Πρόκειται για μια υπόθεση που χάθηκε με την έναρξη σχεδόν της λειτουργίας του μετεπαναστατικού ελληνικού κράτους και δεν ξαναβρέθηκε ποτέ στο πέρασμα των χρόνων μέχρι πρόσφατα.
Αντίθετα, οι σχέσεις που διαμορφώθηκαν στην πορεία του νέου ελληνικού κράτους προς την εξέλιξη υπήρξαν πάντα σχέσεις εξουσιαστικής κυριαρχίας της κρατικής γραφειοκρατίας απέναντι στα λαϊκά στρώματα, στον απόηχο μιας μεταξύ τους αέναης και άτυπης διαμάχης, στην οποία η γραφειοκρατία είχε πάντα το πάνω χέρι και δεν το έχασε ποτέ.
Του Χρήστου Υφαντή
Χρειάστηκαν περίπου διακόσια χρόνια (σίγουρα πάνω από εκατόν ογδόντα) για να ξεκινήσει αυτός ο σκληροπυρηνικός μηχανισμός να διαλέγεται, ψελλίζοντας έστω, με τις σύγχρονες τεχνολογίες και να ενσωματώνει, από αργά έως αργάμισι, στη λειτουργία του την νέα δυναμική των υπολογιστών και της πληροφορικής.
Από το καλοκαίρι του 2019 και εντεύθεν αυτή η εξουσιαστική σχέση υπέρ της άκρατης και ανεξέλεγκτης δημοσιοϋπαλληλίας (με τα χείριστη έννοια του όρου) έχει αρχίζει να ρηγματώνεται κάθε μέρα που περνάει και περισσότερο.
Δεν έχει προκύψει ακόμη κάτι συγκλονιστικά μεγαλειώδες, απειλείται, όμως, ουσιαστικά το αδηφάγο κράτος των γραφιάδων και μπήκαν οι πρώτες βάσεις για να προκύψει μια νέα, σύγχρονη, φιλόδοξη και παραγωγική κρατική δομή και λειτουργία.
«Εν μέσω πανδημίας;» θα αναρωτηθείτε, «ναι, εν μέσω πανδημίας» είναι η απάντηση και ο λόγος είναι απλός. Κάποιος με έναν ακόμη, κάποιους νέους και μερικούς «άλλους» είδαν την περίοδο, όπως έπρεπε, ως ευκαιρία. Δεν παραδέχθηκαν την ήττα που περίμενε στη γωνία. Δεν έμειναν να κοιτάζουν το δάχτυλο την ώρα που αυτό έδειχνε το φεγγάρι, πήγαν κατευθείαν στο φεγγάρι και ξεκίνησαν να επιχειρούν να το ανακαλύψουν χωρίς να χρειάζονται τις παραδοσιακές διαμεσολαβήσεις των κάθε είδους σφουγγοκωλάριων της κρατικής μηχανής.
Κακά τα ψέματα! Από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα, δυο Κυριάκοι, μερικοί «τρελοί επιστήμονες», μια σύγχρονη υπουργική δομή (Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής) και – το σημαντικότερο όλων – η απουσία κάθε είδους συνδικα – ληστή εντός και εκτός του υπουργικού γραφείου έφτασαν για να «ανατινάξουν» τη βαρβατίλα του σιτιζόμενου στο πρυτανείο κρατικοδίαιτου συνδικαλισμού, να απλώσουν τον τραχανά της πληροφορικής πάνω από την ελληνική κοινωνία, να διαρρήξουν τα τείχη του δημοσιοϋπαλληλικού ραγιαδισμού και να προσφέρουν στον δοκιμαζόμενο λαό μια ζωτική ανάσα ελπίδας.
Οι δύο Κυριάκοι (ο Μητσοτάκης με τον Πιερρακάκη) και οι παρέες τους εντός και εκτός του Υπουργείου δύσκολα αντιλαμβάνονται τι έχουν πετύχει, η καθημερινότητα και η πίεση της περιόδου δεν επιτρέπουν την άνεση να αναγνώσει κάποιος όπως χρειάζεται τις αλλαγές που συντελέστηκαν και τις παραδοσιακές βεβαιότητες που έχουν καταργηθεί.
Η κοινωνία των πολιτών, όμως, που ζει αυτό το τσουνάμι των αλλαγών, που έχει επενδύσει σε αυτή την μοναδική σχέση με τα διάφορα gov.gr, emvolio.gr και όλα τα συναφή, που έμαθε να αισθάνεται άνετα με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, που επικοινωνεί με τις διάφορες υπηρεσίες πατώντας ένα κουμπί, που καθημερινά εκπαιδεύεται με μια παιδική, σχεδόν, περιέργεια σε διάφορες εφαρμογές που αποδομούν το βαθύ κράτος, το χαίρεται όσο δεν φαντάζεται κανείς.
Ξαφνικά, εν μέσω πανδημίας, με το θάνατο να παραμονεύει και τις βεβαιότητες μιας ζωής να απειλούνται ξεκίνησε η διαδικασία να μην ισχύει, πλέον, το δόγμα «ήμουνα νιος και γέρασα» σε σχέση με μερικές κρίσιμες και για την ψυχική υγεία των πολιτών λειτουργίες και υπηρεσίες της εν γένει κρατικής εξουσίας.
Σαν να αρχίζει να αποσυντίθεται εκείνη η μπετοναρισμένη μούρη του κάθε ανάλγητου και ξιπασμένου γραφειοκράτη, να ανοίγει έκπληκτο εκείνο το «μισό μάτι» που σε κοιτούσε στην ουρά να περιμένεις σαν το ζώο. Κι εσύ να μην χρειάζεται πλέον να παρακαλάς δεξιά – αριστερά, να ψάχνεις παντού για ένα «μέσο», να έχεις έτοιμο το «γρηγορόσημο», να ρίχνεις τάχαμου στο ανοιχτό συρτάρι κατά λάθος τον φάκελο με τα δικαιολογητικά και το μπαξίσι κάτω – κάτω χωρίς να περιμένεις ρέστα, να βρίζεις και να απορείς με τον εαυτό σου πόσο ρεζίλι ακόμη μπορείς να γίνεις, χωρίς να είσαι σε θέση να αντιδράσεις, ούτε βλέφαρο να κουνήσεις απέναντι σε ένα παχύ κώλο καθισμένο σε μια κρατική καρέκλα.
Την τεράστια σημασία των αλλαγών αυτών και όσων θα ακολουθήσουν και προοικονομούνται ήδη από διάφορα δημοσιεύματα και διαρροές θα την αντιληφθούν όλοι, κυρίως η ίδια η κυβέρνηση που τις αποφασίσει και τις εφαρμόζει, όταν αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό η κοινωνική κινητικότητα, εφόσον η πρόοδος στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού το επιτρέψει. Μέχρι τώρα την προδίδει το διαδίκτυο, μερικές σκόρπιες δηλώσεις, οι κουβέντες από στόμα σε στόμα και μια σαφής, αλλά όχι επακριβώς προσδιορισμένη, αίσθηση αλλαγών, που όλοι υποψιάζονται το εύρος τους αλλά κανένας δεν είναι, ακόμη, σε θέση να τις οριοθετήσει επακριβώς.
Να δείτε που στο τέλος, εκτός από τον κορωνοϊό και την οικονομία, στην κρίση των πολιτών για την επόμενη (δηλαδή τις δύο επόμενες και συνεχόμενες) εκλογική αναμέτρηση θα παίξει τεράστιο ρόλο αυτό το αίσθημα της σταθερής και σταδιακής απελευθέρωσης των πολιτών από τα δεσμά της ακραίας γραφειοκρατίας μέσα στα οποία έζησε η ελληνική κοινωνία τα περισσότερα από τα τελευταία διακόσια χρόνια.
Το μόνο που απειλεί αυτή τη θαυμάσια κατάσταση (εν μέσω μεγάλης αναταραχής για να θυμηθούμε και τον Μεγάλο Τιμονιέρη) είναι «η εαρινή αντεπίθεση του κρατικοδίαιτου συνδικαλισμού», είναι βέβαιο πως οι κάθε είδους συνδικα-ληστές θα κάνουν ο,τι περνάει από το χέρι τους να εμποδίσουν την εξαφάνιση τους και να επιβάλλουν τον άτεγκτο νόμο του ρουσφετιού κι της υπόγειας συναλλαγής. Το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί είναι μεγάλο, δεν κλείνει εύκολα και απειλεί ευθέως την ίδια την ύπαρξη της ανάλγητης δημοσιοϋπαλληλίας…
