Λίγο πριν από τη 01:30 [σ.σ. ώρα Βρυξελλών· 02:30 ώρα Ελλάδας] ολοκληρώθηκε η πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Οι ηγέτες διαπραγματεύονταν για το μεταναστευτικό από τις 17:30, με την Ουγγαρία και την Πολωνία να μπλοκάρουν τα συμπεράσματα για το συγκεκριμένο θέμα ως την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Οι ηγέτες θα συνεδριάσουν και πάλι στις 09:30 [τοπική ώρα· 10:30 ώρα Ελλάδας], με το μεταναστευτικό να βρίσκεται εκ νέου στο τραπέζι, ενώ θα συζητηθούν επίσης η Κίνα και η οικονομία.
Ουγγαρία και Πολωνία μπλοκάρουν τα συμπεράσματα για το μεταναστευτικό
Το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα κυριάρχησε στην πρώτη ημέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το μοναδικό “υπερόπλο” που διαθέτουν. Δηλαδή τα χρήματα.
Την πρώτη ημέρα της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι «27» και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησαν να καταλήξουν στο ακριβές ποσό που θα πρέπει να καταβληθεί για να αποτραπεί η παράνομη είσοδος μεταναστών στην ΕΕ και παράλληλα να διευκολυνθεί η νόμιμη είσοδος των προσφύγων και η μετεγκατάσταση αυτών, εντός των κρατών -μελών της ΕΕ.
Τα κεφάλαια είναι πολλά. Πάνω από 10 δισ. ευρώ για τρίτες χώρες, όμορες δηλαδή της ΕΕ, όπως η Τουρκία, η Λιβύη και η Τυνησία, ώστε να αποτρέψουν τις μετακινήσεις ανθρώπων που δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα και συνεπώς να τους κρατούν στα εδάφη τους, και άλλα 2 δισ. για την ενίσχυση των κρατών – μελών της ΕΕ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του μεταναστευτικού, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, η Ισπανία και η Μάλτα.
Τα κράτη – μέλη έχουν διαμοιραστεί σε αυτά που ζητούν αυστηρά μηνύματα κατά των όμορων κρατών που διευκολύνουν τις μεταναστευτικές ροές και σε αυτά που ζητούν μεγαλύτερη συνεργασία. Για παράδειγμα η Γερμανία επιθυμεί όχι απλώς να δοθούν περισσότερα χρήματα σε γειτονικά κράτη, όπως η Τουρκία, που φιλοξενούν τεράστιο αριθμό μεταναστών, αλλά παράλληλα να δοθεί ως δέλεαρ στην Άγκυρα η επικαιροποίηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ – Τουρκίας. Το ζήτημα της Τουρκίας έχει ενδιαφέρον καθώς τα κράτη – μέλη της ΕΕ επιθυμούν μεν μια καλύτερη συνεργασία με τον πρόεδρο Ερντογάν, θέτουν δε ως βάση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις την ανάγκη εξομάλυνσης των σχέσεων της Άγκυρας με την Αθήνα και την Λευκωσία.
Η συζήτηση για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού/προσφυγικού ζητήματος στην ΕΕ, είναι τόσο δύσκολη όσο και αυτή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Καθώς και τα δύο προβλήματα (τουλάχιστον για την ΕΕ) συνδέονται σε μεγάλο βαθμό.
Το πρόσφατο πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου δεν ήταν σε καμία περίπτωση αιτία για να ανοίξει εκ νέου μια συζήτηση για το μεταναστευτικό. Εντούτοις ήταν μια καλή αφορμή. Το προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου άλλαξε τουλάχιστον δύο φορές, ώστε να μην αναφέρεται “ως ναυάγιο στην Πύλο” αλλά ως “ναυάγιο στη Μεσόγειο”, ωστόσο την μπαγκέτα στο μεταναστευτικό κουνάνε δύο μαέστροι.
Η Ιταλία και η Αυστρία. Ρώμη και Βιέννη έχουν συγκροτήσει κοινό μέτωπο, ώστε πρώτον, οι διατυπώσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να κάνουν λόγο για αυστηρή φύλαξη των εξωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων και δεύτερον, να υπάρξει άμεση βοήθεια στα κράτη- μέλη πρώτης γραμμής.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία εξέφρασαν εκ νέου τις αντιρρήσεις τους για την κατ’ αρχήν συμφωνία που επετέυχη πριν από μερικές ημέρες μεταξύ των αρμόδιων υπουργών της ΕΕ. Μια συμφωνία, που μετά από επτά χρόνια πλήρους ακινησίας στο ζήτημα των προσφύγων/μεταναστών, προβλέπει:
1ον Έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ από τα κράτη – μέλη πρώτης γραμμής (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Μάλτα)
2ον Έναν μηχανισμό υποχρεωτικής αλληλεγγύης. Δηλαδή, όποιο κράτος μέλος, δεύτερης γραμμής, δεν δεχτεί στο έδαφός του μετανάστες/πρόσφυγες από άλλο κράτος – μέλος (πχ η Ουγγαρία δεν δέχεται αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα) τότε θα καταβάλει 20.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που αρνείται να δεχτεί στο έδαφός του.
Πολωνία και Ουγγαρία απαιτούν να αναθεωρηθεί η μεταρρύθμιση των κανόνων για το άσυλο
Η Πολωνία, με την υποστήριξη της Ουγγαρίας, απαιτεί να αναθεωρηθεί η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση των κανόνων για το άσυλο.
Δυνάμει της μεταρρύθμισης που προτάθηκε, όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποδέχονται αιτούντες άσυλο που φθάνουν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι χώρες που δεν επιθυμούν να υποδέχονται πρόσφυγες και μετανάστες θα πρέπει να καταβάλλουν χρηματικές αποζημιώσεις.
Η Πολωνία, η οποία όπως και η Ουγγαρία δεν υποστήριξε την πρόταση πριν από τρεις εβδομάδες, αλλά μειοψήφησε, απαιτεί τώρα η υποδοχή αιτούντων άσυλο να γίνεται σε εθελοντική βάση, σύμφωνα με έγγραφα που περιήλθαν σε γνώση του Γερμανικού Πρακτορείου.
Η Ουγγαρία επίσης εξέφρασε την εναντίωσή της στη μεταρρύθμιση ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Σύμβουλος του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν ανέφερε αργά το βράδυ χθες Πέμπτη μέσω Twitter ότι «το πολωνοουγγρικό δίδυμο μάχεται και αντιστέκεται μαζί».
Το θέμα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού
Εκτός από το ζήτημα της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού/ προσφυγικού ζητήματος οι 27 συζήτησαν και για το αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε τα κράτη μέλη να συνεισφέρουν επιπλέον 65,8 δισεκατομμύρια ευρώ στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Η Κομισιόν χρειάζεται περισσότερα χρήματα, καθώς αντιμετώπισε μια σειρά κρίσεων, ωστόσο κάποια φειδωλά κράτη – μέλη, όπως η Γερμανία, η Σουηδία και η Ολλανδία, θεωρούν, για διάφορους εσωτερικούς τους λόγους, ότι δεν μπορούν επιβαρύνουν εκ νέου, τους φορολογούμενους τους.
Η εισβολή στην Ουκρανία
Η ΕΕ συμφώνησε παράλληλα να συνεχίσει να παρέχει βοήθεια στην Ουκρανία προσφέροντας «μελλοντικές δεσμεύσεις ασφάλειας». Κάτι που σημαίνει ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει οπλισμό στο Κίεβο στο εγγύς μέλλον.
