‘Ετοιμος να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να διαπραγματευθεί μια κατάπαυση πυρός που θα αναγνωρίζει τις σημερινές γραμμές στο πεδίο της μάχης είναι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως δήλωσαν στο πρακτορείο Reuters τέσσερις ρωσικές πηγές, προσθέτοντας ωστόσο ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να συνεχίσει να πολεμά, εάν το Κίεβο και η Δύση δεν ανταποκριθούν.
Τρεις από τις πηγές, με γνώση των συζητήσεων στο περιβάλλον του Πούτιν, δήλωσαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε απογοήτευση σε μικρή ομάδα συμβούλων του για αυτό που θεωρεί υποστηριζόμενες από τη Δύση απόπειρες να παρεμποδιστούν οι διαπραγματεύσεις, καθώς και για την απόφαση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αποκλείσει τις συνομιλίες.
«Ο Πούτιν μπορεί να πολεμά για όσο θέλει, αλλά ο Πούτιν είναι επίσης έτοιμος για κατάπαυση πυρός, να “παγώσει” τον πόλεμο» δήλωσε η τέταρτη πηγή, υψηλόβαθμο πρόσωπο από τη Ρωσία που έχει εργαστεί με τον Πούτιν και έχει γνώση για τις συζητήσεις που γίνονται μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων στο Κρεμλίνο.
Το Reuters συνομίλησε με συνολικά πέντε πρόσωπα που έχουν εργαστεί με τον Πούτιν σε υψηλό επίπεδο στο πολιτικό και το επιχειρηματικό πεδίο. Η πέμπτη πηγή δεν έκανε κάποια σχόλιο αναφορικά με την περίπτωση να «παγώσει» ο πόλεμος στις σημερινές γραμμές του μετώπου. Όλες οι πηγές ζήτησαν να μην κατονομαστούν λόγω της ευαίσθητης φύσης του θέματος.
Απαντώντας σε αίτημα για σχόλιο, ο εκπρόσωπος του Πούτιν Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι ο επικεφαλής του Κρεμλίνου έχει κατ’ επανάληψη ξεκαθαρίσει πως η Ρωσία είναι ανοιχτή στον διάλογο για να πετύχει τους στόχους της, λέγοντας ότι η χώρα δεν επιθυμεί «αιώνιο πόλεμο». Τα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας της Ουκρανίας δεν απάντησαν σε ερωτήματα.
Ο διορισμός την περασμένη εβδομάδα του οικονομολόγου Αντρέι Μπελαούσοφ στη θέση του υπουργού Άμυνας της Ρωσίας θεωρήθηκε από κάποιους στρατιωτικούς και πολιτικούς αναλυτές της Δύσης ως κίνηση που θέτει τη ρωσική οικονομία σε μια μόνιμη πολεμική κατάσταση προκειμένου να επιτευχθεί η νίκη σε μια παρατεταμένη σύγκρουση. Η απόφαση αυτή ήρθε σε συνέχεια πιέσεων στο πεδίο της μάχης και προελάσεων από τους Ρώσους τις τελευταίες εβδομάδες. Ωστόσο, οι πηγές δήλωσαν ότι ο Πούτιν, που επανεξελέγη τον Μάρτιο για νέα εξαετή θητεία, θα προτιμούσε να εκμεταλλευτεί τη σημερινή δυναμική της Ρωσίας για να αφήσει πίσω του τον πόλεμο, ενώ δεν έκαναν κάποιο άμεσο σχόλιο για τον νέο υπουργό Άμυνας.
Με βάση όσα γνωρίζουν για τις συζητήσεις στις ανώτερες βαθμίδες του Κρεμλίνου, δύο από τις πηγές δήλωσαν ότι ο Πούτιν έχει την άποψη ότι τα κέρδη μέχρι στιγμής στον πόλεμο είναι αρκετά για να μπορέσει να «πουλήσει» μια νίκη στον ρωσικό λαό. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη χερσαία σύγκρουση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει κοστίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και στις δύο πλευρές, και έχει οδηγήσει στην επιβολή σαρωτικών κυρώσεων σε βάρος της ρωσικής οικονομίας.
Τρεις πηγές δήλωσαν ότι ο Πούτιν καταλαβαίνει ότι η όποια σημαντική νέα προέλαση θα απαιτήσει ακόμα μία πανεθνική επιστράτευση, κάτι που δεν επιθυμεί, με τη μία πηγή -που γνωρίζει τον Ρώσο πρόεδρο- να δηλώνει ότι η δημοτικότητά του κατακρημνίστηκε μετά την πρώτη επιστράτευση τον Σεπτέμβριο του 2022. Η πανεθνική επιστράτευση τρόμαξε μέρος του πληθυσμού στη Ρωσία, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες στρατεύσιμοι να εγκαταλείψουν τη χώρα. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η δημοτικότητα του Πούτιν μειώθηκε κατά αρκετές μονάδες.
Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία δεν χρειάζεται επιστράτευση και ότι αντ’ αυτού στρατολογεί εθελοντές με συμβάσεις στις ένοπλες δυνάμεις. Η προοπτική μιας κατάπαυσης πυρός, ή ακόμα και ειρηνευτικών συνομιλιών, φαίνεται αυτή τη στιγμή μακρινή.
Ο Ζελένσκι έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι μια ειρήνη με βάση τους όρους του Πούτιν είναι μη βιώσιμη, ενώ έχει δεσμευτεί να πάρει πίσω τα εδάφη που χάθηκαν, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Ρωσία το 2014. Το 2022 υπέγραψε διάταγμα με το οποίο κήρυξε επίσημα «αδύνατες» τις όποιες συνομιλίες με τον Πούτιν.
Μία από τις πηγές προέβλεψε ότι δεν θα είναι δυνατή καμία συμφωνία όσο ο Ζελένσκι είναι στην εξουσία, εκτός κι αν η Ρωσία τον παρακάμψει και καταλήξει σε συμφωνία με την Ουάσινγκτον. Ωστόσο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, μιλώντας στο Κίεβο την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε σε δημοσιογράφους πως δεν πιστεύει ότι ο Πούτιν ενδιαφέρεται για σοβαρές διαπραγματεύσεις.
Συνομιλίες στην Ελβετία
Η Ουκρανία ετοιμάζεται για συνομιλίες που θα φιλοξενήσει η Ελβετία τον επόμενο μήνα και έχουν στόχο να ενοποιήσουν τις απόψεις διεθνώς για το πώς να δοθεί τέλος στον πόλεμο. Οι συνομιλίες συγκαλούνται με πρωτοβουλία του Ζελένσκι, που έχει δηλώσει ότι δεν θα παρευρεθεί ο Πούτιν. Η Ελβετία δεν έχει προσκαλέσει τη Ρωσία.
Η Μόσχα έχει δηλώσει ότι οι συνομιλίες δεν είναι αξιόπιστες χωρίς τη δική της παρουσία εκεί. Η Ουκρανία και η Ελβετία επιθυμούν να συμμετάσχουν σύμμαχοι της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.
Μιλώντας στην Κίνα στις 17 Μαΐου, ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ουκρανία ίσως χρησιμοποιήσει τις συνομιλίες στην Ελβετία προκειμένου να πείσει μια ευρύτερη ομάδα χωρών να στηρίξουν το αίτημα του Ζελένσκι για πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων.
Το ελβετικό υπουργείο Εξωτερικών δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Το Κρεμλίνο υποστηρίζει ότι δεν σχολιάζει την πρόοδο της ειδικής στρατιωτικής του επιχείρησης, όπως τη χαρακτηρίζει, στην Ουκρανία, αλλά έχει κατ’ επανάληψη πει ότι η Μόσχα είναι ανοιχτή στην ιδέα συνομιλιών που βασίζονται «στις νέες πραγματικότητες στο έδαφος».
Απαντώντας σε ερωτήματα σχετικά με το θέμα αυτό, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι η όποια πρωτοβουλία για ειρήνη πρέπει να σέβεται την ουκρανική «εδαφική ακεραιότητα, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της» και περιέγραψε τη Ρωσία ως το μοναδικό εμπόδιο για μια ειρήνη στην Ουκρανία. «Το Κρεμλίνο δεν έχει ακόμα επιδείξει κάποιο ουσιαστικό ενδιαφέρον για τον τερματισμό του πολέμου του, ακριβώς το αντίθετο», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Στο παρελθόν, το Κίεβο έχει απορρίψει την υποτιθέμενη ετοιμότητα της Ρωσίας για συνομιλίες ως μια προσπάθεια να μετατεθεί σε αυτό η ευθύνη για τον πόλεμο.
Το Κίεβο υποστηρίζει ότι ο Πούτιν, του οποίου οι συνεργάτες κατ’ επανάληψη αρνούνταν ότι σχεδίαζε πόλεμο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να τον εμπιστευτεί κάποιος ότι θα τηρήσει μια συμφωνία.
Η Ρωσία και η Ουκρανία έχουν επίσης δηλώσει ότι φοβούνται πως η απέναντι πλευρά θα χρησιμοποιήσει την όποια κατάπαυση πυρός για να επανεξοπλιστεί.
Η επιμονή του Πούτιν να «κλειδώσει» τα όποια εδαφικά κέρδη σε μια συμφωνία είναι μη διαπραγματεύσιμη, δήλωσαν όλες οι πηγές.
Ο Πούτιν, ωστόσο, θα ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί με τα εδάφη που έχει τώρα και να «παγώσει» τη σύγκρουση στις σημερινές γραμμές του μετώπου, δήλωσαν οι τέσσερις από τις πηγές.
«Ο Πούτιν θα πει ότι κερδίσαμε, ότι το ΝΑΤΟ μας επιτέθηκε και ότι διατηρήσαμε την κυριαρχία μας, ότι έχουμε έναν χερσαίο διάδρομο προς την Κριμαία, κάτι το οποίο ισχύει», δήλωσε μία από τις πηγές, που έκαναν τη δική της ανάλυση.
Το να «παγώσει» η σύγκρουση κατά μήκος των σημερινών γραμμών θα είχε ως αποτέλεσμα η Ρωσία να έχει στην κατοχή της σημαντικά τμήματα από τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες, τις οποίες ο Πούτιν ενσωμάτωσε επίσημα στη Ρωσία τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλά χωρίς να έχει τον πλήρη έλεγχο σε καμία από αυτές.
Μια τέτοια διευθέτηση θα ήταν κατώτερη των στόχων που είχε θέσει η ίδια η Μόσχα τότε, όταν δήλωσε πως οι τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες –Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα— τώρα της ανήκουν πλήρως.
Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει περίπτωση επιστροφής των τεσσάρων περιφερειών που τώρα είναι μόνιμα τμήμα της Ρωσίας, σύμφωνα με το σύνταγμά της.
Άλλος ένας παράγοντας που διαμορφώνει την άποψη του επικεφαλής του Κρεμλίνου για τερματισμό του πολέμου είναι πως όσο περισσότερο τραβά σε μάκρος, τόσο περισσότεροι σκληροτράχηλοι βετεράνοι επιστρέφουν στη Ρωσία, δυσαρεστημένοι με τη δουλειά που θα έχουν μετά τον πόλεμο και τις προοπτικές για το εισόδημά τους, γεγονός που πιθανόν θα δημιουργήσει εντάσεις στην κοινωνία, δήλωσε μία από τις πηγές, που έχει εργαστεί με τον Πούτιν.
«Η Ρωσία θα πιέσει περαιτέρω»
Τον Φεβρουάριο, τρεις ρωσικές πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι οι ΗΠΑ απέρριψαν προηγούμενη πρόταση του Πούτιν για κατάπαυση πυρός για να «παγώσει» ο πόλεμος.
Σε περίπτωση που δεν επιτυγχάνεται κατάπαυση πυρός, ο Πούτιν θέλει να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη για να αυξήσει την πίεση στην Ουκρανία ενώ προσπαθεί να εκμεταλλευθεί απρόσμενες ευκαιρίες για να αποκτήσει ακόμα περισσότερα εδάφη, δήλωσαν τρεις από τις πηγές.
Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν περίπου το 18% της Ουκρανίας και αυτό τον μήνα επιτέθηκαν στη βορειοανατολική περιοχή του Χαρκόβου.
Ο Πούτιν βασίζεται στον μεγάλο αριθμητικά πληθυσμό της Ρωσίας συγκριτικά με την Ουκρανία για να διατηρήσει μεγαλύτερο ανθρώπινο δυναμικό ακόμα και χωρίς επιστράτευση, χάρη στα ασυνήθιστα υψηλά οικονομικά οφέλη για αυτούς που κατατάσσονται στον στρατό.
«Η Ρωσία θα πιέσει περαιτέρω», δήλωσε η πηγή που έχει εργαστεί με τον Πούτιν.
Ο Πούτιν θα καταλαμβάνει αργά εδάφη έως ότου ο Ζελένσκι κάνει μια προσφορά για να σταματήσει ο πόλεμος, δήλωσε το πρόσωπο αυτό, λέγοντας ότι ο Ρώσος ηγέτης έχει εκφράσει την άποψη σε συμβούλους ότι η Δύση δεν θα παράσχει αρκετά όπλα, καταβαραθρώνοντας το ηθικό της Ουκρανίας.
Ηγέτες από τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες έχουν δηλώσει ότι θα σταθούν στο πλευρό της Ουκρανίας έως ότου υπάρχουν εγγυήσεις για την ασφαλή κυριαρχία της. Οι χώρες του ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοί τους λένε ότι προσπαθούν να επιταχύνουν τις παραδόσεις όπλων.
«Η Ρωσία θα μπορούσε να τελειώσει τον πόλεμο ανά πάσα στιγμή αποσύροντας τις δυνάμεις της από την Ουκρανία, αντί να συνεχίσει να εξαπολύει βίαιες επιθέσεις κατά ουκρανικών πόλεων, λιμανιών και πολιτών κάθε μέρα», δήλωσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών απαντώντας σε ερώτηση για τις προμήθειες όπλων.
Και οι πέντε πηγές δήλωσαν ότι ο Πούτιν είπε σε συμβούλους του πως δεν έχει σχέδια για εδάφη του ΝΑΤΟ, απηχώντας τα δημόσια σχόλιά του για το θέμα αυτό. Δύο από τις πηγές έκαναν λόγο για ρωσικές ανησυχίες σχετικά με τον αυξανόμενο κίνδυνο κλιμάκωσης με τη Δύση αναφορικά με την σύγκρουση στην Ουκρανία.
