Όποιοι περίμεναν να δουν συντετριμμένη την Άνγκελα Μέρκελ μετά την κατάρρευση των διαβουλεύσεων για το σχηματισμό τετραμερούς κυβέρνησης σίγουρα θα απογοητεύθηκαν με τη χθεσινοβραδινή της εμφάνιση στα δύο κρατικά δίκτυα της γερμανικής τηλεόρασης.
Η υπηρεσιακή καγκελάριος, που όλη τη χθεσινή μέρα σιωπούσε, αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι διέπραξε προσωπικά λάθη στις επαφές με τους Φιλελεύθερους, τους Πράσινους και τους Χριστιανοκοινωνιστές. «Έκανα αυτό που μπορούσα και όπως είπα, είχαμε πραγματικά προχωρήσει αρκετά», είπε.
Η καγκελάριος θέλει να κρατήσει ανοικτές όλες τις επιλογές και να παραμείνει στο πόστο της. Ούτε μια σπόντα δεν πέταξε κατά των άλλων κομμάτων στις δύο συνεντεύξεις της στο ARD και το ZDF, ούτε κατά των Φιλελευθέρων, ούτε κατά των Σοσιαλδημοκρατών, που τους χαρακτήρισε «περήφανο κόμμα». Ενώ είχε καλά λόγια να πει για τους Πράσινους και τη διάθεση συμβιβασμού που επέδειξαν στις διερευνητικές επαφές, ώστε να φθάσουν ένα κλικ πριν την τελική συμφωνία.
Η Μέρκελ ξεκαθάρισε ότι δεν έκανε την παραμικρή σκέψη για παραίτηση. «Πιστεύω ότι το μόνο που χρειάζεται η Γερμανία είναι σταθερότητα», είπε τονίζοντας ότι σε περίπτωση πρόωρων εκλογών είναι έτοιμη να οδηγήσει το κόμμα της στην προεκλογική εκστρατεία και να αναλάβει περαιτέρω ευθύνες. Και μπορεί, βέβαια, οι ψηφοφόροι να μην είχαν κατά νου μια νέα προσφυγή στις κάλπες όταν ψήφισαν στις 24 Σεπτεμβρίου, αλλά όπως είπε, η παράταξή της είναι έτοιμη. «Θα είστε καγκελάριος και του χρόνου;» τη ρώτησαν. Και με περισσή αυτοπεποίθηση απάντησε: «Θα το προσπαθήσω».
Οι διαβουλεύσεις με τον πρόεδρο της χώρας
Μαύρα σύννεφα πάνω από το προεδρικό μέγαρο Bellevue στο Βερολίνο
Το μεσημέρι η Μέρκελ είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο της χώρας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ για να συζητήσουν τι μπορεί να γίνει πλέον μετά το ναυάγιο των διερευνητικών επαφών. Η καγκελάριος βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη πρόκληση, αφού στις τρεις προηγούμενες θητείες της είχε καταφέρει χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες να σχηματίσει κυβερνήσεις συνασπισμού, δύο φορές με το SPD και μία με το FDP. Αυτή τη φορά, ωστόσο, η Γερμανία δεν έχει καταφέρει ακόμη να αποκτήσει κυβέρνηση οκτώ εβδομάδες μετά τις εκλογές και στο Βερολίνο επικρατεί δυσθυμία.
Η Μέρκελ είναι γνωστή για την ικανότητά της στην επίτευξη συμβιβασμών, αλλά ούτε οι διαπραγματευτικές της ικανότητες, ούτε η επιθυμία της να παραμείνει για άλλα τέσσερα χρόνια στο τιμόνι της χώρας στάθηκαν αυτή τη φορά αρκετά για να βρεθεί η λύση. Οι Φιλελεύθεροι ανακοίνωσαν αιφνίδια την απόφασή τους να αποχωρήσουν από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων επικαλούμενοι έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και μεγάλες διαφορές στους στόχους της κάθε παράταξης, μολονότι οι υπόλοιποι εταίροι έλεγαν ότι η συμφωνία ήταν πολύ κοντά.
Η Μέρκελ πιστώνεται μέρος της αποτυχίας
«Είναι καλύτερο να μην κυβερνήσουμε, παρά να κυβερνήσουμε εσφαλμένα», είπε ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ διαβάζοντας τη δήλωσή του από ένα φύλλο χαρτιού -κίνηση που αποδεικνύει κατά πολλούς ότι η απόφαση των Φιλελευθέρων ήταν προειλημμένη.
Η κίνησή τους σίγουρα αιφνιδίασε δυσάρεστα την πρόεδρο των Χριστιανοδημοκρατών, που βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με επικρίσεις για προσωπική αποτυχία στις διαβουλεύσεις και ερωτηματικά για το αν οι εξελίξεις σηματοδοτούν την αρχή του τέλους της στην καγκελαρία. Βέβαια, τα ηγετικά στελέχη των κομμάτων της Ένωσης (CDU και CSU) έσπευσαν να τη στηρίξουν δημοσίως κι η εσωκομματική κριτική δεν ακούγεται -προς το παρόν- τόσο έντονα, αλλά η αλήθεια είναι, λένε πολιτικοί αναλυτές, ότι τα πράγματα έχουν δυσκολέψει για τη Μέρκελ καθώς πολλοί της πιστώνουν μεγάλο μέρος του ναυαγίου της Τζαμάικα. Και έτσι η υπηρεσιακή καγκελάριος βρέθηκε να αναζητεί διέξοδο από το αδιέξοδο -ίσως με τη βοήθεια του προέδρου της χώρας.
Οι ελπίδες στον Στάινμαγιερ
H Μέρκελ πρέπει να είναι χαρούμενη που ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάϊερ, κι όχι ένας από την παράταξή της, είναι πρόεδρος της χώρας, αφού διαθέτει δύο ιδιότητες που συνιστούν πλεονέκτημα στα μάτια της: είναι διπλωμάτης και Σοσιαλδημοκράτης. Ποτέ μέχρι σήμερα στη μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας δεν χρειάστηκαν τόσο οι διπλωματικές ικανότητες ενός προέδρου, όπως στο προσεχές διάστημα. Και στον Στάινμαγιερ στηρίζει η επικεφαλής της CDU τις -όποιες ελπίδες- να μεταπείσει τους συντρόφους του SPD να μετάσχουν σ’ ένα νέο μεγάλο συνασπισμό, μολονότι ξεκαθάρισαν και χθες ότι προτιμούν την προσφυγή στις κάλπες -κάτι που θέλει να αποφύγει πάση θυσία ο πρόεδρος της χώρας. Ο ΣταΪνμάγιερ θα έχει σήμερα επαφές με τις ηγεσίες κομμάτων της Τζαμάικα, αλλά το αποφασιστικό ραντεβού είναι αύριο, Τετάρτη, όταν θα συναντηθεί με τον πρόεδρο του SPD Μάρτιν Σουλτς. Τι θα καταφέρει είναι ένα άλλο θέμα…
Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου οι μισοί Γερμανοί θεωρούν ως καλύτερη λύση τις νέες εκλογές, ένας στους τέσσερις προτιμά έναν μεγάλο συνασπισμό, λίγο μικρότερο ποσοστό τάσσεται υπέρ μιας κυβέρνησης μειοψηφίας. Όμως, όπως σχολιάζουν αναλυτές,η ελπίδα ότι θα προκύψει ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα από μια νέα προσφυγή στις κάλπες μάλλον είναι παράλογη…
