Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία φαίνεται ότι κατέληξαν σε συμφωνία για τα ορυκτά και τις σπάνιες γαίες, αναφέρουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Οι Financial Times επικαλούνται Ουκρανούς αξιωματούχους που υποστηρίζουν ότι το Κίεβο είναι έτοιμο να υπογράψει συμφωνία για την ανάπτυξη των ορυκτών πόρων, μεταξύ των οποίων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου
Το τελικό κείμενο δεν περιλαμβάνει για την ώρα ρητές εγγυήσεις για την ασφάλεια της χώρας, ωστόσο οι διαπραγματεύσεις φαίνεται πως καταλήγουν σε πολύ ευνοϊκότερους όρους για την ουκρανική πλευρά, σχολιάζουν οι Financial Times.
Όπως μετέδωσαν αργά το βράδυ, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον αυτή την Παρασκευή και θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Η τελική εκδοχή της συμφωνίας, με ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου, την οποία είδαν οι Financial Times, θα δημιουργούσε ένα ταμείο στο οποίο η Ουκρανία θα συνεισέφερε το 50% των εσόδων από τη «μελλοντική νομισματοποίηση» των κρατικών ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, και της σχετικής υλικοτεχνικής υποδομής. Το ταμείο θα επένδυε σε έργα στην Ουκρανία.
Εξαιρούνται οι ορυκτοί πόροι που ήδη συνεισφέρουν στα ταμεία της ουκρανικής κυβέρνησης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα κάλυπτε τις υφιστάμενες δραστηριότητες της Naftogaz ή της Ukrnafta, των μεγαλύτερων παραγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου της Ουκρανίας.
Ωστόσο, η συμφωνία παραλείπει κάθε αναφορά στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας, στις οποίες αρχικά είχε επιμείνει το Κίεβο ως αντάλλαγμα για να συμφωνήσει στη συμφωνία. Αφήνει επίσης κρίσιμα ζητήματα, όπως το μέγεθος της αμερικανικής συμμετοχής στο ταμείο και οι όροι των συμφωνιών «κοινής ιδιοκτησίας», να διευθετηθούν σε συμφωνίες που θα ακολουθήσουν.
Έπειτα από τρία χρόνια κατά τα οποία οι ΗΠΑ ήταν ο κύριος χορηγός στρατιωτικής βοήθειας του Κιέβου, ο Τραμπ ανέτρεψε την πολιτική της Ουάσινγκτον ανοίγοντας διμερείς συνομιλίες με τη Ρωσία, χωρίς να βρίσκονται στο τραπέζι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι ή η Ουκρανία.
Οι ουκρανικές Αρχές ανέφεραν ότι η συμφωνία έχει εγκριθεί από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Εξωτερικών και πλέον είναι εξαιρετικά πιθανή μια επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, το προσεχές διάστημα. Η αντιπρόεδρος και υπουργός Δικαιοσύνης Όλγα Στεφανίσινα είπε στους Financial Times ότι «η συμφωνία για τα ορυκτά αποτελεί μόνο ένα κομμάτι του ευρύτερου σχεδίου», υπονοώντας ότι η συμφωνία εντάσσεται σε μια συνολική στρατηγική συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, φαίνεται ότι χαλάρωσαν τη στάση τους, αποσύροντας την απαίτησή τους για μερίδιο 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εκμετάλλευση αυτών των πόρων. Αυτό ήταν και το μεγάλο «αγκάθι» μεταξύ των δύο πλευρών για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Το αρχικό σχέδιο – με τους εξαιρετικά απαιτητικούς όρους που είχε προτείνει ο Ντόναλντ Τραμπ ως αντάλλαγμα για την στρατιωτική και χρηματοοικονομική βοήθεια μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022 – προκάλεσε οργή στο Κίεβο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Έπειτα από την απόρριψη του αρχικού κειμένου από τον Πρόεδρο Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ τον χαρακτήρισε «δικτάτορα», ενώ κατηγόρησε ευθέως το Κίεβο πως ευθύνεται για την έναρξη του πολέμου.
Τη Δευτέρα κατά τη συνέντευξή Τύπου με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι είναι έτοιμος να συναντηθεί με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχετικά με τις σπάνιες γαίες και τα ορυκτά «αυτή ή την άλλη εβδομάδα».
Αλλά και από την ουκρανική πλευρά έρχονταν πληροφορίες ότι η συμφωνία των δύο πλευρών ήταν θέμα ημερών με την υπογραφή να μετατίθεται για τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Νωρίτερα, κατά την ενημέρωση των συντακτών, η εκπρόσωπος Καρολίν Λίβιτ είπε ότι «είναι κρίσιμο να υπογραφεί η συμφωνία», για την ανάκτηση των χρημάτων που κατέβαλαν οι ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Τι ορυκτά έχει η Ουκρανία;
Η Ουκρανία εκτιμά ότι περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» παγκοσμίως βρίσκονται στα εδάφη της. Σε αυτές περιλαμβάνονται περίπου 19 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων γραφίτη που σύμφωνα με κρατική υπηρεσία που ειδικεύεται με την γεωλογία καθιστούν τη χώρα «μία από τις πέντε κορυφαίες» στον κόσμο, στην προμήθεια του ορυκτού. Ο γραφίτης χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα.
Η Ουκρανία διαθέτει επίσης το ένα τρίτο όλων των ευρωπαϊκών κοιτασμάτων λιθίου, το βασικό συστατικό για την κατασκευή των μπαταριών που επικρατούν στις αγορές σήμερα.
Πριν από τη ρωσική εισβολή, το παγκόσμιο μερίδιο της Ουκρανίας στην παραγωγή τιτανίου, ενός ελαφρού μετάλλου που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πλήθος προϊόντων ήταν 7%.
Ακόμα, η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα μετάλλων σπάνιων γαιών. Πρόκειται για μια ομάδα 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή όπλων, ανεμογεννητριών, ηλεκτρονικών και άλλων προϊόντων ζωτικής σημασίας στον σύγχρονο κόσμο.
Ορισμένα από τα κοιτάσματα ορυκτών, ωστόσο, έχουν κατασχεθεί από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την Yulia Svyrydenko, υπουργό Οικονομίας της Ουκρανίας, πόροι αξίας 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων παραμένουν σήμερα στα κατεχόμενα εδάφη.
Το 2022, η SecDev, μια εταιρεία συμβούλων γεωπολιτικών κινδύνων με έδρα τον Καναδά, διενήργησε μια αξιολόγηση, η οποία διαπίστωσε ότι η Ρωσία είχε καταλάβει το 63% των ουκρανικών ανθρακωρυχείων και το ήμισυ των κοιτασμάτων μαγγανίου, καισίου, τανταλίου και σπάνιων γαιών
