Εορτολόγιο: Αρκάδιος, Αρκάδης, Αρκαδία, Αρκάδα Λιβέριος, Λυμπέρης, Λιμπέρης, Λιμπέριος, Λιβέρης Όσιος, Οσία Φανούριος, Φανούρης, Φάνης, Νούρης, Φανουρία, Φανή.
27 Αυγούστου: Άγιος Φανούριος ο Νεοφανής, ο Μεγαλομάρτυρας – Ο Άγιος Φανούριος είναι από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου.
Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς αμφιβολία ως δώρο Θεού, διότι ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες. Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β’ ο Διασπωρινός (1355 – 1369 μ.Χ.) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ».
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Στην εικόνα, ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο υπήρχε λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του. Σε αυτά ο Μάρτυς παρουσιαζόταν: να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· να είναι κλεισμένος στη φυλακή· να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα δεήσεως.
Τον αρχαίο ναό που βρέθηκε η εικόνα, ανοικοδόμησε, ύστερα από πολλές προσπάθειες, ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του Αγίου Φανουρίου, που όπως φαίνεται συνέταξε και την Ακολουθία του.
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια. Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο. Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).
Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων. Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές. Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.
Η αγάπη και η τιμή με την οποία περιβάλλεται ο Άγιος Φανούριος έγινε αφορμή να δημιουργηθούν διάφορες ωραίες και ευλαβείς παραδόσεις στο λαό μας, ανάμεσα στις οποίες είναι και το εορταστικό έθιμο της «Πίττας του Αγίου Φανουρίου», ή της «Φανουρόπιττας» που γίνεται την παραμονή της εορτής του. Η πίτα αυτή είναι συνήθως μικρή και στρογγυλή σαν μικρός άρτος, μοιράζεται στους πιστούς και γίνεται άλλοτε για να φανερώσει κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή.Υπάρχει επίσης και παράδοση ότι με τη πίτα αυτή γίνεται μνεία της μητέρας του, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο.
Σημείωση: Η αναφορά στο Νέο Λειμωνάριο ότι η εικόνα του Αγίου βρέθηκε το 1500 μ.Χ., είναι μάλλον λανθασμένη, διότι ο επίσκοπος Ρόδου Νείλος έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον ἐφύμνιον, ἐν γῇ τελεῖται λαμπρῶς, ἐπίγειον πανήγυριν νῦν ἑορτάζει φαιδρῶς, ἀγγέλων πολίτευμα· ἄνωθεν ὑμνῳδίαις εὐφημοῦσι τοὺς ἄθλους, κάτωθεν Ἐκκλησίᾳ τὴν οὐράνιον δόξαν· ἣν εὗρες πόνοις καὶ ἄθλοις τοῖς σοῖς Φανούριε ἔνδοξε.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Φερωνύμως ἐκλάμψας, ἐκ τῆς Ῥόδου Φανούριε, ὡς φωστὴρ ἀεὶ καταυγάζεις, Ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα· τὴν γνῶσιν φανεροῖς γὰρ τῶν κρυπτῶν, νοσήματα διώκεις χαλεπά, καὶ παρίστασαι ταχύτατος βοηθός, τῶν πίστει ἀναβοώντων· Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ φανερώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, μέγιστα θαύματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὸν τῆς Ῥόδου προστάτην, καὶ μέγαν πρόμαχον, τὸν παραδόξως γνωσθέντα, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, τῶν Μαρτύρων τὸ λαμπρόν, κλέος Φανούριον, ἀνευφημήσωμεν πιστοί, ὅτι χάριν ἐκ Θεοῦ, δεξάμενος ἰαμάτων, φερωνύμως ὡς φῶς ἐκλάμπει, ἄδυτον πᾶσι τοῖς τιμῶσι αὐτόν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς ἄστρον ἀνέτειλας, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, καὶ πάντας κατηύγασας, φανερωθεὶς θαυμαστῶς, Φανούριε ἔνδοξε· ὅθεν τοῖς εὐφημοῦσι, τὴν σὴν ἄθλησιν Μάρτυς, νέμεις τῶν σῶν θαυμάτων, τὴν σωτήριον χάριν, πρεσβεύων τῷ Κυρίῳ, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
῾Ιερεῖς διέσωσας, αἰχμαλωσίας ἀθέου, καὶ δεσμὰ συνέθλασας, δυνάμει θείᾳ θεόφρον· ᾔσχυνας, τυράννων θράση γενναιοφρόνως· εὔφρανας, Ἀγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, θεῖε ὁπλῖτα, Φανούριε ἔνδοξε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὁ ἐν Ῥόδῳ φανερωθείς, καὶ ἐξανατείλας, ὥσπερ ἥλιος ἐξ αὐτῆς, πᾶσαν καταυγάζων, Χριστοῦ τὴν Ἐκκλησίαν, θαυμάτων σου τῷ πλήθει, Μάρτυς Φανούριε.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὦ Φανούριε ἀθλητά, ὁ πᾶσι παρέχων, τὰ αἰτήματα συμπαθῶς· χαίροις εὐσεβούντων, ὁ μέγας ἀντιλήπτωρ, καὶ πάσης Ἐκκλησίας, θεῖον ἀγλάισμα.
Ὁ Οἶκος
Ἤθλησας Μάρτυς ἀνδρικῶς, ἐν ἔτεσιν ἀδήλοις, καὶ ὑπερεῖδες νουνεχῶς, νεότητος τὸ ἄνθος, ὑπὲρ ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, πλείστας βασάνους ὑποστάς, καὶ θάνατον γενναίως· ἀλλ’ οἷς οἶδε κρίμασι Θεός, λήθης βυθοῖς, τὰ τῆς ἀθλήσεως τῆς σῆς, ἐκρύπτοντο τρόπαια· ἐν δὲ τῆ, Ῥόδῳ τῇ περιφήμῳ νήσῳ, ὁ ὑπὸ γῆν κεχωσμένος φανερωθεὶς ναός σου, ἐν ᾧ ἡ πάντιμος ὡς θησαυρὸς εἰκών σου, ἡ σὴ λαμπρὰ ἐγνώρισται ἄθλησις, καὶ πᾶσα ἡ Ἐκκλησία γνῶσιν ἔσχε τῶν ἀθλητικῶν σου ἀγώνων, καὶ τῆς πρὸς Χριστὸν λαμπρᾶς σου παῤῥησίας· ὅτι πᾶσιν ἐφαπλοῖς, τὴν θαυμαστήν σου προστασίαν, καὶ πολυειδῶν ἐξαίρεις κινδύνων καὶ θλίψεων, καὶ αἰχμαλώτους λυτροῦσαι, θεῖε ὁπλῖτα Φανούριε ἔνδοξε.
Κάθισμα
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Μαρτυρίου τελέσας καλῶς τὸ στάδιον, καὶ Χριστὸν μεγαλύνας οἰκείοις μέλεσιν, οὐρανίων δωρεῶν λαμπρῶς τετύχηκας, καὶ παρέχεις τοῖς πιστοῖς, ὡς μεσίτης πρὸς Θεόν, βοήθειαν καθ’ ἑκάστην, Φανούριε ἀθλοφόρε, τοῖς καταφεύγουσι τῇ σκέπῃ σου.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
410 – Μετά από τρεις ημέρες λαμβάνει τέλος η λεηλασία της Ρώμης από τους Βησιγότθους.
1172 – Ο βασιλιάς Ερρίκος Β΄ της Αγγλίας στέφει τους κληρονόμους του, τον Ερρίκο τον Νεότερο και τη Μαργαρίτα, αλλά δεν τους δίνει καμία πραγματική εξουσία.
1593 – Ο Πιέρ Μπαριέρ αποτυγχάνει στην προσπάθειά του να δολοφονήσει το βασιλιά Ερρίκο Δ΄ της Γαλλίας.
1776 – Οι βρετανικές δυνάμεις νικούν τις αμερικανικές του στρατηγού Τζορτζ Ουάσινγκτον στη μάχη του Λονγκ Άιλαντ, στο σημερινό Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης.
1810 – Ναπολεόντειοι Πόλεμοι: Το γαλλικό ναυτικό νικά το βρετανικό βασιλικό ναυτικό, αποτρέποντας την κατάληψη του λιμανιού του Γκραντ Πορτ στο Ιλ ντε Φρανς.
1813 – Ο Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων Α΄ νικά μία μεγαλύτερη δύναμη Αυστριακών, Ρώσων και Πρώσων στη μάχη της Δρέσδης.
1828 – Η Ουρουγουάη κηρύσσεται επίσημα ανεξάρτητη στις προκαταρκτικές ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται μεταξύ της Βραζιλίας και της Αργεντινής με τη μεσολάβηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
1859 – Ανακαλύπτεται πετρέλαιο στην Πενσυλβάνια οδηγώντας στην πρώτη παγκοσμίως εμπορικά επιτυχημένη πηγή πετρελαίου.
1883 – Έκρηξη του Κρακατόα: Τέσσερις τεράστιες εκρήξεις καταστρέφουν το νησί Κρακατόα και προκαλούν χρόνια κλιματικής αλλαγής.
1896 – Αγγλο-Ζανζιβαρινός Πόλεμος: Διεξάγεται μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ζανζιβάρης ο μικρότερος πόλεμος στην παγκόσμια ιστορία (38 λεπτά).
1916 – Το Βασίλειο της Ρουμανίας κηρύσσει πόλεμο στην Αυστροουγγαρία, εισερχόμενο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως ένα από τα συμμαχικά έθνη.
1922 – Μικρασιατική εκστρατεία: Ο τουρκικός στρατός καταλαμβάνει το υπό ελληνική κατοχή Αφιόν Καραχισάρ στο Διαμέρισμα Αιγαίου.
1922 – Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος βρίσκει μαρτυρικό θάνατο από τον τουρκικό όχλο κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Συνεχίζονται από τους Τούρκους οι θηριωδίες κατά των Ελλήνων στη Σμύρνη.
1933 – Παρουσιάζεται η πρώτη Αγία Γραφή στα αφρικάανς κατά τη διάρκεια ενός φεστιβάλ Αγίας Γραφής στο Μπλουμφοντέιν.
1943 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Αεροπορικός βομβαρδισμός από τους Γερμανούς ισοπεδώνει το χωριό Βορίζια στην Κρήτη.
1962 – Εκτοξεύεται από τη NASA η μη επανδρωμένη διαστημική αποστολή Μάρινερ 2 με προορισμό τον πλανήτη Αφροδίτη.
1979 – Στην Ιρλανδία, βόμβα σκοτώνει τον Βρετανό ναύαρχο εν αποστρατεία Λούις Μαουντμπάττεν και τρεις άλλους ενώ έκαναν βόλτα με βάρκα. Την ίδια ημέρα, 18 Βρετανοί στρατιώτες σκοτώνονται σε ενέδρα στη βόρεια Ιρλανδία.
1985 – Η κυβέρνηση της Νιγηρίας ανατρέπεται ειρηνικά από τον στρατηγό Ιμπραχίμ Μπαμπαγκίντα.
1991 – Η Μολδαβία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την Ε.Σ.Σ.Δ.
2003 – Ο Άρης κάνει την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη σε σχεδόν 60.000 χρόνια, περνώντας από απόσταση 55.758.005 χλμ.
2005 – Αναστέλλεται η λειτουργία του Σιδηροδρομικού Σταθμού Πελοποννήσου
Γεννήσεις
1770 – Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ, Γερμανός φιλόσοφος
1858 – Τζουζέπε Πεάνο, Ιταλός μαθηματικός
1864 – Χέρμαν Βάινγκερτνερ, Γερμανός γυμναστής
1890 – Μαν Ραίη, Αμερικανός φωτογράφος και καλλιτέχνης
1894 – Αντρέ Λυρσά, Γάλλος αρχιτέκτονας
1905 – Άρης Βελουχιώτης, Έλληνας αντιστασιακός
1905 – Γιώργος Θεοτοκάς, Έλληνας συγγραφέας
1908 – Λίντον Τζόνσον, 36ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
1909 – Λέστερ Γιανγκ, Αμερικανός σαξοφωνίστας
1909 – Νίκος Τσιφόρος, Έλληνας συγγραφέας
1927 – Γιάννης Κανάκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1931 – Σρι Τσινμόι, Ινδός πνευματικός δάσκαλος, ποιητής και καλλιτέχνης
1937 – Τζέι Σιλβέστερ, Αμερικανός δισκοβόλος
1941 – Σεζάρια Έβορα, τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο
1948 – Λοχίας Σλάουτερ, Αμερικανός παλαιστής
1951 – Κρίστοφ Βάκερνάγκελ, Γερμανός ηθοποιός και συγγραφέας
1953 – Άλεξ Λάιφσον, Καναδός μουσικός (Rush)
1959 – Γκέρχαρντ Μπέργκερ, Αυστριακός οδηγός αγώνων
1961 – Τομ Φορντ, Αμερικανός σχεδιαστής μόδας και σκηνοθέτης
1965 – Άγγελος Ποστέκογλου, Αυστραλός ποδοσφαιριστής
1972 – Γκρέιτ Καλί, Ινδός παλαιστής
1976 – Μαρκ Γουέμπερ, Αυστραλός οδηγός αγώνων
1979 – Σαμίρ Μπελούφα, Αλγερινός ποδοσφαιριστής
1983 – Τζαμάλα, Ουκρανή τραγουδίστρια
1986 – Ναμπίλ Ελ Ζαρ, Μαροκινός ποδοσφαιριστής
1986 – Σεμπάστιαν Κουρτς, Αυστριακός πολιτικός
1995 – Σεργκέι Σιρότκιν, Ρώσος οδηγός αγώνων
Θάνατοι
827 – Πάπας Ευγένιος Β΄
1208 – Ειρήνη Αγγελίνα, βασίλισσα της Σικελίας και της Γερμανίας
1312 – Αρθούρος Β΄, δούκας της Βρετάνης
1459 – Ιάκωβος, πρίγκιπας της Πορτογαλίας
1521 – Ζοσκέν ντε Πρε, Φλαμανδός συνθέτης
1523 – Ντομένικο Γκριμάνι, Ιταλός καρδινάλιος
1574 – Ευστάχιος, Ιταλός ιατρός
1576 – Τιτσιάνο, Ιταλός ζωγράφος
1590 – Πάπας Σίξτος Ε΄
1611 – Τομάς Λουίς ντε Βικτόρια, Ισπανός συνθέτης
1618 – Αλβέρτος Φρειδερίκος, δούκας της Πρωσίας
1627 – Φραντσέσκο Μαρία Ντελ Μόντε, Ιταλός καρδινάλιος
1629 – Αντώνιος Βασιλάκης, Έλληνας ζωγράφος
1635 – Λόπε δε Βέγα, Ισπανός συγγραφέας
1664 – Φρανθίσκο ντε Θουρμπαράν, Ισπανός ζωγράφος
1681 – Πατριάρχης Μόσχας Νίκων
1842 – Μαξίμ Ρεμπώ, Γάλλος στρατιωτικός
1857 – Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ, Αμερικανός κριτικός και εκδότης
1922 – Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης
1923 – Ενρίκο Τελλίνι, Ιταλός στρατιωτικός
1948 – Άντον Κάλτσεφ, Βούλγαρος στρατιωτικός
1950 – Τσέζαρε Παβέζε, Ιταλός συγγραφέας, κριτικός και μεταφραστής
1958 – Έρνεστ Ορλάντο Λόρενς, Αμερικανός φυσικός
1965 – Γεώργιος Βεργωτής, Έλληνας εφοπλιστής και ευεργέτης
1965 – Λε Κορμπυζιέ, Ελβετός αρχιτέκτονας
1967 – Μπράιαν Επστάιν, Άγγλος μάνατζερ
1968 – Πριγκίπισσα Μαρίνα της Ελλάδας
1975 – Χαϊλέ Σελασιέ Α΄, αυτοκράτορας της Αιθιοπίας
1975 – Ίον Φιλότι Καντακουζηνός, Ρουμάνος ηθοποιός
1979 – Λούις Μαουντμπάττεν, Άγγλος ναύαρχος και πολιτικός
1981 – Σοφία Μινεΐκου, Ελληνίδα σύζυγος του Γεωργίου Παπανδρέου
1990 – Στίβι Ρέι Βον, Αμερικανός τραγουδιστής και κιθαρίστας
1997 – Σωτηρία Μπέλλου, Ελληνίδα τραγουδίστρια
2001 – Μιχάλης Δερτούζος, Έλληνας επιστήμονας της πληροφορικής
2003 – Διονύσης Παγουλάτος, Έλληνας ηθοποιός
2005 – Γιώργος Μουζάκης, Έλληνας συνθέτης
2006 – Μαρία Καποβίγια, υπεραιωνόβια από τον Ισημερινό
2009 – Σεργκέι Μιχαλκόφ, Ρώσος συγγραφέας
2011 – Λυκούργος Καλλέργης, Έλληνας ηθοποιός
2013 – Ιπποκράτης Γιατζίδης, Έλληνας ιατρός
2015 – Βάσω Θανασέκου, Ελληνίδα πολιτικός
2016 – Δημήτριος Σαπουντζής, Έλληνας πολιτικός
