Εορτολόγιο: Αιτωλία Ευτύχιος, Ευτύχης, Ευτυχία, Ευτυχούλα, Ευτυχίτσα, Έφη.
24 Αυγούστου: Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός – Ο Άγιος Κοσμάς υπήρξε φωτοφόρος απόστολος του Ευαγγελίου, στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Η Εκκλησία του Χριστού, για να τιμήσει τον αγώνα και την προσφορά του, τον ονόμασε Ισαπόστολο.
Ο Άγιος Κοσμάς γεννήθηκε στο χωριό Ταξιάρχης της επαρχίας Αποκούρου που βρίσκεται κοντά στο χωριό Μεγάλο Δένδρο Ναυπακτίας, το 1714 μ.Χ., από γονείς ευσεβείς, που τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Είκοσι χρονών μετέβη στο Άγιο Όρος, για να σπουδάσει στο εκεί νεοσύστατο σχολείο του Βατοπεδίου. Ο Άγιος Κοσμάς, ονομαζόταν αρχικά Κωνσταντίνος και μετά την αποφοίτησή του, πήγε στη Μονή Φιλόθεου, όπου έγινε μοναχός (1759 μ.Χ.) και κατόπιν Ιερομόναχος και έλαβε το όνομα Κοσμάς.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Άγιος γνωρίζοντας ότι το Έθνος κινδύνευε, δεν ησύχαζε και φλεγόταν νύχτα-μέρα από τον πόθο να βγει και να διδάξει στους σκλαβωμένους Έλληνες τα Άγια Γράμματα. Όμως, θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό και αδύνατο να επωμισθεί τέτοιο φορτίο. Με θεία αποκάλυψη, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησε τον αδελφό του Χρύσανθο, που ήταν δάσκαλος. Αυτός του έκανε μερικά μαθήματα ρητορικής, που θα βοηθούσαν τον Κοσμά στο κήρυγμα. Έπειτα, αφού πήρε την άδεια του Πατριάρχη Σεραφείμ, όργωσε στην κυριολεξία την Ελλάδα, διδάσκοντας στους «ραγιάδες» το λόγο του Θεού.
Έτσι, ο Άγιος Κοσμάς, αρχικά κήρυξε στην Κωνσταντινούπολη και στην συνέχεια μετέβη στην Αιτωλοακαρνανία. Με νέα άδεια περιήλθε τα Δωδεκάνησα και το Άγιο Όρος. Ακολούθως περιόδευσε στην Θεσσαλονίκη, Βέροια, σε ολόκληρη την Μακεδονία, έφθασε στην Χειμάρα, επέστρεψε στην Νότιο Ήπειρο και από εκεί κατέληξε στη Λευκάδα και την Κεφαλληνία. Πήγε ακόμη στη Ζάκυνθο, Κέρκυρα και ξανά στην Βόρειο Ήπειρο.
Απ’ οπού περνούσε, έκτιζε σχολεία, εκκλησίες, και πλήθος λαού συνέρεε και «ρουφούσε» το «νέκταρ» της αγίας διδασκαλίας του.
Τελικά, ο φθόνος των Εβραίων, σε συνεργασία με τους Τούρκους, είχε σαν αποτέλεσμα τον απαγχονισμό του Αγίου στο Κολικόντασι, στα χώματα της Βορείου Ηπείρου το 1779 μ.Χ. Το λείψανό του το έριξαν στα νερά του ποταμού Άψου. Παρά την πέτρα που του είχαν δέσει στον λαιμό, το λείψανο επέπλεε. Βρέθηκε από τον ιερέα Μάρκο κι ενταφιάσθηκε στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου, όπου και ανευρέθη.
Η κανονική πράξη της αναγνωρίσεώς του ως αγίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 20 Απριλίου 1961 μ.Χ. Ακολουθία και βίο του έγραψαν ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Σαπφείριος Χριστοδουλίδης, ο Θωμάς Πασχίδης και ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Πολλοί νεώτεροι συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον βίο και το έργο του μεγάλoυ αγίου. Πλήθος εικόνων, χαλκογραφιών, ζωγραφιών και σχεδίων φανερώνουν την τιμή και την ευγνωμοσύνη του Γένους για τον λαμπρό αστέρα του Αγίου Όρους.
Τα λόγια του ήταν προφητικά, γεμάτα θεία χάρη και απλότητα. Κάποτε είπε στους κατοίκους κάποιου χωριού: «Ήρθα στο χωριό σας και σας κήρυξα. Δίκαιο είναι λοιπόν να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Με χρήματα μήπως; Τι να τα κάνω; Η πληρωμή η δική μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας, για να κερδίσετε την αιώνια ζωή».
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τὸν ταφον σου Σωτὴρ.
Τὸν μέγαν ἀθλητήν, ὀρθοδόξων τὸ κλέος, Χριστοῦ τὸν μιμητὴν καὶ διδάσκαλον θεῖον, Κοσμᾶν τὸν ἰσαπόστολον, Αἰτωλίας ἀγλάϊσμα, τὸν παιδεύσαντα τὸ δοῦλον Γένος ἐνθέως καὶ συντρέξαντα εἰς τὴν ἀνάστασιν τούτου ἐν ὕμνοις τιμήσωμεν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις.
Κόσμον ηὔγασας Πνεύματι θείῳ, κόσμον ἤνεγκας τῇ ᾿Εκκλησίᾳ, κόσμημα θεῖον, πιστῶν τὸ προπύργιον, ταῖς διδαχαῖς σὺ τὸ Γένος ἐφώτισας καί τῆς δουλείας τὰ σκότη διέλυσας, Κοσμᾶ ῞Αγιε· τῶν ᾿Αποστόλων ὁμότροπε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε κοσμῆσαι τὰς ψυχὰς τῶν ἀνυμνούντων σε.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις.
Θεῖον κόσμημα ᾿Ορθοδοξίας καὶ ἀγλάϊσμα τῆς ᾿Εκκλησίας ἀνεδείχθης, Κοσμᾶ ἰσαπόστολε· διὰ πυρὸς διελθών τε καὶ ὕδατος, ἀναψυχὴν σὺ ἐκτήσω δι’ αἵματος. Εὐκοσμώτατε, διδάχων τοῦ Γένους κόσμημα, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε κοσμῆσαι ἀρεταῖς καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τὴν εὔηχον σάλπιγγα Εὐαγγελίου Χριστοῦ, Προφήτην τὸν πύρινον καὶ μιμητὴν ᾿Ηλιοῦ, Κοσμᾶν τὸν ᾿Ισαπόστολον, πάντων τῶν ὀρθοδόξων ὁδηγὸν καὶ προστάτην, δήμων τῆς Αἰτωλίας καὶ τυράννου τὸ σέβας, ὕμνοις καὶ ἐγκωμίοις ἀθρόως τιμήσωμεν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, διδασκαλία, κατεκόσμησας, τὴν Ἐκκλησία, ζηλωτὴς τῶν Ἀποστόλων γενόμενος καὶ κατασπείρας τὰ θεία διδάγματα, μαρτυρικῶς τὸν ἀγῶνα ἐτέλεσας. Κοσμᾶ ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμιν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς φωστὴρ νεόφωτος τὴν Ἐκκλησίαν, καταυγάζεις ἅπασαν, Εὐαγγελίου διδαχαῖς, Κοσμᾶ Χριστοῦ Ἰσαπόστολε· διὸ ἀξίως γεραίρει τὴν μνήμην σου.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἀποστόλων ὁ μιμητής, Κοσμᾶ Θεοφόρε, εὐσεβείας ὑφηγητά, τοῦ Εὐαγγελίου ὁ θεηγόρος κῆρυξ, καὶ τῶν πιστῶν ἁπάντων, θεῖον ἀγλάϊσμα.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Κόσμον φέρων θεῖον τῶν ἀρετῶν καὶ τοῦ μαρτυρίου τὸ διάδημα τὸ σεπτόν, κόσμησον εὐχαῖς σου ἀεὶ τὴν ᾿Εκκλησίαν καὶ σὺν παντὶ τῷ κόσμῳ, Κοσμᾶ μέγιστε.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
49 π.Χ. – Ο στρατηγός του Ιουλίου Καίσαρα, Γάιος Σκριμπόνιους Κούριος, ηττάται στον ποταμό Μπαγκράντας από τους Νουμίδες και αυτοκτονεί για να αποφύγει την αιχμαλωσία.
79 – Ο Βεζούβιος εκρήγνυται. Η Πομπηία, το Ηράκλειο και οι Σταβίες θάβονται στην ηφαιστειακή τέφρα (σημείωση: αυτή η παραδοσιακή ημερομηνία έχει αμφισβητηθεί και πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι το γεγονός συνέβη στις 24 Οκτωβρίου).
410 – Οι Βησιγότθοι υπό τον βασιλιά Αλάριχο Α΄ αρχίζουν να λεηλατούν τη Ρώμη.
1185 – Οι Νορμανδοί καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη.
1200 – Ο βασιλιάς Ιωάννης της Αγγλίας, ο οποίος υπέγραψε την πρώτη Μάγκνα Κάρτα, παντρεύεται την Ισαβέλλα του Ανγκουλέμ στον καθεδρικό ναό του Μπορντό.
1215 – Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ κηρύσσει άκυρη τη Μάγκνα Κάρτα.
1349 – Πογκρόμ κατά των Εβραίων στην Κολωνία, θεωρώντας τους υπεύθυνους για την πανώλη. Η εβραϊκή συνοικία καίγεται από τον όχλο και χιλιάδες διώχνονται από την πόλη.
1516 – Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπό τον Σελίμ Α΄ νικά το σουλτανάτο των Μαμελούκων στη μάχη του Μαρτζ Νταμπίκ και καταλαμβάνει τη σημερινή Συρία.
1561 – Ο Γουλιέλμος Α΄ της Οράγγης παντρεύεται τη δούκισσα Άννα της Σαξωνίας.
1814 – Κατά τους τελευταίους μήνες του «Πολέμου του 1812» όπως ονομάστηκε η πολεμική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Βρετανίας, οι δυνάμεις των Βρετανών εισβάλουν στην Ουάσιγκτον: Καπιτώλιο και Λευκός Οίκος πυρπολούνται.
1821 – Οι Ισπανοί αναγνωρίζουν στο Μεξικό την ανεξαρτησία του.
1821 – Ξεκινά η Μάχη των Κομψάδων κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας.
1831 – Ο Δαρβίνος σαλπάρει με το πλοίο HMS Beagle για ένα πενταετές ταξίδι σε όλο τον κόσμο. Οι πληροφορίες που θα συλλέξει και οι παρατηρήσεις του θα τον οδηγήσουν στη θεωρία ότι τα είδη εξελίσσονται προσαρμοζόμενα στο περιβάλλον τους.
1847 – Η Σαρλότ Μπροντέ ολοκληρώνει το χειρόγραφο του έργου της «Τζέιν Έιρ».
1857 – Ξεσπά μια από τις σοβαρότερες οικονομικές κρίσεις στην αμερικανική ιστορία, γνωστή ως ο «πανικός του 1857»
1891 – Ο Τόμας Έντισον κατοχυρώνει τον κινηματογραφικό φακό.
1893 – Χιλιάδες νεκροί από καταιγίδα στο Τσάρλεστον και στην ακτή Σαβάνα.
1909 – Αρχίζουν οι εργασίες διαμόρφωσης ανισόπεδου διαύλου στη Διώρυγα του Παναμά.
1922 – Μικρασιατική Εκστρατεία: Το Γ΄ Σώμα Στρατού μεταφέρεται από τον Πάνορμο στην Θράκη.
Γεννήσεις
1113 – Γοδεφρείδος Ε΄, κόμης του Ανζού
1198 – Αλέξανδρος Β΄, βασιλιάς της Σκωτίας
1336 – Ιάκωβος Δ΄ της Μαγιόρκας, βασιλιάς της Νάπολης
1358 – Ιωάννης Α΄, βασιλιάς της Καστίλης
1393 – Αρθούρος Γ΄, δούκας της Βρετάνης
1495 – Όθων Α΄, πρίγκιπας του Χάρμπουργκ
1754 – Τσαρλς Νόουλς, Βρετανός ναύαρχος
1772 – Γουλιέλμος Α΄, βασιλιάς των Κάτω Χωρών
1899 – Φερχάτ Αμπάς, Αλγερινός πολιτικός
1899 – Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Αργεντινός συγγραφέας
1902 – Φερνάν Μπρωντέλ, Γάλλος ιστορικός
1911 – Μιχάλης Ράπτης, Έλληνας τροτσκιστής
1924 – Αχμαντού Αχιτζό, Καμερουνέζος πολιτικός
1929 – Γιάσερ Αραφάτ, Παλαιστίνιος πολιτικός
1933 – Πρίγκιπας Ρούπερτ Λεβενστάιν, Γερμανός επιχειρηματίας
1944 – Κριστίν Τσάμπακ, Αμερικανίδα δημοσιογράφος
1945 – Βινς Μακμάν, Αμερικανός παλαιστής
1945 – Κεν Χένσλι, Άγγλος μουσικός (Uriah Heep)
1946 – Πασχάλης, Έλληνας τραγουδιστής
1948 – Ζαν Μισέλ Ζαρ, Γάλλος συνθέτης και παραγωγός
1948 – Σάουλι Νιινίστο, Φινλανδός πολιτικός
1951 – Όρσον Σκοτ Καρντ, Αμερικανός συγγραφέας
1957 – Στίβεν Φράι, Άγγλος ηθοποιός, δημοσιογράφος και συγγραφέας
1967 – Μιχαήλ Ρωμανός, Έλληνας καλλιτέχνης
1973 – Γκρέι ΝτεΛάιλ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1976 – Νορντίν Βότερ, Ολλανδός ποδοσφαιριστής
1977 – Γιούργκεν Μάχο, Αυστριακός ποδοσφαιριστής
1981 – Τσαντ Μάικλ Μάρεϊ, Αμερικανός ηθοποιός
1982 – Ζοσέ Μποσίνγκουα, Πορτογάλος ποδοσφαιριστής
1982 – Κιμ Σέλστρεμ, Σουηδός ποδοσφαιριστής
1988 – Ρούπερτ Γκριντ, Άγγλος ηθοποιός
Θάνατοι
842 – Σάγκα, αυτοκράτορας της Ιαπωνίας
1042 – Μιχαήλ Ε΄, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1313 – Ερρίκος Ζ΄ του Λουξεμβούργου, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1540 – Παρμιτζανίνο, Ιταλός καλλιτέχνης
1779 – Κοσμάς ο Αιτωλός, Έλληνας μοναχός
1883 – Ερρίκος Ε΄, βασιλιάς της Γαλλίας
1888 – Ρούντολφ Κλαούζιους, Γερμανός φυσικός
1895 – Άλμπερτ Μάμερι, Άγγλος ορειβάτης και συγγραφέας
1943 – Σιμόν Βέιλ, Γαλλίδα φιλόσοφος
1951 – Σάββας Παπαγρηγοριάδης, Έλληνας πολιτικός
1957 – Ευριπίδης Παπαδόπουλος, Έλληνας πολιτικός
1961 – Γκύντερ Λίτφιν, Γερμανός ράφτης, το πρώτο πρόσωπο που πυροβολήθηκε στο Τείχος του Βερολίνου
1971 – Καρλ Μπλέγκεν, Αμερικανός αρχαιολόγος
1979 – Χάνα Ράιτς, Γερμανίδα πιλότος
1994 – Ιωάννης Κοντοβράκης, Έλληνας πολιτικός
1997 – Νίκος Κρανιδιώτης, Κύπριος διπλωμάτης και λογοτέχνης
2006 – Τζέιμς Τέννι, Αμερικανός συνθέτης
2010 – Ειρήνη Μάρκου (Βοντορήνη), λαϊκή ποιήτρια
2010 – Σατόσι Κον, Ιάπωνας σκηνοθέτης
2012 – Χάρης Ατματζίδης, Έλληνας πολιτικός
2012 – Πάουλι Έλεφσεν, πρωθυπουργός των νήσων Φερόε
2012 – Φέλιξ Μιέλι Βενεράντο, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
2014 – Ρίτσαρντ Ατένμπορο, Άγγλος ηθοποιός
2015 – Τζάστιν Γουίλσον, Άγγλος οδηγός αγώνων
