“Ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε στη συμφιλίωση”
Αντιπροσωπεία των Αρμένιων υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισκέφτηκε για πρώτη φορά το Μπακού.
Τα τελευταία χρόνια εντατικοποιήθηκαν οι διεθνείς προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης γύρω από την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν. Στις προσπάθειες αυτές πήραν μέρος και οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών αλλά και οι ΜΚΟ των δύο χωρών – της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η επίσκεψη στο Μπακού των γνωστών αρμενίων ακτιβιστών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Vahe Avetyan, Vahan Martirosyan και Susan Jaghinyan, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου 2016. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης οι Αρμένιοι ακτιβιστές συναντήθηκαν με τους ομολόγους τους από το Αζερμπαϊτζάν και απηύθυναν κοινή έκκληση στους προέδρους της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν με αίτημα να σταματήσει η σύγκρουση και να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία.
Ωστόσο, δυστυχώς, αυτή η ειρηνική και εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία των Αρμενίων κοινωνικών ακτιβιστών αμαυρώθηκε από την εχθρική εκστρατεία που εξαπέλυσαν εναντίον τους οι αρχές της Αρμενίας. Οι λογαριασμοί τους σε ισότοπους κοινωνικής δικτύωσης έχουν μπλοκαριστεί, ο Τύπος άρχισε να τους αποκαλεί «εχθρούς του λαού και προδότες», ενώ οι συγγενείς τους άρχισαν να δέχονται απειλές.
Όμως αυτές οι απειλές δεν κατάφεραν να σταματήσουν τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όπως είπε η Susan Jaghinyan στο Μπακού, «ίσως ο πατέρας και ο σύζυγός μου θα με καταδικάσουν, αλλά αυτό δεν με ανησυχεί ιδιαίτερα. Η δράση στην οποία πήρα μέρος αποτελεί ένα υψηλό στοίχημα και είναι η απόφασή μου. Αν η οικογένεια μου δε με καταλαβαίνει σε τέτοιο βαθμό, αν δε συμμερίζεται την κοσμοθεωρία μου, ώστε να με εγκαταλείψει, ασφαλώς κάτι τέτοιο θα με πληγώσει. Αλλά θα συνεχίσω να ακολουθώ το δρόμο που διάλεξα και πιστεύω ότι είναι ο σωστός».
Γιατί οι Αρμένιοι κοινωνικοί ακτιβιστές αποφάσισαν να προχωρήσουν σε τέτοια ριψοκίνδυνα βήματα, επισκεπτόμενοι το Μπακού; Όπως δήλωσε η Susan Jaghinyan “απλώς δεν είχα άλλες δυνάμεις να ανέχομαι την ανομία των σημερινών αρμένικων αρχών και να γίνομαι ο συνεργός τους. Αν κάποιος πράττει το αδίκημα και εσύ δε μιλήσεις, γίνεσαι αυτόματα ο συνεργός του. Ακριβώς λόγω αδιαφορίας συμβαίνουν όλες οι ανομίες στη γη. Και αυτό που πράττει η κυβέρνηση στην Αρμενία δεν είναι η ανομία, αλλά το πραγματικό έγκλημα”. “Μόλις ο Πρόεδρος της Αρμενίας αισθανθεί απειλή για την εξουσία του, βγάζει έξω την αστυνομία, τις δυνάμεις ασφαλείας”, δήλωσε η Jaghinyan.
Όταν ρωτήθηκε τι πιστεύει για το Καραμπάχ ο απλός αρμένικος λαός, η Αρμένισσα ακτιβίστρια είπε ότι «η ιδεολογία του ψευδο πατριωτισμού φυσικά και δίνει τους καρπούς της, ριζώνει στο μυαλό των μαζών. Το μακροχρόνιο αρνητικό κλίμα που δημιουργείται από τις αρμένικες αρχές τους απορροφά. Δεν καταλαβαίνουν ότι κανένας δε χρειάζεται αυτή την παρατεταμένη διαμάχη με το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν. Ζούμε στον 21ο αιώνα… Εγώ έγινα ο εχθρός επειδή εξέφρασα την αλήθεια, επειδή θέλω την ειρήνη μεταξύ των εθνών. Οι άνθρωποι που πίστεψαν στην προπαγάνδα των αρχών της Αρμενίας με θεωρούν εχθρό του λαού. Ελπίζω ότι στο Facebook, όπου παραβίασαν τη σελίδα μου, δεν αμφιβάλλουν για τον πατριωτισμό μου. Αγαπώ την Αρμενία και είμαι μορφωμένος και πολυμαθής άνθρωπος, που αξιολογεί το κάθε βήμα του. Και αν εγώ έχω κάνει αυτό το βήμα, τότε ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε στη συμφιλίωση. Πιστεύω ακράδαντα πως ήταν μια σωστή απόφαση για το μέλλον των λαών μας».
Το σημαντικό αποτέλεσμα της επίσκεψης των Αρμένιων ακτιβιστών στο Μπακού αποτέλεσε η κοινή τους – μαζί με τους Αζέρους ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα – έκκληση προς τους προέδρους των δύο χωρών – της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν – να θέσουν τέλος στη στρατιωτική σύγκρουση και να αποκαταστήσουν την ειρήνη μεταξύ των δυο λαών. «Σήμερα το Αζερμπαϊτζάν είναι μια ανεκτική, πολυπολιτισμική και αναπτυσσόμενη χώρα, όπου ζουν ελεύθερα 30.000 πολίτες αρμενικής καταγωγής, τα δικαιώματα των οποίων δεν υπόκεινται σε διακρίσεις, παρόλο που υπάρχει σύγκρουση. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για την ασφαλή και ειρηνική συνύπαρξη των κοινοτήτων Αρμενίων και Αζέρων στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν. Γι’ αυτό ο αδικαιολόγητος και ρατσιστικός τρόπος σκέψης για δήθεν εθνοτική ασυμβατότητα μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων και για δήθεν αδυναμία συνύπαρξής τους πρέπει να απορρίπτεται οριστικά”,- υπογραμμίζεται στην κοινή δήλωση.
Οι Αρμένιοι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μαζί με τους ομολόγους τους από το Αζερμπαϊτζάν, υποστήριξαν την ιδέα, που πρόσφατα πρότεινε ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, για τη δημιουργία της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν. “Η πρόσφατη πρόταση για την ίδρυση της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εντός του Αζερμπαϊτζάν, όπου είναι εγγυημένα τα δικαιώματα και η ασφάλεια της αρμένικης και αζέρικης κοινότητας, αξίζει να εξεταστεί σοβαρά από την κοινωνία της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, ως μια πιθανή και εφαρμοστέα συμβιβαστική λύση” αναφέρεται στη δήλωση.
Παρά την αρνητική, ακόμη και εχθρική αντίδραση των αρμενικών αρχών, αυτή η πρώτη απόπειρα των ανεξάρτητων Αρμένιων υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να έρθουν σε διάλογο με τους Αζέρους κοινωνικούς ακτιβιστές πέτυχε το στόχο της και αξίζει τον υψηλότερο έπαινο. Στο Μπακού είδανε τους Αρμένιους που θέλουν την ειρήνη και τις κανονικές σχέσεις καλής γειτονίας με το Αζερμπαϊτζάν.
Παρόμοιες ενέργειες πρέπει να υποστηριχτούν ενεργά από την ΕΕ. Στις συνθήκες παθητικής στάσης των συμπροέδρων – των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και της Ρωσίας – κατά τη διαπραγματευτική διαδικασία, οι οποίοι για περισσότερα από 25 χρόνια ή δεν μπορούν ή δε θέλουν να βοηθήσουν τα μέρη να επιλύσουν τη σύγκρουση, τα δημόσια πρόσωπα, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι ΜΚΟ των δύο χωρών είναι αυτοί που μπορούν να αναλάβουν τον προωθητικό ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία.
