PHILIP ROTH: Ο Φίλιπ Ροθ, ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους αμερικανούς λογοτέχνες, απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών, μεταδίδουν αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Μεταξύ των πιο γνωστών βιβλίων του Ροθ είναι το «Αντίο Κολόμπους», το «Αμερικανικό ειδύλλιο», το «Ανθρώπινο στίγμα», το «Σύνδρομο Πόρτνοϊ» και η σειρά μυθιστορημάτων με αφηγητή το alter ego του Νέιθαν Ζούκερμαν.
Ο Φίλιπ Ροθ, γεννηθείς στις 19 Μαρτίου του 1933, κέρδισε κατά τη διάρκεια της ζωής του πολλά λογοτεχνικά βραβεία και μεγάλη αναγνώριση από κοινό και κριτικούς.
Το πρώτο βιβλίο του «Αντίο Κολόμπους», ήταν μια συλλογή διηγημάτων με την οποία κέρδισε το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο των ΗΠΑ το 1960. Μεγάλη εμπορική επιτυχία γνώρισε με το τρίτο του μυθιστόρημα «Το σύνδρομο Πόρτνοϊ» το 1969.
Το 1979 εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο όπου αφηγητής είναι ο Νέιθαν Ζούκερμαν με τίτλο «The Ghost Writer». Ακολούθησαν αρκετά ακόμα όπου ο Ζούκερμαν είναι είτε αφηγητής ή παίρνει κάποιο μέρος στην πλοκή, με πιο πρόσφατο το «Φεύγει το φάντασμα» του 2007. Το 1997 κέρδισε για δεύτερη φορά το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο με το βιβλίο «Το θέατρο του Σάμπαθ» και το 1998 βραβεύτηκε με Πούλιτζερ για το «Αμερικανικό ειδύλλιο».
Ο Ροθ, ένας «λογοτεχνικός γίγαντας» όπως τον έχουν χαρακτηρίσει επανειλημμένα κριτικοί και αμερικανικά ΜΜΕ, εξερεύνησε στα βιβλία του – πάντα με εργαλείο το καυστικό του χιούμορ – τα θέματα του πόθου, της ματαιοδοξίας και της εβραϊκής ταυτότητας.
Ως το δεύτερο παιδί μιας αμερικανοεβραϊκής οικογένειας με καταγωγή από τη Γαλικία της Κεντρικής Ευρώπης, η θρησκεία και η ζωή της εβραϊκής κοινότητας στις ΗΠΑ αποτέλεσε κεντρικό στοιχείο στα βιβλία του.
Ο ίδιος ωστόσο σε μεταγενέστερο στάδιο της ζωής του είχε δηλώσει άθεος, λέγοντας μάλιστα ότι «όταν όλος ο κόσμος σταματήσει να πιστεύει στον Θεό, θα γίνει ένα υπέροχο μέρος».
Διεισδυτικός και διαυγής παρατηρητής της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και των νευρώσεων και των εμμονών της κοινότητας των αμερικανών εβραίων, ο Ροθ ήταν ένας από τους συγγραφείς το όνομα του οποίου ακουγόταν πολύ συχνά στις συζητήσεις για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν του απονεμήθηκε ποτέ.
Τα τελευταία χρόνια ο Ροθ στράφηκε στην εξέταση των υπαρξιακών και σεξουαλικών κρίσεων της μέσης ηλικίας, χωρίς όμως να πάψει ποτέ να εξερευνά τη ντροπή και τα ένοχα μυστικά της ανθρώπινης ύπαρξης, πάντα με μια γερή δόση χιούμορ.
Η σχέση του με το Θεό, τον εβραϊσμό και τις ΗΠΑ
Γεννημένος στο Νούαρκ τη 19η Μαρτίου 1933, γιος πωλητή ασφαλειών, σπούδασε αγγλική φιλολογία στο πανεπιστήμιο Μπακλ και στο πανεπιστήμιο του Σικάγου. Δίδασκε για χρόνια συγκριτική λογοτεχνία, κυρίως στο πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνιας. Έπειτα από 5ο και πλέον χρόνια συγγραφής, ο Ροθ αποφάσισε ότι το Nemesis (2010· στα ελληνικά Νέμεσις, μτφ. Κατερίνας Σχινά, εκδόσεις Πόλις, 2011), στο οποίο φαντάζεται μια επιδημία στο Νούαρκ, όπου μεγάλωσε, θα ήταν το τελευταίο του μυθιστόρημα.
Κατόπιν αποφάσισε να ξαναδιαβάσει όλα του τα κείμενα με σκοπό «να δω αν απλά έχανα τον χρόνο μου», είχε πει το 2014, σε μια συνέντευξή του στο New York Times Book Review. Για το συμπέρασμά του, επανέλαβε μια ατάκα του Τζο Λούις, του πυγμάχου βαρέων βαρών τη δεκαετία του 1930 και του 1940: «Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα με ό,τι είχα». Ο Ροθ, δηλωμένος άθεος, απέρριπτε την ταμπέλα του εβραιοαμερικανού συγγραφέα και τις επικρίσεις σε βάρος του κατά τις οποίες ήταν ένας «εβραίος που μισεί τον εαυτό του»: Όλο αυτό «δεν είναι κάτι που να μου προξενεί το ενδιαφέρον. Ξέρω ακριβώς τι σημαίνει το να είσαι Εβραίος και στ’ αλήθεια δεν έχει ενδιαφέρον. Είμαι Αμερικανός», είχε πει στην εφημερίδα The Guardian το 1995.
Για αρκετούς, το βιβλίο του Ροθ The Plot Against America (2004· στα ελληνικά Η συνωμοσία εναντίον της Αμερικής, μτφ. Ηλία Μαγκλίνη, εκδ. Πόλις, 2007), που διαπερνά συνεχώς τα όρια της πραγματικότητας και της μυθοπλασίας, είναι εξαιρετικά επίκαιρο, καθώς είδαν σε αυτό πολλές αντιστοιχίες με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία. Ο ίδιος ο συγγραφέας πάντως έσπευσε να απορρίψει δημόσια αυτή την συσχέτιση, αναφέρει το protothema.gr
