Συρία: Η κούρδισσα πολιτικός Εβρίν Χαλάφ πέρασε τους τελευταίους μήνες της ζωής της οικοδομώντας ένα πολιτικό κόμμα με την ελπίδα ότι θα βοηθήσει στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Συρίας.
Είχε προσελκύσει έτσι την προσοχή αμερικανών αξιωματούχων, οι οποίοι της έλεγαν ότι θα έχει λόγο σ’ αυτά που θα συνέβαιναν μόλις τελείωνε ο πόλεμος.
Για τους συναδέλφους της στο κόμμα αυτό, τη Μελλοντική Συρία, και ευρύτερα για τις κουρδικές κοινότητες στη βορειοανατολική Συρία, ο φόνος της έγινε σύμβολο της προδοσίας τους εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μόλις στις 3 Οκτωβρίου, αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την είχαν διαβεβαιώσει σε συνάντησή τους πως η Ουάσινγκτον θα προστάτευε τη βόρεια Συρία από την επαπειλούμενη τουρκική επίθεση μεσολαβώντας ανάμεσα στις υπό τους Κούρδους δυνάμεις και την Άγκυρα, λέει συνάδελφος της Χαλάφ που ήταν παρών στη συνάντηση.
Από την άλλη, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ λέει πως το μήνυμα των ΗΠΑ προς τους σύρους εταίρους τους ήταν σταθερό: οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τη χώρα.
Μερικές ημέρες μετά τη συνάντηση αυτή, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε πως οι αμερικανικές δυνάμεις θα εγκαταλείψουν την περιοχή, αφήνοντάς την ευάλωτη σε μια επίθεση από την Τουρκία.
Και στη συνέχεια, οι κούρδοι μαχητές στη βορειοανατολική Συρία, σημαντικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, ανακοίνωσαν πως οι αντάρτες που πολεμούν στο πλευρό των Τούρκων δολοφόνησαν την Χαλάφ. Ήταν 34 ετών.
Σκοτώθηκε στις 12 Οκτωβρίου μαζί μ’ έναν οδηγό και συνεργάτη της, όταν υποστηριζόμενοι από την Τουρκία μαχητές σταμάτησαν το SUV στο οποίο επέβαιναν στον αυτοκινητόδρομο M4 στη βόρεια Συρία, σύμφωνα με τις υπό τους Κούρδους Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και αξιωματούχους στο κόμμα της.
Ο εκπρόσωπος του Εθνικού Στρατού, των σύρων ανταρτών που υποστηρίζονται από την Τουρκία, είχε αρνηθεί τότε ότι την σκότωσαν μαχητές του, λέγοντας ότι δεν είχαν φθάσει ακόμη μέχρι τον M4.
Την περασμένη εβδομάδα, ο εκπρόσωπος, ο Γιούσεφ Χαμούντ, δήλωσε πως το επεισόδιο ερευνάται μαζί με άλλες «παραβιάσεις».
«Αν η Αμερική δεν είχε αποφασίσει να αποσυρθεί, οι φατρίες αυτές … δεν θα τολμούσαν να πραγματοποιούν επιχειρήσεις σ’ αυτή την περιοχή», λέει ο Μόαζ Αμπντούλ Καρίμ, ένας ηγέτης του κόμματος Μελλοντική Συρία.
Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει δηλώσει πως εξετάζει τις «εξαιρετικά ανησυχητικές», όπως τις χαρακτήρισε, πληροφορίες ότι η Χαλάφ έχασε τη ζωή της ενώ βρισκόταν στα χέρια δυνάμεων που υποστηρίζονται από την Τουρκία.
Στην έκθεση νεκροψίας, που κυκλοφόρησε από τις SDF, αναφέρεται πως το σώμα της Χαλάφ ήταν διάτρητο από σφαίρες.
Αμερικανικές διαβεβαιώσεις
Στις 3 Οκτωβρίου, εκπρόσωποι του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών είχαν επισκεφθεί την έδρα του κόμματος Μελλοντική Συρία στη συριακή πόλη Ράκα και είχαν πει στην Χαλάφ και στον πρόεδρο του κόμματος, τον Ιμπραήμ αλ-Καφτάν, πως οι αμερικανικές προσπάθειες στην περιοχή έχουν στόχο να υπάρξει μια μεσολάβηση.
Ήδη από το 2018 που ιδρύθηκε το κόμμα, αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφραζαν την υποστήριξή τους προς αυτό, λένε οι ηγέτες του. Η Μελλοντική Συρία έχει στόχο να προσελκύσει μέλη απ’ όλο το εθνοτικό φάσμα σε μια περιοχή όπου επικριτές λένε πως η κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) έχει γίνει υπερβολικά ισχυρή.
«Ναι, υπήρχε ενθάρρυνση από τους Αμερικανούς να ιδρύσουμε ένα κόμμα», λέει ο Καφτάν.
«Μας ενθάρρυναν ήδη από τότε που γίνονταν διεργασίες για την ίδρυση του κόμματος από μια ομάδα που πιστεύει στη συριακή δημοκρατία. Ήταν μια ιδέα συριακή, όχι αμερικανική, όμως επαναλαμβάνω ότι υποστήριζαν αυτή την ιδέα», είπε στο Ρόιτερ απαντώντας γραπτώς σε ερωτήσεις.
Αμερικανικές δυνάμεις αποσύρθηκαν από ένα τμήμα των συνόρων στις 7 Οκτωβρίου και λίγο αργότερα τουρκικά στρατεύματα άρχισαν την τρίτη από το 2016 επιδρομή τους στη βόρεια Συρία.
Η Άγκυρα θεωρεί τις YPG τρομοκρατική απειλή και καταγγέλλει πως συνδέονται με τους κούρδους αντάρτες στην Τουρκία. Έχει δηλώσει επίσης πως η επιχείρησή της στη Συρία έχει στόχο να δημιουργηθεί μια ζώνη στην οποία προτίθεται να εγκαταστήσει τα 3,6 εκατομμύρια των προσφύγων που έχουν καταφύγει στην Τουρκία από τη Συρία εξαιτίας της σύγκρουσης.
Πολιτική δράση
Η Χαλάφ, η οποία είχε σπουδάσει πολιτική μηχανικός, είχε έντονη πολιτική δράση στη βορειοανατολική Συρία από τις πρώτες ημέρες του πολέμου, που βρίσκεται τώρα στον όγδοο χρόνο του.
Αφού εγκατέλειψε τη δουλειά της ως κρατική υπάλληλος, βοήθησε να ιδρυθεί η κουρδική διοίκηση στην περιοχή, η επιρροή της οποίας επεκτάθηκε στο ένα τρίτο της Συρίας, περιλαμβανομένων περιοχών όπου ζουν κυρίως Άραβες.
Το 2018 εξελέγη γενική γραμματέας του κόμματος Μελλοντική Συρία, το οποίο ιδρύθηκε στη Ράκα, μια πόλη με κυρίως αραβικό πληθυσμό, όπου το 2017 οι SDF νίκησαν με αμερικανική υποστήριξη το Ισλαμικό Κράτος.
Ο Καφτάν, ένας άραβας αρχιτέκτονας από τη Μάνμπιτζ, εξελέγη επικεφαλής του κόμματος και λέει πως αμερικανοί και γάλλοι αξιωματούχοι παρευρέθησαν στην τελετή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υιοθετήσει από καιρό μια προσεκτική πολιτική προσέγγιση στη βόρεια Συρία, ακόμη και την εποχή που υποστήριζαν στρατιωτικά τις SDF στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
Η Ουάσινγκτον ήταν αντίθετη στην ανάδυση της κουρδικής αυτόνομης περιφέρειας και οι κύριες κουρδικές οργανώσεις κρατούνταν ανέκαθεν εκτός της πολιτικής διαδικασίας του ΟΗΕ για τη Συρία, παρά την τεράστια επιρροή τους επί του πεδίου.
Όμως σύμφωνα με τον Καφτάν, αμερικανοί αξιωματούχοι, περιλαμβανομένου του απεσταλμένου για τη Συρία Τζέιμς Τζέφρι, είχαν πει σε μέλη του κόμματός του πως το κόμμα θα έχει ρόλο στις διεθνείς συνομιλίες για το μέλλον της Συρίας.
Ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε πως οι ΗΠΑ ήθελαν μια πολιτική λύση στη σύγκρουση της Συρίας που να περιλαμβάνει «πλήρη αντιπροσώπευση όλων των Σύρων».
«Αμερικανοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων και ο πρεσβευτής Τζέφρι, είχαν καταστήσει σαφές ότι μια πολιτική λύση θα περιλάμβανε τους πληθυσμούς της βορειοανατολικής Συρίας και είχαν παρέμβει επανειλημμένα στον ΟΗΕ για τον σκοπό αυτό».
Η μοίρα των Κούρδων στη βόρεια Συρία είναι τώρα περισσότερο αβέβαιη απ’ ό,τι ήταν εδώ και χρόνια. Στερημένες από την αμερικανική προστασία, οι SDF συνήψαν συμφωνία με τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις ώστε αυτές οι τελευταίες να αναπτυχθούν στην περιφέρεια που ελέγχουν οι SDF.
Οι SDF λένε πως η Ουάσινγκτον τις μαχαίρωσε πισώπλατα
Παρά την τουρκική εισβολή, η οποία πυροδότησε μια έξοδο πληθυσμού και στοίχισε τη ζωή σε πολλούς ανθρώπους, ηγέτες του κόμματος Μελλοντική Συρία εκφράζουν την ελπίδα ότι θα έχουν έναν ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης φάσης της ανάκαμψης της Συρίας από τον πόλεμο.
Η Χαλάφ πίστευε ανέκαθεν πως η λύση στη Συρία πρέπει να έρθει μέσω του διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, της συριακής κυβέρνησης και της Τουρκίας περιλαμβανομένων, δήλωσε ο Καφτάν.
«Η Εβρίν δεν κοιμόταν πάνω από 4-5 ώρες την ημέρα», λέει. «Έλεγε πάντα πως αξίζει να δώσουμε πολλά στη Συρία και πως πρέπει να εξασφαλίσουμε ένα πραγματικό, ασφαλές μέλλον για τον λαό, ο οποίος υπέφερε τόσα χρόνια πολέμου».
