«Φωτιά» έχει πάρει το διπλωματικό πεδίο ενόψει της συνάντησης, την προσεχή Παρασκευή, του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ειδικά μετά την αποκάλυψη, μέσω της Wall Street Journal, της πρότασης του Ρώσου προέδρου για κατάπαυση του πυρός μόνο αν πάρει Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ
Ειδικά ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι «κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα» καθώς προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε απώλεια ουκρανικού εδάφους προς τη Ρωσία, μετά τη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι μια ειρηνευτική συμφωνία ενδέχεται να περιλαμβάνει «κάποια ανταλλαγή εδαφών».
Χαρακτηριστικά της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο πρόεδρος της Ουκρανίας όσα μετέφεραν στους Financial Times πρόσωπα κοντά στον Ζελένσκι ότι ανησύχησε από την απόφαση Τραμπ να πραγματοποιήσει τη συνάντηση στην Αλάσκα χωρίς να προσκαλέσει την Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό το Σάββατο, ο Ζελένσκι προσπάθησε να διαμορφώσει μια ενιαία θέση με τους Ευρωπαίους ηγέτες για να ενισχύσει τη διεθνή αντίθεση σε οποιαδήποτε συμφωνία που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, γράφουν οι FT. Γι’ αυτό και έστειλε τον επικεφαλής του γραφείου του, Αντρέι Γερμάκ, και τον γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, Ρουστέμ Ουμέροφ, στις συνομιλίες Αμερικανών και Ευρωπαίων στο Ηνωμένο Βασίλειο στις οποίες παρέστη ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.
Ο στόχος του Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι και οι σύμβουλοί του προσπαθούν να πείσουν τον Τραμπ και την ομάδα του να υιοθετήσουν μια πιο «ορθολογική» προσέγγιση, όπως την χαρακτήρισε ένας αξιωματούχος, απέναντι στις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του Πούτιν. Υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να επιδιώξει μια γρήγορη λύση στον πόλεμο, προσφέροντας στον Πούτιν εδαφικές παραχωρήσεις, νομιμοποιώντας την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και την κατοχή τεράστιων τμημάτων τεσσάρων ηπειρωτικών περιοχών της Ουκρανίας: Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Χερσόνα και Ζαπορίζια.
Ουκρανοί αξιωματούχοι ήταν κατηγορηματικοί ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει τη νομική ή πολιτική εξουσία να διατάξει την Ουκρανία να παραδώσει εδάφη. Ακόμη και αν ο Τραμπ ήθελε να συνάψει συμφωνία, «κανείς εδώ στην Ουκρανία δεν έχει νόμιμο τρόπο να παραχωρήσει εδάφη», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Η πρόταση Πούτιν
Σύμφωνα με προηγούμενο δημοσίευμα της WSJ, ο βασικός όρος της πρότασης Πούτιν προβλέπει την απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, ενώ η Μόσχα θα διατηρήσει τον έλεγχο του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ και της Κριμαίας.
Συγκεκριμένα, η ρωσική πρόταση προβλέπει πλήρη κατάπαυση του πυρός εφόσον η Ουκρανία αποσύρει τις στρατιωτικές της δυνάμεις από ολόκληρη την ανατολική επαρχία του Ντονέτσκ. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία ελέγχει την πλειονότητα της περιοχής, το Κίεβο εξακολουθεί να κατέχει σημαντικά τμήματά της.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ρωσία θα διατηρήσει υπό τον έλεγχό της τις περιοχές Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, καθώς και την Κριμαία, την οποία έχει προσαρτήσει από το 2014. Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες που επικαλείται το μέσο, ο Ρώσος πρόεδρος δείχνει μια ελαστικότητα στις διαπραγματεύσεις, αφήνοντας τα εδάφη που είχαν καταλάβει τα ρωσικά στρατεύματα σε Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Η πρόταση – αν υπάρξει συμφωνία – θα εφαρμοστεί σε δύο φάσεις: αρχικά, η Ουκρανία θα αποσυρθεί από το Ντονέτσκ και οι γραμμές του μετώπου θα «παγώσουν». Σε δεύτερο στάδιο, ο Πούτιν και ο Τραμπ θα συμφωνήσουν σε ένα οριστικό ειρηνευτικό σχέδιο (πιθανόν τον Δεκαπενταύγουστο στην Αλάσκα), το οποίο θα συζητηθεί στη συνέχεια και με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η αντιπρόταση των Ευρωπαίων
Το σχέδιο των Ευρωπαίων απορρίπτει την πρόταση της Ρωσίας. Στις διαβουλεύσεις για την αντιπρόταση αυτή, σύμφωνα με το δημοσίευμα, συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι κυβερνήσεις της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, καθώς και της Ουκρανίας.
Στόχος της Ευρώπης είναι να χαράξει μια κοινή «κόκκινη γραμμή» μαζί με την Ουκρανία, η οποία, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, πρέπει να ισχύει για οποιαδήποτε πιθανή διαπραγμάτευση με τη Ρωσία.
Η ευρωπαϊκή πρόταση περιλαμβάνει απαιτήσεις για κατάπαυση του πυρός πριν από τη λήψη οποιωνδήποτε άλλων μέτρων. Αναφέρει επίσης ότι η ανταλλαγή εδαφών μπορεί να γίνει μόνο με αμοιβαίο τρόπο, δηλαδή αν η Ουκρανία αποσυρθεί από ορισμένες περιοχές, η Ρωσία πρέπει να αποσυρθεί από άλλες.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα της WSJ, «κρίσιμο είναι ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον απεσταλμένο του Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, και τον αμερικανό απεσταλμένο στη Μόσχα, Στιβ Γούιτκοφ, ορίζει επίσης ότι οποιαδήποτε εδαφική παραχώρηση από την Κίεβο πρέπει να συνοδεύεται από αδιάβλητες εγγυήσεις ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».
Κατά τη WSJ, το ευρωπαϊκό σχέδιο παρουσιάστηκε στην αμερικανική πλευρά από τους επικεφαλής συμβούλους των ευρωπαίων ηγετών με τον Βανς να είναι «παρών» στη συνάντηση, ενώ οι περισσότεροι άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι συμμετείχαν μέσω βιντεοσύνδεσης.
Στη συνάντησή τους με τον Βανς, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επανέλαβαν ότι το μέλλον της Ουκρανίας δεν μπορεί να συζητηθεί χωρίς την Ουκρανία. Ό,τι και να συμβεί στην Ουάσινγκτον, η Ευρώπη θα συνεχίσει να παρέχει όπλα και χρήματα στην Ουκρανία, δήλωσε ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος
