Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής αποφάσισε την επιβολή του ανώτατου προστίμου που προβλέπει ο Νόμος 4663/2020 στις εταιρείες Αττική Οδός Α.Ε. (Παραχωρησιούχος Εταιρεία) και ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. (εταιρεία Λειτουργίας και Συντήρησης της Αττικής Οδού) για την υπαιτιότητά τους σχετικά με τη διακοπή της κυκλοφορίας και τα παρεπόμενα προβλήματα που προέκυψαν μετά τη χιονόπτωση της 24ης Ιανουαρίου 2022.
Συγκεκριμένα, επιβλήθηκε πρόστιμο από 1 εκατομμύριο ευρώ σε κάθε εταιρεία.
Η απόφαση του Υπουργού βασίστηκε στο Πόρισμα που του παρέδωσε η Επιτροπή Διερεύνησης που είχε συγκροτήσει το Υπουργείο.
Ο κ. Καραμανλής δήλωσε σχετικά:
«Μετά από όσα ανεπίτρεπτα συνέβησαν στην Αττική Οδό, η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεσμεύθηκε να αποδοθούν ευθύνες. Για να γίνει αυτό, η το Υπουργείο είχε προνοήσει να θεσπίσει από το 2020 το νομικό πλαίσιο για απόδοση ευθυνών στους παραχωρησιούχους όταν κλείνουν οι αυτοκινητόδρομοι. Με το άρθρο 65 του νόμου 4663, βάλαμε ένα οριστικό τέλος στο φαινόμενο να δημιουργούνται προβλήματα στο οδικό δίκτυο και μετά να μην πληρώνει κανένας. Κι έτσι σήμερα, για πρώτη φορά μπορούμε να επιβάλουμε πρόστιμα συνολικού ύψους 2 εκατομμύρια ευρώ.
Επιτέλους στην Ελλάδα γίνονται τα αυτονόητα, που μέχρι πρόσφατα ήταν αδιανόητα. Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, συγκροτήθηκε Επιτροπή Διερεύνησης, μελέτησε τα δεδομένα, κατέληξε σε συμπεράσματα για τους υπαίτιους και τις ευθύνες τους και τους επιβάλαμε το ανώτατο πρόστιμο. Το οποίο βέβαια είναι ανεξάρτητο από τα ποσά που δίνει η εταιρεία στους πολίτες μετά από προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού. Γιατί αυτά είναι τα ελάχιστα που μπορούμε -και οφείλουμε- να κάνουμε μετά από ένα τόσο σοβαρό περιστατικό, ώστε να καταλάβουν όλοι ότι είμαστε πλέον μια σύγχρονη, ευνομούμενη Πολιτεία στην οποία ο καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του.»
Όπως προκύπτει από το Πόρισμα της Επιτροπής Διερεύνησης:
Οι υπεύθυνοι της Εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. δεν εφάρμοσαν, ως όφειλαν, όσα προβλέπονται στο Εγχειρίδιο Λειτουργίας και στο Εγχειρίδιο Αποχιονισμού της Αττικής Οδού, όπου αποτυπώνονται επακριβώς οι διαδικασίες αποχιονισμού της Αττικής Οδού και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που εξετάσθηκαν, οι υπεύθυνοι της Εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. δεν αιτήθηκαν, ούτε εισηγήθηκαν προς το Τμήμα Τροχαίας της Αττικής Οδού σε καμία χρονική στιγμή, τον αποκλεισμό των εισόδων στην Αττική Οδό.
Και αυτό παρόλο που οι επιχειρησιακοί υπεύθυνοι της Εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν τον ενδεδειγμένο τρόπο διαχείρισης ενός συμβάντος τέτοιας κλίμακας, όπου προβλέπεται ο έγκαιρος μερικός αποκλεισμός εισόδων της Αττικής Οδού.
Η εσφαλμένη εκτίμηση της κατάστασης και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων εκ μέρους της Εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. οδήγησε τελικά σε μη αναστρέψιμο αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, η απόφαση για μερικό αποκλεισμό των εισόδων της Αττικής Οδού έπρεπε να είχε ληφθεί νωρίτερα από τις 11:00 π.μ. Αν είχε γίνει αυτό, τότε όσα επακολούθησαν δεν θα είχαν συμβεί ή θα είχαν συμβεί σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Η θέση αυτή της Επιτροπής ερείδεται στις εικόνες των καμερών κυκλοφορίας στην Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας – Σταυρού – Αεροδρομίου Σπάτων, στο τμήμα από τον κόμβο Κηφισίας μέχρι τον Κόμβο Μαραθώνος και στην Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού. Στις κάμερες καταγράφονται επίσης σημαντικές παραλείψεις στη διαδικασία του αποχιονισμού.
Σημειωτέον ότι στις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας με το Τμήμα Τροχαίας Αττικής Οδού, καταγράφεται ήδη από πολύ νωρίς, στις 10:33 π.μ., ο έντονος προβληματισμός για το κατά πόσον είναι δυνατόν να κρατηθεί ανοικτός ο δρόμος.
Επίσης, υπεύθυνη είναι και η Παραχωρησιούχος Εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.», η οποία σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης Παραχώρησης, είναι υποχρεωμένη να παίρνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για την ασφαλή, εύρυθμη και σε υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης λειτουργία του Έργου, την ομαλή και ανεμπόδιστη διεξαγωγή της κυκλοφορίας του κοινού και την άμεση και αποτελεσματική ανταπόκριση σε έκτακτες ή/και επείγουσες καταστάσεις, ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η ασφάλεια των χρηστών (ατόμων και οχημάτων).
Με βάση τα παραπάνω η «Αττική Οδός Α.Ε.», αν και έχει αναθέσει μέσω σύμβασης τη Λειτουργία και Συντήρηση του Αυτοκινητοδρόμου στην Εταιρεία ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε., όφειλε να ασκεί, η ίδια, τον προσήκοντα έλεγχο στην εν λόγω εταιρεία, ώστε να διασφαλίζει ότι αυτή τηρεί το σύνολο των υποχρεώσεών της προς το Ελληνικό Δημόσιο. Συνεπώς η Παραχωρησιούχος Εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.» έχει πλήρη ευθύνη έναντι του Δημοσίου για την παράλειψη ελέγχου της Εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.
Από τα παραπάνω η Επιτροπή Διερεύνησης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπεύθυνοι για τη διακοπή της κυκλοφορίας στην Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας – Σταυρού – Αεροδρομίου Σπάτων και τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού την 24η Ιανουαρίου 2022 και τα συνακόλουθα προβλήματα ήταν τόσο η Παραχωρησιούχος Εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.», όσο και η Εταιρεία ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.
Λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια της διακοπής της κυκλοφορίας, την έκταση, τις συνέπειες αυτής (μεγάλος αριθμός εγκλωβισμένων οχημάτων, παρατεταμένος χρόνος για τον απεγκλωβισμό τους καθώς και ταλαιπωρία των εποχούμενων και μάλιστα σε συνθήκες εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών) και το βαθμό υπαιτιότητας τόσο της Παραχωρησιούχου Εταιρείας, όσο και της εταιρείας ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. η Επιτροπή Διερεύνησης εισηγήθηκε:
Να επιβληθεί στην Παραχωρησιούχο Εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.» το ανώτατο ύψος του διοικητικού προστίμου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 65 του ν. 4663/2020.
Να επιβληθεί στην εταιρεία ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε. (εταιρεία Λειτουργίας και Συντήρησης της Αττικής Οδού) το ανώτατο ύψος του διοικητικού προστίμου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 65 του ν. 4663/2020.
