ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Η συνάντηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον, λίγες μόλις ημέρες μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρνει στο προσκήνιο μια από τις πιο κρίσιμες καμπές του πολέμου στην Ουκρανία.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Όπως μεταδίδουν τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεωνκαι κορυφαία Διεθνή Μέσα Ενημέρωσης, οι απαιτήσεις του Αμερικανού Προέδρου για παραχώρηση εδαφών ως αντάλλαγμα για μια «γρήγορη ειρήνη» παγιδεύουν τον Ζελένσκι σε ένα αδιέξοδο, όπου κάθε επιλογή ενέχει πολιτικό και στρατηγικό κόστος.
Οι απαιτήσεις Τραμπ και η πρόταση «ανταλλαγής εδαφών»
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται έτοιμος να αποδεχθεί τις αξιώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν για παραχώρηση πέντε ουκρανικών περιφερειών, παρουσιάζοντας μάλιστα ως «αντάλλαγμα» ένα είδος ασφαλιστικής εγγύησης τύπου «Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ». Η πρόταση αυτή, ωστόσο, στερείται σαφήνειας και δεσμευτικότητας, αφήνοντας το Κίεβο εκτεθειμένο σε μελλοντικούς κινδύνους.
Η προσέγγιση Τραμπ αποτυπώνει τη στρατηγική του να παρουσιάσει μια «άμεση λύση» που θα ικανοποιήσει τόσο τον ίδιο όσο και τον Ρώσο Πρόεδρο. Ωστόσο, για τον Ζελένσκι, μια τέτοια συμφωνία θα σήμαινε πολιτική αυτοκτονία. Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει διαμηνύσει κατηγορηματικά ότι «δεν θα παραχωρήσει ούτε εκατοστό ουκρανικού εδάφους».
Το δίλημμα Ζελένσκι: Υποχώρηση ή ρήξη
Η θέση του Κιέβου είναι εξαιρετικά δύσκολη. Όπως επισημαίνει το Reuters, ο Ζελένσκι γνωρίζει ότι τυχόν παραχώρηση εδαφών θα προκαλούσε έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό και πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησής του. Από την άλλη, η άρνηση συμμόρφωσης στις πιέσεις Τραμπ μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας, την ώρα που η Ουκρανία έχει ανάγκη από οπλικά συστήματα και χρηματοδότηση.
Η αδυναμία επίτευξης ισορροπίας μεταξύ των δύο επιλογών αφήνει τον Ουκρανό ηγέτη εγκλωβισμένο σε ένα αδιέξοδο, ενώ η Μόσχα εκμεταλλεύεται την κατάσταση εντείνοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ντονμπάς και στη Χερσώνα.
Η ευρωπαϊκή διάσταση και ο φόβος μιας κακής συμφωνίας
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανησυχούν ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας που θα εμφανίζεται ως «ειρήνη», αλλά στην πραγματικότητα θα συνιστά διπλωματική νίκη για τον Πούτιν. Όπως γράφει ο Guardian, η παραχώρηση ουκρανικών εδαφών θα ενθαρρύνει περαιτέρω την επιθετικότητα της Ρωσίας και θα δημιουργήσει προηγούμενο που μπορεί να απειλήσει και άλλες χώρες της περιοχής.
Η ΕΕ επιχειρεί να στηρίξει τον Ζελένσκι, ωστόσο παρουσιάζεται διχασμένη: ενώ χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ζητούν σκληρή γραμμή απέναντι στη Μόσχα, άλλα κράτη-μέλη πιέζουν για μια διπλωματική λύση, ανησυχώντας για τις οικονομικές και ενεργειακές συνέπειες ενός παρατεταμένου πολέμου.
Η εσωτερική πίεση και η κοινωνική δυσαρέσκεια
Πέρα από το διεθνές επίπεδο, ο Ζελένσκι αντιμετωπίζει σοβαρές πιέσεις στο εσωτερικό της χώρας. Διαδηλώσεις τον Ιούλιο κατά της κυβέρνησης με αφορμή ζητήματα διαφθοράς και θεσμικών παρεμβάσεων έδειξαν ότι η κοινωνική υποστήριξη αρχίζει να φθίνει. Παράλληλα, οι απώλειες στο μέτωπο και η αδυναμία επιτυχών αντεπιθέσεων προκαλούν δυσαρέσκεια στον στρατό και την κοινωνία.
Σύμφωνα με το Associated Press (AP), χιλιάδες Ουκρανοί πολίτες ζητούν πιο ξεκάθαρη στρατηγική από την ηγεσία, ενώ οι οικογένειες των στρατιωτών πιέζουν για καλύτερη προστασία και αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων που παρέχονται από τη Δύση.
Η στάση της Μόσχας
Η Ρωσία συνεχίζει να εντείνει τις επιθέσεις της, εκμεταλλευόμενη την αβεβαιότητα στο δυτικό στρατόπεδο. Οι μήνες Ιούνιος και Ιούλιος κατέγραψαν τον υψηλότερο αριθμό θανάτων αμάχων από το 2022, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις ενισχύουν τις θέσεις τους στο Ντονμπάς.
Η Μόσχα εμφανίζεται απρόθυμη να συζητήσει κατάπαυση πυρός χωρίς ουσιαστικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την εξεύρεση κοινής βάσης.
Η διεθνής διάσταση: ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και γεωπολιτικά διλήμματα
Η συνάντηση στην Ουάσινγκτον πραγματοποιείται παρουσία του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, και του Προέδρου της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Σταμπ. Η παρουσία τους θεωρείται προσπάθεια εξισορρόπησης των πιέσεων Τραμπ, καθώς και ένδειξη ότι η Συμμαχία επιδιώκει να παραμείνει στον πυρήνα των εξελίξεων.
Ωστόσο, η στάση του Αμερικανού Προέδρου παραμένει αβέβαιη. Αν και διατηρεί καλές προσωπικές σχέσεις με ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες, προτάσσει την πολιτική του «America First», δίνοντας προτεραιότητα στα αμερικανικά συμφέροντα και λιγότερο στη συνοχή του ΝΑΤΟ.
Το αδιέξοδο και τα πιθανά σενάρια
Σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές που μίλησαν στο tilegrafimanews.gr, τα σενάρια είναι τρία:
1. Υποχώρηση Ζελένσκι: Αποδοχή μιας «μερικής συμφωνίας» με παραχώρηση εδαφών, που όμως θα έπληττε την πολιτική του επιβίωση.
2. Ρήξη με τον Τραμπ: Επιλογή της πλήρους αντίστασης, με κίνδυνο να αποδυναμωθεί η αμερικανική στήριξη και να ενταθούν οι στρατιωτικές απώλειες.
3. Ενδιάμεση λύση: Διαπραγματεύσεις με ασαφείς δεσμεύσεις, που πιθανόν θα επιμηκύνουν τον πόλεμο χωρίς να δώσουν πραγματική λύση.
Ο Ζελένσκι βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση. Οι πιέσεις του Τραμπ, οι αξιώσεις του Πούτιν και η διχασμένη στάση της Ευρώπης συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για τη Δύση συνολικά, καθώς θα δείξει αν η διεθνής κοινότητα μπορεί να χαράξει μια ενιαία στρατηγική απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα ή αν θα υποκύψει στις πιέσεις για μια γρήγορη, αλλά επικίνδυνη ειρήνη.
