Γιάννης Μακρυγιάννης
Ανεξέλεγκτη και επικίνδυνη τροπή για τα εθνικά θέματα φαίνεται να παίρνει το προσφυγικό τα τελευταία εικοσιτετράωρα, τόσο στα ανατολικά σύνορα με τις συνεχείς προκλητικές κινήσεις και αμφισβητήσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας από μέρους της Τουρκίας, όσο και στα βόρεια σύνορα με την πρωτοφανή αντίδραση των Σκοπίων, που έφτασαν να απειλούν μέχρι και με ανοιχτή σύγκρουση – ή και πόλεμο; – τη χώρα μας.
Ξαφνικά – ή όχι εντελώς και τόσο ξαφνικά – το προσφυγικό πέρα από τεράστιο ανθρωπιστικό, κοινωνικό, ακόμη και οικονομικό πρόβλημα για την Ελλάδα, πάει να μετατραπεί και σε «βόμβα» για το στάτους κβο στο Αιγαίο, με την έγερση περίεργων αξιώσεων από την Άγκυρα, αλλά και σε σπίθα που μπορεί να πυροδοτήσει αδιανόητη ένταση με τα Σκόπια, τα οποία έφτασαν στο σημείο να συγκεντρώνουν ακόμη και στρατό στα σύνορα, απέναντι στους στοιβαγμένους και αποκλεισμένους στην χώρα μας πρόσφυγες.
Οι προκλήσεις της Άγκυρας
Με την Τουρκία επιβεβαιώνονται οι χειρότεροι φόβοι της Αθήνας, σχετικά με το πώς θα χρησιμοποιήσουν το προσφυγικό στους σχεδιασμούς και τις επιδιώξεις τους για το Αιγαίο, αλλά και οι επιφυλάξεις εκείνων των Ευρωπαίων που είχαν διαπιστώσει από καιρό την απροθυμία των γειτόνων να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Σε μία επίδειξη αλαζονείας και επιβολής της διεκδικητικής της οπτικής για το Αιγαίο, η Άγκυρα δεν επέτρεψε στην υπουργό Άμυνας της Γερμανίας Ούρσουλα Φον ντερ Λάινεν να προσγειωθεί στη Μυτιλήνη, με το αιτιολογικό ότι πρόκειται για αποστρατικοποιημένη ζώνη! Είναι το δεύτερο περιστατικό, όπου επαναλαμβάνεται το ίδιο επιχείρημα εκ μέρους της Τουρκίας για ελληνικό νησί του Αιγαίου: Είχε προηγηθεί το θλιβερό συμβάν με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος, για το οποίο οι Τούρκοι είχαν απαιτήσει να μην ανεφοδιαστεί στη Ρόδο εάν επρόκειτο να πετάξει πάνω από την Τουρκία με κατεύθυνση τότε το Ιράν για το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα.
Η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας θα έφτανε στη Μυτιλήνη στις 6 Μαρτίου και από εκεί θα απογειωνόταν με νατοϊκό ελικόπτερο, για να επιβιβαστεί στη γερμανική ναυαρχίδα «Βόννη», η οποία μετέχει στη ΝΑΤΟϊκή δύναμη που έχει καταπλεύσει στο Αιγαίο, προκειμένου να συμβάλει στην αντιμετώπιση των προσφυγικών κυμάτων και στον εντοπισμό των διακινητών.
Παράλληλα η Άγκυρα και προς επίρρωση όσων υποστηρίζουν ότι η όλη στάση της στο προσφυγικό υποκρύπτει διεκδικητικές επιδιώξεις για αλλαγή της κατάστασης στο Αιγαίο, αρνήθηκε στα ΝΑΤΟϊκά πλοία που θα λάβουν μέρος στις επιχειρήσεις περιορισμού των προσφυγικών ροών, να πλεύσουν στα τουρκικά χωρικά ύδατα! Παρά τα αιτήματα που υπέβαλε η γερμανική διοίκηση της ναυτικής αποστολής του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, «οι Τούρκοι αρνήθηκαν αυτό το Σαββατοκύριακο να μπουν τα πλοία στα τουρκικά χωρικά ύδατα», όπως ισχυρίστηκαν διπλωματικές πηγές.
Σύμφωνα με διπλωματική πηγή «η εντολή που ανέλαβε το ΝΑΤΟ την περασμένη εβδομάδα, αφού οι χώρες-μέλη του συμφώνησαν επί του σχεδίου για τις επιχειρήσεις των νατοϊκών πλοίων στο Αιγαίο αποσαφήνισε κάπως τα πράγματα, όχι όμως το πρόβλημα της εισόδου στα τουρκικά χωρικά ύδατα» και πρόσθεσε ότι «από την αρχή ξέραμε ότι οι Τούρκοι είναι δύσκολοι και θα είναι δύσκολοι στο θέμα αυτό». Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι τουρκικές αρχές «ζήτησαν από τον Γερμανό διοικητή», τον αντιναύαρχο Γιεργκ Κλάιν, «να πάει στην Άγκυρα για να καθοριστεί η ζώνη όπου θα μπορεί να αναπτυχθεί η δύναμη του» και τώρα «γίνεται διαπραγμάτευση μεταξύ των Γερμανών και των Τούρκων».
Τα Σκόπια αναπτύσσουν ακόμα και στρατό στη Γευγελή
Σε μία θεαματική, όσο και απρόβλεπτη κίνηση η κυβέρνηση των Σκοπίων ανέπτυξε τις τελευταίες ώρες στην ουδέτερη ζώνη από τη μεριά της Γευγελής μία ισχυρή δύναμη πλέον των 700 αστυνομικών και στρατιωτών.
Η κίνηση αυτή ήλθε σε συνδυασμό με την προειδοποίηση που απηύθυνε ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Ποπόσκι ότι «διαμορφώνεται κατάσταση σύγκρουσης στα Βαλκάνια», ιδίως εάν αυξηθούν περαιτέρω οι προσφυγικές ροές και η πίεση στα νότια της οδού των Βαλκανίων, δεδομένης της αύξησης των συνοριακών ελέγχων και της επιβολής ορίων στον αριθμό διελεύσεων μεταναστών.
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ότι αυτό δεν θα οδηγήσει σε σύγκρουση μεταξύ γειτόνων. Η Σλοβενία στέλνει παράνομους μετανάστες πίσω στην Κροατία, η Κροατία στη Σερβία, η Σερβία στην ΠΓΔΜ κλπ» δήλωσε ο κ. Ποπόσκι, επιτείνοντας τη σύγχυση και ενισχύοντας τους φόβους για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η κατάσταση στην περίπτωση που οι πρόσφυγες πιέσουν για να ανοίξει η βαλκανική οδός προς την κεντρική Ευρώπη.
Επίσης ο σκοπιανός υπουργός τόνισε ότι το πιο απλό για την ΠΓΔΜ θα ήταν να αποχωρήσουν οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας του από τα σύνορα με την Ελλάδα και να αφήσουν όλους τους πρόσφυγες να περάσουν και να κατευθυνθούν προς την Κεντρική Ευρώπη, σημειώνοντας ότι οι χώρες μέλη της ΕΕ είναι αντίθετες με μια τέτοια απόφαση.
Η Αθήνα ελπίζει στην στήριξη της ΕΕ, ενώ ανησυχεί για τυχόν υποχώρηση
Η ελληνική κυβέρνηση μοιάζει μάλλον απογοητευμένη αν όχι αιφνιδιασμένη από τις εξελίξεις αυτές, που μπλέκουν στο κουβάρι του προσφυγικού και τα εθνικά θέματα, ιδίως στο Αιγαίο. Στην προχθεσινή του τηλεοπτική συνέντευξη ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε μιλήσει για την απαράδεκτη τακτική της Τουρκίας, αλλά στην ελληνική διπλωματία περίμεναν ότι η πίεση και η αγωνία των ευρωπαίων εταίρων να ελεγχθούν οι προσφυγικές ροές θα ανάγκαζαν την Άγκυρα να συμπεριφερθεί έστω με αυτοσυγκράτηση. Ο κ. Τσίπρας είχε τονίζει μάλιστα χαρακτηριστικά ότι είναι αδιανόητο να επικαλείται η Τουρκία μία συμφωνία της Ελλάδας με την Ιταλία το 1949 για τα Δωδεκάνησα, στην οποία η ίδια δεν είχε την παραμικρή συμμετοχή και εμπλοκή, για να εγείρει τώρα αξιώσεις περί αποστρατικοποίησης των νησιών.
Ωστόσο η επιμονή της Άγκυρας σε μία τακτική διεκδικήσεων αναγκάζει την ελληνική κυβέρνηση να επανεκτιμήσει και επανεξετάσει τη μέχρι τώρα στάσης της, η οποία βασιζόταν κυρίως στην αντίληψη ότι όλα αυτά τα «γκρίζα» σημεία που εμποδίζουν μία συλλογική συμμαχική δράση για το προσφυγικό στην ευαίσθητη περιοχή του Αιγαίου θα επιλυθούν από τους εταίρους και την παρέμβασή τους στην όλη υπόθεση. Και ναι μεν υπάρχει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Τουρκία εκτίθεται, καθώς αντιπαρατίθεται και θέτει εμπόδια σε μία ευρωπαϊκή προσπάθεια για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, ωστόσο υπάρχει πάντα ο φόβος μήπως οι ευρωπαίοι υποχωρήσουν στις τουρκικές απαιτήσεις και μεταφέρουν μέρος της πίεσης προς την Αθήνα, ώστε η τελευταία να μην επιμείνει και τόσο σε εθνικές κόκκινες γραμμές.
Στο κλίμα αυτό σε χθεσινή του συνέντευξη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. λίγη ώρα μετά από τις προκλητικές δηλώσεις του Πόποσκι, ανέφερε πως η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ «ενθουσιάστηκε» με τον ρόλο που της έδιναν η Αυστρία, η Ουγγαρία κλπ και θεώρησε ότι θα λύσει το πρόβλημά της. «Η εκτίμηση που τώρα κάνουμε είναι ότι έχουν αρχίσει και καταλαβαίνουν ότι τους χρησιμοποιούν» είπε και πρόσθεσε: «Αυτό που έχουμε να κάνουμε με την ΠΓΔΜ είναι να καταλάβουν ότι θα έχουν κόστος αν συνεχίσουν- και το καταλαβαίνουν σιγά σιγά- και δεύτερον ότι τους χρησιμοποιούν και δεν είναι προς το δικό τους συμφέρον».
