Αιφνιδιαστική ενεργοποίηση του δικτύου αεράμυνας διέταξε πριν από λιγο ο Α/ΓΕΕΘΑ Μιχαήλ Κωσταράκος, εν αναμονή της τουρκικής ΝΟΤΑΜ για έναρξη ερευνών στην περιοχή του συμπλέγματος της Μεγίστης.
Συγεκριμένα τις “πρωινές ώρες της 5ης Ιανουαρίου 2015, δόθηκε εντολή από τον Αρχηγό ΓΕΕΥΑ για ενεργοποίηση του συνόλου του Συστήματος Αεράμυνας της χώρας.
Σκοπός της άσκησης, ήταν η περαιτέρω βελτίωση των χρόνων αντίδρασης του συστήματος αεράμυνας της χώρας και δεν πραγματοποιήθηκαν μετακινήσεις μέσων” αναφέρουν πηγές του ΓΕΕΘΑ.
Η άσκηση έγινε στη «σκιά» των τουρκικών επιθετικών ενεργειών με τις συνεχείς εμπλοκές μαχητικών, τον διάπλου τουρκικών πολεμικών, της έκδοσης ΝΟΤΑΜ στην ΑΟΖ της Κύπρου και της αναμονής ένδοσης ΝΟΤΑΜ για έρευνες στην περιοχή της Μεγίστης.
Στόχος της άσκησης ήταν η περαιτέρω βελτίωση των χρόνων αντίδρασης που σε ορισμένες περιπτώσεις κατά τις προηγούμενες ασκήσεις παρουσίασαν κάποιες μικρές υστερήσεις οι οποίες δεν δικαιολογούνται από επιχειρησιακής άποψης.
Στην άσκηση συμμετείχαν το σύνολο των σταθμών ελέγχου (ΣΑΕ), κέντρων επιχειρήσεων, Α/Α συστημάτων και όπλων των τριών Κλάδων των ΕΔ της χώρας.Η άσκηση έρχεται δύο ημέρες μετά την άσκηση “Πυρπολητής” στην Κάρπαθο όπου δοκιμάστηκε το σύστημα ταχείας αντίδρασης των ΕΔ.
Όπως αναφέρουν ασφαλείς πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας στο defencenet.gr, το στελεχικό δυναμικό αντέδρασε γενικά ικανοποιητικά σε ότι αφορά την ταχύτητα εφαρμογής του συναγερμού.
Στην άσκηση μετρήθηκαν οι χρόνοι ενεργοποίησης των τεσσάρων ζωνών αεράμυνας (μεγάλη, μέση, μικρή και πολύ μικρή ακτίνα δράσης ). Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα Patriot PAC-3 και S-300PMU-1 της Αεροπορίας (όσο επιτρέπει η κατάσταση στην οποία βρίσκονται).
Στη δεύτερη ζώνη ανήκουν τα Improved Hawk του ΕΣ με την μέση ζώνη αεράμυνας, στην τρίτη κατηγορία τα Tor-M1, ΟSΑ ΑΚ (Στρατός), Crotale (Ναυτικό, Αεροπορία) και Τor-M1 και Skyguard (Αεροπορία). Ακόμη ελέχθηκαν οι χρόνοι των πολύ μιρκης εμβέλειας συστημάτων αεράμυνας με τα εποχούμενα ASRAD του Στρατού (VSHORAD).
Συνολικά, οι Ένοπλες Δυνάμεις ενεργοποίησαν ολόκληρο το δίκτυο επίγειων αντιαεροπορικών συστημάτων: MANPADS, V-SHORADS, SHORADS, καθώς και συστήματα μέσης MSAM (Medium Surface to Air Missiles) και μεγάλης εμβέλειας LRSAM (Long Range Surface to Air Missiles).
Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται και από τα τρία Όπλα των ΕΔ (Π.Α., Π.Ν. και Ε.Σ.), προέρχονται από διαφορετικές χώρες, ενσωματώνουν διαφορετικές φιλοσοφίες σχεδίασης και επιχειρησιακής εκμετάλλευσης.
Η Π.Α. μέσω του Σ.Α.Ε. (Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου) είναι υπεύθυνη για την αεράμυνα της χώρας. Το ΣΑΕ χωρίζεται πρακτικά σε τρεις τομείς ΚΕΠ (Κέντρο Ελέγχου Περιοχής).
Το 1ο ΚΕΠ που ελέγχει την βόρεια Ελλάδα με έδρα τον Χορτιάτη, το 2ο ΚΕΠ με αντίστοιχο τομέα ελέγχου το κεντρικό τμήμα της χώρας και έδρα την Πάρνηθα και τέλος το 3ο ΚΕΠ με έδρα τη Ζίρο (ανατολικό άκρο της Κρήτης) και τομέα ευθύνης τη νότια Ελλάδα.
Η ευθύνη του κάθε ΚΕΠ απλώνεται ουσιαστικά σε όλο το εύρος του FIR Αθηνών δηλαδή από το δυτικότερο άκρο έως και το ανατολικότερο άκρο της επικράτειας. Κάθε ΚΕΠ έχει υπό την ευθύνη τις λεγόμενες ΜΣΕΠ (Μοίρα Σταθμού Ελέγχου και Προειδοποίησης).
Έτσι, για παράδειγμα, το 2ο ΚΕΠ στην Πάρνηθα έχει υπό την ευθύνη του την 4η ΜΣΕΠ στην Λευκάδα, την 6η στην Μύκονο και την 7η στην Σκύρο. To 1ο ΚΕΠ έχει στην ευθύνη του τις 1, 2, 3 και 8η ΜΣΕΠ ενώ το 3ο ΚΕΠ την 5η ΜΣΕΠ.
Παράλληλα υπάρχουν και 10 ΣΑ (Σταθμοί Αναφοράς) οι οποίοι βρίσκονται ένα επίπεδο κάτω από τις ΜΣΕΠ και τοποθετούνται καθόλο το μήκος των ανατολικών συνόρων, από τον Έβρο μέχρι και τη Ρόδο και Κάρπαθο.
Σε ό,τι αφορά το σύστημα αεράμυνας και τα αντιαεροπορικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς αυτά ανήκουν στην 350 ΠΚΒ (Πτέρυγα Κατευθυνομένων Βλημάτων) και σχηματίζουν 6 Μοίρες Κατευθυνομένων Βλημάτων τις 21, 22, 23, 24, 25, και 26.
Οι θέσεις των συστημάτων Patriot PAC-3 της ΠΑ είναι στην Καβάλα, στο αεροδρόμιο Σεδες (όπου και η έδρα της 350 ΠΚΒ), στην Τανάγρα, στην Κερατέα και στη Σκύρο. Πιο νότια και στην 138ΣΜ στο Τιμπάκι βρίσκουμε τα συστήματα S-300PMU-1 όπως και στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου.