ΕΜΑΝΟΥΕΛ ΜΑΚΡΟΝ: Η απόφαση του προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, να αναγνωρίσει επίσημα το κράτος της Παλαιστίνης από τον Σεπτέμβριο 2025, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, δημιουργεί ένα νέο δεδομένο στις διεθνείς σχέσεις και ειδικά στη διπλωματική προσέγγιση της Δύσης προς τη Λωρίδα της Γάζας και το Παλαιστινιακό ζήτημα.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Η Γαλλία γίνεται η πρώτη χώρα του G7 που ανακοινώνει μονομερώς την αναγνώριση της Παλαιστίνης, με στόχο την ενίσχυση της λύσης των δύο κρατών και την άσκηση πίεσης στο Ισραήλ για κατάπαυση του πυρός. Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων Reuters, AP News και The Guardian, πρόκειται για μία ιστορική διπλωματική πρωτοβουλία με παγκόσμιες επιπτώσεις.
Πώς τοποθετείται η ελληνική κυβέρνηση – Η προσεκτική στάση
Η Ελλάδα, αν και διατηρεί διαχρονικά καλές σχέσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή, δεν έχει μέχρι σήμερα προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση. Σύμφωνα με πηγές από το Υπουργείο Εξωτερικών, η ελληνική πλευρά παραπέμπει το ζήτημα σε συνολική πολιτική λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ, επιμένοντας ότι η αναγνώριση θα πρέπει να έρθει ως αποτέλεσμα ειρηνευτικής συμφωνίας και όχι ως μονομερής ενέργεια.
Η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι η πρόθεσή της είναι να παραμείνει σε τροχιά ισορροπίας μεταξύ των σχέσεων με το Ισραήλ και της υποστήριξης στα ψηφίσματα του ΟΗΕ για τη λύση δύο κρατών. Ωστόσο, διπλωματικές πηγές δεν αποκλείουν ότι η απόφαση Μακρόν ενδέχεται να επηρεάσει μεσοπρόθεσμα τη στάση της Αθήνας, αν υπάρξει ευρύτερη κινητικότητα εντός της Ε.Ε.
Το διπλωματικό παρασκήνιο πίσω από την κίνηση Μακρόν
Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε προαναγγείλει από την άνοιξη την πρόθεσή του να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, όμως οι εξελίξεις στην περιοχή —και ειδικά η σύγκρουση Ισραήλ–Ιράν— καθυστέρησαν την υλοποίηση. Η διάσκεψη για τη λύση των δύο κρατών, που αναβλήθηκε τον Ιούνιο, ορίστηκε τελικά για τις 28-29 Ιουλίου, με βασική θεματική την επανεκκίνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP, ο Μακρόν ήρθε σε επικοινωνία με τις κυβερνήσεις του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας, επιδιώκοντας κοινή στάση αναγνώρισης. Αν και η πρωτοβουλία προβάλλεται ως “γαλλική”, στην ουσία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για ευρωπαϊκή παρέμβαση με διπλωματικό βάθος.
Η ρωγμή Ισραήλ–ΗΠΑ με την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα
Η ανακοίνωση Μακρόν πυροδότησε την οργή του Ισραήλ, με την Κνεσέτ να προχωρά την ίδια ημέρα σε ψήφισμα που ζητά την πλήρη προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και της Κοιλάδας του Ιορδάνη. Παράλληλα, οι ΗΠΑ δια του Υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισαν την πρωτοβουλία “επικίνδυνη” και “εξυπηρετούσα την προπαγάνδα της Χαμάς”, σύμφωνα με το State Department.
Η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να μη συμμετάσχει στη διάσκεψη του Ιουλίου επιβεβαιώνει την αυξανόμενη απόσταση ΗΠΑ–Ε.Ε. σε θέματα Μέσης Ανατολής. Όπως μεταδίδει το The Washington Post, πρόκειται για τη μεγαλύτερη στρατηγική διαφωνία από την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ.
Το νέο περιβάλλον στη Μέση Ανατολή
Η κίνηση της Γαλλίας ενισχύει τις διπλωματικές επιδιώξεις της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία εδώ και χρόνια ζητεί την πλήρη αναγνώριση από τον ΟΗΕ. Σήμερα, πάνω από 140 χώρες έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, όμως κανένα από τα μέλη του G7 δεν είχε προβεί σε αντίστοιχη ενέργεια.
Η κίνηση Μακρόν ενισχύει επίσης το παλαιστινιακό επιχείρημα ότι η λύση δύο κρατών είναι διεθνώς αποδεκτή και νομιμοποιημένη. Σύμφωνα με το Al Jazeera, η ηγεσία της Χαμάς χαρακτήρισε την απόφαση της Γαλλίας «διπλωματική νίκη και ιστορική αναγνώριση του παλαιστινιακού δικαιώματος στην αυτοδιάθεση».
Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις;
Το Ελιζέ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η επίσημη πράξη αναγνώρισης να συνοδευτεί από πρωτοβουλίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, για την εφαρμογή των Ψηφισμάτων 242 και 338. Ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν ακόμη και την πρόταση για επαναχάραξη συνόρων υπό διεθνή εποπτεία, με συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Η αντίδραση των υπολοίπων κρατών-μελών της Ε.Ε. θα κρίνει την επιτυχία της πρωτοβουλίας. Σημειώνεται ότι η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Νορβηγία και η Σλοβενία έχουν ήδη προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση από τον Μάιο 2024.
Η αναγνώριση της Παλαιστίνης από τη Γαλλία αποτελεί σταθμό στην ευρωπαϊκή διπλωματική ιστορία και επιβεβαιώνει την αναδιάταξη συμμαχιών στη διεθνή σκηνή. Η Ελλάδα, παρότι τηρεί στάση αναμονής, δύσκολα θα μπορέσει να μείνει έξω από το νέο πλαίσιο. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ αντιδρούν, όμως η διεθνής αποδοχή της λύσης δύο κρατών αποκτά πλέον μεγαλύτερη νομιμοποίηση, σε ένα περιβάλλον ραγδαίων αλλαγών.
