Η Ελλάδα αποκτά πριν το τέλος της δεκαετίας μια μοίρα (18-24) αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35. Αυτό έγινε γνωστό μετά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τζο Μπάιντεν.
Πρόκειται για τα μαχητικά αεροσκάφη που ήθελε να αγοράσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βάζοντας μάλιστα την Τουρκία στο στενό πυρήνα των χωρών που συγκροτούσαν τη διεθνή κοινοπραξία κατασκευής του F-35, αρχικώς αποκληθέντος Joint Stike Fighter. Η επιλογή όμως της Άγκυρας να αποκτήσει τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400 προκάλεσε αντίποινα των Αμερικανών που ακύρωσαν την προγραμματισμένη παράδοση 100 F-35 στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία. Η έξοδος της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 δημιούργησε ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα.
Δεδομένων των συνθηκών που διαμορφώθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την ανάγκη ενίσχυσης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, αλλά και «φρεναρίσματος» της Τουρκικής προκλητικότητας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης άδραξε την ευκαιρία και ζήτησε επίσημα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ να αποκτήσει η Ελλάδα τα F-35.
«Θα συνεχίσουμε τη μακροχρόνια συνεργασία μας μεταξύ των αμυντικών μας βιομηχανιών. Θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών F-35. Και ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να προσθέσουμε αυτό το φανταστικό αεροπλάνο στην δύναμη της Ελληνικής Αεροπορίας πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας. Και είμαι χαρούμενος που την Παρασκευή, η Lockheed Martin εξέφρασε επίσημα το ενδιαφέρον της για επένδυση στην ΕΑΒ», πρόσθεσε ο Πρωθυπουργός.
Μετά το 2028 η απόκτηση των F-35
Στη συνάντηση του στο Λευκό Οίκο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ζήτησε από τον Τζο Μπάιντεν ν ανάψει το πράσινο φως για την ενίσχυση της Ελλάδας με τα αμερικανικά μαχητικά 5ης γενιάς.
Δεδομένων των δημοσιονομικών ισορροπιών λόγω της επιβάρυνσής από την αγορά των 24 γαλλικών Ραφάλ και τον εκσυγχρονισμό 80 από τα F16 της Πολεμικής Αεροπορίας στην έκδοση Viper, η αρχική συμφωνία είναι να ενεργοποιηθεί το συμβόλαιο μετά το 2028.
Το χρονικό αυτό ορόσημο δεν είναι τυχαίο, διότι το 2028 προβλέπεται η ολοκλήρωση του προγράμματος αναβάθμισης των Ελληνικών F-16.
Πόσο θα κοστίσει η αγορά της μοίρας των F-35
Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρία Lockheed Martin κάθε ένα F-35 κοστίζει περίπου 80 εκατ. δολάρια Fligh away, δηλαδή χωρίς όπλα. Για να αγοραστούν 24 F-35 από την Ελλάδα υπολογίζεται ότι το κόστος θα ανέλθει στα 3 δισ. δολάρια, αφού εκτός από τα όπλα θα απαιτηθεί η δημιουργία νέων υποδομών και εκπαίδευση των χειριστών και τεχνικών της Πολεμικής Αεροπορίας.
Από την Lockheed Martin λένε ότι στα F-35 θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα όπλα που έχει σήμερα στο οπλοστάσιο της η Πολεμική Αεροπορία για τα F-16.
Ο Μητσοτάκης έδειξε στον Μπάιντεν τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» των Τούρκων
Κατά την κατ ιδίαν συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ ετέθησαν επί τάπητος ευρεία γκάμα θεμάτων διμερούς, περιφερειακού αλλά και διεθνούς ενδιαφέροντος αλλά στη συνεχεία στις διευρυμένες συνομιλίες ανάμεσα στις δύο αντιπροσωπείες.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές η ελληνική πλευρά εμφανίζεται πολύ ικανοποιημένη από την πρώτη ημέρα του προγράμματος του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον σημειώνοντας πως το κλίμα στη συνάντηση των δύο ηγετών ήταν παρά πολύ καλό, καθώς, όπως επισημαίνεται ο Αμερικανός πρόεδρος γνωρίζει σε βάθος τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αυτά, ενώ τα άκρως θετικά αισθήματα του προς την Ελλάδα καθρεφτίστηκαν τόσο στις συχνές αναφορές του στην Ελληνοαμερικανική κοινότητα, όσο και στο χρόνο που αφιέρωσε για τις εν λόγω επαφές.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν χαρακτηριστικά πως οι Ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που ήταν ποτέ και επεσήμαιναν πως η Ελλάδα έχει βαρύνοντα ρόλο να διαδραματίσει στο ζήτημα της υπεράσπισης και της εμπέδωσης της Δημοκρατίας παγκοσμίως, θέμα για το οποίο ο Τζο Μπάιντεν επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον, ήτοι για τη μάχη ανάμεσα στις Δημοκρατίες και τα αυταρχικά καθεστώτα. Επ αυτού, εξάλλου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να αφιερώσει μεγάλο μέρος της αποψινής του ομιλίας στο Κογκρέσο, όπως τονίζουν τα ίδια πρόσωπα.
Κατά τη συζήτηση των δύο ηγετών ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε στο συνομιλητή του όλες τις λεπτομέρειες, που αφορούν στην εντεινόμενη εσχάτως τουρκική προκλητικότητα και δη τις υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά.
Μάλιστα για να δείξει το εύρος των απειλών της Άγκυρας, ο Πρωθυπουγός έδειξε στον Αμερικανό πρόεδρο τον χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» των Τούρκων.
«Είναι πλέον σαφές πως άπαντες αντιλαμβάνονται πως ο επεκτατισμός και ο αναθεωρητισμός δεν έχουν θέση σε ένα παγκόσμιο σκηνικό που γίνεται ολοένα και πιο σύνθετο» σημείωναν μετά τη συνάντηση στο Λευκό Οίκο αρμόδιες κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνοντας πως το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας δεν ετέθη αυτοτελώς αλλά ως μέρος των ζητημάτων ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όσον αφορά στο ζήτημα της πώλησης αμερικανικών μαχητικών F – 35 προς την Τουρκία αρμόδια κυβερνητική πηγή παρέπεμπε στη σημερινή ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού προς το Κογκρέσο, τονίζοντας, πάντως με νόημα πως ορισμένα ζητήματα είναι καλύτερο να μην συζητούνται δημοσίως. Οι ίδιες πηγές, εξάλλου, τόνιζαν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο Κυπριακό χωρίς να «μασήσει» τα λόγια του διαμηνύοντας εκ νέου πως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μία λύση δύο κρατών στη Μεγαλόνησο.
Συναντίλήψη για γενναία παρέμβαση στην διεθνή αγορά της ενέργειας
Στα αξιοσημείωτα της συνάντησης Μητσοτάκη – Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο και η συναντίληψη των δύο ηγετών στο ζήτημα της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς μέσω της επιβολής πλαφόν.
Μάλιστα, οι δύο άνδρες συμφώνησαν να συντονίσουν τις ενέργειες τους εν όψει και της κρίσιμης έκτακτης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στα τέλη Μαίου, εξ ου και εξουσιοδότησαν κατά πληροφορίες το Νίκο Τσάφο, που ορίζεται ειδικός σύμβουλος του Έλληνα πρωθυπουργού στα θέματα ενέργειας, και τον Έρικ Χοκστάιν, σύμβουλο του προέδρου Μπάιντεν στα θέματα ενεργείας να εργαστούν στενά. «Για να κρατηθεί αρραγές το μέτωπο κατά της ρωσικής εισβολής θα πρέπει να προστατεύσουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η Ελλάδα το έχει κάνει ήδη με μεγάλο θάρρος επιστρατεύοντας κονδύλια από τον εθνικό προυπολογισμό, αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει πως δεν δραστηριοποιούμαστε και σε ευρωπαικό επίπεδο», επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, που επιβεβαιώνουν πως η Αθήνα αναμένει την υποβολή των σχετικών προτάσεων από την Κομισιόν.
Τα ίδια πρόσωπα εκτιμούν πως λύση μπορεί να δοθεί είτε μέσω της αξιοποίησης των αδιάθετων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, είτε μέσα από μία παρέμβαση πλαφόν στην χονδρική αγορά του φυσικού αερίου διεθνώς. Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, πάντως, «δεν μπορούμε από τη μία στιγμή στην άλλη να κλείσουμε τον διακόπτη του ρωσικού φυσικού αερίου».
Όσον αφορά στον αγωγό Eastmed η ελληνική πλευρά επανέλαβε τις θέσεις της πως την τελική επιλογή, εάν δηλαδή θα προκριθεί η λύση του αγωγού ή αυτή της μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου θα την καθορίσουν εν τέλει η αγορά και το κόστος. Επαναβεβαιώθηκε, πάντως, η θερμή αμερικανική υποστήριξη στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις χωρίς να μπορούν να αποκλειστούν και αμερικανικές επενδύσεις σε αυτές στο μέλλον.
Πολλή συζήτηση έγινε σύμφωνα με τις ίδιες πηγές και για τη μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, αλλά και τις πολλές και σημαντικές πλέον αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Κατά τις επαφές των δύο ανδρών κατέστη σαφές, εξάλλου, πάντα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πως η Ελληνική δημοκρατία έχει πλέον αποδείξει την ανθεκτικότητα της καθώς υπερέβη τα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης με την οικονομία να εξέρχεται ισχυρότερη και τους θεσμούς να καθίστανται πιο θωρακισμένοι. Η ελληνική πλευρά, εξέφρασε, μάλιστα την επιθυμία η διμερής συνεργασία να επεκταθεί σε όλους τους δυνατούς τομείς ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την ελπίδα να μπορέσει ο κ. Μπάιντεν να επισκεφθεί την προσεχώς την Ελλάδα.
Ο διάλογος Μπάιντεν – Μητσοτάκη μπροστά στις κάμερες στον Λευκό Οίκο
Στην προσωπική φιλία που τον συνδέει με τον Έλληνα πρωθυπουργό και στα δημοκρατικά ιδεώδη που μοιράζονται οι δύο χώρες αναφέρθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποδεχόμενος τον Έλληνα πρωθυπουργό στον Λευκό Οίκο. «Αυτά τα ιδεώδη ενέπνευσαν τους δικούς μας προπάτορες και για αιώνες ενδυναμώθηκαν», συνέχισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Αναφερόμενος στο περιεχόμενο των συνομιλιών ο Τζο Μπάιντεν είπε ότι θα συζητήσουν για την εμβάθυνση των εμπορικών και αμυντικών σχέσεών μας, για την ενέργεια, την ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή» ενώ αναφέρθηκε και στον πόλεμο στην Ουκρανία επισημαίνοντας πως η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο των δηλώσεων του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Joe Biden κατά την έναρξη της συνάντησής τους στον Λευκό Οίκο.
Τζο Μπάιντεν: Μας ενώνει μια προσωπική φιλία. Είστε εξαιρετικός. Τα δημοκρατικά ιδεώδη τα οποία ενστερνιζόμαστε, όπως όλοι γνωρίζουμε, ξεκινούν από την Ελλάδα και ενέπνευσαν τους «Ιδρυτές Πατέρες» μας, οι οποίοι υπήρξαν μαθητές της Ελλάδας. Δυστυχώς η βάρβαρη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί ταυτόχρονα απειλή προς τη δημοκρατία από αυταρχικά καθεστώτα που θέλουν να καταλύσουν την διεθνή έννομη τάξη. Θέλω να σε ευχαριστήσω, κ. Πρωθυπουργέ, για τον ηθικό, ηγετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο.
Το γνωρίζω και σας ευχαριστώ. Είναι πολλά αυτά που θα συζητήσουμε σήμερα. Θα συζητήσουμε για τη συνεχιζόμενη στήριξή μας προς την Ουκρανία, την εμβάθυνση των εταιρικών μας σχέσεων στους τομείς της άμυνας και του εμπορίου, την ενεργειακή ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή και πολλά περισσότερα. Σήμερα, η φιλία μας και η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες, ανάμεσα στους Έλληνες και τους Αμερικανούς, είναι – θεωρώ – πιο σημαντική από ποτέ. Και είναι τιμή μου που θα έχω την ευκαιρία να γιορτάσω αυτή τη συνεργασία μαζί σου, καθώς είσαι ένας εξαιρετικός φίλος. Καλώς όρισες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε, για τα ευγενικά σας λόγια. Είναι πράγματι τιμή μου να βρίσκομαι εδώ, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για να γιορτάσω μαζί σας τα 201 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία μας. Όπως γνωρίζετε, οι «Ιδρυτές Πατέρες» σας εμπνεύστηκαν από τα ιδανικά της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και οι δικοί μας «Ιδρυτές Πατέρες» άντλησαν έμπνευση από τον αγώνα για ανεξαρτησία σε αυτήν εδώ τη χώρα. Τους τελευταίους δύο αιώνες, οι δύο χώρες μας βρίσκονταν πάντα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Πολεμήσαμε μαζί. Και τώρα αντιμετωπίζουμε, ενωμένοι, την πρόκληση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παράλληλα, αυτή η επίσκεψη είναι μια ευκαιρία να αξιολογήσουμε εκ νέου το επίπεδο της σχέσης μας. Πιστεύω ειλικρινά ότι είναι στο υψηλότερο, ιστορικά, επίπεδο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο αμυντικό σκέλος της σχέσης μας, αλλά και στο εμπόριο, τις επενδύσεις, τον ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μιας χώρας που ξεπέρασε τη χρηματοπιστωτική κρίση με μια οικονομία που αναπτύσσεται και αποτελεί πυλώνα σταθερότητας τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην ευρύτερη περιοχή.
Επομένως όταν μιλάμε για θέματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια, υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε μαζί. Και είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ μαζί σας για να συζητήσουμε αυτά τα σημαντικά θέματα και που, αργότερα, θα μπορέσω να απευθυνθώ στους πολλούς Ελληνοαμερικανούς φίλους σας. Γνωρίζω καλά πόσο στενοί είναι οι δεσμοί σας με τους Έλληνες και τους Ελληνοαμερικανούς, και είναι τιμή μου που θα τους συναντήσω εδώ, στον Λευκό Οίκο.
Τζο Μπάιντεν: Δική μου χαρά η παρουσία σας εδώ. Σας ευχαριστώ. Και περιμένω να ξεκινήσει η συζήτησή μας.
Μπάιντεν σε Μητσοτάκη: Η σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ είναι πιο σημαντική από ποτέ
Τη δεύτερη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο, έπειτα από εκείνη επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, τον Ιανουάριο του 2020, πραγματοποιεί απόψε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος συνάντηση τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν.
Η ατζέντα της συνάντησης περιλάμβανε διμερή ζητήματα Ελλάδας – ΗΠΑ, αλλά και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στην ατζέντα βρέθηκαν επίσης διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης επρόκειτο να θέσει και το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας.
«Μας ενώνει μια προσωπική φιλία. Είστε εξαιρετικός. Τα δημοκρατικά ιδεώδη τα οποία ενστερνιζόμαστε, όπως όλοι γνωρίζουμε, ξεκινούν από την Ελλάδα και ενέπνευσαν τους “Ιδρυτές Πατέρες” μας, οι οποίοι υπήρξαν μαθητές της Ελλάδας. Δυστυχώς, η βάρβαρη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί ταυτόχρονα απειλή προς τη δημοκρατία από αυταρχικά καθεστώτα που θέλουν να καταλύσουν την διεθνή έννομη τάξη. Θέλω να σε ευχαριστήσω, κ. πρωθυπουργέ, για τον ηθικό, ηγετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει η Ελλάδα. Δεν είναι εύκολο. Το γνωρίζω και σας ευχαριστώ. Είναι πολλά αυτά που θα συζητήσουμε σήμερα. Θα συζητήσουμε για τη συνεχιζόμενη στήριξή μας προς την Ουκρανία, την εμβάθυνση των εταιρικών μας σχέσεων στους τομείς της άμυνας και του εμπορίου, την ενεργειακή ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή και πολλά περισσότερα. Σήμερα, η φιλία μας και η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες, ανάμεσα στους Έλληνες και τους Αμερικανούς, είναι -θεωρώ- πιο σημαντική από ποτέ. Και είναι τιμή μου που θα έχω την ευκαιρία να γιορτάσω αυτή τη συνεργασία μαζί σου, καθώς είσαι ένας εξαιρετικός φίλος. Καλώς όρισες» είπε ο Τζο Μπάιντεν, υποδεχόμενος τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Οβάλ Γραφείο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε φορώντας γραβάτα με την ελληνική σημαία.
«Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε πρόεδρε, για τα ευγενικά σας λόγια. Είναι πράγματι τιμή μου να βρίσκομαι εδώ, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για να γιορτάσω μαζί σας τα 201 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία μας. Όπως γνωρίζετε, οι “Ιδρυτές Πατέρες” σας εμπνεύστηκαν από τα ιδανικά της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και οι δικοί μας “Ιδρυτές Πατέρες” άντλησαν έμπνευση από τον αγώνα για ανεξαρτησία σε αυτήν εδώ τη χώρα. Τους τελευταίους δύο αιώνες, οι δύο χώρες μας βρίσκονταν πάντα στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Πολεμήσαμε μαζί. Και τώρα αντιμετωπίζουμε, ενωμένοι, την πρόκληση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παράλληλα, αυτή η επίσκεψη είναι μια ευκαιρία να αξιολογήσουμε εκ νέου το επίπεδο της σχέσης μας. Πιστεύω ειλικρινά ότι είναι στο υψηλότερο, ιστορικά, επίπεδο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο αμυντικό σκέλος της σχέσης μας, αλλά και στο εμπόριο, τις επενδύσεις, τον ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μιας χώρας που ξεπέρασε τη χρηματοπιστωτική κρίση με μια οικονομία που αναπτύσσεται και αποτελεί πυλώνα σταθερότητας τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην ευρύτερη περιοχή. Επομένως, όταν μιλάμε για θέματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια, υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε μαζί. Και είμαι πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ μαζί σας, για να συζητήσουμε αυτά τα σημαντικά θέματα και που, αργότερα, θα μπορέσω να απευθυνθώ στους πολλούς Ελληνοαμερικανούς φίλους σας. Γνωρίζω καλά πόσο στενοί είναι οι δεσμοί σας με τους Έλληνες και τους Ελληνοαμερικανούς, και είναι τιμή μου που θα τους συναντήσω εδώ, στον Λευκό Οίκο», είπε από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
