Συνεχίζεται η… ανακατωσούρα σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο και οι επόμενοι μήνες θα δείξουν ποιο θα είναι το τοπίο που θα έχει διαμορφωθεί (;), μετά από ένα χρόνο.
ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
Οι ισορροπίες είναι ευαίσθητες σε όλα τα επίπεδα και ουδείς μπορεί να κάνει προγνωστικά. Αλλά, ας ξεκινήσουμε τη σημερινή μας… περιήγηση στον κόσμο από τις ΗΠΑ. Όσο καλός ήταν ο Οκτώβριος για το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, άλλο τόσο άσχημα μπορεί να εξελιχθεί ο Νοέμβριος. Η δήλωση του επικεφαλής της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ, ότι υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι την οροφή των επιτοκίων του δολαρίου, σε συνδυασμό με ένα αρνητικό αποτέλεσμα για τους Δημοκρατικούς στις προσεχείς ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο, κλονίζουν το χρηματοοικονομικό σύστημα όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ο Dow Jones προσπαθεί να διατηρηθεί πάνω από τις 30.000 μονάδες, οι οποίες δεν είναι μακριά από το επίπεδο των 32.000 μονάδων που έκλεισε χθες, μετά τη νέα πτώση κατά 0,46%. Το σενάριο της ύφεσης θεωρείται σίγουρο, χωρίς να μπορεί κανείς να προβλέψει τη διάρκεια της. από τη στιγμή που δεν μπορεί να ελεγχθεί ο πληθωρισμός και το μοναδικό “αντίδοτο” είναι η αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.
Ήδη, η FED έχει αυξήσει τα επιτόκια στην περιοχή του 4,00%, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο 1,5% και έχουμε ακόμη δρόμο. Οι… άγριες διαθέσεις του συμβουλίου της FED πίεσαν την τιμή του πετρελαίου, καθώς ο φόβος ύφεσης συνεπάγεται και μείωση της ποσότητας στις αγορές, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι στο χαμηλότερο επίπεδο ενός έτους, κινείται ο χρυσός, ο οποίος θα έπρεπε να βρίσκεται πάνω από τα 2.000 δολάρια ανά ουγκιά (τώρα βρίσκεται κοντά στα 1.630 δολ.). Στις αρνητικές προσδοκίες των επενδυτών στις ΗΠΑ λόγω επιτοκίων και επικείμενων εκλογών, έρχονται να προστεθούν και οι ανησυχίες για το… μυαλό του Μπάιντεν, ο οποίος την τελευταία περίοδο, έχει υποπέσει σε απανωτές γκάφες, επιπέδου… Αλτσχάιμερ!
Μπουρλότο από τη Citi
Καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της επενδυτικής στρατηγικής και της… άμυνας, αποτελούν και οι επισημάνσεις της Citigroup, οι οποίες έριξαν βαριά τη σκιά χθες στις αγορές.
Ο αμερικανικός οίκος κάνει λόγο για την όγδοη ύφεση στην κερδοφορία των επιχειρήσεων κατά τα τελευταία 50 χρόνια, υπογραμμίζοντας ότι οι αγορές δεν έχουν προετοιμαστεί για το… ξεπούλημα που έρχεται! Συχνά πυκνά από αυτήν εδώ τη στήλη, έχουμε επισημάνει ότι η άσχημη εικόνα των αγορών κατά τους τελευταίους μήνες, θα γίνει ακόμη χειρότερη, καθώς υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι έχουμε να κάνουμε με μια κατάσταση τύπου Lehman Brothers, επί… πολλές φορές! Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά της σημερινής κρίσης είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά του 2008.
Όπως έχουν προειδοποιήσει και άλλοι αμερικανικοί οίκοι, έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τα άσχημα εταιρικά αποτελέσματα, κάτι που θα το δούμε να εξελίσσεται από τα μέσα Ιανουαρίου, έως τα τέλη Φεβρουαρίου, όταν θα αρχίσουν οι ανακοινώσεις για το 2022. Μάλιστα, το δ΄ τρίμηνο του έτους, θα αποτελέσει και οδηγό για τις προβλέψεις του πρώτου εξαμήνου του νέου έτους, οι οποίες δεν θα είναι και οι καλύτερες. Είναι δεδομένο ότι στις τρέχουσες αποτιμήσεις έχει τιμολογηθεί ένα μέρος των απωλειών των εταιρειών και θα έχουμε συνέχεια με το νέο έτος. Οπότε στις ευχές μας την Πρωτοχρονιά, μάλλον αντί για το Καλή Χρονιά, θα πρέπει να ευχόμαστε καλό… κουράγιο! Ιδίως, αν εξακολουθούν να είναι ανοικτά τα πολεμικά και άλλα μέτωπα στις… κακές γειτονιές του πλανήτη Γη!
Ρυθμιστής ο Πούτιν
Οι Ουκρανοί έχουν περάσει για τα καλά στην αντεπίθεση και αναγκάζουν τους Ρώσους να υποχωρούν διαρκώς και κακήν κακώς από τα πολεμικά μέτωπα.
Χιλιάδες Ρώσοι που βρίσκονται στα πεδία των μαχών διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν… πληρωθεί! Αυτό σημαίνει ότι δεν θα επιλέξουν να πάνε… άψαλτοι και… νηστικοί, σαν το σκυλί στ΄ αμπέλι! Όσο περισσότερο κάμπτεται το ηθικό στο πεδίο της μάχης, τόσο θα πληθαίνουν τα σενάρια για… άλλου τύπου απάντηση από τον “χασάπη”. Η εκτόξευση διηπειρωτικού πυραύλου από τη Ρωσία, δεν αποτελεί καθόλου καλή εξέλιξη και εφόσον ευσταθούν οι πληροφορίες ότι ο Πούτιν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με την υγεία του, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος να πατηθεί το… κουμπί που δεν πρέπει!
Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ ενισχύουν συνεχώς το οπλοστάσιο τους απέναντι από τη Ρωσία και περιμένουν από τον Ζελένσκι να πετύχει ακόμη περισσότερα στο πεδίο της μάχης. Αν χάσει την ψυχραιμία του ο Πούτιν και κάνει αυτό που δεν πρέπει, τότε είναι σίγουρο ότι το ΝΑΤΟ, θα κάνει αυτό που… πρέπει. Και κάπου εκεί η ανάγνωση των εξελίξεων θα είναι διαφορετική. Σε κάθε περίπτωση, το μόνο που απομένει είναι να κάνουμε τον… σταυρό μας, γιατί τα πάντα βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού.
Παγκόσμιο… ανακάτεμα
Οι προετοιμασίες πολέμου της Κίνας έναντι της Ταϊβάν κρατάνε πολλούς μήνες και ο νέος… Μάο, Σι Τζιπινγκ, αναβαπτισμένος και παντοδύναμος, ίσως επιδιώξει να κάνει και αυτός το δικό του… πείραμα! Από την άλλη πλευρά, οι στρατιωτικές ασκήσεις Ιαπωνίας-Νοτίου Κορέας με το βλέμμα στραμμένο στον παρανοϊκό Βορειοκορεάτη Κιμ Γιονγκ Ουν, δημιουργούν ένα σκηνικό… Γ΄ Παγκοσμίου Πολέμου! Προσθέτουμε στην… εξίσωση και τη νίκη του Νετανιάχου στο Ισραήλ, η κυβέρνηση του οποίου θα περιλαμβάνει ακροδεξιούς που πιο δεξιά τους, υπάρχει μόνο ο… τοίχος! Μια νέα αναζωπύρωση της έντασης στις σχέσεις Ισραήλ-Παλαιστίνης, θα λειτουργήσει ως ντόμινο στις σχέσεις με το Ιράν, όπου το ισλαμικό καθεστώς κλονίζεται και καταφεύγει σε μεθόδους ακραίας δικτατορίας με θανάτους και βασανιστήρια πολιτών. Ειρηνικός Ωκεανός, Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Μαύρη Θάλασσα και Μεσόγειος βρίσκονται σε κατάσταση “πορτοκαλί” συναγερμού. “Μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση”, όπως είχε πει ο Μάο, εκφράζοντας ακόμη και σήμερα του θαυμαστές του, όπως συμβαίνει στη χώρα μας με τον ΣΥΡΙΖΑ!
Ο Ερντογάν καραδοκεί…
Ο Ερντογάν πιεζόμενος από το πολιτικό μίασμα που λέγεται Μπαχτσελί συντηρεί την ένταση με την Ελλάδα, καθώς φαίνεται ότι του δίνει πόντους στις δημοσκοπήσεις και τον καθιστά πρωταγωνιστή των εξελίξεων στις εκλογές του προσεχούς Ιουνίου.
Οι απειλές του καθεστώτος προς την Ελλάδα, έχουν ανεβάσει το επίπεδο συναγερμού των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στο… κατακόκκινο, καθώς το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη σύσταση του Κεμαλικού Κράτους και ο Ερντογάν, ίσως επιχειρήσει να κάνει κάποια… διαολιά! Δεν… γουστάρει τον Μητσοτάκη και δείχνει την αγωνία του για την… τύχη του Τσίπρα, αγνοώντας αυτά που συμβαίνουν στο εσωτερικό της χώρας του. Με πληθωρισμό 85% και με την Τουρκική κοινωνία να περιθωριοποιείται συνεχώς, πρέπει να είναι πολύ σίγουρος ότι θα πετύχει κάτι εναντίον της Ελλάδας. Αν κάνει το πρώτο βήμα και φάει το κεφάλι του, τότε η τύχη του μπορεί να είναι ανάλογη με αυτήν του Τσαουσέσκου! Έχει γίνει επικίνδυνος και απρόβλεπτος, διαπιστώνοντας ότι έχει χάσει το παιχνίδι των συμμαχιών, αλληθωρίζοντας προς τη Ρωσία, όταν την ίδια στιγμή ολόκληρη η Δύση έχει ταχθεί υπέρ της Ελλάδας.
Ωστόσο, ο… λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται. Ο Ερντογάν, πλέον έχει βάλει σε πολύ μεγάλες υποψίες τους δυτικούς μετά την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία και με βάση τη φρασεολογία που χρησιμοποιεί κατά της Ελλάδας. Ποντάρει στην αξιοποίηση μιας νίκης των Ρεμπουμπλικάνων στις ενδιάμεσες εκλογές, ικανή να προκαλέσει ρήγματα στη σημερινή θέση των ΗΠΑ υπέρ της Ελλάδος. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τον Γαλλογερμανικό άξονα, ο οποίος, στην περίπτωση κλιμάκωσης της έντασης με τη Ρωσία, μπορεί να μην είναι σε θέση να προσφέρει ισχυρή στήριξη στην Ελλάδα. Άλλωστε, ο Ερντογάν όταν μας απειλεί, λέγοντας ότι “οι σύμμαχοι σας θα σας εγκαταλείψουν”, το παραπάνω σενάριο έχει στο μυαλό του. Ολόκληρο το πρώτο εξάμηνο θα είμαστε στο “κόκκινο” και πρέπει να είμαστε όλοι μας προετοιμασμένοι ακόμη και για το… απευκταίο σενάριο.
Οι εκλογές του 2023
Ουδείς μπορεί να προσδιορίσει ποιο θα είναι το κλίμα που θα επικρατήσει κατά την περίοδο διενέργειας των εκλογών.
Αν ολόκληρος ο πλανήτης έχει μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη και η Ελλάδα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, τότε ουδείς μπορεί να προβλέψει καμία μα καμία εξέλιξη σε πολιτικό επίπεδο. Ο Μητσοτάκης δίνει τη μάχη κατά της ακρίβειας, δίνοντας ταυτόχρονα και… φαρμακερές απαντήσεις στον Ερντογάν, ο οποίος δίνει τη μάχη της πολιτικής του επιβίωσης, με φόντο τις εκλογές του προσεχούς Ιουνίου (να δούμε πρώτα αν θα γίνουν…). Ωστόσο, η περίπτωση Πάτση συνιστά για το κυβερνών κόμμα ένα νέο σημείο καμπής προς τις εκλογές. Οι διεθνείς εξελίξεις, αλλά και πιθανές νέες περιπέτειες, μπορεί να αλλάξουν τους συσχετισμούς. Αυτή τη στιγμή η ισχυρή θέση του Μητσοτάκη είναι ένα πρόβλημα για τον Ερντογάν και τον Τσίπρα.
Αν οι εκλογές γίνουν τον Μάιο ή Ιούνιο και δεν έχει σημειωθεί ύφεση στο πολεμικό μέτωπο στην Ουκρανία αλλά και στο μέτωπο των τιμών, τότε η κάλπη, μπορεί να κάνει τα δικά της… κόλπα. Οι Τούρκοι θα ήθελαν ανατροπή του Μητσοτάκη και επάνοδο του Τσίπρα, αλλά ξέρουν ότι η Δύση έχει κάνει την επιλογή της. Επιπλέον, το ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να αποτελέσει τον καταλύτη των εξελίξεων. Ή θα σχηματίσει κυβέρνηση με ΣΥΡΙΖΑ και ΜεΡΑ 25 με το σύστημα της απλής αναλογικής, αναλογιζόμενο την πιθανή συρρίκνωση του σε πιθανές επαναληπτικές εκλογές, ή θα πάρει το μήνυμα απέξω ότι πρέπει η χώρα να οδηγηθεί σε επαναληπτικές εκλογές με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και ακολούθως να συμπράξει με τη Νέα Δημοκρατία.
Εφόσον, οι εξελίξεις στο Ουκρανικό και στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις μας βολέψουν, τότε η συγκρότηση μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας ή συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ, θα συμβάλλει έτσι ώστε η χώρα να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Από την άλλη, η συγκρότηση ενός σχήματος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-Βαρουφάκη θα μας βάλει σε οικονομικές περιπέτειες και ταυτόχρονα θα ανοίξει την όρεξη του Ερντογάν, αδυνατίζοντας τη στήριξη της Δύσης προς την Ελλάδα.
Εν κατακλείδι και σε κάθε περίπτωση, ο Πούτιν, τα Ελληνοτουρκικά και η ψήφος του εκλογικού σώματος, λειτουργούν ως παράγοντες διαμόρφωσης πολυεπίπεδων μεταβολών σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο. Με Μητσοτάκη η Ελλάδα θα απειλείται από τον Ερντογάν και με Τσίπρα-Ανδρουλάκη, θα απειλείται από τις αγορές χωρίς να τυγχάνει της ισχυρής στήριξης που έχει σήμερα η χώρα από τη Δύση. Οι επόμενοι μήνες θα γράψουν ιστορία σε όλα τα επίπεδα, χωρίς να γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή ποια γεγονότα θα μας συνταράξουν. Η ψήφος των προσεχών εκλογών θα έχει ιστορικό χαρακτήρα και το λάθος για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, θα είναι…ασυγχώρητο!
