ΤΟΥΡΚΙΑ: Η Τουρκία βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο διεθνών αντιδράσεων, καθώς η απόφαση για τη σύλληψη και την προφυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Ε. Ιμάμογλου, έχει προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Του Παντελή Χαριτάκη
Ο Ιμάμογλου, ένας από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς αντιπάλους του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατηγορείται για «υποκίνηση σε εξέγερση» και «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση».
Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει σε εκτεταμένες διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας, με την αντιπολίτευση να καταγγέλλει ότι η δίωξη είναι πολιτικά υποκινούμενη. Η τουρκική κυβέρνηση, από την πλευρά της, υπερασπίζεται τη δικαστική απόφαση, υποστηρίζοντας ότι η υπόθεση αφορά αποκλειστικά ζητήματα διαφθοράς και ασφάλειας.
Πέντε συνεχόμενες ημέρες διαδηλώσεων – Επεισόδια με την αστυνομία
Εδώ και πέντε ημέρες, χιλιάδες διαδηλωτές κατακλύζουν τους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και της Σμύρνης, ζητώντας την άμεση αποφυλάκιση του Ιμάμογλου. Η τουρκική αστυνομία έχει απαντήσει με βίαιη καταστολή, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες για να διαλύσει το πλήθος.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Cumhuriyet, τουλάχιστον 250 άτομα έχουν συλληφθεί κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, ενώ υπάρχουν αναφορές για τραυματισμούς πολιτών και αστυνομικών. Παρά τις απαγορεύσεις των αρχών, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, με τους υποστηρικτές του Ιμάμογλου να δηλώνουν ότι δεν θα σταματήσουν μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Γιατί συνελήφθη ο Ιμάμογλου;
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης από το 2019, κατηγορείται για «παράνομη χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας» και «σχέσεις με παράνομες οργανώσεις». Οι εισαγγελικές αρχές υποστηρίζουν ότι ο ίδιος και συνεργάτες του διοχέτευαν δημόσιο χρήμα σε οργανώσεις που συνδέονται με το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, το οποίο η τουρκική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει «πολιτικό βραχίονα του PKK».
Η αντιπολίτευση, ωστόσο, απορρίπτει τις κατηγορίες ως κατασκευασμένες, επισημαίνοντας ότι ο Ιμάμογλου έχει επανειλημμένα στοχοποιηθεί από το καθεστώς Ερντογάν λόγω της δημοτικότητάς του.
Προεκλογικοί σχεδιασμοί Ερντογάν – Στόχος η εξουδετέρωση των αντιπάλων
Αναλυτές εκτιμούν ότι η σύλληψη του Ιμάμογλου αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής του Τούρκου προέδρου για να εξουδετερώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2028.
Ο Ιμάμογλου θεωρείται ένας από τους λίγους πολιτικούς που θα μπορούσαν να απειλήσουν την κυριαρχία του Ερντογάν, έχοντας ήδη καταφέρει να του επιφέρει μια σημαντική ήττα το 2019, όταν κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, ανατρέποντας τον υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος AKP.
Διεθνείς αντιδράσεις – Αντίδραση από ΕΕ και ΗΠΑ
Η σύλληψη του Ιμάμογλου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στη Δύση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για την κατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία, με τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ, να δηλώνει ότι η υπόθεση «εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη διάκριση των εξουσιών στην Τουρκία».
Στις ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, ενώ η Διεθνής Αμνηστία κατήγγειλε τη δίωξη ως «πολιτικά υποκινούμενη».
Μαύρο στα social media και λογοκρισία στα τουρκικά ΜΜΕ
Στο πλαίσιο της καταστολής των διαδηλώσεων, οι τουρκικές αρχές έχουν επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στα social media. Η πλατφόρμα X (πρώην Twitter), το Facebook και το Instagram παρουσιάζουν διακοπές λειτουργίας σε όλη τη χώρα, με αναφορές ότι το κράτος έχει δώσει εντολή στους παρόχους να περιορίσουν την πρόσβαση στις πλατφόρμες.
Παράλληλα, φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ προβάλλουν την υπόθεση ως «δικαστική υπόθεση διαφθοράς», αποφεύγοντας οποιαδήποτε αναφορά στις μαζικές διαδηλώσεις.
Τι θα γίνει στη συνέχεια – Πιθανή κλιμάκωση
Η κατάσταση στην Τουρκία παραμένει τεταμένη και οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) έχει ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει σε γενική απεργία, ενώ διαδηλωτές καλούν σε νέες κινητοποιήσεις, αψηφώντας την απαγόρευση συγκεντρώσεων.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, έχει προειδοποιήσει ότι η κυβέρνηση «δεν θα ανεχθεί καμία απόπειρα ανατροπής της σταθερότητας». Αν η ένταση κλιμακωθεί, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η τουρκική κυβέρνηση να επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, γεγονός που θα επιδεινώσει περαιτέρω την πολιτική κρίση στη χώρα.
Η Τουρκία φαίνεται να βαδίζει σε ένα αβέβαιο μέλλον, με τις εξελίξεις να θυμίζουν τις μαύρες ημέρες της καταστολής των διαδηλώσεων στο πάρκο Γκεζί το 2013. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η σύλληψη του Ιμάμογλου έχει ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο πολιτικής αστάθειας στη χώρα.