Η είδηση του προγραμματισμού ενός ραντεβού του πρωθυπουργού με τον Αρχιεπίσκοπο στο Μέγαρο Μαξίμου είναι από μόνη της ενδιαφέρουσα, ιδίως όταν την ανακοίνωση δεν συνοδεύει συγκεκριμένο πλαίσιο.
Ο κ. Ιερώνυμος έχει να βρεθεί στο Μέγαρο Μαξίμου από το 2021, ενώ μεσολάβησε και η αναταραχή στις σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας με φόντο το νομοσχέδιο για τον γάμο ομοφύλων.
Εντούτοις, όμως, οι εντάσεις καταλάγιασαν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αρχιεπίσκοπος έκαναν κοινές εμφανίσεις και ο χρόνος επέδρασε ευεργετικά.
Σήμερα το μεσημέρι (12:00), πάντως, η συζήτηση θα έχει ατζέντα, όσο και αν από το Μέγαρο Μαξίμου απαντούν ότι η συνάντηση εντάσσεται στις θεσμικές συναντήσεις του πρωθυπουργού με τον προκαθήμενο της Εκκλησίας. Και αυτό γιατί σύμφωνα με αποκλειστικές και διασταυρωμένες πληροφορίες ο κ. Ιερώνυμος προσέρχεται με μια σημαντική πρόταση: να αξιοποιηθεί εκκλησιαστική περιουσία από το κράτος, με στόχο την κατασκευή κοινωνικών κατοικιών και φοιτητικών εστιών.
Λαμβάνοντας υπόψιν του οξύ στεγαστικό πρόβλημα, ο Αρχιεπίσκοπος αναμένεται να επισημάνει στον πρωθυπουργό ότι τον απασχολεί ιδιαιτέρως το ζήτημα της στέγασης νέων ζευγαριών και φοιτητών που είναι εξ ορισμού οικονομικά ασθενέστεροι. Γι’ αυτό και θα προτείνει στην Πολιτεία την αξιοποίηση οικοπέδων που ανήκουν στην Εκκλησία, ώστε αυτή με τη σειρά της να δρομολογήσει την κατασκευή συγκροτημάτων διαμερισμάτων και φοιτητικών εστιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Ιερώνυμος έχει εικόνα και των ακινήτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, με δεδομένο ότι για χρόνια έχει ασχοληθεί επισταμένως με την εκκλησιαστική περιουσία και έχει επιχειρήσει να έρθει σε μια win-win συμφωνία με τις εκάστοτε κυβερνήσεις που συζήτησε. Ως προς το αντίτιμο του ενοικίου για τους δικαιούχους, πηγές αναφέρουν ότι θα μπορούσε να είναι από μηδενικό έως ελάχιστο και εντελώς συμβολικό.
Πλαίσιο για την περιουσία
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία και η Πολιτεία επιχειρούν να έρθουν σε μια συνεννόηση ως προς τη φόρμουλα αξιοποίησης της εκκλησιαστικής περιουσίας. Το 2013, ο κ. Ιερώνυμος είχε συμφωνήσει με τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά για την ίδρυση ενός «εκκλησιαστικού ΤΑΙΠΕΔ», μιας εταιρίας διαχείρισης ακινήτων στην οποία θα συμμετείχαν 50-50 τα δύο μέρη. Σκοπός ήταν η διαχείριση και αξιοποίηση των ακινήτων που κατείχαν η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών ή νομικά πρόσωπα ή φορείς που υπάγονται στη δικαιοδοσία της. Με τον χρόνο η συμφωνία ατόνησε και δεν εφαρμόστηκε.
Το 2018, ο κ. Ιερώνυμος επεχείρησε ακόμα έναν «ιερό συμβιβασμό» αυτή τη φορά με τον Αλέξη Τσίπρα. Τότε είχε συμφωνηθεί οι ιερείς να αποχωρήσουν από το μισθολόγιο του Δημοσίου, το κράτος να καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία ποσό που καλύπτει τη μισθοδοσία του υφιστάμενου αριθμού κληρικών και λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας, ενώ η Εκκλησία παραιτείτο από αξιώσεις επί ακινήτων που είχε. Μάλιστα και στη συμφωνία του 2018 περιλαμβανόταν η πρόβλεψη για Ταμείο Αξιοποίησης εκκλησιαστικής περιουσίας. Και αυτή η συμφωνία έμεινε στα χαρτιά.
Επτά χρόνια μετά και αφού έχει δημοσιεύσει το 2022 μια σύντομη έκδοση για την εκκλησιαστική περιουσία με τίτλο «Οφειλόμενη Απάντηση», ο κ. Ιερώνυμος επανέρχεται επιδιώκοντας μια νέα συνεννόηση. Είναι προφανές ότι η πρόταση του για την αξιοποίηση εκκλησιαστικής γης από την Πολιτεία επιδιώκεται τουλάχιστον από μέρους του Αρχιεπισκόπου να είναι το «πρελούδιο» μιας ευρύτερης συμφωνίας. Ο ίδιος βαδίζει στο 87ο έτος της ζωής του και ενδιαφέρεται και για την παρακαταθήκη του, ιδίως για ένα ζήτημα με το οποίο έχει ασχοληθεί δια μακρόν. Από μεριάς της η κυβέρνηση κρατά ακόμα χαμηλούς τόνους, αν και πηγές αναφέρουν ότι δεν θα ακούσει σήμερα για πρώτη φορά την ιδέα του κ. Ιερώνυμου. Από εκεί και πέρα, τα περιθώρια ευρύτερης συνεννόησης μένει να φανούν. Στην επικείμενη Συνταγματική αναθεώρηση, πάντως, ο κ. Μητσοτάκης δεν μοιάζει να έχει πρόθεση να θίξει ζητήματα που αφορούν τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους.
Η Βουλιαγμένη
Ενδεικτική του ενδιαφέροντος του κ. Ιερώνυμου για την εκκλησιαστική περιουσία είναι η κυοφορούμενη συμφωνία με τον Δήμο Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης για τα «φιλέτα» στο παράκτιο μέτωπο. Προ μηνών, ο Αρχιεπίσκοπος ενημέρωσε το σώμα των Ιεραρχών ότι έχει επιτευχθεί μια κατ’ αρχήν συμφωνία με τον δήμαρχο Γρηγόρη Κωνσταντέλλο για παραχώρηση του 30% της εκκλησιαστικής γης στον Δήμο με σκοπό να δημιουργηθούν χώροι πρασίνου και την πλήρη απελευθέρωση του υπόλοιπου 70%. Η κατ’ αρχήν συμφωνία, βεβαίως, ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί και τυπικά και είναι προφανές ότι «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», πολλώ δε αν πρόκειται για εκτάσεις που έχουν αποκτήσει πολλαπλάσια αξία τα τελευταία χρόνια με το «ράλι» των τιμών.
