Οι ηγέτες της ΕΕ κάθονται για τρίτη ημέρα στο τραπέζι διαπραγματεύσεων μετά το «ναυάγιο» των τελευταίων ημερών αδυνατώντας να ομονοήσουν κάτω από ένα κοινό πλαίσιο κατανομής των 750 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης.
Για μια κρίση χωρίς προηγούμενο έκανε λόγο ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αντέξουμε να εμφανιστούμε διχασμένοι ή αδύναμοι».
Ειδικότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε: «Διαπραγματευόμαστε εδώ και τρεις ημέρες, προφανώς δεν έχουμε κάνει αρκετή πρόοδο για να φτάσουμε σε συμφωνία και ειλικρινά ελπίζω ότι σήμερα μπορούμε να άρουμε το αδιέξοδο.
Από την πρώτη στιγμή κατέστησα σαφές ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, όμως αυτοί οι συμβιβασμοί δεν πρέπει να είναι τέτοιοι που να αλλοιώσουν το επίπεδο της φιλοδοξίας μας σε σχέση με μια θαρραλέα ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση του κορωνοϊού και τον οικονομικό αντίκτυπο που κόστισε. Αντιμετωπίζουμε μια οικονομική κρίση χωρίς προηγούμενο και δεν μπορούμε να αντέξουμε να εμφανιστούμε διχασμένοι ή αδύναμοι».
Απαισιοδοξία από Μέρκελ
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε σήμερα πως είναι πιθανό οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην καταλήξουν σε συμφωνία κατά την τρίτη ημέρα των συνομιλιών τους σχετικά με τα σχέδια για ενίσχυση των ευρωπαϊκών οικονομιών, που έχουν πληγεί πολύ εξαιτίας του κορονοϊού.
«Υπάρχει πολλή καλή θέληση αλλά και πολλές θέσεις. Θα καταβάλω κάθε προσπάθεια αλλά είναι πιθανό να μην υπάρξει αποτέλεσμα», δήλωσε στις Βρυξέλλες.
Νέα συμβιβαστική πρόταση από Σαρλ Μισέλ
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, αναμένεται νέα πρόταση από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με στόχο να καμφθούν οι αντιστάσεις των «φειδωλών» και κυρίως της Ολλανδίας, η οποία εμφανίζει τις περισσότερες αντιρρήσεις για το υπερταμείο.
Μολονότι, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ εμφανίστηκε χθες το μεσημέρι με μια νέα συμβιβαστική πρόταση, με σκοπό να αμβλυνθούν οι αποστάσεις, αυτές φαντάζουν αγεφύρωτες μεταξύ Βορρά και Νότου, όπως διαφάνηκε και τη χθεσινή ημέρα. Αφενός η έλλειψη σταθερότητας διεθνώς και αφετέρου τα περιορισμένα σε αριθμό κονδύλια του Ταμείου ως προς την διαχείριση της πανδημίας, είχαν ως αποτέλεσμα πολλά κράτη -μέλη να οχυρώνονται πίσω από τον φόβο για την εξέλιξη της εθνικής τους οικονομίας, με πρώτη την Ολλανδία.
Η τελευταία, η οποία συγκαταλέγεται στο σκληρό μπλοκ των ευρωπαίων του Βορρά, αιτήθηκε αρχικά το δικαίωμα βέτο στην χορήγησή μέρους του πακέτου σε χώρες που δεν φημίζονται για τις μεταρρυθμιστικές τους διακρίσεις, με τη χρυσή τομή να αναζητείται τις επόμενες ώρες. Το τεταμένο κλίμα και την αγωνία μετέφεραν οι συμμετέχοντες στον έξω κόσμο μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κορυφώνοντας την αγωνία εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών.
«Βρισκόμαστε σε τέλμα. Τελικά τα πράγματα είναι πιο δύσκολα απ΄ότι είχε προβλεφθεί. Υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία ακόμη συζητάμε και που δεν καταφέρνουμε να λύσουμε», τόνισε ο Ιταλός Πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε στον λογαριασμό του στο facebook, περιγράφοντας το χάσμα μεταξύ των δυο στρατοπέδων.
Ο ίδιος υπογράμμισε πως «αναζητούμε και πρέπει να βρούμε μια σύνθεση των διαφόρων θέσεων, διότι είναι προς το συμφέρον όλων. Πρέπει να διατηρήσουμε, όμως, και τις σημαντικότερες συνισταμένες, αρχίζοντας από το ότι τα μέσα πρέπει να είναι ουσιαστικά και ανάλογα με την υφιστάμενη κρίση» ανέφερε και κατέληξε «τουτέστιν αποτελεσματικά. Η απάντησή μας πρέπει να είναι άμεση, συλλογική, σταθερή και ισχυρή».
Την κρισιμότητα των στιγμών για την ευρωπαϊκή συνοχή μαρτυρά και το γεγονός ότι Γάλλος Προέδρος, Εμάνουελ Μακρόν ζήτησε να είναι έτοιμο το αεροπλάνο του για να φύγει» στέλνοντας εμμέσως μήνυμα επιτάχυνσης των διαδικασιών.
Ξεκινώντας από μια καλύτερη -σε επίπεδο ευρωπαϊκών ισορροπιών βάση-τη σημερινή ημέρα, η νέα συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ μειώνει το ποσό των επιχορηγήσεων στα 450 δισεκατομμύρια και αυξάνει αυτό των δανείων στα 300 δισεκατομμύρια αφήνοντας όμως το συνολικό ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης στα 750 δισεκατομμύρια», σε μια κίνηση κατευνασμού των χωρών της Βόρειας Ευρώπης.
Με αυτά τα δεδομένα, η πιο αισιόδοξη προσέγγιση ήταν αυτήν του Λετονού ομόλογό του ο οποίος εκτιμά ότι η συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.
Μακρόν: Υπάρχει προθυμία για συμβιβασμό αλλά πρέπει να έχουμε και φιλοδοξίες
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε σήμερα ότι υπάρχει μια προθυμία για συμβιβασμό ώστε να υπάρξει συμφωνία για ένα ταμείο οικονομικής ανάκαμψης στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτή δεν πρέπει να είναι εις βάρος των φιλοδοξιών για την Ένωση.
«Η προθυμία για συμβιβασμό δεν θα πρέπει να μας αποτρέπει από τη νόμιμη φιλοδοξία που πρέπει να έχουμε», είπε κατά την άφιξή του για την τρίτη ημέρα της συνόδου κορυφής. «Θα δούμε τις ερχόμενες ώρες αν αυτά τα δύο είναι συμβατά».
«Δεν είναι θέμα αρχής, αλλά γιατί αντιμετωπίζουμε μια έκτακτη υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση, και επειδή οι χώρες μας το χρειάζονται — και χρειαζόμαστε την ευρωπαϊκή ενότητα».
Τα τέσσερα θέματα που διχάζουν τους Ευρωπαίους
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε σήμερα ότι τέσσερα ευρύτερα θέματα διχάζουν τους Ευρωπαίους ηγέτες σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, ωστόσο επισήμανε ότι είναι αποφασισμένοι να καταλήξουν σε συμφωνία σήμερα, τρίτη ημέρα των συνομιλιών τους στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. «Έχουμε συναίσθηση ότι πρέπει να πετύχουμε μια συμφωνία, διαπραγματευόμαστε υπό την πίεση ότι η συμφωνία είναι απαραίτητη», είπε μιλώντας σε δημοσιογράφους. Σύμφωνα με τον Όρμπαν τα τέσσερα επίμαχα θέματα είναι: το μέγεθος του νέου Ταμείου, η αναλογία μεταξύ επιχορηγήσεων και δανείων που θα πρέπει να αποπληρωθούν, το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν ορισμένες χώρες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και η σύνδεση της χορήγησης κονδυλίων με τον σεβασμό στο κράτος δικαίου.
Ο Όρμπαν κατηγόρησε επίσης τον Ολλανδό ομόλογό του, τον Μαρκ Ρούτε, ότι θέλει «να τιμωρήσει οικονομικά» τη χώρα του, καθώς επιμένει να συνδεθεί ο σεβασμός στο κράτος δικαίου με την εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ. «Δεν ξέρω για ποιον προσωπικό λόγο ο Ολλανδός πρωθυπουργός μισεί εμένα ή την Ουγγαρία. Αλλά επιτίθεται σκληρά. Και λέει ξεκάθαρα ότι επειδή η Ουγγαρία, κατά την άποψή του, δεν σέβεται το κράτος δικαίου, θα πρέπει να τιμωρηθεί οικονομικά», είπε ο Όρμπαν μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει να συνδεθεί η χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης –για το οποίο διαπραγματεύονται από την Παρασκευή οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις Βρυξέλλες– με το κράτος δικαίου. Η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία αντιτίθενται σε αυτόν τον όρο. Η Βουδαπέστη εκτιμά ότι υπάρχουν άλλοι μηχανισμοί στις ευρωπαϊκές Συνθήκες που εγγυώνται το κράτος δικαίου. Εξάλλου, εδώ και δύο χρόνια το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ενεργοποιήσει τη λεγόμενη «διαδικασία του άρθρου 7» (της Συνθήκης της ΕΕ) για την επιβολή κυρώσεων στην Ουγγαρία λόγω κατάφωρης παραβίασης των αξιών επί των οποίων ιδρύθηκε η Ένωση. Παρ’ ότι έχουν γίνει πολλές συζητήσεις επί του θέματος αυτού, ακόμη δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση.
Η θέση του Ρούτε «δεν είναι αποδεκτή», είπε ο Όρμπαν, επειδή η διαδικασία είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν έχουν εξαχθεί συμπεράσματα για το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία. Η Ουγγαρία διαβεβαιώνει ότι ζήτησε από τη γερμανική προεδρία της ΕΕ «να εγγυηθεί ότι το Συμβούλιο θα συζητήσει και θα λάβει μια απόφαση». «Κάντε το, σας παρακαλώ. Αντί να δημιουργούμε έναν νέο μηχανισμό, ολοκληρώστε αυτό που έχει ήδη ξεκινήσει, πάρτε μια απόφαση για την Ουγγαρία το συντομότερο δυνατόν», είπε ο Όρμπαν, επισημαίνοντας ότι η δημιουργία ενός «νέου μηχανισμού» θα απαιτούσε χρονοβόρες διαπραγματεύσεις επειδή θα πρέπει να τροποποιηθούν οι Συνθήκες. Το θέμα συζητήθηκε κατά το δείπνο που είχαν οι ηγέτες το βράδυ του Σαββάτου. Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε ότι ο Ρούτε και η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μάρι υπερασπίστηκαν την πρόταση περί σύνδεσης των κονδυλίων με το κράτος δικαίου. «Σε τελική ανάλυση, δεν πιστεύω ότι η σύνοδος αυτή θα καταρρεύσει λόγω των χρημάτων», είπε η πηγή αυτή, επισημαίνοντας ότι η αντιπαράθεση μεταξύ Όρμπαν και Ρούτε είναι μια από τις αιτίες που μπλοκάρουν οι συζητήσεις. «Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα θέματα είναι θεμελιώδη και δεν θα επιλυθούν απλώς με μια δεύτερη σύνοδο», πρόσθεσε ο ίδιος διπλωμάτης.
Η Πολωνία δεν θα συμφωνήσει να συνδεθεί η χορήγηση κονδυλίων με το κράτος δικαίου
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι επανέλαβε σήμερα ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει στην εφαρμογή ενός νέου μηχανισμού με τον οποίο θα αποκλείονται από την εκταμίευση κονδυλίων οι χώρες που παραβιάζουν το κράτος δικαίου, όπως έχει προταθεί στο πλαίσιο του σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης στην ΕΕ μετά την πανδημία της Covid-19.
Ο Μοραβιέτσκι είπε ότι οι ηγέτες των χωρών παραμένουν διχασμένοι σε διάφορα θέματα, όπως στις επιστροφές κονδυλίων, ή το ποσοστό επιχορηγήσεων και δανείων στο πλαίσιο του νέου Ταμείου Ανάκαμψης. «Οι θέσεις έρχονται εγγύτερα αλλά δεν είναι ακόμη αρκετά κοντά», κατέληξε, προσερχόμενος στη σύνοδο για την Τρίτη ημέρα των διαπραγματεύσεων.
