Τις μυστικές διαπραγματεύσεις για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, που έχει η ελληνική κυβέρνηση τους τελευταίους 13 μήνες με τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, σύμφωνα με την εφημερίδα “Τα Νέα”, επιβεβαίωσε ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, στον «Guardian».
“Είναι αλήθεια ότι υπάρχει διάλογος μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Βρετανικού Μουσείου. Οι συνομιλίες είναι σε προχωρημένο στάδιο και… ναι, έχω συναντήσει τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν”.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα των “Νέων”, τον τελευταίο χρόνο γίνονται μυστικές συναντήσεις για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, στην ελληνική πρεσβευτική κατοικία, στο κεντρικό Λονδίνο.
Ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, βρέθηκε για πρώτη φορά στην πρεσβευτική κατοικία το Νοέμβριο του 2021, όταν ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Λονδίνο για να συναντήσει τον -τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας- Μπόρις Τζόνσον.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τετ α τετ με τον Τζορτζ Όσμπορν, ο οποίος μόλις είχε αναλάβει καθήκοντα στο Βρετανικό Μουσείο, και “η συνάντηση πήγε πολύ καλά”, όπως ανέφερε πηγή στα “Νέα”.
Ακολούθησαν επαφές του Όσμπορν με τον υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη, στο Λονδίνο, μέσα στο 2021 και το 2022, για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Το τελεταίο ραντεβού έγινε στις 13 Οκτωβρίου στην πρεσβευτική κατοικία, όπου συνομιλητής του Όσμπορν ήταν ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας.
“Έχουμε συμφωνήσει στο 90% των εκκρεμοτήτων, αλλά παραμένει ένα κρίσιμο 10%. Είναι δύσκολο να καλύψουμε τη διαφορά, αλλά όχι ακατόρθωτο. Έχει γίνει σημαντική πρόοδος. Τους επόμενους μήνες θα φανεί αν αυτή είναι αρκετή για να επιτευχθεί συμφωνία”, σχολίασε ελληνική πηγή στα “Νέα”.
Η πιο πρόσφατη μυστική συνάντηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Ο πιο πρόσφατος γύρος διαπραγματεύσεων σε ανώτατο επίπεδο έγινε την περασμένη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022, περίπου δύο ώρες πριν ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνατήσει τον βασιλιά Κάρολο στο κάστρο του Ουίνδσορ. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός βρισκόταν στην πρεσβευτική κατοικία, μαζί με τον επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του, Αλέξη Πατέλη, πραγματοποιώντας διαδοχικά ραντεβού με επενδυτές.
Αρχικά, ο σχεδιασμός ήθελε το τετ α τετ με τον Όσμπορν να γινόταν εκεί – όπως και τα προηγούμενα. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί η μυστικότητα της συνάντησης, αποφασίστηκε να βρεθούν στο πολυτελές ξενοδοχείο “The Berkeley”, στη συνοικία Νάιτσμπριτζ, στη νότια πλευρά του Χάιτ Παρκ. “Η συζήτηση πήγε καλά. Προχωρήσαμε αρκετά. Παραμένουν, όμως, εκκρεμότητες. Συμφωνήσαμε σε πολλά, αλλά υπάρχουν και σημεία διαφωνίας”, τόνισε πηγή στα “Νέα”.
Τι είδους συμφωνία θα μπορούσε να προκύψει;
Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, στο τραπέζι βρίσκεται το ενδεχόμενο έναρξης μιας “μακροχρόνιας πολιτιστικής συνεργασίας” μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Ελλάδας, που θα επιτρέψει την επανένωση των Γλυπτών στο Μουσείο Ακρόπολης και αφετέρου θα δώσει τη δυνατότητα στο λονδρέζικο ίδρυμα να διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις με άλλους αρχαιοελληνικούς θησαυρούς που εγγυώνται την προσέλκυση νέου κοινού.
Η πρόοδος που έχει σημειωθεί στις συζητήσεις οφείλεται στην παραδοχή που έχει κάνει ο επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου ότι τα Γλυπτά είναι κατακερματισμένα και πρέπει να αποκατασταθούν στην Αθήνα ως ενιαίο έργο τέχνης.
Τι γίνεται με το “αγκάθι” της κυριότητας
Πηγές σημειώνουν ότι εξετάζονται λύσεις που θα “παραμερίζουν” το ιδιοκτησιακό καθεστώς και διαβεβαιώνουν ότι έχει βρεθεί νομική φόρμουλα που διασφαλίζει ότι η κυριότητα δεν θα θίγεται στο κείμενο μίας πιθανής συμφωνίας. Αν αυτό επαληθευτεί, θα συνιστά σημαντική υποχώρηση του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο επί δεκαετίες έθετε ως “απαράβατο” όρο την αναγνώριση από την Ελλάδα της “βρετανικής ιδιοκτησίας” των Γλυπτών, προκειμένου να συζητήσει όχι την οριστική επιστροφή, αλλά τον δανεισμό τους.
Ένα από τα -υπό συζήτηση- ενδεχόμενα είναι να φτάσουμε στον πολυπόθητο της επανένωσης “σταδιακά”. Μια λύση που εξετάζεται είναι το “μοντέλο του Παλέρμο”: τον περασμένο Ιανουάριο, ο λίθος VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα (γνωστό ως “θραύσμα Φέιγκαν”) αποδόθηκε στο Μουσείο Ακρόπολης από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αντονίνο Σαλίνας με τη μορφή της “μακροχρόνιας κατάθεσης”, με την προοπτική να παραμείνει εκεί επ’ αόριστον. Πέντε μήνες αργότερα, χάρη στους χειρισμούς του υπουργείου Πολιτισμού, ανακοινώθηκε η οριστική επανένωση του στην Αθήνα. Μια παραλλαγή αυτού του μοντέλου, θα μπορούσε να ακολουθηθεί για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Στο τραπέζι έχει πέσει από το Βρετανικό Μουσείο και η πρόταση της “τμηματικής επιστροφής” ή ακόμη και της εκ περιτροπής έκθεσης των Γλυπτών στην Αθήνα και το Λονδίνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση προκρίνει ή προτίθεται να αποδεχθεί αυτές τις λύσεις.
