«Δεν έχω δώσει ούτε ένα ευρώ σε κανένα άνθρωπο, δεν έχω δώσει χρήματα σε οποιοδήποτε πολιτικό πρόσωπο», «δεν συνάντησα ποτέ, προσωπικά, τον Αντώνη Σαμαρά και δεν μετέφερα ποτέ χρήματα σε τροχήλατη ή… ιπτάμενη βαλίτσα», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Φρουζής για τη σκευωρία της Novartis.
«Με στοχοποίησαν προκειμένου να με αξιοποιήσουν ως εργαλείο για να κατηγορηθούν πολιτικά πρόσωπα», φέρεται να είπε ο πρώην αντιπρόεδρος της Novartis Hellas, Κωνσταντίνος Φρουζής, κατά τη διάρκεια της οκτάωρης κατάθεσής του στην Προανακριτική Επιτροπή.
Ο πρώην αντιπρόεδρος της Novartis Hellas, περιέγραψε την Τρίτη στην επιτροπή, ότι η συνάντηση του με την προϊσταμένη της Eισαγγελίας κατά της Διαφθοράς, τον Μάιο του 2018, είχε χαρακτηριστικά πίεσης.
Ακόμα, είπε ειδικότερα ότι είχε κρατήσει ένα τέταρτο με 20 λεπτά. Στη διάρκεια της συνάντησης αυτής, η Ελένη Τουλουπάκη «επίμονα» του είπε, ότι υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία σε βάρος του και «θα μπορούσε να κάνει χρήση των ευεργετικών διατάξεων προκειμένου να μιλήσει για τους δέκα πολιτικούς».
Όταν στη συνέχεια το συζήτησε με τους δικηγόρους του, εκείνοι του είπαν ότι η πρόταση της Ελένη Τουλουπάκη ουσιαστικά αποβλέπει στο να τον καταστήσει «προστατευόμενο μάρτυρα».
Την Πέμπτη ο Κωνσταντίνος Φρουζής διευκρίνισε ότι η Ελένη Τουλουπάκη του είπε ότι μπορεί να αξιοποιήσει ευεργετικές διατάξεις του νόμου (σ.σ. μέτρα επιείκειας αν βοηθήσει την έρευνα) προκειμένου να καταθέσει στοιχεία για τα 10 πολιτικά πρόσωπα. Σε ερώτηση που του υπεβλήθη, αν η Ελένη Τουλουπάκη υπέδειξε στην άτυπη συνάντησή τους ονομαστικά πολιτικούς, ο Κωνσταντίνος Φρουζής είπε ότι του ζήτησε να καταθέσει για τα 10 πολιτικά πρόσωπα.
Είπε ακόμη ότι δεν στράφηκε με κανένα ένδικο μέσο κατά της εισαγγελέως Διαφθοράς, και ότι δεν έχει τίποτα να καταθέσει σε βάρος του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δημήτρη Παπαγγελόπουλου για παρεμβάσεις του στο έργο των εισαγγελικών λειτουργών.
Ο Κωνσταντίνος Φρουζής επανέλαβε και επέμεινε, ότι δεν έχει κληθεί να καταθέσει αν και του έχει ασκηθεί δίωξη. Σε επισήμανση μέλους της επιτροπής, ότι τρεις φορές έχει κληθεί να καταθέσει ως ύποπτος, και ότι απάντησε με υπομνήματα, ο κ. Φρουζής κατέθεσε ότι δεν έχει κληθεί για τη βασική υπόθεση, αλλά ωστόσο έχει κληθεί να καταθέσει δύο φορές, σε υποθέσεις σχετικές.
Επίσης, ρωτήθηκε και για το λογαριασμό του που έχει δεσμευτεί στην Ελβετία, ύψους 1,8 εκατομμυρίων ευρώ. «Όλοι οι λογαριασμοί μου δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που απέκτησα στα χρόνια που εργάζομαι» φέρεται να απάντησε. «Ο λογαριασμός στην Ελβετία είναι προσωπικός, δεν είναι τροφοδότης λογαριασμός για αθέμιτες πληρωμές, είναι ένας κουμπαράς, ένα αποταμιευτικός λογαριασμός», είπε ο Κωνσταντίνος Φρουζής.
Ο κ. Φρουζής, πολύ επίμονα επανέλαβε, πως όποιες συναντήσεις είχε με πολιτικά πρόσωπα, δεν ήταν συναντήσεις που έκανε ως αντιπρόεδρος της Novartis Hellas, αλλά ως πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).
Ήταν δηλαδή συναντήσεις απολύτως θεσμικές. Επίμονα επίσης υπερασπίστηκε το έργο του στον ΣΦΕΕ, λέγοντας ότι στη θητεία του δημιούργησε έναν από τους πιο αυστηρούς κανονισμούς διαφάνειας που υπάρχουν στην Ευρώπη, με υποχρέωση των μελών του συνδέσμου να καταγράφουν κάθε δοσοληψία για την προώθηση των φαρμάκων τους. Πολλές φορές υπογράμμισε επίσης, ότι στη Novartis Hellas δεν ήταν αρμόδιος για την προώθηση κανενός φαρμάκου, για να αποτρέπονται αθέμιτες πρακτικές. Κατέθεσε ακόμα, ότι όπως όλες οι φαρμακοβιομηχανίες, έτσι και η Novartis Hellas, είχε εκπονήσει προγράμματα προώθησης, «σεμινάρια εκπαιδευτικά», και για δημοσιογράφους, που το κονδύλι όμως ήταν πολύ μικρό ετησίως.
O Κωνσταντίνος Φρουζής ρωτήθηκε για το “Harvard project”. Απάντησε πως ήταν ένα πρόγραμμα προετοιμασίας, όπως αυτά που έφτιαχναν και άλλες εταιρείες, για το πώς θα ανταποκριθούν στη νέα εποχή.
«Και πώς γίνεται η υπόθεση Novartis να αποτελεί σκάνδαλο με πληρωμές γιατρών στην Αμερική και εδώ να είναι σκάνδαλο ‘σκευωρίας’, χωρίς υπευθύνους;», σχολίασε βουλευτής μέλος της Επιτροπής. «Γιατί εδώ είναι Ελλάδα…», απάντησε ο κ. Φρουζής.
Για το φάρμακο Gilenya που βρίσκεται στην αιχμή του σκανδάλου Novartis, o κ. Φρουζής επισήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε την τιμή του.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, είπε επίσης ότι ο τζίρος της Novartis Hellas είχε «αλματώδη αύξηση» την περίοδο που κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αναφέρθηκε εξάλλου διεξοδικά στην ασφυκτική πίεση που δέχθηκε η Novartis και η φαρμακοβιομηχανία γενικότερα, την περίοδο της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου. Αυτή η πίεση διατηρήθηκε, όπως είπε, ως την περίοδο που αναδείχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνηση, οπότε και η νομοθεσία άλλαξε, και πλέον η τιμή των φαρμάκων στην Ελλάδα υπολογιζόταν με βάση τις δύο χαμηλότερες τιμές της χωρών της ευρωζώνης και όχι των 3 χαμηλότερων όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «γεγονός που οδήγησε σε αυξήσεις».
Τα πολιτικά πρόσωπα
Ο πρώην αντιπρόεδρος της Novartis Hellas ρωτήθηκε από τα μέλη της επιτροπής για τις σχέσεις του με πολιτικά πρόσωπα. Τις αρνήθηκε κατηγορηματικά. Αναφέρθηκε όμως σε συναντήσεις που είχε με πολιτικά πρόσωπα και υπουργούς, άλλοτε τυχαία, και άλλοτε ως εκ του ρόλου του, δηλαδή από τη θέση του προέδρου του ΣΦΕΕ.
Όπως προκύπτει από την κατάθεσή του, μεγάλο μέρος των συναντήσεών του, σχετίζονταν με τις πιέσεις που ασκούσε ο ΣΦΕΕ, να εξοφληθούν τα χρέη του Δημοσίου προς τα μέλη του, γιατί οι φαρμακοβιομηχανίες-μέλη του συνδέσμου, λόγω των καθυστερήσεων της πληρωμής τους αντιμετώπιζαν μεγάλα προβλήματα ρευστότητας.
Στη συνέχεια, επανέλαβε ότι ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας δεχόταν μεγάλη πίεση από την αρχή της εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών και ότι παρέμενε ανεξόφλητος και με κουρεμένες απαιτήσεις.
Μια από τις εταιρείες αυτές ήταν, όπως είπε, και η Novartis, στην οποία «δεν υπήρξε ταχεία αποπληρωμή». Προκειμένου δε να καταδείξει, ότι επί της θητείας του δεν ήταν προνομιακή η μεταχείριση της Novartis, δήλωσε ότι «ο τζίρος της φαρμακοβιομηχανίας είχε αλματώδη αύξηση» την περίοδο της Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ (σ.σ. όταν δηλαδή εκείνος δεν ήταν πια στην εταιρεία). Τότε η αύξηση άγγιξε τα 100 εκατομμύρια ευρώ, αφού «από τα 330 εκατομμύρια, ο τζίρος της αυξήθηκε στα 400 με 420 εκατομμύρια, επί ΣΥΡΙΖΑ».
Οι συναντήσεις
Ως προς τις συναντήσεις με πολιτικά πρόσωπα, ανέφερε ειδικότερα ότι «δεν συναντήθηκε ποτέ με τον Δημήτρη Αβραμόπουλο και τον Ευάγγελο Βενιζέλο», «δεν συναντήθηκε ποτέ με τον Γιώργο Κουτρουμάνη», «συναντήθηκε, πάντα παρουσία και άλλων μελών του ΣΦΕΕ, δύο φορές με τον Ανδρέα Λυκουρέντζο, τέσσερις ίσως και πέντε φορές με τον Μάριο Σαλμά, τέσσερις με πέντε φορές με τον Άδωνι Γεωργιάδη», «συναντήθηκε τυχαία μια φορά στο φουαγιέ του Μεγάρου Μουσικής με τον Παναγιώτη Πικραμένο», λέγοντας μάλιστα χαρακτηριστικά: «Είπαν ότι σε 15 μέρες πρωθυπουργίας, έδωσα λεφτά στον Πικραμμένο».
Για τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ο κ. Φρουζής είπε ότι «τον συνάντησε στο πλαίσιο μεγάλης εκδήλωσης που έγινε παρουσία της Άνγκελα Μέρκελ», και στην οποία είχε κληθεί ως πρόεδρος του ΣΦΕΕ. Για του λόγου το αληθές, κατέθεσε ότι εκείνη την ημέρα, δίπλα του καθόταν ο Δ. Δασκαλόπουλος, πρόεδρος του ΣΕΒ. Ο Κωνσταντίνος Φρουζής ισχυρίστηκε μάλιστα, πως «ήταν ιδιαίτερα επιθετικός προς τη γερμανική αντιπροσωπεία, προκειμένου να πιέσει την κυβέρνηση Σαμαρά να προχωρήσει στην αποπληρωμή των οφειλομένων προς την εταιρεία Novartis», τα οποία ήταν πολλά. Επισήμανε δε, ότι για τη συγκεκριμένη τοποθέτησή του, αναφορικά με την εξόφληση των φαρμακοβιομηχανιών, είχε ασχοληθεί ο Τύπος. Ο κ. Φρουζής είπε πάντως, ότι στο Μέγαρο Μαξίμου «είχε πάει», όμως «δεν θυμάται πότε ακριβώς» και «δεν είδε στο Μαξίμου τον Αντώνη Σαμαρά».
«Κοινωνικά» είχε συναντήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αφότου ο ίδιος είχε φύγει από τη Novartis και προτού ο κ. Μητσοτάκης γίνει πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, ισχυρίστηκε ο πρώην αντιπρόεδρος της εταιρείας. «Ως πρωθυπουργό δεν τον έχω δει ποτέ. Ως βουλευτή συναντηθήκαμε κοινωνικά», είπε και εξήγησε ότι η γνωριμία με την οικογένεια Μητσοτάκη οφείλεται στο ότι ο πατέρας του είχε διατελέσει γραμματέας υπουργείου.
Ο Κωσταντίνος Φρουζής είπε ότι «έχει δει μια φορά τον Ανδρέα Λοβέρδο στο προαύλιο του υπουργείου, αλλά δεν πρόλαβε ούτε να τον χαιρετίσει». Διέψευσε ότι συνέφαγε μαζί του στην οικία δημοσιογράφου.
Κατέθεσε επίσης ότι συναντήθηκε πριν το 2015 με τον Αλέξη Τσίπρα, πριν ψηφιστεί το νομοσχέδιο που μείωνε τις τιμές των πρωτότυπων φαρμάκων και επισήμανε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταψηφίσει τη μείωση των τιμών και έδωσε μάλιστα και συνέντευξη Τύπου για το θέμα».
Συναντήσεις, «τρεις τον αριθμό», είχε με τον Γιώργο Σταθάκη, και «αρκετές» με τον Ανδρέα Ξανθό. Οι συναντήσεις αυτές έγιναν στο πλαίσιο ενημέρωσης του τομέα Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ. Συναντήσεις είχε και με το Νίκο Παππά και με τον Γιάννη Δραγασάκη.
Ο Κωνσταντίνος Φρουζής ρωτήθηκε για τέσσερα πρόσωπα, μη πολιτικά πρόσωπα.
Για τον Φιλίστωρα Δεσταμπασίδη, πρώην στέλεχος της Novartis, ο Κωνσταντίνος Φρουζής επισήμανε ότι ο κ. Δεσταμπασίδης αποχώρησε από την εταιρεία το 2014. Ακολούθησε εσωτερικός έλεγχος στη Novartis, και το πόρισμα που εκδόθηκε, έδειξε ότι παραβίαζε τους εσωτερικούς κανονισμούς και διαδικασίες της Novartis, με στόχο να μην απαιτούνται οι υπογραφές των προϊσταμένων του.
Σημειώνεται ότι ο Φιλίστωρ Δεσταμπασίδης έχει προταθεί από τη Νέα Δημοκρατία, να κληθεί ως μάρτυρας στην ειδική επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης. Ο ίδιος ο κ. Δεσταμπασίδης, στο παρελθόν έχει δημόσια διαψεύσει ότι είναι ένας από τους προστατευόμενους μάρτυρες που έχουν δώσει στοιχεία στην εισαγγελία Διαφθοράς.
Ο κ. Φρουζής ήταν επικριτικός για την, επί 11 χρόνια, γραμματέα του, την Μαρία Μαραγγέλη. «Επί 3 χρόνια με έκλεβε. Ήταν γραμματέας μου για 11 χρόνια και χειριζόταν ακόμη και τη διεκπεραίωση προσωπικών μου υποχρεώσεων, πλήρωνε ακόμη και τα φροντιστήρια των παιδιών μου» είπε και πρόσθεσε πως το 2015 άρχισε να την βάζει στο περιθώριο.
Σημειώνεται ότι η Μαρία Μαραγγέλη, που επίσης έχει προταθεί ως μάρτυρας από τη ΝΔ, έχει καταθέσει αγωγή κατά της Novartis ζητώντας να κηρυχθεί άκυρη και καταχρηστική η απόλυσή της και να της δοθεί αποζημίωση. Επίσης έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη και εναντίον του πρώην προϊσταμένου της, Κωνσταντίνου Φρουζή.
Για τον Νικόλαο Μανία, ο Κωνσταντίνος Φρουζής είπε ότι τον γνώριζε ως άνθρωπο που προσπαθούσε να βγάζει άκρη με τα δελτία τιμών, και ότι είχε δικό του λογισμικό. Ο Νικόλαος Μανίας, επίσης έχει προταθεί από τη ΝΔ να καταθέσει ως μάρτυρας στην προκαταρκτική επιτροπή.
Ήταν τεχνικός σύμβουλος παρέχοντας συμβουλές για τη διαμόρφωση των τιμών. Ως μάρτυρας έχει καταθέσει επωνύμως και έχει αποκαλύψει σημαντικές πτυχές για τη διαδικασία τιμολόγησης των φαρμάκων και για την περίπτωση του φαρμάκου Gilenya.
Για τον Νικόλαο Μανιαδάκη, πρώην προστατευόμενο μάρτυρα και νυν κατηγορούμενο στην υπόθεση, ο κ. Φρουζής κατέθεσε ότι δεν είχε μαζί του καμία συνεργασία.
Καμία δωροδοκία, ούτε σε πολιτικά πρόσωπα, ούτε σε γιατρούς
Ο κ. Φρουζής δεν αρνήθηκε μόνο δωροδοκία σε οποιοδήποτε πολιτικό πρόσωπο. Δήλωσε ότι «δεν ήταν υπεύθυνος για κανένα φάρμακο» και ότι «δεν μοιράστηκαν μίζες σε γιατρούς», και ότι «δεν πήγαινε με τα νερά της Novartis».
Η Εισαγγελία Διαφθοράς
Ο πρώην αντιπρόεδρος της Novartis Hellas, ρωτήθηκε για τη συνάντησή του με την προϊσταμένη της εισαγγελίας Διαφθοράς, Ελένη Τουλουπάκη, για την οποία έχει ήδη καταθέσει στην ειδική επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης, ότι τον Μάιο του 2018, τον πίεσε να μιλήσει για πολιτικά πρόσωπα.
«Γιατί δεν καταγγείλατε τη συνάντηση με την κ. Τουλουπάκη;», ρωτήθηκε στην επιτροπή. «Δεν είχα σκοπό να αντιπαρατεθώ με το κράτος. Δεν έχω κάνει αναφορά για παράτυπη συμπεριφορά, αν και οι δικηγόροι μου με ρώτησαν αν ήθελα να προχωρήσω σε αναφορά. Το μόνο που ήθελα, ήταν να ξεμπλοκαριστούν οι λογαριασμοί μου», είπε ο κ. Φρουζής και απάντησε ότι έχει δεσμευτεί λογαριασμός του με 1,8 εκατομμύρια ευρώ στην Ελβετία, λογαριασμός προσωπικός, αποταμιευτικός.
Σε ερώτηση αν η προϊσταμένη της εισαγγελίας Διαφθοράς, στη συνάντησή που είχαν το 2018, του ανέφερε ονόματα πολιτικών για να δώσει επιβαρυντικά στοιχεία, ο Κωνσταντίνος Φρουζής απάντησε ότι η κ. Τουλουπάκη δεν του ανέφερε ονόματα.
Ο πρώην αντιπρόεδρος της Novartis Hellas, επανέλαβε ότι κανείς και ποτέ δεν τον κάλεσε να δώσει εξηγήσεις. «Μα έχετε καταθέσει 3 φορές υπομνήματα. Σας έχουν ασκηθεί τρεις διώξεις, σας απαγορεύτηκε η έξοδος από τη χώρα και δεσμεύτηκαν και οι λογαριασμοί σας και είχατε καταθέσει υπομνήματα», του επισήμανε μέλος της επιτροπής. «Δεν έχω καταθέσει ποτέ για τη βασική υπόθεση. Έχω κληθεί μόνο για υποθέσεις που είχαν σχέση», διευκρίνισε.
Κατέθεσε επίσης ότι το 2018 του ζητήθηκε συνάντηση συνάντηση από το FBI, και λίγο μετά του ζήτησε συνάντηση και η Μαρία Ροσέλι που μετείχε στη δημοσιογραφική ομάδα του ντοκιμαντέρ της ελβετικής τηλεόρασης για τη Novartis.
Οι προστατευόμενοι μάρτυρες
Κατηγορηματικά διέψευσε ο Κ. Φρουζής τις καταθέσεις που έχουν δώσει οι προστατευόμενοι μάρτυρες και οι οποίοι του δίνουν ρόλο κλειδί στις αθέμιτες πρακτικές και τις παράνομες πληρωμές της Novartis. Απέδωσε οικονομικά κίνητρα στις καταθέσεις τους και στο ότι «πιάστηκαν από τις αρχές». Μέλη της επιτροπής του ζήτησαν να δηλώσει, ποια φυσικά πρόσωπα κατά την εκτίμησή του, είναι οι προστατευόμενοι μάρτυρες. Για έναν από αυτούς πιθανολόγησε ότι μπορεί να είχε συνεργαστεί όταν ο ίδιος είχε θέση στην εταιρεία.
«Ο Λοβέρδος έκανε ζημιά στις φαρμακοβιομηχανίες»
Σε ερώτηση για τον ρόλο του Ανδρέα Λοβέρδου, ο Κωνσταντίνος Φρουζής απάντησε ότι «την περίοδο Λοβέρδου, οι διαπραγματεύσεις και αποφάσεις ήταν προς τα κάτω». Φέρεται επίσης να κατέθεσε ότι ο Ανδρέας Λοβέρδος έκανε ζημία στη φαρμακοβιομηχανία.
