ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΑΖΑ: Νύχτα «κόλαση» στη Γάζα ενόψει διαπραγματεύσεων για το σχέδιο Τραμπ-Σε μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις του πολέμου στη Μέση Ανατολή, η Λωρίδα της Γάζας βρέθηκε για άλλη μία φορά στο στόχαστρο των ισραηλινών δυνάμεων.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Σύμφωνα με το Reuters, αεροσκάφη και άρματα μάχης των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων εξαπέλυσαν σφοδρούς βομβαρδισμούς στη διάρκεια της νύχτας της Κυριακής, καταστρέφοντας δεκάδες σπίτια και αφήνοντας πίσω τους ερείπια και απελπισία.
Η νέα αυτή κλιμάκωση σημειώνεται μόλις λίγες ώρες πριν από την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών που αναμένεται να φιλοξενήσει αύριο η Αίγυπτος. Εκπρόσωποι της Χαμάς, του Ισραήλ, των Ηνωμένων Πολιτειών και του Κατάρ θα συναντηθούν στο Κάιρο με στόχο να τεθούν οι βάσεις για την εφαρμογή του αμερικανικού σχεδίου ειρήνης των 20 σημείων που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος, που ζήτησε επανειλημμένα τον άμεσο τερματισμό των επιχειρήσεων, ανέφερε στην πλατφόρμα Truth Social ότι το Ισραήλ έχει συμφωνήσει σε μια «αρχική γραμμή αποχώρησης» και ότι «μόλις η Χαμάς επιβεβαιώσει, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί αμέσως σε ισχύ».
«Πού είναι ο Τραμπ;» – Οργή και απόγνωση των Παλαιστινίων
Στη Γάζα, ωστόσο, το μήνυμα της εκεχειρίας δεν έχει φτάσει ακόμη. «Πού είναι ο Τραμπ μέσα σε όλα αυτά;» αναρωτιέται ο 37χρονος Ράμι Μοχάμεντ-Αλί, μιλώντας στο Reuters από την δυτική πλευρά της πόλης, όπου κατέφυγε με την οικογένειά του.
«Οι εκρήξεις δεν σταματούν, τα drone ρίχνουν βόμβες παντού, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα. Πού είναι η ειρήνη που μας υποσχέθηκε;» προσθέτει.
Οι τελευταίες επιθέσεις άφησαν πίσω τους τουλάχιστον τέσσερις νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, ενώ σύμφωνα με τον επικεφαλής του Δικτύου Παλαιστινιακών ΜΚΟ, Αμτζάντ Αλ-Σάουα, η πόλη βρίσκεται αντιμέτωπη με δραματικές ελλείψεις σε τρόφιμα και καύσιμα μετά το κλείσιμο του δρόμου από τον νότο προς τον βορρά. «Δεκάδες παιδιά υποσιτίζονται και ηλικιωμένοι χρειάζονται επείγουσα φροντίδα», προειδοποίησε.
Το σχέδιο Τραμπ και τα «αγκάθια» στις συνομιλίες
Η Χαμάς έχει αποδεχθεί κάποια βασικά σημεία της πρότασης των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου, την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστίνιων κρατουμένων. Παραμένουν όμως κρίσιμα ζητήματα ανοικτά, όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς και το μελλοντικό καθεστώς ασφαλείας της Γάζας.
«Η πρόοδος θα εξαρτηθεί από το αν η Χαμάς θα δεχθεί τον χάρτη που προβλέπει ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της Γάζας», δήλωσε Παλαιστίνιος αξιωματούχος κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με το σχέδιο Τραμπ, όλοι οι Ισραηλινοί όμηροι, ζωντανοί ή νεκροί, θα πρέπει να απελευθερωθούν μέσα σε 72 ώρες από την αποδοχή της συμφωνίας. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι 48 όμηροι εξακολουθούν να κρατούνται, εκ των οποίων 20 είναι ζωντανοί. Πηγές που επικαλείται το Associated Press επισημαίνουν ότι η παράδοση των ζωντανών ομήρων θεωρείται σχετικά εφικτή, αλλά η ανεύρεση των σορών μέσα στα ερείπια θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο.
Ο Τραμπ σε ρόλο «διαμεσολαβητή» – Η στάση των ΗΠΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει να ενισχύσει τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών ως μεσολαβητή στη Μέση Ανατολή, δήλωσε την Παρασκευή ότι πιστεύει πως «η Χαμάς έχει δείξει ότι είναι έτοιμη για διαρκή ειρήνη» και κάλεσε την κυβέρνηση Νετανιάχου να σταματήσει τις αεροπορικές επιδρομές.
Διπλωματικές πηγές που επικαλείται το BBC σημειώνουν ότι ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος έχει αναλάβει προσωπικά την επικοινωνία με το Κατάρ και την Αίγυπτο, με στόχο την άρση των τελευταίων εμποδίων που μπλοκάρουν τη συμφωνία.
Η Ουάσιγκτον βλέπει την ειρηνευτική συμφωνία όχι μόνο ως τέλος μιας αιματηρής σύγκρουσης, αλλά και ως κεντρικό εργαλείο για την αναδιάταξη των συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα ενόψει των αμερικανικών εκλογών του 2026.
Αντικρουόμενες πιέσεις σε Νετανιάχου
Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται υπό ασφυκτική πίεση στο εσωτερικό. Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι οικογένειες των ομήρων και ένα μεγάλο τμήμα της ισραηλινής κοινής γνώμης που ζητά τον τερματισμό του πολέμου, και από την άλλη η ακροδεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης που απαιτεί συνέχιση των επιχειρήσεων μέχρι την πλήρη εξάλειψη της Χαμάς.
Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμοτριτς χαρακτήρισε στο X την πιθανότητα διακοπής των επιθέσεων ως «σοβαρό λάθος», ενώ ο υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ προειδοποίησε ότι θα ρίξει την κυβέρνηση αν σταματήσει ο πόλεμος.
«Η παύση των επιχειρήσεων τώρα θα στείλει λάθος μήνυμα στους εχθρούς μας και θα υπονομεύσει την ασφάλεια του Ισραήλ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Διεθνής ανησυχία και αντιδράσεις
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν με έντονη ανησυχία τις εξελίξεις. Το Al Jazeera γράφει ότι η κατάσταση στη Γάζα «παραμένει απελπιστική» και ότι το ειρηνευτικό σχέδιο «κινδυνεύει να καταρρεύσει πριν καν ξεκινήσει» αν δεν υπάρξει άμεση αποκλιμάκωση.
Οι New York Times σχολιάζουν ότι «η πίεση στο Ισραήλ να συμφωνήσει σε μια κατάπαυση του πυρός αυξάνεται, καθώς η διεθνής κοινότητα απαιτεί ανθρωπιστική πρόσβαση και προστασία των αμάχων».
Ο Guardian αναφέρει ότι «το σχέδιο Τραμπ μπορεί να αποτελέσει ιστορικό σημείο καμπής, αλλά μόνο αν οι δύο πλευρές συμφωνήσουν σε ένα κοινό πλαίσιο ασφάλειας και ανοικοδόμησης».
Σύμφωνα με αναλυτές που επικαλείται το Le Monde, «το πολιτικό κόστος για τον Νετανιάχου αυξάνεται, καθώς οι οικογένειες των ομήρων οργανώνουν μαζικές διαδηλώσεις ζητώντας συμφωνία εδώ και τώρα».
Ο ρόλος της Αιγύπτου και το παράθυρο για ειρήνη
Η Αίγυπτος, με την υποστήριξη του ΟΗΕ, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο ως οικοδεσπότης των διαπραγματεύσεων. Διπλωμάτες στο Κάιρο επισημαίνουν ότι το επόμενο 48ωρο θα είναι καθοριστικό για την επιτυχία του σχεδίου.
«Αν υπάρξει συμφωνία στα βασικά σημεία, μπορούμε να έχουμε κατάπαυση του πυρός πριν από το τέλος της εβδομάδας», δήλωσε αξιωματούχος του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ. Ωστόσο, όπως σημειώνουν αναλυτές του Financial Times, «ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, η πλήρης ειρήνη θα είναι δύσκολη χωρίς έναν σαφή οδικό χάρτη για την ανοικοδόμηση της Γάζας και την πολιτική της διαχείριση».
Το μέλλον της ειρήνης κρίνεται τώρα
Καθώς η Γάζα βυθίζεται ξανά στο σκοτάδι των βομβαρδισμών, η αγωνία για το μέλλον μεγαλώνει. Οι ελπίδες των Παλαιστινίων για ένα τέλος στην αιματοχυσία εξαρτώνται από την πολιτική βούληση και τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο Κάιρο.
Η επόμενη εβδομάδα θα δείξει αν το σχέδιο Τραμπ μπορεί να αποτελέσει πραγματικά την απαρχή μιας νέας εποχής ή αν θα προστεθεί στη μακρά λίστα αποτυχημένων ειρηνευτικών προσπαθειών στη Μέση Ανατολή.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η διεθνής κοινότητα, η Ουάσιγκτον, το Ισραήλ και η Χαμάς βρίσκονται μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία – ίσως την τελευταία πριν η περιοχή βυθιστεί ξανά σε έναν ατέρμονο κύκλο βίας.
