Κύριος Δημήτριος Μπακόλας
Πρόεδρος της ένωσης φιλίας Ελλάδας-Ουζμπεκιστάν
Πρόεδρος της εταιρίας «European Profiles SA»
Αγαπητέ κ. Μπακόλα, ως πρόεδρος της ένωσης φιλίας Ελλάδας-Ουζμπεκιστάν, τι θα μπορούσατε να πείτε σχετικά με την σύγχρονη ανάπτυξη της Δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν; Γνωρίζουμε ότι έχετε επισκεφθεί το Ουζμπεκιστάν αρκετές φορές και η εταιρία σας European Profiles SA «τρέχει» πολλές δουλειές/project στην συγκεκριμένη χώρα.
Δ.Μπακόλας: Πρώτα απ’όλα θα ήθελα να αναφερθώ στην ανάπτυξη αυτής της νέας στην πολιτική σφαίρα χώρας και στα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν για την εγκαθίδρυση της ανεξάρτητης κρατικής της υπόστασης.
Σήμερα, το Ουζμπεκιστάν έχει ένα σταθερό και δυναμικά εξελισσόμενο πολιτικό σύστημα, που περιλαμβάνει ένα Κοινοβούλιο με δύο βουλές, το οποίο εργάζεται με επαγγελματική βάση. Όλες οι συνθήκες έχουν δημιουργηθεί με στόχο την ελεύθερη και ενεργή συμμετοχή των πολιτών, των πολιτικών κομμάτων και άλλων θεσμών της κοινωνίας των πολιτών για την εφαρμογή των πιο σημαντικών έργων της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και νομικής ανάπτυξης του κράτους.
Οι μεταρρυθμίσεις στο Ουζμπεκιστάν έχουν έναν συστηματικό και συνεπή χαρακτήρα. Επιπλέον, ανεπτυγμένη με προτροπή του Προέδρου της χώρας «Η ιδέα της περαιτέρω εκβάθυνσης των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και της δημιουργίας μιας κοινωνίας πολιτών» (Νοέμβριος 2010) ανοίγει ένα θεμελιώδες νέο στάδιο στην ανάπτυξη της χώρας, εκπροσωπώντας την στρατηγική μιας λογικής συνέχειας των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Συντάγματος.
Βασισμένος στην παραπάνω Ιδέα, τον Μάρτιο του 2011 ο νόμος «Περί εισαγωγής αλλαγών και τροποποιήσεων σε μερικά άρθρα του Συντάγματος του Ουζμπεκιστάν(άρθρα 78,80,93,96 και 98)» υιοθετήθηκε/ψηφίστηκε. Στοχεύει στον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της κρατικής εξουσίας και διαχείρισης, διασφαλίζοντας μια πιο ισορροπημένη κατανομή δυνάμεων ανάμεσα σε τρία υποκείμενα της κρατικής εξουσίας: Πρόεδρος-αρχηγός του κράτους, νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, αλλά επιπλέον ενδυναμώνοντας τον ρόλο και την επιρροή των πολιτικών κομμάτων. Σύμφωνα με το νέο νόμο, μέρος της εξουσίας του Προέδρου μεταβιβάστηκε στην Γερουσία, ενώ οι δυνάμεις και η εξουσία του Πρωθυπουργού αυξήθηκαν.
Στο Ουζμπεκιστάν, σύμφωνα με την αρχή « Από ένα ισχυρό κράτος σε μία ισχυρή κοινωνία πολιτών», καθιερώθηκε ένα προηγμένο εκλογικό σύστημα. Τακτικές εκλογές διεξάγονται σε πολυκομματική βάση και δείχνουν ξεκάθαρα την εφαρμογή των δικαιωμάτων εκλέγειν και εκλέγεσθαι των πολιτών αλλά και την συνεισφορά τους στην ανάπτυξη της κοινωνικής και πολιτικής δραστηριότητας.
Ριζικές μεταρρυθμίσεις έγιναν προκειμένου να καταστήσουν φιλελεύθερο το νομικό σύστημα. Η ανεξαρτησία της δικαστικής αρχής και η εξειδίκευση των δικαστηρίων διασφαλίστηκαν, ο θεσμός της προσφυγής μεταρρυθμίστηκε, η διαδικασία της έφεσης για την επανεξέταση υποθέσεων και ο θεσμός της συμφιλίωσης εισήχθησαν στο νομικό σύστημα και η ισότητα των πλευρών σε όλα τα στάδια της νομικής διαδικασίας είναι πλέον εγγυημένη. Ως μέρος της εφαρμογής των άρθρων του Συντάγματος που ορίζουν ότι το δικαίωμα στη ζωή είναι αναφαίρετο θεμελιώδες δικαίωμα κάθε ανθρώπου, από την 1η Ιανουαρίου 2008 η θανατική ποινή καταργήθηκε στο Ουζμπεκιστάν. Τα δικαστήρια απέκτησαν την εξουσία να εκδίδουν κυρώσεις για σύλληψη ( αρχή «Habeas Corpus»)
Τι θα λέγατε όσον αφορά τα θέματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ουζμπεκιστάν;
Δ.Μπακόλας: Το Ουζμπεκιστάν έχει συγκεντρώσει μια σημαντική εμπειρία στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Βασισμένο στις νόρμες της Διεθνούς Διακηρύξεως δικαιωμάτων του ανθρώπου, το σύστημα των εθνικών θεσμών δημιουργήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να προωθεί την κυριαρχία των κανόνων δικαίου και την προστασία των ατομικών, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των πολιτών. Σχηματίστηκε επίσης ένα σύστημα συνεχούς εκπαίδευσης των πολιτών αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και βελτίωσης της νομικής παιδείας του πληθυσμού.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο των μεταρρυθμίσεων είναι ο σχηματισμός μιας ανοιχτής κοινωνίας πολιτών. Οι πολιτικοί θεσμοί διαδραματίζουν έναν όλο και αυξανόμενο σημαντικό ρόλο για την κοινωνία του Ουζμπεκιστάν. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 6000 Μη κυβερνητικοί οργανισμοί που λειτουργούν σε διάφορους τομείς της ζωής. Απολαμβάνουν μάλιστα μια σημαντικότατη κρατική υποστήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων, επιχορηγήσεων και άλλων κοινωνικών εντολών.
Μια ολοκληρωμένη και περιεκτική δουλειά διεξάγεται όσον αφορά την σταδιακή δημοκρατική μεταρρύθμιση του τομέα της πληροφόρησης, την εφαρμογή των συνταγματικών δικαιωμάτων των πολιτών για την ελευθερία της σκέψης, έκφρασης και πίστης, διασφαλίζοντας την διαφάνεια των μεταρρυθμίσεων, την ειλικρίνεια των σωμάτων εξουσίας και την ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας και οικονομικής επάρκειας με ίδιους πόρους των ΜΜΕ. Τα τελευταία δέκα χρόνια ο αριθμός των έντυπων μέσων στην χώρα έχει αυξηθεί 1,5 φορές, ενώ τα ηλεκτρονικά μέσα 7 φορές. Σήμερα στο Ουζμπεκιστάν υπάρχουν περισσότερα από 1200 μέσα ενημέρωσης, τα περισσότερα από τα οποία είναι ιδιωτικά.
Σχετικά τώρα με την οικονομική ανάπτυξη του Ουζμπεκιστάν;
Δ.Μπακόλας: Σήμερα, σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, μπορώ να πω χωρίς κανέναν δισταγμό ότι χάριν ακριβώς στην εφαρμογή τέτοιων μεταρρυθμίσεων, εξασφαλίστηκε βιώσιμη ανάπτυξη στην οικονομία του Ουζμπεκιστάν. Τα τελευταία 10 χρόνια, τα ποσοστά του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του έθνους έχουν υπερβεί ετήσια το 8%. Λαμβάνουμε υπόψη ότι τα συγκεκριμένα ποσοστά θα διατηρηθούν σε αυτά τα επίπεδα και το 2015.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν δίνει μεγάλη προσοχή στην ανάπτυξη της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας.
Υπάρχει ένα απλό παράδειγμα: οι μικρές επιχειρήσεις στις ΗΠΑ αποτελούν ένα σημαντικότατο ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, δημιουργούν πάνω από τις μισές θέσεις εργασίας και το πιο σημαντικό, ετήσια εξάγουν αγαθά αξίας 350-400 δισεκατομμυρίων. Αυτός ο τομέας απασχολεί περισσότερο από το 70% του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας σε ένα άλλο βιομηχανικό κέντρο του κόσμου, την Γερμανία.
Την ίδια στιγμή, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός από μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις (500-600.000), οι οποίες καλύπτουν περισσότερα από 90 διαφορετικά είδη δραστηριοτήτων. Οι εξαγωγείς αποτελούν σχεδόν το ένα τέταρτο αυτών, παρέχοντας 17% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας.
Το Ουζμπεκιστάν επίσης έχει κάτι να επιδείξει. Το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων στο ΑΕΠ τους πρώτους 3 μήνες του 2015 αυξήθηκε σε 41,7% (41% ήταν τους πρώτους 3 μήνες του 2014), το ποσοστό της βιομηχανίας έφτασε πάνω από 29,8% (από 26,8%), των αμειβόμενων υπηρεσιών σε 48,4% (από 42,7%) και της εργασίας σε 76,8% (από 76,4%).
Τα σταθερά και συνεπή μέτρα για την δημιουργία επιχειρησιακού περιβάλλοντος, τα οποία ενσωμάτωναν υποστήριξη και περαιτέρω ενίσχυση των παικτών της «μικρής» οικονομίας, συνεισέφεραν στην εγκαθίδρυση πάνω από 8000 νέων μικρών επιχειρήσεων τους πρώτους μόνο 3 μήνες του 2015, το οποίο αποτελεί 10,2% περισσότερο στην ετήσια βάση. Η βιομηχανία και οι τομείς της κατασκευής (37,7% στο σύνολο), της οικοδομής (11,5%), του εμπορίου και της τροφοδοσίας (29,3%) έχουν τα πρωτεία στην συγκεκριμένη περιοχή.
Πολλοί αναλυτές της παγκόσμιας αγοράς σημειώνουν ότι το κεφάλαιο του Ουζμπεκιστάν για υποστήριξη των εξαγωγών, των μικρών επιχειρήσεων και των ιδιωτικών επιχειρήσεων στηρίζει ενεργά του ντόπιους επιχειρηματίες, τους αγρότες και τους τεχνίτες με στόχο την επέκτασή τους στις αγορές του εξωτερικού. Το παραπάνω κεφάλαιο, που ξεκίνησε από το 2013, έχει καταφέρει να προωθήσει σημαντικά τα εγχώρια προϊόντα στην παγκόσμια αγορά.
Για παράδειγμα, την προηγούμενη χρονιά συντέλεσε στον να συναφθούν συμβόλαια αξίας 1,25 δισεκατομμυρίων. Το πρώτο τρίμηνο του 2015, το κεφάλαιο στήριξε 315 επιχειρηματικές οντότητες ώστε να εξαχθούν προϊόντα αξίας 220,4 εκατομμυρίων, και βοήθησε 36 επιχειρήσεις να βρουν ξένη πελατεία και να συνάψουν συμβόλαια αξίας 2,5 εκατομμυρίων.
