Η ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ στα Ηνωμένα Έθνη ήταν μια από τις πιο σαφείς τοποθετήσεις του αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον κόσμο, την ιδεολογία του στην πιο ακατέργαστη μορφή της. Για τους υποστηρικτές του, θα θεωρηθεί ως ο αδιαμφισβήτητος Τραμπισμός· για τους επικριτές του, ως ο Τραμπισμός εκτός ελέγχου, σχολιάζει σε άρθρο του το βρετανικό BBC, κάνοντας μια σύγκριση της εμφάνισης του προέδρου των ΗΠΑ στον ΟΗΕ έξι χρόνια πριν με το σήμερα
Για σχεδόν μία ώρα, έβαλε στο στόχαστρο τους αντιπάλους του και τις ιδέες τους. Ξεκίνησε από την πατρίδα του, επαινώντας τις ΗΠΑ και τον εαυτό του. Είπε ότι οι ΗΠΑ ζούσαν μια χρυσή εποχή και επανέλαβε τον αμφισβητούμενο ισχυρισμό του ότι έχει τερματίσει προσωπικά επτά πολέμους, κάτι για το οποίο, όπως υποστήριξε, του αξίζει το Νόμπελ Ειρήνης.
Στη συνέχεια, όμως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιτέθηκε στους οικοδεσπότες του. Ο ΟΗΕ, είπε, δεν είχε βοηθήσει τις ειρηνευτικές του προσπάθειες. Αμφισβήτησε τον σκοπό του οργανισμού, λέγοντας ότι είχε τεράστιο δυναμικό, αλλά δεν το αξιοποιούσε. Το μόνο που έκανε, ισχυρίστηκε, ήταν να γράφει επιστολές με σκληρή γλώσσα, τις οποίες δεν ακολουθούσε με πράξεις. Τα κενά λόγια, είπε, δεν τερμάτισαν τους πολέμους.
Επίσης, επιτέθηκε στον ΟΗΕ για τη βοήθεια που παρείχε στους αιτούντες άσυλο που ήλπιζαν να εισέλθουν στις ΗΠΑ, λέγοντας: «Ο ΟΗΕ πρέπει να σταματά τις εισβολές, όχι να τις δημιουργεί και να τις χρηματοδοτεί». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιτέθηκε ακόμη και στον ΟΗΕ για μια χαλασμένη κυλιόμενη σκάλα και έναν τηλεοπτικό υποβολέα που διέκοψαν την επίσκεψη και την ομιλία του.
Σε ένα επίπεδο, έχει δίκιο, όπως σημειώνει το BBC. Πολλοί αναλυτές αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του ΟΗΕ στην επίλυση των συγκρούσεων στις μέρες μας, επισημαίνοντας ιδιαίτερα το αδιέξοδο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και την αδιάφορη γραφειοκρατία του οργανισμού.
Αλλά σε ένα άλλο επίπεδο, ο ίδιος ο Τραμπ μπορεί να θεωρηθεί τόσο αιτία όσο και σύμπτωμα της αναποτελεσματικότητας του ΟΗΕ, καθώς πιστεύει ότι οι παγκόσμιες κρίσεις επιλύονται καλύτερα όταν ισχυροί άνδρες όπως ο ίδιος συγκεντρώνονται και καταλήγουν σε μια συμφωνία, και όχι όταν χρησιμοποιούνται πολυμερείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ για την εξεύρεση συλλογικών λύσεων. Υπό την προεδρία Τραμπ, οι ΗΠΑ έχουν αποσύρει μεγάλο μέρος της χρηματοδότησής τους προς τον ΟΗΕ, αναγκάζοντας τον οργανισμό να περιορίσει το ανθρωπιστικό του έργο σε όλο τον κόσμο.
Ο Τραμπ κράτησε ίσως τη μεγαλύτερη κριτική του για τους Ευρωπαίους συμμάχους του, επιτιθέμενος στην ήπειρο για τις επενδύσεις της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το άνοιγμα των συνόρων της στη μετανάστευση. «Η Ευρώπη έχει σε σοβαρό πρόβλημα. Έχει εισβάλει μια δύναμη παράνομων μεταναστών όπως κανείς δεν έχει ξαναδεί… Τόσο η μετανάστευση όσο και οι αυτοκτονικές ιδέες για την ενέργεια θα σημάνουν το τέλος της Δυτικής Ευρώπης», δήλωσε.
Η κλιματική αλλαγή, όπως ισχυρίστηκε προκαλώντας αναστεναγμούς, ήταν «η μεγαλύτερη απάτη που έχει διαπραχθεί ποτέ στον κόσμο» και επιβάρυνε τις ευρωπαϊκές χώρες με ακριβό ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τα ορυκτά καύσιμα. Άσκησε κριτική ιδιαίτερα στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για την επιβολή νέων φόρων στο πετρέλαιο της Βόρειας Θάλασσας.
«Αγαπώ την Ευρώπη. Αγαπώ τους ανθρώπους της Ευρώπης. Και μισώ να τη βλέπω να καταστρέφεται από την ενέργεια και τη μετανάστευση. Αυτό το τέρας με δύο ουρές καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του… θέλετε να είστε πολιτικά ορθοί και καταστρέφετε την κληρονομιά σας».
Σύμφωνα με το BBC, η κριτική του Τραμπ προς την Ευρώπη έχει μια πολιτισμική χροιά, μια αίσθηση ότι πιστεύει πως η ανεξέλεγκτη μετανάστευση απειλεί αυτό που θεωρεί ως την ιουδαιοχριστιανική κληρονομιά της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τραμπ είναι ο ηγέτης μιας κυβέρνησης που φέρει με υπερηφάνεια τη θρησκεία της. «Ας προστατεύσουμε τη θρησκευτική ελευθερία», είπε στον ΟΗΕ, «συμπεριλαμβανομένης της πιο διωκόμενης θρησκείας στον πλανήτη σήμερα – που ονομάζεται χριστιανισμός».
Η προειδοποίηση προς τη Ρωσία
Η πιο ουσιαστική προειδοποίηση που απηύθυνε ο Τραμπ αφορούσε τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Είπε ότι η άρνηση του Ρώσου προέδρου Πούτιν να τερματίσει τη σύγκρουση «δεν κάνει τη Ρωσία να φαίνεται καλή». Είπε ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες «να επιβάλουν μια σειρά ισχυρών δασμών» για να τερματίσουν την αιματοχυσία. Αλλά είπε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες έπρεπε να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσική ενέργεια, ισχυριζόμενος ότι μόλις πριν από δύο εβδομάδες ανακάλυψε ότι ορισμένες το έκαναν.
Στην πράξη, η Ουγγαρία και η Σλοβακία είναι οι μόνες ουσιαστικές ευρωπαϊκές χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο. Διπλωμάτες λένε ότι ο Τραμπ κρύβεται πίσω από αυτό, ώστε να μην χρειαστεί να επιβάλει δευτερεύουσες κυρώσεις στην Ινδία και την Κίνα, οι οποίες αγοράζουν τεράστιες ποσότητες φθηνής ρωσικής ενέργειας, και οι οποίες αναφέρθηκαν από τον Τραμπ.
Ίσως πιο σημαντική από την ομιλία του ήταν η ανάρτηση του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λίγο αργότερα, όπου για πρώτη φορά υποστήριξε ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει όλο το έδαφός της.
Η απόρριψη της Ρωσίας ως «χάρτινη τίγρης» και όχι ως «πραγματική στρατιωτική δύναμη» θα πληγώσει τον πρόεδρο Πούτιν, ο οποίος είναι ευαίσθητος σε οποιαδήποτε υπόδειξη ότι η χώρα του δεν είναι παγκόσμιος παίκτης, σημειώνει το δημοσίευμα. Διπλωμάτες δήλωσαν ότι αυτό ήταν το τελευταίο παράδειγμα της πορείας του Τραμπ προς μια θέση πιο επικριτική απέναντι στη Ρωσία.
«Ωστόσο, πρέπει πάντα να αντιμετωπίζουμε τα λόγια του Τραμπ με επιφύλαξη. Ήταν αισιόδοξος μόνο λίγα λεπτά μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Ζελένσκι στον ΟΗΕ», σχολιάζει το BBC. Και είπε ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ανακτήσει έδαφος με την υποστήριξη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, χωρίς να αναφερθεί η συμμετοχή των ΗΠΑ. Όλα τα στοιχεία των τελευταίων ετών δείχνουν ότι πρόκειται για έναν πόλεμο αργής φθοράς και ότι η Ουκρανία δεν θα ανακτήσει έδαφος από τη Ρωσία χωρίς μαζική στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ.
Αυτός ήταν λοιπόν ο αδιαμφισβήτητος Τραμπ: υπεράσπιση της Αμερικής και του έθνους-κράτους, επίθεση στον πολυμερισμό και την παγκοσμιοποίηση, μια ροή συνειδητότητας με αμφισβητούμενες δηλώσεις.
Τα γέλια έξι χρόνια πριν
Πριν από έξι χρόνια, το ακροατήριο του Τραμπ στον ΟΗΕ γέλασε με ορισμένους ανακριβείς ισχυρισμούς του. Φέτος, άκουγαν κυρίως σιωπηλά
