Ήταν τέλη Αυγούστου όταν αξιωματούχοι του Πενταγώνου μετέφεραν σε ομάδα Ευρωπαίων διπλωματών ότι οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να διακόψουν μέρος της στρατιωτικής βοήθειας προς τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Εσθονία, όλες χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με τη Ρωσία. Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες ανησύχησαν ότι η κίνηση αυτή του Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Και φάνηκε ότι είχαν δίκιο
Την Παρασκευή (19/9/25) ρωσικά αεροσκάφη MiG-31 εισέβαλαν στον εναέριο χώρο της Εσθονίας ωστόσο η Ρωσία αρνήθηκε ότι παραβίασε τον εναέριο χώρο τονίζοντας ότι τα αεροσκάφη της πέταξαν πάνω από ουδέτερα ύδατα. Λίγες ώρες αργότερα, ρωσικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από μια πολωνική πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου, σύμφωνα με την Βαρσοβία. Την περασμένη εβδομάδα, ρωσικά drones καταρρίφθηκαν στην Πολωνία. Όσο για την αντίδραση του Ντόναλντ Τραμπ σε όλα αυτά τα περιστατικά; Ήταν συγκρατημένη…
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν αναφέρθηκε στην τελευταία εισβολή για αρκετές ώρες, πριν δηλώσει ότι θα μπορούσε να είναι «μεγάλο πρόβλημα». Μετά το περιστατικό της περασμένης εβδομάδας στην Πολωνία, δημοσίευσε ένα αινιγματικό μήνυμα στην εφαρμογή Truth Social: «Πάμε!»
Αλλαγή τακτικής από τον Τραμπ
Μετά από μήνες προτάσεων για την επίλυση ή τη μεσολάβηση σε μερικές από τις πιο δυσεπίλυτες συγκρούσεις στον κόσμο, ο Τραμπ έχει αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από τη διπλωματία τις τελευταίες εβδομάδες. Αντ’ αυτού, σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, έχει επιτρέψει και σε ορισμένες περιπτώσεις έχει πιέσει τους συμμάχους να αναλάβουν την ηγεσία, με μόνο μακρινές υποσχέσεις για βοήθεια από τις ΗΠΑ.
Έχει στρέψει την προσοχή του σε εσωτερικά ζητήματα, όπως η καταπολέμηση του εγκλήματος, η αντιμετώπιση αυτού που αποκαλεί βίαιο αριστερό εξτρεμισμό και η αναθεώρηση ενός σημαντικού προγράμματος βίζας.
Μετά από ένα έντονο καλοκαίρι διπλωματίας, που περιλάμβανε τη φιλοξενία του Πούτιν στην Αλάσκα, ο Τραμπ είπε στους Ευρωπαίους ότι πρέπει να επιβάλουν αυστηρές κυρώσεις στους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, αν θέλουν η Ουάσιγκτον να σφίξει τον οικονομικό κλοιό γύρω από τη Μόσχα.
Αφού ο πρόεδρος των ΗΠΑ πέρασε τους πρώτους μήνες της θητείας του προσπαθώντας να εξασφαλίσει κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της παλαιστινιακής μαχητικής οργάνωσης Χαμάς, δείχνει να αδιαφορεί για τις κινήσεις του Ισραήλ που φαίνεται να υπονομεύουν την πιθανότητα μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου διαμαρτυρήθηκαν όταν το Ισραήλ βομβάρδισε ένα γραφείο της Χαμάς που βρισκόταν στο έδαφος του συμμάχου των ΗΠΑ, του Κατάρ, αλλά δεν έλαβαν κανένα μέτρο. Όταν το Ισραήλ ξεκίνησε μια αμφιλεγόμενη στρατιωτική επίθεση στην πόλη της Γάζας, ο Τραμπ δεν έθεσε κανένα αντίρρηση, παρόλο που οι Ευρωπαίοι και Αραβικοί σύμμαχοι καταδίκασαν την κίνηση.
Επιστροφή στην κανονικότητα
Το καλοκαίρι, ήταν ένας διαφορετικός Τραμπ. Βομβάρδισε τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, υποστηρίζοντας τον αεροπορικό πόλεμο του Ισραήλ τον Ιούνιο. Σε μια διάσκεψη του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία αργότερα τον ίδιο μήνα, δήλωσε ότι θα έστελνε νέα αμυντικά συστήματα Patriot στην Ουκρανία. Τον Ιούλιο, ενέτεινε τις απειλές του για κυρώσεις και δασμούς εναντίον της Μόσχας.
Τώρα, σύμφωνα με αναλυτές, ο Τραμπ επιστρέφει στην κανονική του κατάσταση.
Ο Aaron David Miller, βετεράνος διπλωμάτης των ΗΠΑ και ανώτερος ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace, δήλωσε ότι ο Τραμπ ίσως απλώς συνειδητοποίησε ότι οι συγκρούσεις είναι πολύ πιο δυσεπίλυτες από ό,τι είχε φανταστεί.
«Δεν ενδιαφέρεται να κάνει τίποτα, εκτός αν δει ότι η δαπάνη προσπάθειας και πολιτικού κεφαλαίου θα αξίζει τον κόπο», δήλωσε ο Miller.
Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο.
Ο ασταθής πρόεδρος και οι εξαντλημένοι διπλωμάτες
Η τελευταία στροφή του προέδρου θα μπορούσε εύκολα να ακολουθηθεί από μια άλλη στροφή. Τον Απρίλιο και τον Μάιο, εξέφρασε δημοσίως την πρόθεσή του να αποσυρθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία, για να επανέλθει στη συνέχεια με έντονο τρόπο στο θέμα.
Επιπλέον, η αποχώρηση του Λευκού Οίκου δεν ήταν απόλυτη. Τις τελευταίες εβδομάδες, ορισμένα αμερικανικά όπλα άρχισαν να εισρέουν στην Ουκρανία στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας ασφάλειας των ΗΠΑ – ΝΑΤΟ που ονομάζεται πρόγραμμα PURL.
Ωστόσο, οι αναλυτές εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι η ήπια αντίδραση των ΗΠΑ στις τελευταίες προκλήσεις της Ρωσίας θα ενθαρρύνει μόνο πιο επιθετικές ενέργειες από τον Πούτιν.
Η περαιτέρω αποχώρηση των ΗΠΑ «θα μας οδηγήσει σε πιο προκλητικές ενέργειες από τον Πούτιν, καθώς θεωρεί την Ευρώπη πιο αδύναμη επειδή μπορεί να διαιρεθεί – ειδικά χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ», δήλωσε ο Άλεξ Πλίτσας, ανώτερος ερευνητής στο Atlantic Council.
Πούτιν και Τραμπ
REUTERS / Kevin Lamarque
Αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες στην Ουάσινγκτον εξέφρασαν ιδιωτικά την εξάντλησή τους από την ασταθή στάση του Τραμπ απέναντι στη Ρωσία και υποδήλωσαν ότι μια περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης του απέναντι στη Μόσχα θα μπορούσε να στερηθεί αξιοπιστίας.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σύμφωνα με τους διπλωμάτες, η διάθεση ήταν σημαντικά διαφορετική.
Ωστόσο, η απογοητευτική σύνοδος κορυφής με τον Πούτιν δεν οδήγησε σε καμία σημαντική πρόοδο και αποτέλεσε σημαντικό πλήγμα για το Κίεβο: Ο Τραμπ αποχώρησε από τη συνάντηση δηλώνοντας ότι η κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία δεν αποτελεί προϋπόθεση για μια διαρκή ειρήνη – μια θέση που υποστηρίζει ο Πούτιν, αλλά όχι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι.
Σε μια τεταμένη τηλεφωνική συνομιλία με τους Ευρωπαίους εταίρους στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες περίμεναν από τις ΗΠΑ να τις διασώσουν, ενώ οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι συνέχιζαν να υποστηρίζουν τη ρωσική πολεμική μηχανή αγοράζοντας ρωσικό πετρέλαιο, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τη συνομιλία.
Την επόμενη εβδομάδα, ο Τραμπ είπε στους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι θα έπρεπε να επιβάλουν δασμούς 100% στην Κίνα και την Ινδία για να τις τιμωρήσουν για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου. Ένας αξιωματούχος ανέφερε ότι ο Τραμπ χαρακτήρισε μια τέτοια κίνηση ως προϋπόθεση για την ανάληψη δράσης από τις ΗΠΑ.
Οι υποστηρικτές του Τραμπ λένε ότι ο ίδιος απαιτεί απλώς από την Ευρώπη να υπερασπιστεί την ασφάλειά της.
Ωστόσο, ορισμένοι διπλωμάτες υποψιάζονται ότι πρόκειται για παγίδα. Τέτοιου είδους μέτρα θα ήταν δύσκολο να περάσουν γρήγορα από τη γραφειοκρατία της ΕΕ, ιδίως δεδομένου ότι η Ένωση προτιμά τις κυρώσεις από τους δασμούς. Δύο ανώτεροι Ευρωπαίοι διπλωμάτες στην Ουάσινγκτον σημείωσαν επίσης ότι ο Τραμπ μίλησε πρόσφατα για τη μείωση των εμπορικών φραγμών με την Ινδία.
Δεν είναι σαφές εάν η εισβολή της Παρασκευής στην Εσθονία θα αλλάξει τον υπολογισμό του Τραμπ έναντι της Ρωσίας.
Αν τα χάσατε
Η κυβέρνησή του δεν φάνηκε να επηρεάζεται από την επιστολή που έστειλαν την περασμένη εβδομάδα βουλευτές της Εσθονίας, της Λιθουανίας και της Λετονίας, ζητώντας την επανεξέταση του σχεδίου του Τραμπ να καταργήσει μέρος της βοήθειας στον τομέα της ασφάλειας.
«Πολλοί από τους Ευρωπαίους συμμάχους μας συγκαταλέγονται μεταξύ των πλουσιότερων χωρών του κόσμου», δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Είναι απολύτως ικανοί να χρηματοδοτήσουν αυτά τα προγράμματα, εάν το επιθυμούν»
