ΜΟΣΧΑ: Σάλο και οργή έχει προκαλέσει στη ρωσική κοινή γνώμη ένα προπαγανδιστικό μήνυμα του νέου επικεφαλής των ουκρανικών δυνάμεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), Ρόμπερτ Μπρόβντι, γνωστού με το πολεμικό ψευδώνυμο «Μαντιάρ».
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης-tilegrafimanews.gr
Ο Ουκρανός αξιωματικός εμφανίζεται σε φυλλάδια που ρίφθηκαν από drone στην περιοχή του Μπέλγκοροντ, με τη λεζάντα: «Ένα drone για κάθε σκουλήκι». Το υβριστικό μήνυμα, που θεωρήθηκε αναφορά όχι μόνο στους Ρώσους στρατιώτες αλλά και στους αμάχους, προκάλεσε έντονη αντίδραση στα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων και έθεσε νέα ερωτήματα για το πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία μετατρέπεται σταδιακά σε σύγκρουση επικοινωνιακής βίας και ψυχολογικών επιχειρήσεων.
Το μήνυμα που εξόργισε τη Μόσχα
Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές που επικαλούνται τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων, τα φυλλάδια ρίχθηκαν από άοπλα drones πάνω από το χωριό Σχεμπέκινο, λίγα χιλιόμετρα από τα ρωσο-ουκρανικά σύνορα. Το μήνυμα «ένα drone για κάθε σκουλήκι» θεωρήθηκε από τη Μόσχα πράξη προσβολής του άμαχου πληθυσμού και απόπειρα τρομοκράτησης των κατοίκων.
Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε άμεσα, χαρακτηρίζοντας το περιστατικό «απάνθρωπη πράξη ψυχολογικού πολέμου», ενώ ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Δούμας, Βιατσεσλάβ Βολόντιν, μίλησε για «κρατικά οργανωμένη ρητορική μίσους» από την ουκρανική πλευρά. Τα κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν εικόνες από τα φυλλάδια, παρουσιάζοντας το περιστατικό ως «απόδειξη της ηθικής κατάρρευσης του καθεστώτος του Κιέβου».
Ποιος είναι ο «Μαντιάρ»
Ο Ρόμπερτ Μπρόβντι, πρώην διοικητής του τάγματος «Αερικά Μάτια της Ουκρανίας», ανέλαβε τον Μάρτιο του 2025 την ηγεσία των επιχειρήσεων UAV στις παραμεθόριες περιοχές της Ρωσίας. Θεωρείται πρωτεργάτης της τακτικής των επιθετικών drone που πραγματοποιούν μικρής κλίμακας πλήγματα σε στρατιωτικούς στόχους, αλλά και σε ενεργειακές εγκαταστάσεις.
Ο Μπρόβντι έχει απασχολήσει επανειλημμένα τα ουκρανικά και διεθνή ΜΜΕ για τις ακραίες δηλώσεις του. Σε ανάρτησή του τον περασμένο Ιούνιο, είχε γράψει πως «ο ουρανός είναι η εκδίκησή μας και κάθε drone είναι η φωνή των νεκρών μας», λόγια που αποδόθηκαν στη στρατηγική προπαγάνδας του ουκρανικού στρατού.
Η ρωσική αντίδραση και οι επιπτώσεις
Η Μόσχα απάντησε με σκληρή ρητορική, δηλώνοντας πως το περιστατικό αποτελεί «έγκλημα πολέμου», ενώ αναλυτές των Διεθνών Πρακτορείων Ειδήσεων εκτιμούν πως η Ρωσία θα ενισχύσει περαιτέρω την αεράμυνα στο Μπέλγκοροντ και τις γειτονικές περιοχές, οι οποίες έχουν δεχθεί επανειλημμένα πλήγματα από ουκρανικά UAV.
Από τον Μάρτιο του 2025, η ρωσική περιφέρεια του Μπέλγκοροντ έχει μετατραπεί σε θέατρο επιχειρήσεων μικρής κλίμακας. Οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν drones για την καταστροφή αποθηκών πυρομαχικών, σταθμών ηλεκτροδότησης και υδραγωγείων, ενώ παράλληλα έριχναν προπαγανδιστικά μηνύματα. Ωστόσο, μετά την αντεπίθεση των ρωσικών δυνάμεων, η ουκρανική παρουσία στην περιοχή μειώθηκε δραστικά, αφήνοντας πίσω βαριές απώλειες σε εξοπλισμό και προσωπικό.
Η ρωσική πλευρά, όπως αναφέρουν αναλυτές του ινστιτούτου ISW – Institute for the Study of War, εκμεταλλεύεται το περιστατικό για να παρουσιάσει την Ουκρανία ως «παραστρατιωτικό καθεστώς που στοχοποιεί αμάχους». Παράλληλα, ο ρωσικός στρατός φαίνεται να αυξάνει τα αντίποινα στα σύνορα, χρησιμοποιώντας drones μεγαλύτερης εμβέλειας σε στόχους εντός της Ουκρανίας.
Ο πόλεμος των εικόνων και των λέξεων
Το περιστατικό αυτό δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, αλλά εντάσσεται στον ευρύτερο «πόλεμο της πληροφορίας» που διεξάγεται παράλληλα με τις μάχες στο πεδίο. Η χρήση ψυχολογικών επιχειρήσεων –όπως τα φυλλάδια και οι απειλητικές δηλώσεις– έχει στόχο να κλονίσει το ηθικό του αντιπάλου και να προκαλέσει πανικό στον πληθυσμό.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο «Μαντιάρ» φαίνεται να υιοθετεί μια στρατηγική που συνδυάζει πολεμική τακτική και προπαγάνδα, προσπαθώντας να καταστήσει τα UAV όχι απλώς όπλα, αλλά σύμβολα εκδίκησης και υπεροχής. Το Κίεβο δεν έχει σχολιάσει επισήμως το περιεχόμενο των φυλλαδίων, αλλά κύκλοι του ουκρανικού υπουργείου Άμυνας μιλούν για «προσπάθεια παραποίησης» των γεγονότων από ρωσικές πηγές.
Οι αντιδράσεις στη Δύση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν στάση αναμονής, αποφεύγοντας να τοποθετηθούν δημόσια επί του περιστατικού. Ωστόσο, ευρωπαϊκοί κύκλοι ενημέρωσης αναγνωρίζουν ότι τέτοιου είδους προπαγανδιστικές ενέργειες υπονομεύουν τις διεθνείς προσπάθειες για αποκλιμάκωση και διατηρούν την εικόνα ενός «πολέμου χωρίς όρια».
Στο μεταξύ, ειδικοί σε θέματα διεθνούς δικαίου υπενθυμίζουν πως τέτοιες ενέργειες μπορεί να εμπίπτουν στο Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, το οποίο προστατεύει τον άμαχο πληθυσμό από κάθε μορφή απειλής ή εξευτελισμού. Σύμφωνα με το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η χρήση προπαγάνδας που υποκινεί βία ή μίσος κατά πολιτών συνιστά παραβίαση των διεθνών συνθηκών.
Η ψυχολογική διάσταση του πολέμου
Η φράση «ένα drone για κάθε σκουλήκι» αποτυπώνει τη νέα, σκοτεινή μορφή πολέμου: έναν πόλεμο χωρίς σύνορα, όπου η λέξη προηγείται της σφαίρας. Τα drones, που άλλοτε αποτελούσαν τεχνολογικό κατόρθωμα, μετατράπηκαν σε φορείς τρόμου και επικοινωνιακής ισχύος.
Η ρητορική του Μπρόβντι, όπως παρατηρούν στρατιωτικοί ψυχολόγοι, εντάσσεται σε μια στρατηγική «αποανθρωποποίησης του εχθρού» – μια επικίνδυνη τακτική που μπορεί να κλιμακώσει τον πόλεμο σε επίπεδα απόλυτης βαρβαρότητας. Η ιστορία δείχνει ότι τέτοιες φράσεις, όταν συνοδεύονται από πράξεις, αφήνουν πληγές βαθύτερες από τις υλικές καταστροφές.
Το περιστατικό στο Μπέλγκοροντ δεν είναι απλώς μια ακόμη προπαγανδιστική ενέργεια. Είναι ένδειξη ότι ο πόλεμος Ουκρανίας–Ρωσίας έχει εισέλθει σε νέα φάση, όπου η εικόνα και ο λόγος γίνονται όπλα ίσης –αν όχι μεγαλύτερης– ισχύος από τα πυροβόλα.
Τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων μεταδίδουν ότι ο Ρόμπερτ Μπρόβντι συνεχίζει να ηγείται των ουκρανικών επιχειρήσεων UAV στα ανατολικά μέτωπα, ενώ η Μόσχα προετοιμάζει αντίμετρα τόσο στρατιωτικά όσο και επικοινωνιακά. Ο πόλεμος της πληροφορίας έχει πλέον εξελιχθεί σε μάχη για τις ψυχές των ανθρώπων – και η φράση «ένα drone για κάθε σκουλήκι» ίσως μείνει στην ιστορία ως το πιο κυνικό σύνθημα αυτής της εποχής.
