ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: Στο προσκήνιο η Ορθοδοξία και πάλι-Η σύγκρουση Ρωσίας–Ουκρανίας δεν είναι απλώς γεωπολιτική. Είναι και πνευματικός πόλεμος ταυτοτήτων, με την Ορθοδοξία στο επίκεντρο.
Του Παντελή Χαριτάκη – tilegrafimanews.gr
Η ρωσική ηγεσία, από τον Βλαντιμίρ Πούτιν μέχρι τον Σεργκέι Λαβρόφ, αντιλαμβάνεται τον πολιτισμικό και θρησκευτικό χαρακτήρα της σύγκρουσης ως συνέχεια των σεναρίων τύπου “σύγκρουσης πολιτισμών” του Samuel Huntington, με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο να εμφανίζεται από τη Μόσχα ως εργαλείο αυτής της στρατηγικής.
✒️ Η δήλωση Λαβρόφ και η ένσταση για το Βατικανό
Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απέρριψε δημόσια την ιδέα το Βατικανό να φιλοξενήσει συνομιλίες για ειρήνευση. Υπογράμμισε ότι δύο χώρες με πλειοψηφικά Ορθόδοξο πληθυσμό δεν μπορούν να διαπραγματευτούν σε καθολική έδρα, καθώς η συμβολική ταύτιση θα είναι προβληματική.
Τα σχόλιά του ήρθαν σε απάντηση σε πρόταση της Ιταλίδας Πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι για εμπλοκή του Πάπα Φραγκίσκου στις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, το Βατικανό δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημη ανακοίνωση για πιθανή εμπλοκή του.
🏛️ Το Πατριαρχείο Μόσχας επιτίθεται στον Πάπα Φραγκίσκο
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία κινήθηκε στην ίδια γραμμή με το Κρεμλίνο. Το Πατριαρχείο Μόσχας εξέφρασε ενόχληση για προηγούμενη δήλωση του Πάπα ότι υπήρξε παραπλάνηση αναφορικά με προγραμματισμένη συνάντηση με τον Πατριάρχη Κύριλλο.
Η Εκκλησία της Ρωσίας θεωρεί ότι τέτοιες δηλώσεις υπονομεύουν τη διαθρησκευτική επικοινωνία και το κύρος του Ορθόδοξου κόσμου.
⚖️ Πολιτική διάσταση και το αμφιλεγόμενο status του Ζελένσκι
Ο Λαβρόφ έθιξε και την πολιτική νομιμοποίηση του Ουκρανού Προέδρου, τονίζοντας ότι η αναστολή εκλογών λόγω στρατιωτικού νόμου ενισχύει την καχυποψία. «Ποια ειρήνη μπορεί να υπάρξει αν δεν υπάρχει εκλεγμένος συνομιλητής;» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η αναφορά του εντάσσεται στο πλαίσιο της ρωσικής στρατηγικής για απονομιμοποίηση του Κιέβου. Η Ουκρανική κυβέρνηση πάντως, απάντησε κατηγορηματικά ότι η αναστολή εκλογών έγινε βάσει Συντάγματος και λόγω των εμπόλεμων συνθηκών.
🛡️ Το ζήτημα των ρωσόφωνων και η διεθνής πίεση
Ο Λαβρόφ κάλεσε τον διεθνή παράγοντα να παρέμβει ώστε να καταργηθούν, όπως λέει, νόμοι που καταπιέζουν τους ρωσόφωνους Ουκρανούς. Ανέφερε ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι λειτουργεί ως «χούντα» εις βάρος των ρωσικών κοινοτήτων.
Οι ουκρανικές αρχές ωστόσο απορρίπτουν αυτούς τους ισχυρισμούς, επισημαίνοντας πως οι νόμοι περί γλώσσας και εθνικών ταυτοτήτων βασίζονται σε διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
✝️ Η Ορθοδοξία ως εμπόδιο ή εγγύηση ειρήνης;
Η παρούσα κρίση αποκαλύπτει ότι η Ορθοδοξία, αντί να λειτουργεί ως γέφυρα, αντιμετωπίζεται ως στοιχείο γεωπολιτικής αντιπαράθεσης. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν οι Εκκλησίες της Ανατολής – μεταξύ αυτών και το Οικουμενικό Πατριαρχείο – μπορούν να αναλάβουν ρόλο συνδιαλλαγής, ή αν θα μείνουν εγκλωβισμένες στον ψυχρό πόλεμο των επιρροών.
Η απόρριψη του Βατικανού από τη Μόσχα, σύμφωνα με αναλυτές διεθνών σχέσεων, υποδηλώνει ότι η ειρήνη δεν θα προέλθει από τυπικές διπλωματικές συνταγές αλλά ίσως από μια πιο ουσιαστική επανατοποθέτηση του θρησκευτικού ρόλου στις διεθνείς σχέσεις.