«Η περίπτωση της Ελλάδας δεν αποτελεί πλέον παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά μια μελέτη περίπτωσης επιτυχημένου μετασχηματισμού», τόνισε σε άρθρο του στους Financial Times, με τίτλο «Πώς η ανάκαμψη της Ελλάδας μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την Ευρώπη», ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
«Η ελληνική εμπειρία δείχνει πώς η φιλοδοξία μπορεί να μετατραπεί σε πράξη. Την τελευταία δεκαετία, η χώρα μετέτρεψε τις συνεχείς μεταρρυθμίσεις σε σταθερή αξιοπιστία. Το 2024, η Ελλάδα εμφάνισε ένα από τα ισχυρότερα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ευρώπη (κοντά στο 4,8% του ΑΕΠ), διατηρώντας ταυτόχρονα ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης», σημείωσε χαρακτηριστικά
Αναλυτικά το άρθρο του κ. Πιερρακάκη:
Η Ευρώπη έχει περάσει χρόνια αναγνωρίζοντας τι πρέπει να γίνει, αλλά χωρίς να ενεργεί με την απαραίτητη ταχύτητα. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε πέρυσι ότι χωρίς βαθύτερη ολοκλήρωση, η ΕΕ κινδυνεύει να παραμείνει στάσιμη. Μεταξύ των βασικών προτάσεών του είναι η ανάγκη να επιτραπεί η ευκολότερη και πιο στοχευμένη διακίνηση κεφαλαίων μεταξύ των κρατών μελών. Η πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη δεν είναι η απουσία ανάλυσης, αλλά η απουσία συντονισμένης εκτέλεσης. Η ευρωζώνη πρέπει τώρα να μετατρέψει τις κοινές προτεραιότητες σε κοινά αποτελέσματα.
Η εμπειρία της Ελλάδας δείχνει πώς η φιλοδοξία μπορεί να μεταφραστεί σε πράξη. Κατά την τελευταία δεκαετία, η χώρα μετέτρεψε τις διαρκείς μεταρρυθμίσεις σε διαρκή αξιοπιστία. Το 2024, η Ελλάδα παρουσίασε ένα από τα ισχυρότερα πρωτογενή πλεονάσματα της Ευρώπης (κοντά στο 4,8% του ΑΕΠ), διατηρώντας παράλληλα την ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Μόνο έξι από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ παρουσίασαν δημοσιονομικά πλεονάσματα πέρυσι, και τέσσερα από αυτά, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είχαν υποβληθεί σε προγράμματα του ΔΝΤ τα τελευταία 15 χρόνια. Στην περίπτωσή μας, μια χώρα που κάποτε θεωρούνταν το προβληματικό παιδί της ευρωζώνης, σήμερα δανείζεται διεθνώς με αποδόσεις χαμηλότερες από άλλες χώρες της ΕΕ — μια ανατροπή που λίγοι θα είχαν προβλέψει πριν από μια δεκαετία.
Ο πρόσφατος προϋπολογισμός που υποβλήθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2026, με το δημόσιο χρέος να αναμένεται να μειωθεί σε λιγότερο από 140% του ΑΕΠ. Πριν από το 2030, το ελληνικό δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί κάτω από 120%, σηματοδοτώντας μια αποφασιστική και συμβολική ρήξη με το παρελθόν. Η βελτίωση αυτή αντανακλά τα διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα, την ισχυρότερη ονομαστική ανάπτυξη και την πρόωρη αποπληρωμή παλαιότερων επίσημων δανείων.
Η δημοσιονομική εξυγίανση συνοδεύτηκε από εκσυγχρονισμό του κράτους. Πριν από μια δεκαετία, οι πολίτες έκαναν ουρές στα δημόσια γραφεία. Σήμερα, περισσότερες από 2.000 υπηρεσίες είναι διαθέσιμες μέσω της κυβερνητικής πύλης gov.gr, η οποία έχει καταστήσει δυνατή την πραγματοποίηση δισεκατομμυρίων ψηφιακών συναλλαγών σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Από την υποβολή φορολογικών δηλώσεων έως την εγγραφή εταιρειών, εργασίες που κάποτε απαιτούσαν ημέρες τώρα διαρκούν λίγα λεπτά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει πλέον την Ελλάδα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη πρόοδο στον ψηφιακό τομέα.
Η συζήτηση για την ψηφιακή ταυτότητα συνεχίζεται σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα, η μετάβαση έχει πάρει σάρκα και οστά, διότι κατανοούμε ότι οι ψηφιακές ταυτότητες μειώνουν την απάτη, επιταχύνουν τις συναλλαγές, επιτρέπουν την ασφαλή πρόσβαση σε υπηρεσίες και υποστηρίζουν τη χρηματοοικονομική ένταξη. Από το 2022, οι πολίτες φέρουν ψηφιακές ταυτότητες και άδειες οδήγησης στα κινητά τους τηλέφωνα, χρησιμοποιώντας τις για συναλλαγές που απαιτούν απόδειξη ταυτότητας.
Η αξιοπιστία των αγορών και των πολιτών ενισχύεται όταν οι άνθρωποι βιώνουν την ικανότητα των δημόσιων φορέων στην καθημερινή τους ζωή. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει καταστεί δομικός μοχλός ανάπτυξης και αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Ο ρυθμός της τεχνολογικής αλλαγής σημαίνει ότι η παραγωγικότητα, ο ανταγωνισμός και η ψηφιακή ανθεκτικότητα πρέπει να διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη σκέφτεται και λαμβάνει συλλογικές αποφάσεις για το οικονομικό της μέλλον.
Οι ίδιες δυνάμεις που αναδιαμορφώνουν την παραγωγικότητα και τον ανταγωνισμό αναδιαμορφώνουν και το χρηματοοικονομικό τοπίο της Ευρώπης. Η Ευρώπη συζητά εδώ και καιρό τον στόχο της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, η οποία θα εμβαθύνει την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών και θα ενισχύσει τις τέσσερις ελευθερίες — αγαθών, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων. Ωστόσο, η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί τόσο θεσμικές αλλαγές όσο και αλλαγή νοοτροπίας. Μια ένωση αποταμιεύσεων και επενδύσεων δεν θα προκύψει αποκλειστικά από δηλώσεις ή οδηγίες και κανονισμούς. Απαιτεί την επίδειξη της βούλησης για τη δημιουργία διασυνοριακής οικονομικής δραστηριότητας και την προώθηση ευρωπαϊκών πρωταθλητών.
Η εμπειρία της Ελλάδας αποτελεί ένα πρακτικό παράδειγμα αυτής της αρχής. Τους τελευταίους μήνες, παρατηρήθηκε μια σειρά διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών στον τραπεζικό τομέα και στις κεφαλαιαγορές, όπως η εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext και η επένδυση της UniCredit στην Alpha Bank.
Ωστόσο, παρά την πρόοδο αυτή, η Ελλάδα αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις. Πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις για να ανασυγκροτήσει το κεφάλαιό της. Οι εξαγωγές, αν και αυξάνονται, εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μικρότερο μερίδιο του ΑΕΠ σε σύγκριση με άλλες παρόμοιες οικονομίες. Η παραγωγικότητα και οι πραγματικοί μισθοί πρέπει να συνεχίσουν να αυξάνονται, εάν θέλουμε να διατηρηθεί η σύγκλιση με τον πυρήνα της Ευρώπης.
Εν τω μεταξύ, οι δημογραφικές πιέσεις απαιτούν τολμηρές, φιλικές προς την οικογένεια οικονομικές πολιτικές για τη στήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και της βάσης ταλέντων που υποστηρίζει τη μελλοντική ανάπτυξη. Η πρόσφατη φορολογική μας μεταρρύθμιση αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη μείωση του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης των φόρων ακίνητης περιουσίας για τις κύριες κατοικίες σε μικρές κοινότητες — ένα μέτρο που αποσκοπεί στην ελάφρυνση του φόρτου των νέων νοικοκυριών και στην αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών.
Η περίπτωση της Ελλάδας δεν αποτελεί πλέον προειδοποιητικό παράδειγμα, αλλά μια μελέτη περίπτωσης μετασχηματισμού. Το μεγαλύτερο εξαγωγικό μας προϊόν σήμερα δεν είναι απλώς η ανάπτυξη, αλλά η απόδειξη ότι η αλλαγή είναι δυνατή — και παραμένει εφικτή για την Ευρώπη στο σύνολό της
