ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Η Σύνοδος Κορυφής στην Αίγυπτο, που πραγματοποιήθηκε στο Σαρμ Ελ Σέιχ, αποτέλεσε το πιο έντονο διπλωματικό τεστ της μεταπολεμικής περιόδου στη Μέση Ανατολή.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Η παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ, της Τζόρτζια Μελόνι και του Εμανουέλ Μακρόν διαμόρφωσε ένα σκηνικό γεμάτο συμβολισμούς, με σφιχτές χειραψίες, ψιθυρισμένους διαλόγους και αιχμηρά μηνύματα.
Τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων Reuters, Associated Press και Agence France-Presse (AFP)κατέγραψαν με λεπτομέρεια τις κινήσεις, τα βλέμματα και τα λόγια πίσω από τις κάμερες, αποκαλύπτοντας ένα παρασκήνιο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης με φόντο τη νέα γεωπολιτική ισορροπία ΗΠΑ – Ευρώπης – Μέσης Ανατολής.
Ο Τραμπ πρωταγωνιστής – «Η ειρήνη ανήκει στους ισχυρούς»
Σύμφωνα με το Reuters, ο Ντόναλντ Τραμπ μπήκε στην αίθουσα με αυτοπεποίθηση, συνοδευόμενος από στενούς συμβούλους του και Αμερικανούς στρατιωτικούς. Στην εναρκτήρια τοποθέτησή του μίλησε για «νέα εποχή ασφάλειας» και τόνισε ότι «η ειρήνη ανήκει στους ισχυρούς, όχι στους αδύναμους».
Το Associated Press μετέδωσε ότι οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν αμηχανία, ιδιαίτερα στο γαλλικό και ιταλικό επιτελείο, καθώς θεωρήθηκαν ως έμμεσο μήνυμα πως οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να ορίσει αυτόνομα το πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών για τη Γάζα.
Αργότερα, σε ανεπίσημη συνομιλία, ο Τραμπ πλησίασε τον Μακρόν, λέγοντάς του:
«Είσαι ειλικρινής μαζί μου; Γιατί με πλήγωσες; Το ξέρω ήδη…».
Όπως μετέδωσε το AFP, ο Γάλλος πρόεδρος απάντησε αμήχανα, προσπαθώντας να χαμηλώσει τους τόνους, ενώ οι κάμερες κατέγραφαν κάθε κίνηση. «Κάνω ειρήνη», απάντησε ο Τραμπ, «αλλά πληγώνω μόνο όσους πληγώνουν άλλους».
Το παρασκήνιο των συμμαχιών
Σύμφωνα με την ανάλυση του Reuters, το παρασκήνιο της συνόδου αποδείχθηκε πιο ουσιαστικό από τις δημόσιες δηλώσεις. Η Μελόνι, η οποία συνοδευόταν από ομάδα Ιταλών στρατιωτικών συμβούλων, προσπάθησε να κρατήσει ισορροπίες ανάμεσα στη γαλλική και την αμερικανική γραμμή.
Η ιταλική αντιπροσωπεία, όπως επιβεβαιώνει το AFP, πίεσε για συμφωνία ανταλλαγής ενεργειακών πόρων και προγραμμάτων μετανάστευσης μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ε.Ε., με την Ιταλία να λειτουργεί ως γέφυρα. Η στάση αυτή προκάλεσε το σχόλιο Τραμπ: «Η Μελόνι είναι έξυπνη, δεν θα αφήσει κανέναν να της πει τι να κάνει».
Αντίθετα, ο Εμανουέλ Μακρόν φάνηκε απομονωμένος. Ορισμένοι Γάλλοι δημοσιογράφοι, σύμφωνα με το Associated Press, σημείωσαν ότι ο πρόεδρος της Γαλλίας παρέμεινε σιωπηλός για ώρες, εμφανώς κουρασμένος μετά την έντονη εσωτερική πολιτική πίεση που δέχεται στο Παρίσι.
Το βίντεο του Λευκού Οίκου που «έσπασε» το πρωτόκολλο
Η δημοσιοποίηση ενός βίντεο από τον Λευκό Οίκο ήταν η στιγμή που σχολιάστηκε περισσότερο. Το Reuters το χαρακτήρισε «θριαμβευτικό», επισημαίνοντας πως περιλάμβανε σκηνές με μουσική υπόκρουση και λεζάντες «America is back».
Η κίνηση θεωρήθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες ως επικοινωνιακή «επίδειξη ισχύος». Διπλωματικοί κύκλοι στη Ρώμη και το Παρίσι ανέφεραν ότι «η Ουάσιγκτον ήθελε να επιβάλει το αφήγημα της ειρήνης με τη δική της υπογραφή».
Σύμφωνα με το AFP, οι Γάλλοι διπλωμάτες θεώρησαν την πρωτοβουλία «αντιδεοντολογική», ενώ η ιταλική πλευρά παρέμεινε ουδέτερη, εστιάζοντας στις οικονομικές συμφωνίες που υπογράφηκαν στο περιθώριο της Συνόδου.
Η Αίγυπτος ως ρυθμιστής
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι εμφανίστηκε ως ο «ήρεμος διαμεσολαβητής» της συνόδου, επιμένοντας στην ανάγκη «ρεαλιστικής ειρήνης». Το Υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου δημοσίευσε ανακοίνωση όπου αναφέρεται ότι «η χώρα θα συνεχίσει να αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και συνεννόησης».
Παράλληλα, σύμφωνα με το Associated Press, η αιγυπτιακή αντιπροσωπεία πίεσε για δημιουργία ταμείου ανοικοδόμησης της Γάζας με συνεισφορές από ΗΠΑ, Ε.Ε. και αραβικά κράτη, πρόταση που έτυχε θετικής αποδοχής από τον Τραμπ.
Η στάση της Ευρώπης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με ανταπόκριση του Reuters, προσπαθεί να εμφανιστεί ως ενιαίος παίκτης, αλλά οι διαφορές ανάμεσα σε Ρώμη και Παρίσι είναι εμφανείς.
Η Μελόνι μίλησε για «νέα εποχή ισότητας» με την Αφρική, ενώ ο Μακρόν έκανε λόγο για «ευρωπαϊκή αυτονομία», χωρίς να κατονομάσει τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε τις συνομιλίες, αλλά ζήτησε «σταθερή δέσμευση όλων των πλευρών στη δημοκρατία και στα ανθρώπινα δικαιώματα».
Το μήνυμα της Ρωσίας και η ανησυχία του Ισραήλ
Σύμφωνα με το AFP, η ρωσική αποστολή, αν και τυπικά παρατηρητής, διέρρευσε έγγραφο όπου αναφέρεται ότι «η Μόσχα παρακολουθεί τις κινήσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή με ψυχραιμία αλλά και δυσπιστία».
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας σε μεταγενέστερη δήλωση υπογράμμισε ότι «η νέα ειρηνευτική διαδικασία δεν πρέπει να εξελιχθεί σε μηχανισμό αποκλεισμού».
Το Associated Press επισημαίνει ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα τη λεγόμενη «Pax Trumpiana», καθώς φοβάται ότι θα περιοριστεί η ελευθερία κινήσεών του σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Η επικοινωνιακή στρατηγική των ΗΠΑ
Ο Λευκός Οίκος, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, έδωσε εντολή για συνεχή ενημέρωση των μέσων ενημέρωσης και έλεγχο εικόνας σε όλα τα πλάνα που μεταδόθηκαν.
Το Reuters ανέφερε ότι η Ουάσιγκτον αξιοποιεί πλήρως το «οπτικό αφήγημα» της ειρήνης, προβάλλοντας τον Τραμπ ως παγκόσμιο μεσολαβητή – ακόμη και σε περιπτώσεις που η πραγματική διπλωματία κινείται πιο αργά.
Η αναλυτική έκθεση του AFP σημειώνει: «Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να ανακτήσουν την πρωτοβουλία μετά την περίοδο γεωπολιτικής ρευστότητας. Ο Τραμπ δείχνει πως θέλει να μετατρέψει τη Μέση Ανατολή σε σκηνή επίδειξης ισχύος και συνεννόησης».
Επόμενα βήματα
Όπως μετέδωσαν τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων Reuters, Associated Press και AFP, το επόμενο βήμα είναι η σύσταση επιτροπής παρακολούθησης της εκεχειρίας με συμμετοχή Αιγύπτου, ΗΠΑ και Ε.Ε.
Η επιτροπή αυτή θα λειτουργεί σε μόνιμη βάση, υπό την επίβλεψη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Παράλληλα, ο Τραμπ προανήγγειλε νέα Σύνοδο για την Ανασυγκρότηση της Γάζας στην Ουάσιγκτον τον Ιανουάριο του 2026.
Η Σύνοδος της Αιγύπτου αποκάλυψε την επιστροφή των ΗΠΑ ως ρυθμιστή ισχύος, τη διπλωματική φιλοδοξία της Ιταλίας και τη διστακτικότητα της Γαλλίας.
Πίσω από τις δηλώσεις και τις κάμερες, το παρασκήνιο που αποκάλυψαν τα Διεθνή Πρακτορεία Ειδήσεων δείχνει έναν νέο παγκόσμιο χάρτη όπου η «ειρήνη» είναι περισσότερο εργαλείο επιρροής παρά ιδανικό.
