Ιράκ: Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε χθες Τρίτη πως θα φροντίσει η Τεχεράνη να «πληρώσει πολύ μεγάλο τίμημα» μετά την επίθεση στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη από χιλιάδες διαδηλωτές που θεωρούνται προσκείμενοι σε φιλοϊρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές και φώναζαν το σύνθημα «θάνατος στην Αμερική».
Το Ιράν «θα καταστεί απόλυτα υπεύθυνο εάν χαθούν ζωές ή προκληθούν ζημιές στις εγκαταστάσεις μας. Θα πληρώσει πολύ μεγάλο τίμημα! Αυτή δεν είναι προειδοποίηση, είναι απειλή», διεμήνυσε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ μέσω Twitter.
Ο αμερικανός υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ ανακοίνωσε ότι 750 επιπλέον αμερικανοί στρατιωτικοί θα αναπτυχθούν «αμέσως» στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, «σε αντίδραση στις πρόσφατες εξελίξεις στο Ιράκ».
Ενώ ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο υποστήριξε ότι η «επίθεση» εναντίον της πρεσβείας των ΗΠΑ στην ιρακινή πρωτεύουσα ήταν έργο «τρομοκρατών».
Η επίθεση αυτή «ενορχηστρώθηκε από τρομοκράτες — τον Αμπού Μάχντι αλ Μουχάντις και τον Κάις αλ Χαζάλι — και υποστηρίχθηκε από συμμάχους του Ιράν, τον Χάντι αλ Αμάρι και τον Φάλεχ αλ Φαγιάντ», ανέφερε μέσω Twitter ο Πομπέο. «Όλοι τους φωτογραφήθηκαν μπροστά στην πρεσβεία μας», πρόσθεσε συνοδεύοντας την ανάρτηση με τρία φωτογραφικά στιγμιότυπα.
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη κατήγγειλε το «εκπληκτικό θράσος» της Ουάσινγκτον, που την κατηγορεί για τα επεισόδια στη Βαγδάτη σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς που είχαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 25 παραστρατιωτικοί της Κατάεμπ Χεζμπολάχ.
Το Ιράκ — σύμμαχος τόσο του Ιράν, όσο και των ΗΠΑ — μετατρέπεται για ακόμα μια φορά σε θέατρο του μπραντεφέρ ανάμεσα στην υπερδύναμη και την Ισλαμική Δημοκρατία, που μπορεί πλέον να οδηγήσει σε κλιμάκωση και ακόμη και σε στρατιωτική σύγκρουση ανάμεσά τους.
Το βράδυ της Παρασκευής, η νιοστή επίθεση με ρουκέτες εναντίον βάσης του ιρακινού στρατού είχε αποτέλεσμα να σκοτωθεί αμερικανός συμβασιούχος ιδιωτικής εταιρείας ασφάλειας στο Ιράκ. Το βράδυ της Κυριακής, αμερικανικά αεροσκάφη ανταπέδωσαν την επίθεση βομβαρδίζοντας βάση της Κατάεμπ Χεζμπολάχ («Ταξιαρχίες του Κόμματος του Θεού»), οργάνωσης προσκείμενης στο Ιράν που η Ουάσινγκτον θεώρησε υπεύθυνη για την επίθεση με ρουκέτες. Οι βομβαρδισμοί είχαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν 25 μαχητές και πυροδότησε κύμα αγανάκτησης ακόμη και στο ανώτατο επίπεδο της ιρακινής πολιτικής ηγεσίας.
Χθες Τρίτη, η πομπή της κηδείας των 25 παραστρατιωτικών μετατράπηκε σε διαδήλωση μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη, με πολλούς από τους συμμετέχοντες να εκτοξεύουν διάφορα αντικείμενα εναντίον του κτιριακού συγκροτήματος, πέτρες, σίδερα, κοκτέιλ μολότοφ κ.ά., πριν απωθηθούν.
Τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη, εκατοντάδες υποστηρικτές φιλοϊρανικών παραστρατιωτικών οργανώσεων συνέχιζαν να κάνουν καθιστική διαμαρτυρία γύρω από την πρεσβεία, χωρίς πάντως να σημειώνονται βίαια επεισόδια πλέον.
Χθες το πρωί, χιλιάδες μαχητές και υποστηρικτές των Χασντ αλ Σάαμπι («Μονάδες Λαϊκής Κινητοποίησης», συνασπισμός παραστρατιωτικών ομάδων στις οποίες κυριαρχούν φιλοϊρανικές σιιτικές ομάδες που έχει πλέον ενταχθεί στον τακτικό στρατό του Ιράκ) μπήκαν στην Πράσινη Ζώνη, χωρίς να υπάρξει καμία αντίδραση από τις ιρακινές δυνάμεις στις εισόδους αυτής της περιοχής της Βαγδάτης όπου εφαρμόζονται κανονικά δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.
Η Πράσινη Ζώνη, όπου βρίσκεται η πρεσβεία των ΗΠΑ και ιρακινοί θεσμοί, είναι ως επί το πλείστον ερμητικά κλειστή και αυστηρά φυλασσόμενη.
Οι διαδηλωτές εφόρμησαν και πυρπόλησαν το φυλάκιο στην είσοδο της πρεσβείας, όμως δεν κατάφεραν να μπουν στο συγκρότημα. Πέταξαν πέτρες στην πύλη και στους πυργίσκους της φρουράς και κάλυψαν τα θωρακισμένα παράθυρα με σημαίες της Χασντ και της Κατάεμπ Χεζμπολάχ.
Οι αμερικανικές δυνάμεις στο εσωτερικό της πρεσβείας έριξαν προειδοποιητικά στον αέρα με αληθινά πυρά κι έκαναν χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης για να απωθήσουν τους διαδηλωτές. Η Χασντ αλ Σαάμπι έκανε λόγο για 75 τραυματίες.
Η Ουάσινγκτον ανέβασε τους τόνους, απαιτώντας η Βαγδάτη να «προστατεύσει την πρεσβεία» και διαμηνύοντας πως οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να «υπερασπιστούν τους υπηκόους τους». Αναπτύχθηκαν επιπλέον δυνάμεις — πεζοναύτες, ακόμη και επιθετικά ελικόπτερα — στην πρεσβεία, που πάντως δεν εκκενώθηκε. Το μη αναγκαίο διπλωματικό προσωπικό είχε ήδη αποσυρθεί τον Μάιο. Ο αμερικανός πρεσβευτής στη Βαγδάτη, σε ιδιωτικό ταξίδι εκτός Ιράκ, επέστρεφε στο πόστο του.
Δύο ώρες αφότου άρχισε η επίθεση ο ιρακινός πρωθυπουργός Άντελ Άμπντελ Μάχντι προέτρεψε τους διαδηλωτές να αποχωρήσουν. Η έκκλησή του εισακούστηκε από ένα μέρος τους. Ιρακινές ειδικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν γύρω από την πρεσβεία.
Χθες το απόγευμα, έπειτα από πολλά τηλεφωνήματα των Πομπέο και Τραμπ σε ιρακινούς ηγέτες, ο αμερικανός πρόεδρος ευχαρίστησε την κυβέρνηση Βαγδάτη για την «ταχεία αντίδραση» από πλευράς της, πριν στρέψει τα βέλη του στο Ιράν.
Τα επεισόδια στην αμερικανική πρεσβεία θύμισαν σύμφωνα με ένα στέλεχος της Χασντ αλ Σάαμπι την κρίση των ομήρων το 1979 στην Τεχεράνη, ενώ αμερικανοί πολιτικοί όπως ο Λίντσεϊ Γκρέιαμ την παρομοίασαν με την επίθεση στη Βεγγάζη.
Οι ΗΠΑ, που διατηρούν μέχρι και σήμερα πάνω από 5.000 στρατιωτικούς ανεπτυγμένους στο Ιράκ, αντιμετωπίζονται ακόμη και σήμερα από πολλούς ιρακινούς ως δύναμη κατοχής. Η Ουάσινγκτον μαζί με συμμάχους της εισέβαλε στο Ιράκ το 2003 και ανέτρεψε το καθεστώς του Σαντάμ Χουσέιν. Σχεδόν δεκαεπτά χρόνια αργότερα, η πολιτική σταθερότητα παραμένει ζητούμενο.
Δημοκρατικοί πολιτικοί, που επικρίνουν τον Τραμπ για την απόφασή του να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν που είχε υπογράψει ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα, καταδίκασαν τα επεισόδια στη Βαγδάτη, βλέποντας σε αυτή μια αντανάκλαση της αποτυχίας της πολιτικής του Ρεπουμπλικάνου προέδρου έναντι του Ιράν.
«Το προβλέψιμο αποτέλεσμα της ριψοκίνδυνης πολιτικής των κραυγών, της κλιμάκωσης και των λαθεμένων υπολογισμών στη Μέση Ανατολή είναι πως συρόμαστε ακόμα πιο κοντά σ’ έναν πόλεμο με το Ιράν χωρίς έγκριση [από το Κογκρέσο], τον οποίο ο αμερικανικός λαός δεν θέλει», τόνισε χαρακτηριστικά ένας εξ αυτών, ο Τομ Γιουντάλ, μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Γερουσίας.
