Αζερμπαϊτζάν: Πριν από εκατόν σαράντα οκτώ χρόνια, στις 22 Ιουλίου 1875, ιδρύθηκαν τα Εθνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με την έκδοση της εφημερίδας «Ekinchi» («Οργωτής») από έναν από τους εξέχοντες εκπροσώπους της εποχής του διαφωτιστικού κινήματος, τον Χασάν Μπέη Ζαρντάμπι.
Του Gafgaz Aslansoy – Επιτετραμμένου της Πρεσβείας του Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα
Το «Ekinchi» στην Αζερική γλώσσα έθεσε τον πρώτο θεμέλιο λίθο των εθνικών δημοκρατικών και λαϊκών μέσων ενημέρωσης. Με 56 τεύχη, μια εφημερίδα έγινε ο καθρέφτης των εφημερίδων του έθνους, που μετατράπηκε στον σημαιοφόρο της δημοσιογραφίας του Αζερμπαϊτζάν.
Τα επόμενα χρόνια, οι εφημερίδες και τα περιοδικά όπως «Zia», «Keshkul», «Eastern-Russian», «Irshad», «Molla Nasraddin», που εκδόθηκαν από εξέχοντες διανοούμενους, συνέχισαν την παράδοση του «Ekinchi». Ο κύριος στόχος του Τύπου ήταν η καταπολέμηση της αδικίας, της άγνοιας και ο διαφωτισμός των ανθρώπων. Η ανάπτυξη του Τύπου του Αζερμπαϊτζάν με πλούσιο και αξιόλογο τρόπο πέρασε από διάφορα στάδια. Στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν δημιουργήθηκε Ελεύθερος Τύπος και μια νέα άποψη για τα γεγονότα.
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης 140 ετών είχαν 70 χρόνια κομμουνιστικής δικτατορίας. Τότε τα ΜΜΕ περιέγραφαν μεταφορικά τα τρέχοντα προβλήματα. Ο Τύπος ήταν εκφραστής της σοβιετικής ιδεολογίας. Το να σκέφτεσαι και να γράφεις διαφορετικά απαγορευόταν εκείνη την εποχή.
Ακολουθώντας το «Ekinchi», το «Füyuzat» και το «Molla Nasraddin» (τα περιοδικά “Fyuzat” και “Molla Nasraddin”) φαίνεται σαν να ακολουθούσαν δύο γραμμές. Ο “Füyuzat” προτιμούσε τον διαφωτισμό του σύγχρονου έθνους και της κοινωνίας, ενώ ο “Molla Nasraddin” προτιμούσε τον τρόπο να ασκήσει κριτική στα προβλήματα του έθνους και της κοινωνίας με μια σατιρική γλώσσα. Οι εκπρόσωποι αυτής της εποχής έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση της σύγχρονης λογοτεχνίας και μουσικής του Αζερμπαϊτζάν.
Ο Τύπος αναγκάστηκε να γράφει για τα κολχόζ, τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις στον κόσμο, την πλήρη και τελική νίκη του σοσιαλισμού, τη σοβιετική εξουσία, την ορθότητα της ΕΣΣΔ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο “κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου”. Αρχίζοντας από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 80’, ο Αζερμπαϊτζάνικος Τύπος μπαίνει στην καινούργια φάση της ανάπτυξης του. Τα θεμέλια αυτής της φάσης ανάπτυξης τέθηκαν από τον εθνικό ηγέτη Χεϊντάρ Αλίγιεφ, ο οποίος πάντα εκτιμούσε την επιρροή του Τύπου στην κοινωνία, πραγματοποίησε διαδοχικές ενέργεις με στόχο την ανάπτυξη της ελευθερίας του Τύπου και του Λόγου, την ενίσχυση της υλικοτεχνικής βάσης των μέσων ενημέρωσης. Κατά την περίοδο της ανεξαρτησίας, ο Χεϊντάρ Αλίγιεφ υπέγραψε επίσης το πρώτο διάταγμα για τον Τύπο του Αζερμπαϊτζάν.
Γενικά, ο εθνικός ηγέτης έχει υπογράψει περισσότερες από δέκα διατάξεις και διατάγματα που σχετίζονταν με τα επείγοντα προβλήματα του τύπου. Το 1999 ψηφίστηκε ο νόμος περί των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που πληρούσε τις διεθνείς απαιτήσεις. Με το Διάταγμα του Χεϊντάρ Αλίγιεφ της 6ης Αυγούστου 1998, η λογοκρισία του τύπου στο Αζερμπαϊτζάν καταργήθηκε.
Στα επόμενα χρόνια, επί ηγεσίας του Προέδρου Ιλχάμ Αλίγιεφ, η χώρα δίνει μεγάλη προσοχή στην ανάπτυξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, στην Ελευθερία του Τύπου και του Λόγου. Με διάταγμα του, της 31ης Ιουλίου 2008, εγκρίθηκε η κρατική υποστήριξη για την ανάπτυξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Ένα χρόνο αργότερα, στις 3 Απριλίου 2009, ιδρύθηκε το Κρατικό Ταμείο για την Υποστήριξη της Ανάπτυξης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης υπό τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν.
Ένα αναπόσπαστο μέρος της φροντίδας των εργαζομένων στον Τύπο, αποτελούν τα διατάγματα για τη διοργάνωση των εθνικών επετείων Τύπου, η διεξαγωγή διάφορων μέτρων για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων στον Τύπο και η απονομή τιμητικών τίτλων στους δημοσιογράφους για τα επιτεύγματα τους στην ανάπτυξη του Εθνικού Τύπου.
Στον 44ήμερο Πατριωτικό Πόλεμο του 2020, το Αζερμπαϊτζάν κέρδισε τόσο στο πεδίο της μάχης, όσο και στον χώρο της ενημέρωσης. Ορισμένοι κύκλοι, που πραγματοποιούσαν τακτικά εκστρατείες συκοφαντίας εναντίων του Αζερμπαϊτζάν, συνέχισαν να παραπληροφορούν την παγκόσμια κοινότητα και αυτή την περίοδο. Όμως, παρόλα αυτά, στον πόλεμο των πληροφοριών, το πλεονέκτημα ήταν στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο απελευθέρωσε τα ιστορικά του εδάφη από την κατοχή, πολεμώντας για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη.
Δύο εκπρόσωποι του Τύπου του Αζερμπαϊτζάν έγιναν θύματα της αρμενικής τρομοκρατίας. Στις 4 Ιουνίου, ένα όχημα που μετέφερε δημοσιογράφους που βιντεοσκοπούσαν τα απελευθερωμένα εδάφη μετά το τέλος του Πατριωτικού Πολέμου ανατινάχθηκε από αντιαρματική νάρκη κοντά στο χωριό Σουσουζλούγκ στην περιοχή Καλμπατζάρ. Ως αποτέλεσμα, ο ανταποκριτής του AZERTAC Μαχαράμ Ιμπραγκίμοβ, ο εικονολήπτης του AZTV Σιράζ Αμπίσοφ και ο αναπληρωτής επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της περιοχής Καλμπατζάρ για την αγροτική διοικητική περιφέρεια Σουσουζλούγκ, Αρίφ Αλίγιεφ, σκοτώθηκαν και άλλοι τέσσερις τραυματίστηκαν.
