Σήμερον κρεμάται επί ξύλου – Πασχαλινά αυγά – Η Μεγάλη Πέμπτη, τέταρτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, είναι, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, αφιερωμένη στην ανάμνηση τεσσάρων γεγονότων τα οποία περιγράφονται στα Ευαγγέλια και τα οποία συνέβησαν σύμφωνα με τις ευαγγελικές αναφορές λίγο πριν τη Σταύρωση:
Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή το ιερό δείπνο του Ιησού Χριστού με τους 12 Αποστόλους, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά. Ο Ιερός Νιπτήρας, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων από τον Ιησού Χριστό, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Λουκά και του Ιωάννη.
Η Υπερφυής Προσευχή, δηλαδή η προσευχή του Ιησού προς τον Πατέρα του μετά τον Μυστικό Δείπνο και λίγο πριν τη σύλληψή του, όπως περιγράφεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη και η προδοσία του Ιούδα η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη του Ιησού, όπως περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη.
Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεσθημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, την δίκη, τα βασανιστήρια, την Σταύρωση.
Το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης τελείται ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής μαζί με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Το βράδυ τελείται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής, στον οποίο αναπαριστάται το Θείο Δράμα της Σταύρωσης και διαβάζονται τα 12 ευαγγέλια που περιγράφουν τα γεγονότα από τη σύλληψη έως και την ταφή του Χριστού.
Ανάμεσα στο 5ο και το 6ο Ευαγγέλιο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς
Στις εκκλησίες της Ζακύνθου, η περιφορά του Εσταυρωμένου γίνεται μετά το 11ο Ευαγγέλιο.
Σήμερον κρεμάται επί ξύλου – Πασχαλινά αυγά – Η υμνογραφία
Συγκλονιστική είναι η υμνογραφία της εκκλησίας για την κορύφωση του Θείου Δράματος:
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο των αγγέλων βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.
Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη, ο νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη, ο υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν».
Μετά την σύλληψή Του στο όρος των Ελαιών, ο Χριστός δικάστηκε και καταδικάστηκε από τους Αρχιερείς σε μια δίκη που είχε τυπική διαδικασία αφού οι Φαρισαίοι ήθελαν τον θάνατο Του.
Επειδή όμως δεν είχαν νόμιμη εξουσία, τον έστειλαν στον Πόντιο Πιλάτο, προκειμένου η καταδικαστική απόφαση να απαγγελθεί από αυτόν, καθώς κατείχε την εξουσία του Ρωμαίου διοικητή της περιοχής.
Ο Πιλάτος δεν ήθελε να πάρει την ευθύνη απάνω του και ζήτησε από το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στην αυλή του Πραιτωρίου να διαλέξει ανάμεσα στον Βαραββά και τον Χριστό για το ποιος να σωθεί, δίνοντας παράλληλα «χάρη» για την γιορτή του Πάσχα.
Το πλήθος, (οι περισσότεροι συνεργάτες και οπαδοί του Βαραββά) διάλεξαν τον θάνατο του Ιησού με σταύρωση.
Από εκείνο το σημείο μέχρι και την σταύρωση, ο Ιησούς έζησε τον απόλυτο εξευτελισμό αλλά και την χλεύη του πλήθους και των Ρωμαίων στρατιωτών (πορφύρα, αγκάθινο στεφάνι, και μαστίγωμα).
Σύμφωνα με τις Γραφές, ο Ιησούς σταυρώθηκε στις 9 το πρωί, με το μαρτύριό Του να κρατάει πάνω στον σταυρό έξι ώρες.
Μετά το πέρας των 12 Ευαγγελίων, στις εκκλησίες ο κόσμος συγκεντρώνει τα λουλούδια προκειμένου να ξεκινήσει το στόλισμα του επιταφίου, το οποίο θα υποδεχτεί το σώμα του Χριστού την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί.
Σήμερον κρεμάται επί ξύλου – Πασχαλινά αυγά – Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά
Το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα. Η παράδοση μάλιστα επιτάσσει να τα βάφουμε κόκκινα, ενώ τα τελευταία χρόνια η τάση είναι τα αυγά να βάφονται σε διάφορα χρώματα και να στολίζονται με ποικίλα σχέδια και τεχνοτροπίες
Γιατί όμως βάφουμε κόκκινα τα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη; Η απάντηση «κρύβεται» σε διάφορες εκδοχές, οι ερμηνείες που δίνονται είναι πολλές και διαφορετικές, όπως και οι συμβολισμοί.
Τα αβγά βάφονται την Μεγάλη Πέμπτη η οποία είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός πρόσφερε άρτο και κρασί ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του, έτοιμος να θυσιαστεί για να ελευθερώσει τον κόσμο από τα δεσμά της αμαρτίας.
Η χριστιανική παράδοση θέλει τα αυγά, σύμβολο της γονιμότητας και της έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής, να βάφονται κόκκινα, γιατί συμβολίζουν το Αίμα του Χριστού.
Σύμφωνα με μία εκδοχή η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να μην τον βασανίσουν. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, τότε αυτά βάφτηκαν κόκκινα.
Λένε ακόμα πως το αυγό συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός, όπως το περίβλημα του αυγού, αλλά έκρυβε μέσα του τη «Ζωή», αφού από αυτόν βγήκε ο Χριστός και αναστήθηκε.
Μία άλλη προσέγγιση συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, θεώρησε τόσο απίθανο το γεγονός, “όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα”. Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.
Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η Μαρία η Μαγδαληνή πήγε στον Τιβέριο Καίσαρα και του ανακοίνωσε ότι αναστήθηκε ο Χριστός. Εκείνη την ώρα κάποιος κρατούσε δίπλα από τον Αυτοκράτορα ένα καλάθι αυγά. Ο Τιβέριος Καίσαρας, είπε στην Μαρία Μαγδαληνή ότι, εάν αυτό που λέει, είναι αλήθεια, τότε τα αυγά, από άσπρα που είναι, να γίνουν κόκκινα. Όπερ και εγένετο, αναφέρει το vimaorthodoxias.gr.
Ο Μεγάλος Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία Ελένη, στην επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, προσέφεραν κόκκινα αυγά. Οι εκλεκτοί καλεσμένοι τσούγκριζαν τα αυγά με τον αυτοκράτορα και τη βασιλομήτορα και στη συνέχεια γευμάτιζαν.
Ωστόσο, αυτές είναι οι Χριστιανικές εκδοχές που συνοδεύουν τις ρίζες του εθίμου που «θέλει» τα αυγά να βάφονται κόκκινα. Tα αυγά, σύμβολο γέννησης, έχουν συνδυαστεί με παγανιστικές παραδόσεις και γιορτές της Άνοιξης, τα οποία παραπέμπουν στην αναγέννηση της ζωής μετά το χειμώνα
Βήματα
1. Κλείνουμε το αυγό με μία κάλτσα αφού έχουμε περάσει φύλλα δέντρων ή λουλούδια για να πάρουν σχήμα. Στη συνέχεια, τα ρίχνουμε σε ένα μπολ γεμάτο με φλούδες κρεμμυδιών και το αφήνουμε να βράσει.
2. Το ίδιο κάνουμε και σε μπολ με φύλλα από κόκκινο λάχανο.
3. Μόλις βράσουν, τα βγάζουμε από την φωτιά να έρθουν στην θερμοκρασία περιβάλλοντος και τα βάζουμε στο ψυγείο για 5 έως 12 ώρες.
4. Τα βγάζουμε απο το ψυγείο, αφαιρούμε τις κάλτσες με ψαλίδι και στεγνώνουμε με χαρτί.
Πολλοί λαογράφοι εκτιμούν ότι το έθιμο του αυγού έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο και την Περσία, όπου φίλοι και συγγενείς αντάλλαζαν αυγά κάθε εαρινή ισημερία.
Σύμφωνα με το Ακαδημαϊκό Έντυπο Folklore, τα αυγά σε όλο τον κόσμο συμβολίζουν τη ζωή και την αναγέννηση. Εμφανίζονται σε κάθε σημαντική στιγμή της ανθρώπινης ζωής. Είτε πρόκειται για γέννηση, είτε για γάμο, είτε για την ανέγερση νέου σπιτιού, στην αρρώστια και στο θάνατο. Στην αρχαιότητα έθαβαν αυγά μαζί με το νεκρό. Τα αυγά προσφέρονται ως δώρο και αποτελούν διακόσμηση σε κάθε εορταστική περίπτωση.
Κατά την προ χριστιανική περίοδο, τα αυγά χρησιμοποιήθηκαν για μαντικούς σκοπούς για να προβλέψουν το μέλλον. Για την ιστορία πάντως αναφέρουμε ότι ο Βασιλιάς Edward I της Αγγλίας, το 13ο αιώνα, παρήγγειλε 450 αυγά και ζήτησε να χρωματιστούν και να διακοσμηθούν με χρυσό, τα οποία προσέφερε στη συνέχεια ως πασχαλινά δώρα στους αγαπημένους του.
