ΗΠΑ–Ρωσίας: Η Ρωσία συγκεντρώνει άνευ προηγουμένου στρατιωτική δύναμη στην Αρκτική και δοκιμάζει τα νεότερα όπλα της σε μια περιοχή όπου οι πάγοι λιώνουν πλέον με ταχείς ρυθμούς, προειδοποιούν αναλυτές και δυτικοί αξιωματούχοι.
Σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει τη βόρεια ακτή της και να διανοίξει μια βασική οδό για τη ναυτιλία από την Ασία στην Ευρώπη, η Μόσχα κάνει επίδειξη δύναμης, σε μία στιγμή μάλιστα που οι σχέσεις της με τη Δύση δοκιμάζονται για πολλοστή φορά, μετά την έλευση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν στην εξουσία.
Εμπειρογνώμονες όπλων και δυτικοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ιδιαίτερη ανησυχία για ένα ρωσικό «υπερ-όπλο», την πυρηνική τορπίλη Poseidon 2M39. Η ανάπτυξή του προχωρά γρήγορα και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να ζητά διαρκή ενημέρωση για την πρόοδο των δοκιμών από το Ρώσο υπουργό Αμυνας Σεργκέι Σόϊγκου.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες αντικατασκοπίας αποκάλυψαν εδώ και καιρό την ύπαρξη αυτής της ρωσικής υπερ-τορπίλης ισχύος 100 μεγατόνων, η οποία μπορεί να καταστρέψει ολόκληρες παράκτιες πόλεις με «ραδιενεργά τσουνάμι», ενώ δυτικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι, το αμερικανικό Πεντάγωνο αναζητά λύση σε αυτόν το γρίφο και σύντομα μάλιστα.
Ο «Ποσειδώνας» προωθείται από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα με ταχύτητα 115 μίλια την ώρα και κινείται σε μεγάλα βάθη μέχρι και 3.300 πόδια. Έχει ισχύ 100 μεγατόνων, η οποία είναι ικανή να παράγει ένα γιγάντιο παλιρροϊκό κύμα για να καταστρέψει τις παράκτιες πόλεις ειδικά στις ΗΠΑ.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το όπλο είναι «υπαρκτό» και προχωράει. Ο επικεφαλής των νορβηγικών μυστικών υπηρεσιών, αντιναύαρχος Nils Andreas Stensønes, δήλωσε στο CNN ότι έχει αξιολογήσει το Poseidon ως “μέρος του νέου τύπου πυρηνικών αποτρεπτικών όπλων. Και βρίσκεται σε φάση δοκιμής. Αλλά είναι ένα στρατηγικό σύστημα και στοχεύει στόχους … και έχει επιρροή πολύ πέρα από την περιοχή στην οποία το δοκιμάζουν αυτήν τη στιγμή.
Δορυφορικές εικόνες που απέκτησε το CNN από την εταιρεία διαστημικής τεχνολογίας Maxar περιγράφουν λεπτομερώς μια έντονη και συνεχή συσσώρευση ρωσικών στρατιωτικών βάσεων και υλικού στις ακτές της Αρκτικής, μαζί με υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης πιθανότατα για τον «Ποσειδώνα» και άλλα νέα υψηλής τεχνολογίας όπλα. Η ρωσική παρουσία στην Aρκτική περιλαμβάνει βομβαρδιστικά και αεροσκάφη τύπου MiG31BM, καθώς και νέα συστήματα ραντάρ κοντά στην ακτή της Αλάσκας.
Έντονη διεθνής κινητοποίηση στην Αρκτική
Στην περιοχή κινητοποιούνται στρατεύματα του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Αμερικανικά βομβαρδιστικά B-1 Lancer που σταθμεύουν στην αεροπορική βάση Ørland της Νορβηγίας, ολοκλήρωσαν πρόσφατα αποστολές στην ανατολική Θάλασσα του Μπάρεντς, για παράδειγμα. Το υποβρύχιο Seawolf του αμερικανικού στρατού βρισκόταν επίσης στην περιοχή τον Αύγουστο, σύμφωνα με αξιωματούχους.
«Υπάρχει σαφής στρατιωτική πρόκληση από τους Ρώσους στην Αρκτική, συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης παλαιών βάσεων του Ψυχρού Πολέμου και της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων στη χερσόνησο Κόλα κοντά στην πόλη του Μούρμανσκ» δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο CNN. Η κινητοποίηση αυτή προσθέτει έχει συνέπειες για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους, κυρίως γιατί δημιουργεί την ικανότητα προβολής ισχύος στον Βόρειο Ατλαντικό.
Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν την αργή και μεθοδική ενίσχυση των στρατιωτικών αεροδρομίων και των λεγόμενων βάσεων Trefoil, όπως ονομάζονται από το σχήμα των τριών πτερύγων τους που φέρουν το κόκκινο, το λευκό και το μπλε της ρωσικής σημαίας – σε διάφορες τοποθεσίες κατά μήκος της ακτής της Ρωσίας τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι βάσεις βρίσκονται εντός της ρωσικής επικράτειας και αποτελούν μέρος μιας νόμιμης υπεράσπισης των συνόρων και των ακτών της. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν εκφράσει την ανησυχία τους, ωστόσο, ότι οι δυνάμεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να καθιερώσουν τον de facto έλεγχο σε περιοχές της Αρκτικής που βρίσκονται πιο μακριά, και σύντομα δε θα έχουν καθόλου πάγο.
“Η Ρωσία ανακαινίζει αεροδρόμια και εγκαταστάσεις ραντάρ της Σοβιετικής εποχής, κατασκευάζει νέα λιμάνια και κέντρα αναζήτησης και διάσωσης, ενώ αναπτύσσει το στόλο της με πυρηνικά και συμβατικά παγοθραυστικά”, δήλωσε ο υπολοχαγός Τόμας Κάμπελ, εκπρόσωπος του Πενταγώνου στο CNN. Επεκτείνει επίσης το δίκτυο πυραυλικών συστημάτων άμυνας και παράκτιας άμυνας, ενισχύοντας έτσι τις δυνατότητες της σε βασικά τμήματα της Αρκτικής, πρόσθεσε.
Όπλα υψηλής τεχνολογίας δοκιμάζονται επίσης τακτικά στην περιοχή της Αρκτικής, σύμφωνα με δηλώσεις Ρώσων αξιωματούχων σε κρατικά μέσα ενημέρωσης και δυτικούς αξιωματούχους.
Ο Κάμπελ πρόσθεσε ότι το Νοέμβριο, η Ρωσία ανακοίνωσε την πρόσφατη δοκιμαστική εκτόξευση του υπερηχητικού πυραύλου Tsirkon. Το Tsirkon και το Poseidon είναι μέρος μιας νέας γενιάς όπλων που ανακοίνωσε ο Πούτιν το 2018 ως στρατηγικά όπλα νέας γενιάς σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα.
Οι πάγοι λιώνουν, οι θαλάσσιοι δρόμοι ανοίγουν
Η «κλιματική έκτακτη ανάγκη» έχει απομακρύνει με απρόβλεπτο ρυθμό πολλά από τα φυσικά εμπόδια στα βόρεια της Ρωσίας, όπως τα τεράστια τείχη πάγου, “Το λιώσιμο των πάγων συντελείται γρηγορότερα από ό, τι οι επιστήμονες είχαν προβλέψει ή πίστευαν ότι ήταν δυνατόν πριν από πολλά χρόνια”, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών. «Αυτό θα επιφέρει δραματικές αλλαγές στην περιοχή όσον αφορά στη φυσική πρόσβαση τις επόμενες δεκαετίες».
Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν επίσης ανησυχία για την προφανή προσπάθεια της Μόσχας να επηρεάσει τη «Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή» (ΝSR)- μια ναυτιλιακή λωρίδα που εκτείνεται μεταξύ Νορβηγίας και Αλάσκας, κατά μήκος της βόρειας ακτής της Ρωσίας. Η διαδρομή αυτή δυνητικά μειώνει το χρόνο που χρειάζονται προς το παρόν τα πλοία για να φτάσουν στην Ευρώπη από την Ασία μέσω της διώρυγας του Σουέζ.
Η κρατική πυρηνική εταιρεία Rosatom της Ρωσίας κυκλοφόρησε βίντεο από drone τον Φεβρουάριο με το δεξαμενόπλοιο «Christophe de Margerie» να ολοκληρώνει μια διαδρομή στην Αρκτική για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, συνοδευόμενο από το πυρηνικό παγοθραυστικό «50 Let Pobedy» στο ταξίδι του σε τρεις από τις έξι θάλασσες της Αρκτικής.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ρωσία προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τη Θαλάσσια Διαδρομή ως «μεγάλη διεθνή ναυτιλιακή λωρίδα», εκφράζουν ωστόσο ανησυχία για τους κανόνες που η Μόσχα θα επιβάλει στα πλοία που θα χρησιμοποιούν την εν λόγω διαδρομή. “Οι ρωσικοί νόμοι που διέπουν τη διέλευση από την οδό NSR υπερβαίνουν την αρμοδιότητα της Ρωσίας βάσει του διεθνούς δικαίου”, τονίζουν εκπρόσωποι του Πενταγώνου.
Παράγοντες του Στέιτ Ντιπάρμεντ πιστεύουν ότι οι Ρώσοι ενδιαφέρονται ως επί το πλείστον να εξάγουν υδρογονάνθρακες – απαραίτητους για την οικονομία της χώρας – κατά μήκος της διαδρομής, αλλά και για τους πόρους που θα αποκαλυφθούν κατά το λιώσιμο των πάγων. Η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος στο βορά – κλειδί για τη στρατηγική πυρηνικής άμυνας της Μόσχας – θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια να επιβάλλει τους κανόνες της στην ευρύτερη περιοχή.
«Όταν οι Ρώσοι δοκιμάζουν όπλα, μπλοκάρουν σήματα GPS, κλείνουν τον εναέριο χώρο ή τον θαλάσσιο χώρο για ασκήσεις ή πετούν βομβαρδιστικά πάνω από την Αρκτική κατά μήκος του εναέριου χώρου συμμάχων και συνεργατών, προσπαθούν πάντα να στείλουν ένα μήνυμα» λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Το Belgorod, ένα υποβρύχιο που προορίζεται να οπλιστεί με την σούπερ- τορπίλη, θα δοκιμαστεί το Μάιο, σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, παρά το γεγονός οτι αξιωματούχοι τονίζυν ότι δεν θα σχετίζεται με την ανάπτυξη του «Ποσειδώνα».
Η Ρωσία επιμένει ότι τα κίνητρά της είναι ειρηνικά και οικονομικά
Πούτιν: «Πρέπει να επιβεβαιώσουμε τη στρατιωτική μας ανωτερότητά μας»
Ο Πούτιν μιλάει τακτικά για τη σημασία της τεχνολογικής υπεροχής της Ρωσίας στην Αρκτική. Τον Νοέμβριο, κατά την αποκάλυψη ενός νέου παγοθραυστικού στην Αγία Πετρούπολη, ο Ρώσος Πρόεδρος είπε: «Είναι γνωστό ότι διαθέτουμε έναν μοναδικό στόλο παγοθραυστικών που κατέχει ηγετική θέση στην ανάπτυξη και τη μελέτη των περιοχών της Αρκτικής. Πρέπει να επιβεβαιώνουμε αυτή την ανωτερότητα συνεχώς, κάθε μέρα».
Την περασμένη εβδομάδα τρία πυρηνοκίνητα υποβρύχια σχεδιασμένα για εκτόξευση διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων αναδύθηκαν ταυτόχρονα στο αρχιπέλαγος της Αρκτικής διαπερνώντας τον επιφανειακό πάγο, σε μια στρατιωτική άσκηση που επιβεβαιώνει την υπεροχή της Ρωσίας στον παγωμένο βορρά.
«Η εκστρατεία στην Αρκτικής … δεν έχει προηγούμενο στη σοβιετική και τη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας» είπε ο Πούτιν.
Μεγάλος ο κίνδυνος περιβαλλοντικής καταστροφής
Εκτός από τις στρατιωτικές και πολιτικές προεκτάσεις η στρατιωτική κινητικότητας στην Αρκτική θα εχει σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες.
«Ανησυχούμε για την οικολογία Αυτό δεν είναι μόνο θεωρητικό: στην πραγματικότητα, έχουμε δει σοβαρά ατυχήματα τα τελευταία χρόνια . Η πιθανότητα ενός πυρηνικού ατυχήματος είναι υπαρκτή» προειδοποιεί η Καταρζίνα Ζισκ, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο κρατικό Νορβηγικό Ινστιτούτο Αμυντικών Σπουδών.
Νατάσα Παυλοπούλου – newsbomb.gr
