα του Αρχιεπισκόπου είναι η Λευκωσία).
Από τη θέση αυτή, ο Άγιος άρχισε τον ευαγγελισμό του ποιμνίου του και αγωνίστηκε με θερμότατο ζήλο για την διατήρηση και ενίσχυση των ορθοδόξων δογμάτων, καταπολεμώντας όλες τις αιρετικές δοξασίες και πλάνες της εποχής του και ιδιαίτερα εκείνες του Ωριγένη. Κάνοντας συνεχή χρήση των λόγων της Αγίας Γραφής και γράφοντας πλήθος αντιαιρετικά συγγράμματα, αγωνίστηκε για να κρατήσει τούς πιστούς στην ανόθευτη χριστιανική πίστη.
Το 381 μ.Χ., μαζί με τέσσερις άλλους Κυπρίους επισκόπους, ο Επιφάνιος έλαβε μέρος και στη Δευτέρα Οικουμενική Σύνοδο.
Ο Επιφάνιος πέθανε εν πλω από την Κωνσταντινούπολη, που είχε πάει για εκκλησιαστικές υποθέσεις προς την Κωνστάντια, στις 12 Μαΐου του 403 μ.Χ., μετά από αρχιεροσύνη 36 χρόνων. Το τίμιο λείψανό του μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ’ ο Σοφός. Η Σύναξή του ετελείτο στον αγιότατο οίκο του, που ήταν στο ναό του Αγίου Φιλήμονος.
Ο Επιφάνιος Κωνσταντίας έκτισε την μεγάλη βασιλική (δεν την ολοκλήρωσε μέχρι τον θάνατό του), της οποίας τα ερείπια διασώζονται μέχρι τις ημέρες μας. Ο μεγάλος αυτός Αρχιεπίσκοπος, πολύ σημαντικός διδάσκαλος και πατέρας της Εκκλησίας, υπήρξε και αξιόλογος συγγραφέας. Τα έργα του «Πανάριον» (περιέχει επιχειρήματα για την ανασκευή των αιρέσεων που υπήρχαν τότε), «Αγκυρωτός» (σε 120 παραγράφους περιλαμβάνει μια επιτομή της σύγχρονης προς τον άγιο Επιφάνιο Θεολογίας), «Περί μέτρων και σταθμών», «Περί των δώδεκα λίθων των όντων εν τοις στολισμοίς του Ααρών», αποτελούν πολύτιμα πετράδια στο μέγα ψηφιδωτό της Πατερικής Γραμματείας.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ενδεικτικά μερικά θαύματα που έκανε ο Άγιος Επιφάνιος: θεράπευσε την κόρη του βασιλιά της Περσίας από το δαιμόνιο που την βασάνιζε, ανάστησε το νεκρό παιδί ενός άρχοντα της Περσίας, θανάτωσε ένα λέοντα που έβγαινε από το δάσος κι έτρωγε τους ανθρώπους που περνούσαν από εκεί κοντά, εξεδίωξε το δαιμόνιο από κάποιο Κάλλιστο που ήταν γιος του πρώτου Έπαρχου της Ρώμης και τέλος θΘεράπευσε τον Μέγα Θεοδόσιο, τον αυτοκράτορα, από παράλυση των κάτω άκρων.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοὺς διττοὺς ὑποφήτας τῆς ἄναρχου θεότητας, τῶν θεοτυπώτων δογμάτων, τοὺς πανσόφους ἐκφάντορας, σὺν τῷ Ἐπιφανίῳ τῷ κλεινῷ, ὑμνήσωμεν τὸν θεῖον Γερμανῶν ὡς λαμπροὶ γὰρ τῶν ἀρρήτων μυσταγωγοί, πυρσεύουσι τοὺς κράζοντας δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ μεγαλύναντι, δόξα τῷ βεβαιούντι δι’ ὑμῶν, πίστιν τὴν Ὀρθόδοξον.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Της Φοινίκης ο κλάδος και Κυπρίων το στήριγμα και Κωνστάντιας ανεδείχθης, Επιφάνιε, Πρόεδρος· δι’ ο Ασσυρίων βασιλεύς πίπτει ποδών σου προσκυλινδούμενος· το πνεύμα διωκόμενον εξ αυτού δια της σης δεήσεως· δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω δωρησαμένω σε ημίν, πρέσβυν ακοίμητον.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’ . Ὁ ὑψωθείς.
Ἱεραρχῶν τὴν θαυμαστὴν ξυνωρίδα, ἀνευφημήσωμεν πιστοὶ κατὰ χρέος, σὺν Γερμανῷ τὸν θεῖον Ἐπιφάνιoν, οὖτοι γὰρ κατέφλεξαν, τῶν ἀθέων τὰς γλώσσας, δόγματα σοφώτατα, διαθέμενοι πᾶσι, τοῖς ὀρθοδόξως μέλπουσιν ἀεί, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα μυστήριoν.
Μεγαλυνάριον
Φύλαττε και σκέπε ταις σαις ευχαίς, Επιφάνιε θείε, εκ κινδύνων και χαλεπών νόσων τους τιμώντας, την ένδοξόν σου μνήμην και λύτρωσαι του Άδου φρικτών κολάσεων.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
330 Το Βυζάντιο (μετέπειτα Κωνσταντινούπολη) μετονομάζεται σε Νέα Ρώμη και γίνεται πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πόλη θεμελιώθηκε το 324 από τον Κωνσταντίνο Α’ το Μέγα και κτίστηκε σε επτά λόφους πάνω στην αρχαία αποικία των Μεγαρέων, Βυζάντιο.
1720 Γεννήθηκε ο Φρίντριχ Ιερόνιμους Μινχάουζεν, (Καρλ Φρίντριχ Ιερώνυμους Φράιερ), βαρόνος που ταύτισε το όνομά του με το ψέμα. (Θαν. 22/2/1797)
1771 Γεννήθηκε η ηρωίδα της ελληνικής επανάστασης Λασκαρίνα Πινότση, γνωστότερη ως Μπουμπουλίνα
1812 Δολοφονείται ο Βρετανός πρωθυπουργός Σπένσερ Πέρσιβαλ από τον Τζον Μπέλινγκαμ στην είσοδο της Βουλής των Κοινοτήτων.
1812 Το βαλς κάνει την εμφάνισή του στις αίθουσες χορού της Μ. Βρετανίας. Οι περισσότεροι χαρακτηρίζουν το νέο χορό αηδιαστικό και ανήθικο…
1858 Η Μινεσότα γίνεται η 32η Πολιτεία των ΗΠΑ.
1867 Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Πρωσία, Ρωσία και Μ. Βρετανία) εγγυώνται την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα του Λουξεμβούργου με τη Συνθήκη του Λονδίνου.
1894 γεννήθηκε η Αμερικανίδα χορεύτρια και χορογράφος, πρωτοπόρος του μοντέρνου χορού, Μάρθα Γκράχαμ
1894 Ξεσπά μεγάλη απεργία στο εργοστάσιο κατασκευής βαγονιών «Πούλμαν» στο Ιλινόις ενάντια στις μειώσεις μισθών
1904 Γεννιέται ο Ισπανός ζωγράφος Σαλβαδόρ Νταλί, κλασικός εκπρόσωπος του κινήματος του σουρεαλισμού.
1910 Για πρώτη φορά από το 1835, ο κομήτης του Χάλεϊ πλησιάζει τη Γη, με αποτέλεσμα αστρολόγοι και μελλοντολόγοι να προαναγγέλλουν το τέλος του κόσμου.
1926 Με διαταγή του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου απαγορεύεται στις γυναίκες να φοράνε κοντή φούστα. Η άκρη του υφάσματος πρέπει να απέχει 30 εκατοστά από το έδαφος.
1947 Ο B.F.Goodrich παρασκευάζει το πρώτο λάστιχο χωρίς σαμπρέλα στο Ακρον του Οχάιο.
1949 Το Σιάμ μετονομάζεται σε Ταϊλάνδη.
1949 Mε 37 ψήφους υπέρ και 12 κατά, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφασίζει την ένταξη του Ισραήλ στο διεθνή Οργανισμό.
1958 Βουλευτικές εκλογές. Πρώτο κόμμα έρχεται η ΕΡΕ με 41,17%. Η ΕΔΑ συγκεντρώνει το 24,42% των ψήφων, εκλέγει 78 βουλευτές και αναδεικνύεται αξιωματική αντιπολίτευση.
1960 Στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, 4 πράκτορες της ισραηλινής μυστικής υπηρεσίας Μοσάντ, απαγάγουν το φυγά ναζιστή, Άντολφ Άιχμαν, ο οποίος χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Ρικάρντο Κλεμέντ.
1967 Η χούντα συλλαμβάνει και φυλακίζει στις φυλακές Αβέρωφ τον Ανδρέα Παπανδρέου
1981 Πεθαίνει ο Τζαμαϊκανός τραγουδιστής της ρέγγε Μπομπ Μάρλεϊ.
1987 Στη Βαλτιμόρη του Μέριλαντ πραγματοποιείται η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς- πνεύμονα από τον Δρ. Μπρους Ράιτζ (Bruce Reitz) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ.
1990 Πέθανε ο λαϊκός τραγουδιστής, Στράτος Διονυσίου
1995 Στο Ζαΐρ, εκδηλώνεται επιδημία από το φονικό ιό Έμπολα, από τον οποίο 90 άτομα χάνουν τη ζωή τους.
