Με χαμηλές προσδοκίες συγκαλείται στις 27 με 29 Απριλίου η Άτυπη Πενταμερής Διάσκεψη για το Κυπριακό.
Είναι η πρώτη φορά μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά, το καλοκαίρι του 2017, που οι εμπλεκόμενες πλευρές θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι διαπραγμάτευσης.
Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις της ειδικής απεσταλμένης του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, σε Λευκωσία, Αθήνα, Άγκυρα και Λονδίνο, ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες, συγκαλεί τη Διάσκεψη προκειμένου να εξεταστεί αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων.
Στη συνάντηση θα συμμετέχουν οι Νίκος Αναστασιάδης, Ερσίν Τατάρ, Νίκος Δένδιας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Ντομινίκ Ράαμπ, ενώ τελικά τα Ηνωμένα Εθνη δεν προσκάλεσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εκπρόσωποι των Βρυξελλών, πάντως, θα βρεθούν στην ελβετική πόλη προκειμένου να έχουν διμερείς επαφές με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Γιατί η Πενταμερής είναι σημαντική για το μέλλον του Κυπριακού
«Μπορεί η Πενταμερής να έχει χαρακτηριστεί από διπλωματικές πηγές εντός ΟΗΕ ως χαμηλών προσδοκιών, ωστόσο αναντίλεκτα αποτελεί ένα σημείο καμπής για τη μετέπειτα πορεία των διεργασιών και των διαβουλεύσεων προς την επίτευξη λύσης του Κυπριακού. Ενδεικτική δε της σημασίας που δίδουν τα Ηνωμένα Έθνη σε αυτή την πρωτοβουλία είναι η πρόθεση του Αντόνιο Γκουτέρες να συμμετέχει κατ’ ιδίαν σε ολόκληρη τη διάρκεια των επαφών στην Ελβετία, ενώ από την έναρξη της πανδημίας πραγματοποιούσε όλες τις συναντήσεις του μέσω τηλεδιασκέψεων», λέει στο iefimerida.gr ο πολιτικός συντάκτης της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», Γιώργος Καυκαλιάς, προσθέτοντας ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο παράτασης της παραμονής των εμπλεκόμενων μερών στη Γενεύη, αν ο Αντόνιο Γκουτέρες κρίνει το έδαφος εποικοδομητικό.
Με δεδομένο, πάντως, ότι οι θέσεις ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση, θεωρείται δύσκολο να βρεθεί κοινός τόπος στη Γενεύη.
Οι θέσεις των δύο πλευρών
Ελληνοκυπριακή και ελληνική πλευρά επιμένουν ότι η όποια διαπραγμάτευση πρέπει να συνεχιστεί από το σημείο που σταμάτησε το 2017 στο Κραν Μοντανά αλλά και στο πλαίσιο που οι Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί συμφώνησαν στο Βερολίνο τον Νοέμβριο του 2019. «Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θέλει να διαφυλάξει το παραχθέν έργο και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενώ παράλληλα επιμένει σε πολιτική ισότητα με μια θετική ψήφο μόνο σε ζητήματα που αφορούν όπως ισχυρίζεται τους Τουρκοκυπρίους χωρίς να καθορίζεται ποια θα είναι αυτά και ποιος θα το κρίνει αυτό», εξηγεί ο Γιώργος Καυκαλιάς.
Από την άλλη, τουρκοκυπριακή και τουρκική πλευρά σημειώνουν ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει πολύ από το 2017. Τατάρ και Τσαβούσογλου πάνε στη Γενεύη έχοντας επαναλάβει το τελευταίο διάστημα ότι απορρίπτουν τη λύση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και προωθώντας τη λύση των δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα. «Αυτές είναι οι αρχικές θέσεις με τις οποίες πάνε στη Γενεύη οι πλευρές. Η ολοκλήρωση των επαφών, εκτός απροόπτου θα συνοδευτεί από Κοινό Ανακοινωθέν», σημειώνει ο Γιώργος Καυκαλιάς και προσθέτει ότι βασικός στόχος της συνάντησης είναι να διαφανεί κατά πόσο υπάρχουν στις προσεγγίσεις των εμπλεκομένων μερών στοιχεία που να μπορούν να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία κοινού οράματος στο νησί».
Οι προσδοκίες από την Πενταμερή
Οσον αφορά τις προσδοκίες που υπάρχουν από το τριήμερο στη Γενεύη, ο πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Πολίτης» σημειώνει ότι αν και τα Ηνωμένα Έθνη ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση, η βασική επιδίωξη είναι να μη φύγουν οι πλευρές από τη Γενεύη αφήνοντας πίσω τους σκιές γύρω από τις θέσεις που στηρίζουν. «Αυτή θα είναι και η βασική συνεισφορά του Αντόνιο Γκουτέρες στην όλη διαδικασία. Να βοηθήσει στο να αποσαφηνιστούν “γκρίζα σημεία” που πιθανόν να επιτρέπουν παρερμηνείες και αμφισημίες. Για τον ΟΗΕ έχει μεν σημασία το τι προτίθεται να φέρει στο τραπέζι των συνομιλιών η κάθε πλευρά από την άποψη ιδεών, αλλά αυτό που έχει ακόμα πιο μεγάλη σημασία ενόψει της συνέχειας, είναι να υπάρξει σαφής εικόνα με το τι θα ικανοποιούσε τις πλευρές φεύγοντας από τη Γενεύη».
«Όπως επισημαίνουν πηγές με γνώση της διαδικασίας, το “κλειδί” για θετική έκβαση κρύβεται στο κατά πόσο οι ηγέτες θα σταματήσουν να επιδιώκουν να σκοράρει ο καθένας για το δικό του εσωτερικό ακροατήριο και αντ’ αυτού επιδιώξουν επί της ουσίας κοινή νίκη για ολόκληρο το νησί μέσα από ένα συμβιβασμό. Επιδίωξη, πάντως, της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι να ολοκληρωθεί τάχιστα η διαδικασία αυτή έτσι ώστε να προχωρήσει άμεσα και να μην αξιοποιηθεί περαιτέρω για κωλυσιεργία από πλευράς Άγκυρας, με στόχο μια επίσημη διάσκεψη τύπου Κραν Μοντανά μέσα στο καλοκαίρι», καταλήγει ο Γιώργος Καυκαλιάς.
