Ασυδοσία χωρίς όρους και χωρίς όρια…
Θανάσης Κ.
` Ένας 13χρονος πιτσιρικάς, παρουσιάστηκε στο σχολείο του, στο Ίλιον, φορώντας… φούστα!
Ο καθηγητής του τον μάλωσε, ο μαθητής αυθαδίασε και ο καθηγητής τον “επιτίμησε” αυστηρά και τον έδιωξε από την τάξη.
Την άλλη μέρα κάποιοι συμμαθητές του ήλθαν στο σχολείο ντυμένοι κι αυτοί – με φούστες τα αγόρια και με παντελόνια και γραβάτες τα κορίτσια.
Μέχρις εδώ θα ήταν ένα απλό επεισόδιο νεανικής “σκανδαλιάς”.
Το ενδιαφέρον – και το ανησυχητικό συνάμα – είναι αυτό που έγινε μετά:
Τα μαζικά μέσα ενημέρωσης, λοιπόν, διέσυραν αναπολόγητο, μέχρις ισοπεδώσεως, τον “απάνθρωπα αυστηρό δάσκαλο”, ενώ ζήτησαν και πέτυχαν την απομάκρυνσή του από το σχολείο.
Μάλιστα! Έδιωξαν τον “αυστηρό” καθηγητή – όχι τον παραβατικό μαθητή.
Και πανηγύριζαν για το “κατόρθωμα” του μαθητή να πάει με φούστα στο σχολείο!
Σε κάποιες τηλεοπτικές εκπομπές οι παρουσιάστριες είπαν το αμίμητο:
–Η κοινωνία προχωράει και η εκπαίδευση μένει πίσω!
Προφανώς κατά τις ανόητες αυτές κυρίες, “πρόοδος” για την κοινωνία είναι οι μαθητές να πηγαίνουν με φούστες στο σχολείο.,,
Και “οπισθοδρόμηση” είναι οι καθηγητές να προσπαθούν να συμμαζέψουν τις παραβατικές συμπεριφορές των μαθητών…
Συμπέρασμα: Όλοι αυτοί δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για την εκπαίδευση των μαθητών.
Το μόνο που τους/τους-τις ενδιαφέρει είναι να επιβάλλουν την αντικοινωνική ατζέντα του δικαιωματισμού και της λεγόμενης “πολιτικής ορθότητας”…
* Πρώτη παρατήρηση: Στο σχολείο δεν πάνε τα παιδιά για να εκφράσουν την… σεξουαλικότητά τους. Μην τα μπερδεύουμε…
Στο σχολείο τα παιδιά πάνε για να μάθουν γράμματα. Και, ασφαλώς, για να κοινωνικοποιηθούν…
* Δεύτερη παρατήρηση: Η μάθηση, ιδιαίτερα σε εφηβικές ηλικίες, απαιτεί να τηρούνται κάποιοι κανόνες, να υπάρχει μια πειθαρχία, να υπάρχει σεβασμός προς τους γύρω.
Η πειθαρχία δεν είναι αποτέλεσμα “συντηρητισμού”. Ούτε “ανελεύθερη” στάση.
Η πειθαρχία είναι απαραίτητη προϋπόθεση “σεβασμού”.
Διδάσκει σεβασμό! Και γι’ αυτό είναι προϋπόθεση Ελευθερίας!
Όταν οι μαθητές και οι μαθήτριες πάνε ντυμένοι προκλητικά, δεν δείχνουν κανένα σεβασμό προς τους υπόλοιπους μαθητές, ούτε προς το σχολείο, ούτε προς τους καθηγητές τους.
Μπορεί στ’ αλήθεια να έρχεται καθένας ντυμένος όπως θέλει;
Το λέτε σοβαρά;
Δηλαδή μπορεί να έρχονται οι μαθητές και οι μαθήτριες με το μαγιό τους;
Τότε, λοιπόν, γιατί να μη φορέσουν οι μαθητές και… ζαρτιέρες;
Ή γόβες στιλέτο;
Γιατί να μην έρχονται οι μαθήτριες με προκλητικά κολάν ή αποκαλυπτικά μπουστάκια;
Αν έτσι θέλουν να “εκφραστούν”, γιατί όχι;
Να σας πω γιατί όχι;
Διότι απλούστατα κανείς δεν θα είναι συγκεντρωμένος στο μάθημα…
Γι’ αυτό και όλα τα καλά σχολεία στον κόσμο έχουν dress code. Επιβάλλουν στους μαθητές και στις μαθήτριες να πηγαίνουν “ευπρεπώς” ενδεδυμένοι-ες.
Η ευπρέπεια δεν είναι “συντηρητική εμμονή” – είναι αρετή που οφείλει να διδάσκεται στο σχολείο, είναι προϋπόθεση για να υπάρξει μάθηση.
Άντε να διδάξεις Τριγωνομετρία ή Άλγεβρα ή θεωρήματα Ευκλείδειας Γεωμετρίας, ή υποθετικούς λόγους στη γλώσσα ή Ιστορία ή Νευτώνεια Φυσική, άντε να μάθεις στα παιδιά να σκέφτονται και να λύνουν ασκήσεις, όταν χαχανίζουν με όσα αποκαλύπτει η “προκλητική” αμφίεση της συμμαθήτριάς τους ή του συμμαθητή τους.
Άντε να διδάξεις στα παιδιά αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ τους, αλλά και σεβασμό προς τον εαυτό τους, όταν καθένας μπορεί να προκαλεί τους γύρω του με την προκλητική ή “αντισυμβατική” αμφίεσή του-της.
* Και πέρα από την “μάθηση” καθαυτή, ο δάσκαλος πρέπει να εμπνέει τα μυαλά και τις ψυχές των νεαρών μαθητών του.
Και για να εμπνεύσεις παιδιά πρέπει πρώτον, να τους ανοίξεις τα μυαλά στο φώς της γνώσης. Πώς θα τους μάθεις όταν δεν σε ακούει κανένα, αφού έχεις χάσει την έλεγχο της τάξης;
΄ Πρέπει δεύτερον, να τα νουθετήσεις – να τους γαληνέψεις την ψυχή.
Πρέπει τρίτον, κάποιες φορές να τα μαλώσεις, να συγκρατήσεις τις πιο βίαιες ή αντικοινωνικές συμπεριφορές τους. Πώς θα τους δείξεις ότι νοιάζεσαι γι’ αυτά όταν αδιαφορείς για ό,τι κάνουν;
Πρέπει, τέλος να τα εμπνέεις με το δικό σου προσωπικό παράδειγμα: Αξιοπρέπειας στη συμπεριφορά σου και δίκαιης στάσης απέναντί τους…
Πώς θα τα εμπνεύσει ο δάσκαλος, όταν γύρω του χασκογελάνε ή σκανδαλίζονται από τις αποκαλυπτικές ή προκλητικές αμφιέσεις των συμμαθητών τους;
Και πώς ακριβώς θα ανέβει στα μάτια τους ο δάσκαλος, όταν παριστάνει ότι δεν βλέπει τον μαθητή του ή τη μαθήτριά του που προκαλεί εμφανώς τους γύρω;
* Οι κανόνες χρειάζονται – και η λελογισμένη πειθαρχία απαιτείται – και για την μάθηση-διδασκαλία και για την διαπαιδαγώγηση και για την κοινωνικοποίηση των μαθητών.
Όσοι θεωρούν ότι αυτά είναι “ψιλά γράμματα” ή “συντηρητικούρες”, πρώτον δεν ενδιαφέρονται για τη μάθηση, δεύτερον δεν ενδιαφέρονται για τους μαθητές και τρίτον έχουν ήδη… κατεδαφίσει το σχολείο!
Ή νομίζουν ότι το σχολείο είναι ένας χώρος που “παρκάρουν” τα παιδιά μερικές ώρες. Ένα είδος “παιδικής χαράς για έφηβους!
* Σε ένα σχολείο όπου καθένας κάνει ό,τι γουστάρει, κανείς δεν μαθαίνει τίποτα! Μόνο που τα παιδιά των πιο εύπορων οικογενειών μπορούν να καλύψουν τα κενά με “ιδιαίτερα”, αργότερα…
Αλλά τα φτωχότερα παιδιά που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα, απλώς θα μείνουν αγράμματα.
Η κατάλυση των σχολικής πειθαρχίας και το σχολείο-κωλοχανείο, είναι μέγιστη κοινωνική αδικία, ιδιαίτερα για τους μαθητές των φτωχών οικογενειών. Γιατί τους ακυρώνει το μοναδικό δρόμο να ξεπεράσουν την “μοίρα” της “ταξικής καταγωγής” τους.
* Και το ακόμα χειρότερο: Αν οι μαθητές και οι μαθήτριες μάθουν πως μπορούν να κάνουν ό,τι γουστάρουν, όποτε θέλουν, να προκαλούν όσο θέλουν, όποιους θέλουν, τι μάθημα θα πάρουν για την αυριανή τους συμπεριφορά ως πολίτες;
Και πώς οι δάσκαλοι θα εμποδίσουν το bulling στα σχολεία, δηλαδή την πίεση και τη βία που ασκούν τα πιο “ζωηρά” (ή κακομαθημένα) παιδιά στα πιο αδύναμα, αν δεν μπορούν να επιβάλλουν ούτε τους πιο στοιχειώδεις κανόνες αμφίεσης στους μαθητές τους;
Αλήθεια, αν δεν έχουν το δικαίωμα οι δάσκαλοι να νουθετήσουν ή να μαλώσουν ή και να αποβάλουν, αν χρειαστεί, τους μαθητές τους όταν “παρεκτρέπονται”, τότε πώς θα τα εμποδίσουν να ασκούν βία το ένα στο άλλο, ή να “παρενοχλούν” το ένα το άλλο;
* Είναι πραγματικό εκπληκτικό, πως οι ίδιοι άνθρωποι που “διαμαρτύρονται” για το bulling, πολύ συχνά είναι οι ίδιοι που εμποδίζουν τους μόνους που μπορούν να το σταματήσουν: τους εκπαιδευτικούς!
Είναι συχνά οι ίδιοι που ακυρώνουν τη μόνη συνθήκη που μπορεί να καταργήσει το bulling: τη σχολική πειθαρχία!
Θέλουν δασκάλους “αφοπλισμένους” από κάθε μέσο επιβολής πειθαρχίας:, να μην μπορούν να επιβάλλονται σε παιδιά που παρεκτρέπονται!
Θέλουν παιδιά χωρίς κανένα γύρω τους να τα επαναφέρει στην τάξη – δηλαδή παιδιά αποθρασυμένα – να συμπεριφέρονται μεταξύ τους ως… “άγγελοι”!
Όλοι αυτοί καθιστούν τα παιδιά ευάλωτα στο bulling των πιο κακότροπων. Γιατί ο μόνος που υπάρχει στο σχολείο να προστατέψει τα αδύναμα παιδιά από το builling είναι ο δάσκαλος-παιδαγωγός.
* Αφόπλισαν το δάσκαλο από κάθε “παιδαγωγικό εργαλείο”. Και από την πειθαρχία και από τη νουθεσία και από την τιμωρία. Τον έκαναν αδιάφορο. Και ύστερα διαμαρτύρονται που οργιάζει το bulling.
Αν ο δάσκαλος στο Ίλιον δεν μιλούσε “επιτιμητικά” στον μαθητή που ήλθε να κάνει την πλάκα του με το φούστα, θα ήταν καλός, έ;
Ε λοιπόν, όχι! Θα ήταν απλώς αδιάφορος!
Η μάλλον, αν ήταν αδιάφορος, τότε σίγουρα δεν θα αντιδρούσε, θα τα άφηνε να κάνουν την πλάκα τους, αύριο όταν θα ερχόταν με καλσόν κάποια αγόρια και με καυτά σορτσάκια κάποια κορίτσια, πάλι δεν θα αντιδρούσε και στο μεταξύ θα είχε χάσει κάθε έλεγχο.
Κανείς δεν θα τον έλεγχε γι’ αυτό. Η τάξη θα είχε διαλυθεί, αλλά αυτός θα είχε το κεφαλάκι του ήσυχο. Κανείς δεν θα τον ενοχλούσε.
Κανένα παιδί δεν “καταστράφηκε” επειδή ο δάσκαλος του το μάλωσε μπροστά σε όλα τα άλλα, έστω κι αυστηρά (έστω και άδικα ακόμα).
Δεν υπάρχει τίποτε πιο αντί-παιδαγωγικό από το φερόμαστε στα παιδιά σαν να έχουν ψυχοσύνθεση… χιονονιφάδας!
Αλλά, ας υποθέσουμε ότι ο εν λόγω δάσκαλος όντως “έκανε λάθος”…
Αυτός αντιμετωπίζει τη “ζούγκλα” καθημερινά κι αυτός θα κάνει κάποτε και λάθη. Προτιμώ ένα δάσκαλο που ενδιαφέρεται για τα παιδιά και προσπαθεί να τα κρατήσει σε τάξη, έστω και κάνοντας λάθη, από ένα “δημόσιο υπάλληλο” που πάει στην τάξη του κάνοντας “αγγαρεία”, δεν νοιάζεται καθόλου για τα παιδιά και – γι’ αυτό – δεν τα μαλώνει ποτέ. Το παίζει και “φίλος” τους…
Τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες δεν έχουν ανάγκη από “φιλαράκια”.
Από δάσκαλο-παιδαγωγό έχουν ανάγκη. Επειγόντως…
* Τα παιδιά μεγαλώνουν και κοινωνικοποιούνται ξεπερνώντας τα όρια που τους θέτουν. It’s part of growing up, όπως λένε οι Αγγλοσάξονες…
Αν τους βάζεις τα όρια “πολύ ασφυκτικά”, τα πνίγεις.
Αλλά αν δεν τους βάζεις καθόλου όρια, τα τρελαίνεις.
Γιατί δεν έχουν τι να παραβιάσουν, για να δοκιμάσουν τις δύναμή τους – και να “επιβεβαιώσουν” τον εαυτό τους.
Σαφής “συνταγή” δεν υπάρχει, πέρα από το Αριστοτελικό εκείνο:
Ουδ’ έλλειψις ουχ’ υπερβολή.
Δηλαδή όχι χωρίς καθόλου όρια,
όχι με υπερβολικά ασφυκτικά όρια – κάπου στη μέση.
Αλλά όπου κι αν βάλεις τα όριά τους, χρειάζεται και πειθαρχία, δηλαδή συνεχώς εποπτεία αν τηρούνται τα όρια – και επιπτώσεις αν παραβιαστούν.
Γιατί αλλιώς, είναι σαν να μην υπάρχουν καθόλου όρια.
(Αυτά τα αναλύει πλήρως ο Αριστοτέλης, στα Ηθικά Νικομάχεια, τα παρουσιάζει ο Αντλερ, μαζί με τον Φρόύντ – σε κάποια σημεία διαφωνώντας με το Φρόϋντ – ο Γιούγνκ και άλλοι.
Μόνο ο Αμερικανός Δρ. Benjamin Spock και ο Βρετανός A.S. Neill ιδρυτής του περιβόητου αντί-αυταρχικού σχολείου στο Summehill διαφώνησαν και υποστήριξαν ότι η εκπαίδευση πρέπει να δίνει έμφαση στην… “ψυχική ισορροπία” των παιδιών κι όχι στη μάθηση. Οι απόψεις αυτές έχουν πλέον εγκαταλειφθεί στις περισσότερες χώρες. Ακόμα κι οι οπαδοί της “αντί-αυταρχικής” εκπαίδευσης, ωστόσο, υπογραμμίζουν ότι. πάντως, ο σεβασμός προς τον καθηγητή, δεν πρέπει να καταργηθεί – αντίθετα είναι απαραίτητος, ώστε τα παιδιά να μάθουν να σέβονται και τον εαυτό τους.)
Τα όρια στην διαπαιδαγώγηση δεν τίθενται, για να τιμωρούν, αλλά για να νουθετούν.
Δεν τίθενται για να “στερούν ελευθερία”, αλλά για να διδάσκουν Ελευθερία, που είναι αδιανόητη χωρίς όρια στην ατομική συμπεριφορά και χωρίς κανόνες αμοιβαίου σεβασμού και αυτοσεβασμού.
Τα όρια τίθενται για να… παραβιάζονται “λίγο”. Και να διδάσκεται αυτός που τα παραβιάζει για τις επιπτώσεις…
Αν τα βάλεις σωστά, η παραβίαση των ορίων είναι παιδαγωγική.
Αν τα βάλεις πολύ “χαλαρά”, η παραβίασή τους είναι απλώς παρότρυνση στην παραβατικότητα.
Κι αν δεν τα βάλεις καθόλου, απλώς τρελαίνεις τα παιδιά, ή τα μετατρέπεις σε θύματα των πιο κακότροπων…
* Εκπαίδευση χωρίς όρια δεν είναι “μάθημα ελευθερίας”, είναι εθισμός στην ασυδοσία. Είναι ζούγκλα!
Εκπαίδευση χωρίς κανόνες – που τηρούνται – δεν διδάσκει σεβασμό. Ούτε αυτοσεβασμό.
Εκπαίδευση χωρίς κανόνες, χωρίς όρια και χωρίς πειθαρχία, δεν είναι εκπαίδευση. Είναι φροντιστήριο… κωλοπαιδισμού!
–Αν τους βάλεις τα όρια στην πλάκα, κάποια θα τα παραβιάσουν κάνοντας χοντρή πλάκα. Μικρό το κακό…
–Αν τους βάλεις τα όρια στη χοντρή πλάκα, κάποια θα τα παραβιάσουν κάνοντας bulling στους συμμαθητές τους. Το κακό αρχίζει να γίνεται “μεγάλο”…
–Αν τους βάλεις τα όρια στο bulling, κάποια θα τα παραβιάσουν φτιάχνοντας νεανικές συμμορίες. Και τότε το πράγμα γίνεται ανεξέλεγκτο.
Κι αν αύριο δεις νεαρούς να μαχαιρώνονται στους δρόμους για “οπαδικές προτιμήσεις”, μη σου φανεί περίεργο, πώς φτάσαμε ως εδώ…
Κάποια όρια δεν μπήκαν όταν έπρεπε ή δεν τηρήθηκαν από αυτούς που έπρεπε…
Κάποια δεν μάλωσαν τα παιδιά όταν εκδηλώθηκαν ως “κακομαθημένα” και αργότερα δεν ήταν απλώς κακομαθημένα – έγιναν εγκληματίες.
Και τότε είναι πια πολύ αργά και για τα ίδια – και για τα ατυχή θύματά τους…
` ΥΓ.1 Τα παιδιά του αντί-αυταρχικού Δρα Benjamin Spock στην Αμερική, αποκήρυξαν την “παιδαγωγική” του πατέρα τους! Ως “καταστροφική” για το χαρακτήρα τους και απόλυτα υποκριτική. Ο ίδιος προσπαθούσε να τηρήσει όσα έλεγε, αλλά πολλές φορές κατέληγε στα ακριβώς αντίθετα απ’ όσα υποστήριζε.,
Υπήρξε τελικά και βίαιος και αυταρχικός…
ΥΓ.2 Τελικά δεν υπάρχει τίποτε πιο αντί-παιδαγωγικό από το να κολακεύεις τα παιδιά συνεχώς. Μπορεί αυτό να είναι εύκολο και “πιασάρικο” (ιδιαίτερα όταν έχεις απέναντί σου νεόπλουτους γονείς), αλλά έτσι δεν δείχνεις ενδιαφέρον για τα παιδιά. Και τα παιδιά το καταλαβαίνουν.
Οι αντιλήψεις αυτές είναι ο απόλυτος “λαϊκισμός” στην εκπαίδευση: Λες αυτά που θέλουν να ακούσουν – τα παιδιά και οι γονείς – αποσπάς την προσωρινή τους “ευαρέσκεια” και τους κάνεις κακό μακροπρόθεσμα.
Είναι αλήθεια θλιβερό να μας κάνουν “μαθήματα” για το πόσο κακός είναι ο λαϊκισμός διάφορες ανόητες κυρίες και διάφοροι υποκριτές κύριοι που σε κάθε ευκαιρία λαϊκίζουν οι ίδιοι. Ιδιαίτερα σε βάρος των παιδιών…
