ΗΠΑ – Κίνα: Προσωρινή παύση στον οικονομικό πόλεμο με άμεσες επιπτώσεις στο πετρέλαιο, τα χρηματιστήρια και τις γεωπολιτικές ισορροπίες – Τι προβλέπει ο νέος μηχανισμός συνεννόησης-Ραγδαία εξέλιξη: Από 145% σε 30% οι αμερικανικοί δασμοί, από 125% σε 10% οι κινεζικοί
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Μια ιστορική και ταυτόχρονα εύθραυστη εμπορική ανακωχή ανακοίνωσαν από κοινού ΗΠΑ και Κίνα, συμφωνώντας σε μορατόριουμ 90 ημερών για τους δασμούς που είχαν εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα λόγω του πολυετούς εμπορικού πολέμου.
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση των δύο πλευρών, η Ουάσιγκτον μειώνει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα από 145% σε 30%, ενώ το Πεκίνο μειώνει τα αντίστοιχα ποσοστά από 125% σε 10%. Η αναστολή των επιπρόσθετων επιβαρύνσεων ισχύει από σήμερα έως και τις 14 Μαΐου, με δυνατότητα ανανέωσης ή ακύρωσης, ανάλογα με την πρόοδο των συνομιλιών.
Η συμφωνία της Γενεύης και οι πρωταγωνιστές
Η κατ’ αρχήν συμφωνία επετεύχθη ύστερα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων. Την κινεζική πλευρά εκπροσώπησε ο αντιπρόεδρος Χε Λιφένγκ, ενώ τις ΗΠΑ εκπροσώπησαν ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και ο Εμπορικός Εκπρόσωπος Τζέιμσον Γκριρ.
Ο Χε έκανε λόγο για «σοβαρές, εις βάθος και εποικοδομητικές συνομιλίες», ενώ η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε τις επαφές «ουσιαστικές και με θετικά βήματα προόδου».
Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συστήσουν μόνιμο μηχανισμό διαβουλεύσεων, ο οποίος θα συνεδριάζει εναλλάξ σε ΗΠΑ και Κίνα ή σε ουδέτερη τοποθεσία, και θα επιτηρεί την εφαρμογή των συμφωνηθέντων.
Η ανακοίνωση βρίσκεται ήδη αναρτημένη στον επίσημο ιστότοπο του U.S. Trade Representative, ενώ το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας επιβεβαιώνει τις λεπτομέρειες.
Η διεθνής αντίδραση: Από πετρέλαιο έως μετοχές
Η αντίδραση των αγορών ήταν άμεση. Οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν άλμα 3%, ενώ το χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ κατέγραψε άνοδο 3,34%. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 ανέβηκε 1,1%, ενώ ο DAX της Γερμανίας ενισχύθηκε κατά 1,6%, δείχνοντας την έντονη ανακούφιση των επενδυτών για τη μείωση της αβεβαιότητας.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξέδωσε ενημερωτικό δελτίο μέσω του Department of the Treasury, στο οποίο γίνεται λόγος για «σημαντικό βήμα αποκλιμάκωσης που στοχεύει στη σταθερότητα των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού».
Ανάλυση: Η παύση του εμπορικού πολέμου ή η αρχή ενός νέου γύρου επιρροής;
Η εμπορική ανακωχή των 90 ημερών μπορεί να ανακουφίζει τις αγορές, όμως δεν αίρει τις θεμελιώδεις διαφωνίες ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Η Κίνα επιδιώκει την επανεκκίνηση των εξαγωγών της σε τεχνολογικά προϊόντα χωρίς αμερικανικά τεχνητά εμπόδια, ενώ η Ουάσιγκτον απαιτεί μεγαλύτερη διαφάνεια σε ζητήματα κρατικών επιδοτήσεων και διανοητικής ιδιοκτησίας.
Η συμφωνία φαίνεται να εξυπηρετεί βραχυπρόθεσμα συμφέροντα:
• Οι ΗΠΑ επιδιώκουν τη σταθεροποίηση των τιμών καταναλωτή, ενόψει εκλογικής περιόδου.
• Η Κίνα επιδιώκει να διατηρήσει απρόσκοπτη τη ροή πρώτων υλών για την ανασυγκρότηση της μεταποίησης.
Δεν είναι τυχαίο ότι το μορατόριουμ αφορά επιλεκτικά δασμολογικά μέτρα, χωρίς να αγγίζει την πολιτική των κυρώσεων σε στρατηγικούς τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι μικροεπεξεργαστές ή η άμυνα.
Οι επόμενες 90 ημέρες: Προθεσμία ή παγίδα;
Το χρονικό όριο των 90 ημερών δεν είναι απλώς συμβολικό – συνδέεται με την πίεση για επαναπροσέγγιση, αλλά και με το ενδεχόμενο επανάκαμψης των μέτρων, εφόσον δεν υπάρξει συνολική συμφωνία.
Τα οικονομικά συμφέροντα των δύο πλευρών ίσως πιέσουν προς μια πιο θεσμική εμπορική σταθερότητα, όμως το γεωπολιτικό ρήγμα παραμένει. Ο Ειρηνικός είναι πλέον πεδίο οικονομικής, στρατηγικής και τεχνολογικής αντιπαράθεσης, και η κάθε «ανακωχή» μπορεί να είναι μόνο προσωρινή.
Η σημερινή συμφωνία ΗΠΑ – Κίνας, παρότι εμφανίζεται ως διπλωματική επιτυχία, αποτελεί ουσιαστικά μια ανάπαυλα εντός ενός μακρόπνοου γεωοικονομικού ανταγωνισμού.
