ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ : Σε μια αποκλειστική συνέντευξη ο Πρέσβης Ελτσίν Αμιρμπέκοβ, Εκπρόσωπος του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν για Ειδικές Αποστολές, ρίχνει φως στην εξελισσόμενη γεωπολιτική στρατηγική της χώρας του, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση του Μπακού για μια ρεαλιστική και ισορροπημένη εξωτερική πολιτική εν μέσω ταραχωδών παγκόσμιων αλλαγών.
Από την εμβάθυνση των ενεργειακών και διπλωματικών δεσμών με την Ευρωπαϊκή Ένωση έως την άνευ προηγουμένου πρόοδο προς την ειρήνη με την Αρμενία, ο Πρέσβης σκιαγραφεί ένα όραμα για το Αζερμπαϊτζάν ως κυρίαρχο, ανεξάρτητο παράγοντα που είναι αποφασισμένος να μην είναι προσκολλημένος σε κανένα ενιαίο κέντρο εξουσίας. Αναφερόμενος στις περιφερειακές συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένων του πολέμου στην Ουκρανία και των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, μιλάει με ειλικρίνεια για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που έχουμε μπροστά – ιδίως μέσω της ενίσχυσης των δεσμών με την Ελλάδα και της διασφάλισης της σταθερότητας μέσω της διπλωματίας.
Κύριε Πρέσβη, δηλώσατε πρόσφατα ότι το Μπακού στοχεύει στην οικοδόμηση ρεαλιστικών σχέσεων με όλους τους σημαντικούς διεθνείς παράγοντες και δεν σκοπεύει να εξαρτηθεί από κανένα γεωπολιτικό κέντρο. Μπορείτε να μας το διευκρινίσετε; Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες και περιλαμβάνει αυτό και την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας. Εννοούσα ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια πολυδιάστατη, ισορροπημένη και ρεαλιστική εξωτερική πολιτική βασισμένη στη δική μας εκτίμηση και αντίληψη των εθνικών μας συμφερόντων. Με άλλα λόγια, δεδομένης της γεωγραφικής μας θέσης, αντί να συμμετέχουμε σε φιλοδυτικές ή φιλοανατολικές συμμαχίες οποιουδήποτε είδους, επιλέγαμε πάντα να χτίζουμε αρκετά προβλέψιμες και θετικές σχέσεις με όλους τους γείτονές μας – εκτός από έναν: την Αρμενία. Ωστόσο, δεδομένου ότι η σύγκρουση με την Αρμενία έχει τελειώσει, προσπαθούμε τώρα να ξεκινήσουμε ένα νέο κεφάλαιο και στις σχέσεις μας με το Ερεβάν.
Όσον αφορά την ανεξάρτητη πολιτική μας θέση, την θεωρούμε μία από τις προϋποθέσεις για να παραμείνουμε κυρίαρχοι και ανεξάρτητοι και να μην εξαρτόμαστε από κανένα κέντρο εξουσίας. Όπως λένε, δεν είναι καλό να βάζεις όλα τα αυγά σου σε ένα καλάθι. Γι’ αυτό προσπαθούμε να οικοδομήσουμε εξαιρετικά ρεαλιστικές σχέσεις με σημαντικά διεθνή κέντρα εξουσίας, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και με μεγάλους γείτονες, όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία. Και ταυτόχρονα μας επιτρέπει να θεωρούμαστε αξιόπιστοι εταίροι στα μάτια διαφορετικών συνομιλητών. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η εξωτερική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν μπορεί να θεωρηθεί μοναδική.
Θεωρείτε, λοιπόν, την Ευρωπαϊκή Ένωση σύμμαχο;
Ναι, θεωρούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση έναν από τους στρατηγικούς μας εταίρους, επειδή έχουμε μια πολύ στενή σχέση στον τομέα της ενέργειας εδώ και δεκαετίες. Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο τώρα στη σημερινή ταραγμένη γεωπολιτική πραγματικότητα, με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και τις επιπτώσεις του στις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι μία από τις χώρες που επιθυμούν να αποτελέσουν εναλλακτική πηγή ενέργειας. Και το Αζερμπαϊτζάν είναι περήφανο που συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης ήδη μέσω της παροχής φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου σε δέκα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά, ένας άλλος παράγοντας που ενώνει το Αζερμπαϊτζάν και την Ελλάδα είναι ο λεγόμενος Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου και το τμήμα του Διαδριατικού Αγωγού (TAP) που διέρχεται από την Ελλάδα. Έτσι, η Ελλάδα και το Αζερμπαϊτζάν συμβάλλουν από κοινού στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια ως χώρα διέλευσης και ως πάροχος φυσικού αερίου αντίστοιχα.
Ωστόσο, οι σχέσεις μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπερνούν κατά πολύ την ενέργεια. Και πρέπει να πω ότι από φέτος έχουμε δει μια θετική δυναμική και την επιθυμία των Βρυξελλών να επαναφέρουν αυτή τη σχέση. Ως αποτέλεσμα, από μια περίοδο παύσης η συνεργασία Αζερμπαϊτζάν- ΕΕ λαμβάνει πλέον χώρα στο υψηλότερο επίπεδο. Η τελευταία μας συνάντηση ήταν στα Τίρανα, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, όπου ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και πριν από αυτό, τον Απρίλιο, μας επισκέφτηκε η Ύπατη Εκπρόσωπος Κάγια Κάλας.
Κατά συνέπεια, μετά από αυτές τις συζητήσεις, έχουμε ήδη πραγματοποιήσει διάλογο με την ΕΕ για την ασφάλεια στα τέλη Μαΐου. Τον Ιούνιο, μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, είχαμε έναν ακόμη γύρο ενεργειακών συνομιλιών στις Βρυξέλλες. Και όταν μιλάμε για ενέργεια, είναι καλό να θυμόμαστε ότι και εδώ προσπαθούμε να διαφοροποιήσουμε το χαρτοφυλάκιο της συνεργασίας μας πέρα από τους υδρογονάνθρακες και τα ορυκτά καύσιμα, ώστε να συμπεριλάβουμε τη συνεργασία στην πράσινη ενέργεια, επειδή το Αζερμπαϊτζάν έχει τεράστιο δυναμικό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σχεδιάζουμε επίσης να εξάγουμε ηλεκτρική ενέργεια στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων που διασχίζουν την Κασπία Θάλασσα και τη Μαύρη Θάλασσα, σε συνεργασία με πολλά κράτη μέλη της ΕΕ. Έτσι, ακόμη και από ενεργειακή άποψη, θέλουμε να είμαστε μία από τις χώρες που εξάγουν καθαρή ενέργεια στην Ευρώπη.
Πλέον τούτου υπάρχει το αυξανόμενο ενδιαφέρον της ΕΕ για το ζήτημα της συνδεσιμότητας. Ο λεγόμενος Μέσος Διάδρομος, ή Διακασπιακός Διάδρομος Μεταφορών, συνδέει την Κεντρική Ασία με τον Νότιο Καύκασο και, επομένως, την Ανατολική Ασία με τη Δυτική Ευρώπη. Έτσι η συνδεσιμότητα και οι μεταφορές αποτελούν έναν ακόμη καίριο τομέα πιθανής συνεργασίας. Γι’ αυτό σχεδιάζουμε να ξεκινήσουμε σύντομα διάλογο με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τις μεταφορές. Επιπλέον,
συμφωνήσαμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα πρέπει να επανεξετάσουμε τις λεγόμενες προτεραιότητες της εταιρικής μας σχέσης, καθώς οι πραγματικότητες επί τόπου έχουν αλλάξει. Θέλουμε επίσης να επαναλάβουμε τις διαπραγματεύσεις για τη νέα εκτεταμένη Συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και του Αζερμπαϊτζάν.
Ανησυχείτε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχιστεί, καθώς φαίνεται να υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι ο Πρόεδρος Πούτιν και η Ρωσία επιθυμούν ειρήνη; Πώς επηρεάζει αυτό το Αζερμπαϊτζάν;
Είμαστε γείτονες τόσο με την Ουκρανία, όσο και με τη Ρωσία και έχουμε καλές σχέσεις και με τις δύο, επομένως μόνο ανησυχία και προβληματισμό μπορούμε να έχουμε από τις ενδείξεις ότι δεν φαίνεται να υπάρχει γρήγορο τέλος σε αυτή την τραγική κατάσταση. Ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι η διεθνής κοινότητα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να βρει έναν τρόπο να σταματήσει η αιματοχυσία. Πιστεύουμε ότι ο ειρηνικός διάλογος και οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να βρεθεί μια λύση. Ωστόσο, δεδομένης της πολυπλοκότητας της κατάστασης και του γεγονότος ότι οι απόψεις των δύο πλευρών παραμένουν διαμετρικά αντίθετες, θα είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί η σωστή φόρμουλα.
Ναι, αλλά η Ρωσία είναι ο επιτιθέμενος: Η Ρωσία εισέβαλε σε μια κυρίαρχη χώρα.
Το Αζερμπαϊτζάν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του από την αρχή: υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας. Αυτό συμβαίνει επειδή το Αζερμπαϊτζάν ενεργεί βάσει του διεθνούς δικαίου – εν μέρει επειδή εμείς οι ίδιοι έχουμε υποφέρει από παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου στο παρελθόν. Πράγματι, το ένα πέμπτο της επικράτειάς μας βρισκόταν υπό παράνομη ξένη κατοχή για 30 χρόνια.
Κατανοούμε επίσης ότι θα είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί λύση εν μέσω μάχης. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες, και κάθε λογικός παράγοντας που θα ήθελε να θέσει τέλος σε αυτή την τραγική κατάσταση συμφωνεί.
Στην αρχή της συζήτησής μας αναφέρατε ότι η σχέση σας με την Αρμενία βελτιώνεται. Πιστεύετε ότι πλησιάζετε περισσότερο στην ειρήνη, στην εγκαθίδρυση καλών σχέσεων με την Αρμενία μετά από τόσα χρόνια; Ήσασταν μέλος της Διαπραγματευτικής ομάδας, αν δεν κάνω λάθος, οπότε ξέρετε τι συμβαίνει.
Ναι, και μπορώ να επιβεβαιώσω, ότι η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν δεν ήταν ποτέ πιο κοντά στην ειρήνη από ό,τι σήμερα. Και το λέω αυτό υπό το πρίσμα της συγκεκριμένης προόδου που έχουμε σημειώσει από τότε που ξεκινήσαμε τις διαπραγματεύσεις για το συγκεκριμένο κείμενο της Ειρηνευτικής Συμφωνίας.
Θα πρέπει να σημειώσω ότι, αμέσως μετά το τέλος του δεύτερου πολέμου του Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν αποφάσισε να καταρτίσει έναν Κατάλογο θεμελιωδών αρχών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση της Ειρηνευτικής Συμφωνίας. Στη συνέχεια συντάξαμε τη Συμφωνία ειρήνευσης και την προτείναμε στην Αρμενία. Δυόμισι χρόνια
αργότερα, τον Μάρτιο του 2025, και τα δύο Υπουργεία Εξωτερικών μας ανακοίνωσαν ότι το κείμενο συμφωνήθηκε από τις δύο πλευρές. Τώρα, πριν υπογράψουμε το κείμενο της Ειρηνευτικής Συμφωνίας, πρέπει να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσουμε ότι η ειρήνη θα είναι διαρκής, βιώσιμη και μη αναστρέψιμη. Αλλά για να είναι μη αναστρέψιμη και βιώσιμη, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι το κείμενο δεν αντιβαίνει στα νομικά ή συνταγματικά πλαίσια και των δύο χωρών. Και εδώ αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα: το Σύνταγμα της Αρμενίας. Επειδή εξακολουθεί να διεκδικεί εδαφικές αξιώσεις σε μέρος του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν: το Καραμπάχ.
Βεβαίως το εν λόγω Σύνταγμα εγκρίθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, επομένως δεν αντικατοπτρίζει ούτε τη σημερινή πραγματικότητα, ούτε την τρέχουσα θέση της αρμενικής κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός Πασινιάν και η ομάδα του έχουν δηλώσει επανειλημμένα ότι αναγνωρίζουν την κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν επί του Καραμπάχ, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει επίσης να αναγνωρίσουν την εδαφική του ακεραιότητα. Και αυτό λέει η Ειρηνευτική Συμφωνία. Αλλά αυτή η αντίφαση μεταξύ του Συντάγματος και της Ειρηνευτικής Συμφωνίας είναι απαράδεκτη και πρέπει να εξαλειφθεί, καθώς μπορεί να υπονομεύσει τις προοπτικές για μια διαρκή ειρήνη.
Αλλά η αλλαγή ενός Συντάγματος δεν είναι ποτέ εύκολη. Ξέρω ότι αυτό ισχύει τουλάχιστον για την Ελλάδα.
Το καταλαβαίνουμε αυτό, αλλά υπάρχουν πολλά παραδείγματα χωρών που άλλαξαν τα συντάγματά τους όταν διακυβευόταν η ειρήνη. Η Βόρεια Μακεδονία, για παράδειγμα, ή η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, για την οποία η Ιρλανδία αποφάσισε να αντιμετωπίσει μια εδαφική αξίωση αναζητώντας μακροπρόθεσμη ειρήνη. Έτσι, ενώ συμφωνούμε ότι δεν είναι εύκολο να γίνει, νομίζω ότι είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί ειρήνη μακροπρόθεσμα.
Και αν κοιτάξετε την ουσία αυτού που περιμένουμε από την Αρμενία, δεν υπάρχει τίποτα το ασυνήθιστο. Θέλουμε απλώς να επισημοποιήσουν τη θέση τους, η οποία είναι ότι το Καραμπάχ είναι μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Δεν θέλουμε το Σύνταγμα να χρησιμεύσει ως νέος παράγοντας ερεθισμού ή ως μηχανισμός ανατροπής της ειρηνευτικής συμφωνίας. Και γι’ αυτό πιστεύω ότι η Αρμενία έχει κάθε λόγο να ευθυγραμμίσει το συνταγματικό της πλαίσιο με την πραγματική της θέση.
Ας μιλήσουμε τώρα για τις σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Μπακού. Ήρθατε στην Ελλάδα, άρα η σχέση μας δυναμώνει τώρα;
Λοιπόν, μπορώ να πω ότι θεωρούμε το 2024 ως μια πολύ καλή χρονιά. Χαιρόμαστε που καταφέραμε να αποκαταστήσουμε τον πολιτικό μας διάλογο μετά από ένα διάλειμμα. Χαιρόμαστε πολύ που πέρυσι πραγματοποιήθηκαν πολιτικές διαβουλεύσεις στο Μπακού
μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών. Είχαμε επίσης την πρώτη συνάντηση μετά από οκτώ χρόνια της Διακυβερνητικής Μικτής Επιτροπής για την οικονομική, βιομηχανική και τεχνολογική συνεργασία, η οποία επεξεργάστηκε ένα σχέδιο δράσης και προσδιόρισε τους συγκεκριμένους τομείς για πιθανή συνεργασία. Οι υπουργοί Εξωτερικών μας πραγματοποίησαν επίσης συναντήσεις. Τέλος, υπήρξε η πολύ σημαντική επίσκεψη που πραγματοποίησε ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης στο Αζερμπαϊτζάν τον Νοέμβριο για να συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής για το Παγκόσμιο Κλίμα – COP29. Εκτιμήσαμε αυτήν την απόφαση του Πρωθυπουργού σας, ο οποίος χρησιμοποίησε επίσης αυτήν την επίσκεψη ως ευκαιρία για διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεφ. Οι δύο συναντήθηκαν επίσης στη Σόφια, στην τελετή έναρξης του αγωγού διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας, όπου είχαν μια εξαιρετικά παραγωγική και χρήσιμη ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το πώς να προωθήσουμε περαιτέρω τις διμερείς μας σχέσεις.
Συνάψαμε διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα το 1992. Κατά τη διάρκεια των 33 ετών που μεσολάβησαν απολαύσαμε περιόδους εξαιρετικών σχέσεων, όπου – τουλάχιστον στον ενεργειακό τομέα- παραμείναμε απόλυτα ευθυγραμμισμένοι. Και τώρα, φυσικά, είμαστε και οι δύο μέρος του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, ο οποίος είναι ο σημαντικότερος μηχανισμός για την παροχή φυσικού αερίου στις δυτικές αγορές.
Ένας τομέας όπου πιστεύουμε ότι θα μπορούσαμε να τα πάμε καλύτερα είναι το εμπόριο, επειδή κατά τη γνώμη μου τα τρέχοντα στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές δυνατότητες που υπάρχουν. Πιστεύουμε ότι το διμερές μας εμπόριο θα μπορούσε να αυξηθεί σε ποικιλομορφία καθώς και σε ποσότητα. Η συνεδρίαση της Μικτής Επιτροπής ήταν πολύτιμη, εν μέρει, επειδή καταφέραμε να προσδιορίσουμε μια σειρά από τομείς στους οποίους μπορούμε να τα πάμε καλύτερα: εμπόριο και επενδύσεις, γεωργία, μεταφορές, υγειονομική περίθαλψη, τουρισμός και πολιτισμός.
Είναι επίσης σημαντικό η Αθήνα και το Μπακού να συμφωνήσουν ότι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αζερμπαϊτζάν πρέπει να είναι απαλλαγμένες από οποιαδήποτε εξωτερική επιρροή. Γιατί το λέμε αυτό; Λοιπόν, δεν θα κατονόμαζα μια συγκεκριμένη χώρα, αλλά μπορείτε να φανταστείτε ότι δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι με αυτή τη σχέση – η Αρμενία, για παράδειγμα, η οποία έχει πολύ στενή σχέση με την Ελλάδα. Ωστόσο, απορρίπτουμε τις προσεγγίσεις «μηδενικού αθροίσματος» και πιστεύουμε ακράδαντα ότι εάν μια χώρα έχει άριστες σχέσεις με μια άλλη, αυτό δεν εμποδίζει τη χώρα αυτή να έχει άριστες σχέσεις με ένα τρίτο έθνος. Τα κύρια κριτήρια εδώ θα πρέπει να είναι η αξιολόγηση κάθε χώρας για τα δικά της εθνικά συμφέροντα. Έτσι, σήμερα, πιστεύω ότι υπάρχει μια αυξανόμενη κατανόηση ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει εξίσου καλές σχέσεις τόσο με την Αρμενία όσο και με το Αζερμπαϊτζάν.
Παρ’όλα αυτά, πιστεύω ότι αποτελεί καίρια προϋπόθεση για να προχωρήσουν τα έθνη μας μπροστά, διότι νομίζω ότι έχουμε αρκετούς λόγους και ευκαιρίες να προωθήσουμε αυτή τη σχέση με αποτελεσματικό τρόπο, αν προσπαθήσουμε να μην επιτρέψουμε σε εξωτερικούς παράγοντες να κρατήσουν τις σχέσεις μας σε ομηρία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι προχωράμε μπροστά.
Είμαστε πολύ χαρούμενοι που η Αεροπορική εταρεία Aegean Airlines αποκατέστησε τις απευθείας πτήσεις της μεταξύ Αθήνας και Μπακού. Από ό,τι ακούω, τα αεροπλάνα είναι γεμάτα, γεγονός που δείχνει ότι υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο μεταξύ Ελλήνων όσο και μεταξύ των Αζερμπαϊτζανών να γνωρίσουν τις χώρες και τους πολιτισμούς ο ένας του άλλου και να καλλιεργήσουν τις διαπροσωπικές επαφές. Νομίζω ότι πάντα είχαμε μια πολύ θετική εντύπωση για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, τη μουσική και ούτω καθεξής. Γνωρίζω ότι διδάσκουμε τα Ελληνικά και στα Πανεπιστήμια του Αζερμπαϊτζάν και υπάρχουν πολλοί Αζερμπαϊτζάνοι που επιλέγουν να τα μάθουν ως ξένη γλώσσα. Νομίζω ότι το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και στα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Και τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, θα μπορούσαμε επίσης να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στη βελτίωση των Διακοινοβουλευτικών μας δεσμών, επειδή πιστεύω ακράδαντα στην Κοινοβουλευτική διπλωματία. Πιστεύω ότι οι βουλευτές, ως οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι του λαού, έχουν να διαδραματίσουν ένα ιδιαίτερο ρόλο στην ενίσχυση της φιλίας. Νομίζω ότι οι χώρες μας αξίζουν μια υγιή σχέση που δεν εξαρτάται από άλλους παράγοντες και χαίρομαι που ακούω ότι οι Έλληνες ομόλογοί μου συμμερίζονται αυτήν την άποψη.
Έχω μια τελευταία ερώτηση σχετικά με τη Μέση Ανατολή. Μιλήσατε για το Ιράν και τις σχέσεις σας με την Τεχεράνη και είδαμε τι συνέβη με τους βομβαρδισμούς και όλα αυτά. Είστε αισιόδοξος για τη Μέση Ανατολή τελικά;
Λοιπόν, είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση να απαντήσω. Μακάρι να είχα μια κρυστάλλινη σφαίρα, αλλά δεν έχω. Πιστεύω ότι, ως χώρες που κάποιοι θεωρούν μέρος μιας ευρύτερης Μέσης Ανατολής, τόσο το Αζερμπαϊτζάν όσο και η Ελλάδα είναι διατεθειμένες να υποστηρίξουν οποιεσδήποτε προσπάθειες που θα μπορούσαν να αποκλιμακώσουν τις εντάσεις. Ήμασταν πολύ ανήσυχοι και δυσαρεστημένοι με αυτή την στρατιωτική κλιμάκωση στην αυλή μας, την οποία καταδικάζουμε. Και, φυσικά, υποστηρίζουμε την επίλυση των διαφορών μεταξύ των εθνών μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας σε κάθε περίπτωση. Επειδή έχουμε δει ξανά και ξανά ότι η επιλογή της στρατιωτικής επιλογής σπάνια παράγει μια μαγική λύση. Φυσικά, οι πόλεμοι έχουν επίσης συνέπειες για την περιφερειακή και διεθνή σταθερότητα και ασφάλεια. Ειδικά σε αυτή τη σύγκρουση μεταξύ δύο εθνών κοντά μας: του Ιράν, ενός ιστορικού γείτονα, μιας χώρας με την οποία μοιραζόμαστε πολλή κοινή ιστορία και με την οποία έχουμε αναπτύξει ρεαλιστικές οικονομικές σχέσεις, και του Ισραήλ, το οποίο είναι στρατηγικός εταίρος του Αζερμπαϊτζάν, όπως και της Ελλάδας. Επομένως, θα προσπαθήσουμε να ενθαρρύνουμε και τα δύο μέρη να προτιμήσουν τις διπλωματικές και πολιτικές οδούς για την επίλυση του προβλήματός τους.
Σας ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ.
