ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Η είδηση του θανάτου του Αμερικανού μισθοφόρου που ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο «Νταν ο Εκλεκτός» προκαλεί νέες αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα και εγείρει ερωτήματα για τη συνεχιζόμενη εμπλοκή δυτικών εθελοντών στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης-tilegrafimanews.gr
Σύμφωνα με πληροφορίες που επιβεβαιώνονται τόσο από ρωσικές πηγές όσο και από δυτικά ενημερωτικά δίκτυα, ο Νταν, μέλος της αγγλόφωνης παραστρατιωτικής ομάδας Chosen Army, σκοτώθηκε στα τέλη Μαΐου κατά τη διάρκεια σφοδρής σύγκρουσης.
Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, μέσω σχετικής ανάρτησης στο δίκτυο Telegram, ανέφερε ότι ο Αμερικανός «εξουδετερώθηκε» από απευθείας βολή άρματος μάχης, σε μάχη που ξέσπασε στα ανατολικά της Ζαπορίζια. Παρότι το Κίεβο δεν έχει επιβεβαιώσει επίσημα το όνομα ή τη μονάδα του, η είδηση μεταδόθηκε από αρκετές ανεξάρτητες πηγές και διασταυρώθηκε από την ομάδα εκπαίδευσης των εθελοντών.
Ποιος ήταν ο «Νταν ο Εκλεκτός»
Ο Νταν είχε ενταχθεί στις δυνάμεις της Ουκρανίας στις αρχές του 2023, συμμετέχοντας εθελοντικά ως μισθοφόρος στις επιχειρήσεις κατά των ρωσικών στρατευμάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μεταδίδουν τα Reuters και Al Jazeera, ήταν απόστρατος πεζοναύτης των ΗΠΑ, με προηγούμενη εμπλοκή στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Το παρατσούκλι «The Chosen» το έλαβε από την ομάδα αγγλόφωνων εθελοντών με την οποία επιχειρούσε στο πεδίο. Σύμφωνα με ανάρτηση του εκπαιδευτή της ομάδας, Ράιαν Ο’ Λέρι, η μονάδα «έχει χάσει 12 άτομα από την αρχή του πολέμου και τουλάχιστον 60 έχουν τραυματιστεί». Η συμμετοχή του Νταν καταγράφεται ως «συμβολική αλλά και καθοριστική» στην ηθική ενίσχυση της συγκεκριμένης ομάδας.
Οι αναφορές για τον θάνατο
Η RIA Novosti μετέδωσε ότι ο Νταν σκοτώθηκε από βλήμα 125mm ρωσικού άρματος Τ-90, το οποίο χτύπησε ακριβώς τη θέση που είχαν καλυφθεί οι μαχητές της Chosen Army. Το σώμα του, σύμφωνα με ρωσικές πηγές, διαμελίστηκε, ενώ ο εντοπισμός του έγινε από drone αναγνώρισης.
Την είδηση επιβεβαίωσε και το Associated Press, σημειώνοντας ότι «ο θάνατος του Νταν συνιστά ένα ακόμη δείγμα του αυξανόμενου αριθμού ξένων πολιτών που χάνουν τη ζωή τους στα ουκρανικά πεδία, παρά την προσπάθεια των ΗΠΑ να αποθαρρύνουν την εθελοντική συμμετοχή».
Διεθνείς αντιδράσεις – Αντιπαράθεση ΗΠΑ – Ρωσίας
Η εμπλοκή του Νταν, όπως και δεκάδων άλλων ξένων μαχητών, έχει γίνει σημείο έντονης ρητορικής αντιπαράθεσης ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον. Το ρωσικό ΥΠΕΞ επιμένει ότι πρόκειται για «μισθοφόρους» που δεν προστατεύονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης, ενώ η πλευρά των ΗΠΑ περιορίζεται σε «δηλώσεις αποτροπής συμμετοχής» χωρίς να προχωρά σε επίσημες διαμαρτυρίες.
Όπως αναφέρουν διπλωματικοί παρατηρητές από τη Διεθνή Αμνηστία, η παρουσία τέτοιων μαχητών γεννά νομικές ασάφειες, καθώς δεν υπάρχει επίσημη σύμβαση μεταξύ των κρατών για την υποστήριξη ή την ποινικοποίηση της εθελοντικής συμμετοχής σε ξένους πολέμους.
Η Chosen Army και το καθεστώς των ξένων εθελοντών
Η Chosen Army, που συγκροτήθηκε το 2022, αποτελεί μία από τις πολλές «λεγεώνες» ξένων μαχητών που πολεμούν υπέρ της Ουκρανίας. Σε δηλώσεις που δημοσίευσε το BBC, εκπρόσωποι της μονάδας δήλωσαν ότι «η παρουσία πρώην Αμερικανών στρατιωτικών, Βρετανών και Καναδών έχει ενισχύσει σημαντικά τη μαχητικότητα των γραμμών».
Ωστόσο, η απώλεια του Νταν έφερε στην επιφάνεια και τον βαθμό επικινδυνότητας αυτών των επιχειρήσεων, καθώς πλέον οι ρωσικές δυνάμεις επιδιώκουν την στοχευμένη εξόντωση ξένων μαχητών, ως «ψυχολογικό μήνυμα» προς τις δυτικές κυβερνήσεις.
Τι λένε οι Ρώσοι – Πόλεμος χαρακωμάτων και προπαγάνδας
Η ρωσική πλευρά προβάλλει έντονα τον θάνατο του Νταν στα social media, προωθώντας τον ως «απόδειξη αποτυχίας της Δύσης». Σε ανάλυση του Sputnik, γίνεται λόγος για «ανεξέλεγκτη ροή δυτικών μισθοφόρων που εγκαταλείπονται από τις κυβερνήσεις τους», ενώ η Ρωσία παρουσιάζει τον πόλεμο όχι μόνο ως σύγκρουση μεταξύ κρατών, αλλά και ως «αγώνα εναντίον ενός διεθνούς στρατιωτικού πειραματισμού».
Το ερώτημα της Δύσης: Πού τελειώνει η εθελοντική δράση και πού αρχίζει η συμμετοχή σε πόλεμο;
Το θέμα που ανακύπτει για πολλοστή φορά είναι η άτυπη συμμετοχή δυτικών πολιτών σε πολεμικές επιχειρήσεις, χωρίς επίσημη εντολή ή νομιμοποίηση από τα κράτη τους. Ο Νταν δεν ήταν ο πρώτος – και δυστυχώς, όπως όλα δείχνουν, δεν θα είναι και ο τελευταίος.
Από το 2022 μέχρι σήμερα, πάνω από 1.200 ξένοι μαχητές έχουν δηλώσει συμμετοχή στην Ουκρανία, με τουλάχιστον 94 επιβεβαιωμένους θανάτους, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Παρατηρητηρίου Συγκρούσεων.
Ο θάνατος του Νταν, του «Εκλεκτού», δεν είναι απλώς ένα ακόμη τραγικό περιστατικό σε έναν πόλεμο που συνεχίζεται αδιάκοπα. Είναι και μία πολιτική και επικοινωνιακή μάχη, για το ποιος ελέγχει τη ροή και την ερμηνεία των ειδήσεων. Από την Ουάσινγκτον μέχρι τη Μόσχα, και από το Κίεβο μέχρι το πεδίο μάχης, ο θάνατος ενός μισθοφόρου αποκτά διαστάσεις μεγαλύτερες από τη ζωή του.
