ΠΟΛΕΜΟΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Ο πόλεμος στην Ουκρανία μπαίνει σε μια από τις πιο σκοτεινές φάσεις του, με τον Ουκρανό αναλυτή Τάρας Κμουτ να μιλά ανοιχτά για «άθλιες συνθήκες» στο πεδίο και για ένα παράθυρο διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα που έχει πλέον κλείσει. Όπως τονίζει, μόνο αν η Ουκρανία καταφέρει να αντέξει τον φετινό χειμώνα, θα μπορούσε την άνοιξη να ανοίξει νέα προοπτική συνομιλιών, με κάπως λιγότερο ταπεινωτικούς όρους για το Κίεβο.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Την ίδια στιγμή, ο πόλεμος φθείρει ανθρώπους, υποδομές και αντοχές. Τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, όπως το Reuters και το Associated Press, περιγράφουν ένα μέτωπο όπου η Ρωσία κερδίζει αργά αλλά σταθερά έδαφος στην ανατολική Ουκρανία, ενώ ο ουκρανικός στρατός προσπαθεί να σταθεροποιήσει τις γραμμές άμυνας γύρω από πόλεις–κλειδιά όπως η Ποκρόβσκ και τμήματα της Ζαπορίζια.
«Αθλιες συνθήκες» στο μέτωπο και ρωσικές προελάσεις
Ο Τάρας Κμουτ, επικεφαλής ταμείου στήριξης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, περιγράφει ένα σκηνικό στο οποίο οι ουκρανικές μονάδες είναι εξαντλημένες, με ελλείψεις σε πυρομαχικά, προσωπικό και αντοχές, την ώρα που η Ρωσία βρίσκεται – όπως λέει – «στο απόγειο της ισχύος της» σε ό,τι αφορά τη στρατιωτική μηχανή.
Στις αναλύσεις των διεθνών think tank, καταγράφεται ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν αυξήσει τις ζώνες ελέγχου τους σε τμήματα του Ντονμπάς και της περιοχής Χαρκόβου, κερδίζοντας δεκάδες τετραγωνικά μίλια ουκρανικού εδάφους κάθε μήνα μέσα στο 2025. Παράλληλα, στην κατεύθυνση Ποκρόβσκ και στη Ζαπορίζια, η Μόσχα επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την κόπωση του ουκρανικού στρατού, πιέζοντας γραμμές άμυνας που είχαν αντέξει για πολλούς μήνες.
Στον αντίποδα, το Κίεβο προσπαθεί να μεταφέρει την πίεση στο εσωτερικό της Ρωσίας, χτυπώντας με drones στρατηγικές ενεργειακές και στρατιωτικές υποδομές, όπως μεγάλα διυλιστήρια και αποθήκες μη επανδρωμένων συστημάτων. Αυτές οι επιχειρήσεις δείχνουν ότι η Ουκρανία εξακολουθεί να διαθέτει ικανότητα πλήγματος σε μεγάλο βάθος, όμως δεν αλλάζουν την εικόνα στο χερσαίο μέτωπο, όπου η Μόσχα επενδύει σε πόλεμο φθοράς και αριθμών.
Χειμώνας, ενέργεια και επιβίωση του κράτους
Ο χειμώνας παραμένει ο μεγάλος φόβος. Η ρωσική στρατηγική επαναλαμβάνει το μοτίβο των προηγούμενων ετών: βαριές επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές, ηλεκτρικά δίκτυα και κρίσιμες εγκαταστάσεις θέρμανσης, με στόχο να λυγίσει το ηθικό του πληθυσμού και να δοκιμάσει την αντοχή του κράτους.
Για να αντιμετωπίσει αυτό το σενάριο, το Κίεβο έχει στραφεί σε εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού. Η πρόσφατη συμφωνία της Ουκρανίας με την Ελλάδα για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αμερικανικής προέλευσης, μέσω του λεγόμενου «κάθετου διαδρόμου» Ελλάδας–Βουλγαρίας–Ρουμανίας–Μολδαβίας, αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για τη διασφάλιση εφοδιασμού σε μια περίοδο όπου πάνω από το μισό της εγχώριας παραγωγής αερίου έχει πληγεί.
Οι επιθέσεις στα δίκτυα ρεύματος, οι διακοπές θέρμανσης και τα κυλιόμενα black–out σε μεγάλες πόλεις δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου, όπως λέει ο Κμουτ, η ίδια η επιβίωση του πληθυσμού μέχρι την άνοιξη γίνεται στρατηγικός στόχος. Αν η Ουκρανία περάσει τον χειμώνα χωρίς να βυθιστεί σε χάος, τότε – σύμφωνα με την ανάλυσή του – θα μπορεί να μπει σε διαπραγματεύσεις από κάπως πιο ισχυρή θέση.
Διπλωματικό αδιέξοδο και «κλειστό» παράθυρο διαπραγμάτευσης
Σε διπλωματικό επίπεδο, ο Κμουτ περιγράφει την παρούσα στιγμή ως «ντε φάκτο ήττα» σε ό,τι αφορά τις προοπτικές διαπραγμάτευσης: αν το Κίεβο καθόταν τώρα στο τραπέζι, με κατεστραμμένο ενεργειακό τομέα, κρίση εμπιστοσύνης προς το κράτος και στρατιωτικές δυσκολίες, οι όροι που θα έθετε η Μόσχα θα ήταν εξαιρετικά σκληροί.
Ο ΟΗΕ συνεχίζει να ζητά σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και άμεσο τερματισμό επιθέσεων σε αμάχους και υποδομές, όμως οι εκκλήσεις του απέχουν πολύ από το να μεταφραστούν σε πραγματική πίεση επί του Κρεμλίνου. Το ΝΑΤΟ από την πλευρά του δηλώνει ότι θα συνεχίσει τη στήριξη σε οπλισμό, εκπαίδευση και οικονομική βοήθεια, αλλά αποφεύγει κάθε συζήτηση για άμεση εμπλοκή, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος γενικευμένης σύρραξης με τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη σκληρή στάση έναντι της Μόσχας και στην κόπωση των ευρωπαϊκών κοινωνιών από τον παρατεταμένο πόλεμο, τα ενεργειακά κόστη και τις δημοσιονομικές πιέσεις. Γι’ αυτό και στα παρασκήνια ακούγονται προσεκτικές συζητήσεις για «φόρμουλες κατάπαυσης του πυρός» που όμως απέχουν ακόμη πολύ από μια ουσιαστική, αμοιβαία αποδεκτή ειρηνευτική συμφωνία.
⸻
Τι γράφουν τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων
Τα μεγάλα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, όπως το Reuters, το Associated Press και το γαλλικό AFP, συγκλίνουν σε μια κοινή εικόνα: ο πόλεμος έχει μετατραπεί σε μακρόσυρτη σύγκρουση φθοράς, με τη Ρωσία να κερδίζει εδάφη με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς, και την Ουκρανία να στηρίζεται αποφασιστικά σε δυτική οικονομική και στρατιωτική βοήθεια για να αντέξει.
Οι ανταποκριτές τους μεταδίδουν ότι ο ουκρανικός στρατός αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στελέχωσης, ενώ παράλληλα οι ρωσικές δυνάμεις, παρότι έχουν υψηλές απώλειες, επωφελούνται από το βάθος ανθρώπινων και υλικών πόρων που διαθέτει η Μόσχα. Τα ρεπορτάζ αναδεικνύουν επίσης την κούραση του ουκρανικού πληθυσμού, ο οποίος έχει περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου, διαρκών συναγερμών, απωλειών και οικονομικής πίεσης.
