ΓΑΖΑ: Η συμφωνία και η αποστολή των 200 Αμερικανών-Η έγκριση της συμφωνίας Ισραήλ – Χαμάς για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα σηματοδοτεί, κατά τα διεθνή πρακτορεία, την έναρξη της πρώτης φάσης του σχεδίου «Ειρήνη στη Μέση Ανατολή» που προωθεί ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με τη διακριτική υποστήριξη του ΟΗΕ και της αμερικανικής διπλωματίας.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Στο πλαίσιο αυτό, περίπου 200 Αμερικανοί στρατιώτες αναμένεται να φτάσουν εντός των επόμενων ημερών στο Ισραήλ για να συντονίσουν, σε επιχειρησιακό επίπεδο, την εφαρμογή της συμφωνίας και να επιβλέψουν την εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας.
Η αποστολή θα λειτουργήσει υπό τον νέο επικεφαλής της αμερικανικής Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM), ναύαρχο Μπραντ Κούπερ, και θα συγκροτήσει κοινό κέντρο επιχειρήσεων στο Ισραήλ με τη συμμετοχή στρατιωτικών δυνάμεων από την Αίγυπτο, το Κατάρ, την Τουρκία και πιθανώς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η παρουσία τους, όπως δήλωσε αξιωματούχος του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, «θα εγγυηθεί την παρακολούθηση των όρων της εκεχειρίας και την αποφυγή μονομερών παραβιάσεων».
Η «επόμενη μέρα» στη Γάζα
Η εκεχειρία προβλέπει αποχώρηση τμημάτων του ισραηλινού στρατού, ανταλλαγή κρατουμένων και ομήρων, καθώς και επαναλειτουργία του περάσματος της Ράφα για την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας. Ήδη, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 2,1 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από την παροχή τροφίμων και ιατρικής φροντίδας στη Γάζα.
Το αμερικανικό σχέδιο θέτει ως βασικό στόχο τη δημιουργία «διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης» που θα αναλάβει την ασφάλεια της περιοχής όταν οι ισραηλινές δυνάμεις αποσυρθούν πλήρως. Όπως αναφέρει η Voice of America, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούν να μετατρέψουν την παρουσία τους σε «πλατφόρμα συντονισμού» και όχι σε ενεργό στρατιωτική εμπλοκή.
Ο εκπρόσωπος της Λευκής Οικίας, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε ότι «μέχρι 200 στρατιωτικοί των ΗΠΑ θα αναλάβουν αποστολή επιτήρησης και συντονισμού στο Ισραήλ» και ότι «δεν πρόκειται να επιχειρήσουν εντός της Γάζας».
Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα μοντέλο κοινής διαχείρισης που θα περιλαμβάνει και αραβικές χώρες – με πολιτικό και ανθρωπιστικό ρόλο – ώστε να διασφαλιστεί μια «βιώσιμη ειρήνη».
This is NOT true and taken out of context.
To be clear: up to 200 U.S. personnel, who are already stationed at CENTCOM, will be tasked with monitoring the peace agreement in Israel, and they will work with other international forces on the ground. https://t.co/V8UoUSrjA5
— Karoline Leavitt (@PressSec) October 9, 2025
Η εύθραυστη ισορροπία και οι διεθνείς αντιδράσεις
Η εκεχειρία χαρακτηρίζεται από όλους τους διεθνείς αναλυτές ως «εξαιρετικά εύθραυστη». Ούτε το Ισραήλ ούτε η Χαμάς φαίνεται να εμπιστεύονται πλήρως ο ένας τον άλλο, ενώ ζητήματα όπως ο αφοπλισμός των μαχητών, η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας και ο ρόλος της Παλαιστινιακής Αρχής παραμένουν άλυτα.
Σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν «μηχανισμό αποτροπής νέας ανάφλεξης», που θα επιβλέπεται από κοινού με τους συμμάχους τους. Το Λονδίνο και το Παρίσι χαιρέτισαν την αποστολή, επισημαίνοντας ότι «η αμερικανική παρουσία λειτουργεί αποτρεπτικά και ενισχύει την εμπιστοσύνη των μερών».
Αντίθετα, η Μόσχα και η Τεχεράνη επέκριναν τη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν «στρατηγικό έλεγχο της περιοχής υπό το πρόσχημα της ειρήνης». Η ρωσική πλευρά, μέσω δηλώσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έκανε λόγο για «μονομερή αμερικανική διαχείριση» που δεν λαμβάνει υπόψη τις «νόμιμες ανησυχίες του παλαιστινιακού λαού».
Οι φάσεις του σχεδίου και οι παγίδες
Η τρέχουσα φάση αφορά την επίβλεψη της εκεχειρίας και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Η δεύτερη, πιο δύσκολη φάση, προβλέπει την έναρξη πολιτικών διαπραγματεύσεων για το μέλλον της Γάζας.
Ο Τραμπ, σύμφωνα με το BBC News, έχει εισηγηθεί ένα «μοντέλο προσωρινής διοίκησης» με συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής, του ΟΗΕ και αραβικών κρατών, κάτι που προκαλεί αντιδράσεις τόσο στο Τελ Αβίβ όσο και στην Χαμάς.
Ο αφοπλισμός των ένοπλων δυνάμεων της Χαμάς, η πιθανή εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής και η απομάκρυνση των ισραηλινών στρατευμάτων από ορισμένες περιοχές είναι τα σημεία-«νάρκες» της συμφωνίας. Διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν πως χωρίς σαφή πρόβλεψη για το ποιος θα διοικήσει τη Γάζα, το σχέδιο κινδυνεύει να μετατραπεί σε «πολιτικό κενό εξουσίας».
Ο ρόλος των Αμερικανών στρατιωτών
Η αποστολή των 200 Αμερικανών δεν θα έχει πολεμικό χαρακτήρα, αλλά επιτελικό. Πρόκειται για αξιωματικούς με εμπειρία σε αποστολές σταθεροποίησης, μηχανικούς, συμβούλους ασφαλείας και ειδικούς σε logistics.
Η βασική αποστολή τους θα είναι η επιτήρηση της εκεχειρίας, ο συντονισμός των ανθρωπιστικών ροών και η διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξουν νέες παραβιάσεις.
Η παρουσία Αμερικανών σε μια τόσο ευαίσθητη γεωπολιτικά περιοχή θεωρείται, από πολλούς αναλυτές, ως «διπλή αποστολή»: αφενός να αποτρέψει νέα ανάφλεξη, αφετέρου να επιβεβαιώσει την αμερικανική κυριαρχία στο μεταπολεμικό σκηνικό της Μέσης Ανατολής.
Αξιωματούχος του Πενταγώνου δήλωσε ότι «η αποστολή είναι πολιτική, όχι στρατιωτική» και ότι η Ουάσινγκτον θέλει να δείξει «ομαδικό πνεύμα» με τους συμμάχους της περιοχής.
Ανάσα ελπίδας ή προοίμιο νέας κρίσης;
Η εκεχειρία, όσο εύθραυστη κι αν είναι, αποτελεί την πρώτη ουσιαστική παύση πυρός μετά από μήνες σφοδρών συγκρούσεων. Οι διεθνείς οργανισμοί ετοιμάζονται για μαζική αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ ο ΟΗΕ σχεδιάζει επιχειρήσεις αποναρκοθέτησης και αποκατάστασης κρίσιμων υποδομών.
Παράλληλα, η αμερικανική κυβέρνηση επιχειρεί να μετατρέψει την παρουσία της σε «γέφυρα εμπιστοσύνης» με τις αραβικές χώρες, επενδύοντας πολιτικά στην ειρηνευτική διαδικασία.
Το αν θα το πετύχει, μένει να φανεί. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά το Reuters, «η συμφωνία είναι το πρώτο κεφάλαιο μιας δύσκολης ειρήνης – όχι το τέλος του πολέμου».
Η Γάζα, κουρασμένη από τις καταστροφές και τη φτώχεια, παραμένει πεδίο ελπίδων και φόβων. Και οι 200 Αμερικανοί στρατιώτες που αναλαμβάνουν την «επόμενη μέρα» είναι ίσως το πιο λεπτό νήμα που χωρίζει την εκεχειρία από μια νέα ανάφλεξη.
