Το αεροπλάνο ναι μεν είναι το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς, όμως κάθε φορά που συμβαίνει κάποιο αεροπορικό δυστύχημα ξεκινούν εικασίες και σενάρια για τα αίτια της συντριβής. Ωστόσο χρειάζεται αρκετός χρόνος να να ερευνηθούν αυτές οι υποθέσεις και το βασικότερο, είναι απαραίτητη προϋπόθεση να βρεθούν σε καλή κατάσταση οι καταγραφείς δεδομένων του αεροσκάφους.
Υπάρχουν τέσσερα συγκεκριμένα αίτια στα οποία οφείλεται η πλειονότητα των αεροπορικών τραγωδιών. Αυτά είναι τα ακόλουθα:
Λάθος του πιλότου
Με την πάροδο των χρόνων, τα συστήματα πλοήγησης και ασφάλειας των αεροσκαφών έχουν εξελιχθεί. Πλέον, άνω του 50% των πτώσεων των αεροσκαφών οφείλεται σε πιλοτικό λάθος. Επειδή οι πιλότοι είναι άμεσα αναμεμειγμένοι σε όλα τα στάδια της πτήσης, υπάρχουν πλείστες ευκαιρίες που μπορεί να πάει κάτι στραβά. Βέβαια είναι σημαντικό να τονιστεί πως ο πιλότος είναι η «τελευταία άμυνα του αεροσκάφους» σε περίπτωση που κάτι πάει λάθος. Είναι αμέτρητες οι περιπτώσεις που οι χειρισμοί των πιλότων έχουν σώσει μια πιθανή τραγωδία, πραγματικά την τελευταία στιγμή.
Μηχανική βλάβη
Το 20% των συντριβών αεροσκαφών οφείλεται σε μηχανικές βλάβες, παρά την αλματώδη βελτίωση σε όλα τα συστήματα. Οι κινητήρες των αεροσκαφών είναι περίπου δυο φορές καλύτεροι και πιο ασφαλείς από ότι ήταν πριν από πενήντα χρόνια αλλά και πάλι μπορεί να αντιμετωπίσουν βλάβες, βλάβες που ενδέχεται να αποδειχθούν μοιραίες.
Καιρός
Παρά την ύπαρξη συστημάτων πρόβλεψης του καιρού καθώς και των δορυφόρων που παρέχουν πλήρη εικόνα για τις επικείμενες καιρικές συνθήκες, η κακοκαιρία παραμένει η τρίτη συχνότερη αιτία συντριβής αεροσκαφών. Συγκεκριμένα, περίπου το 10% των πτώσεων οφείλεται σε κακοκαιρία. Θυελλώδεις άνεμοι κατά την απογείωση ή την προσγείωση, χιονοθύελλες αλλά και σφοδρές καταιγίδες κατά τη διάρκεια της πτήσης είναι μερικοί μόνο από τους κινδύνους επιφυλάσσει η φύση για τα αεροπλάνα.
Σαμποτάζ
Παρά τα όσα δείχνει να πιστεύει η κοινή γνώμη, το σαμποτάζ στα αεροπλάνα είναι μόλις η τέταρτη πιο διαδεδομένη αιτία πτώσης. Οι αεροπειρατείες μπορεί να τραβούν το ενδιαφέρον των πολιτών και είναι εξαιρετικά δύσκολο να «γλιτώσει» το αεροσκάφος σε περίπτωση αεροπειρατών που θέλουν τη συντριβή του αλλά σίγουρα δεν είναι τόσο συχνό φαινόμενο όσο τα υπόλοιπα στη λίστα.