Καθαρά Δευτέρα: χαρταετοί, σαρακοστή και η γιορτή της κάθαρσης
Η Καθαρά Δευτέρα, μια γιορτή γεμάτη συμβολισμούς, σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής, μιας περιόδου πνευματικής προετοιμασίας για το Πάσχα.
Το όνομά της, “Καθαρά”, προέρχεται από την παλιά παράδοση των νοικοκυρών να καθαρίζουν σχολαστικά τα σπίτια τους, πλένοντας τα σκεύη και διώχνοντας κάθε ίχνος από την κρεατοφαγία της Αποκριάς. Η “κάθαρση” δεν περιορίζεται μόνο στο σπίτι, αλλά αγγίζει και την ψυχή, καθώς η Σαρακοστή καλεί τους πιστούς σε πνευματική εγκράτεια, προσευχή και μετάνοια.
Η ιπτάμενη φιγούρα του χαρταετού αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Καθαράς Δευτέρας. Ο χαρταετός, φτιαγμένος από χαρτί, καλάμι και σπάγγο, υψώνεται στον ουρανό, συμβολίζοντας την ψυχή που ανυψώνεται προς τον Θεό. Η κατασκευή και το πέταγμα του χαρταετού αποτελεί μια ομαδική δραστηριότητα, γεμάτη γέλιο και χαρά, φέρνοντας κοντά οικογένειες και φίλους.
Η Σαρακοστή, μια περίοδος 40 ημερών, αποτελεί την αυστηρότερη νηστεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η αποχή από ζωικά προϊόντα, γαλακτοκομικά και λάδι, καλεί τους πιστούς σε αυτοσυγκράτηση και πνευματική αναζήτηση. Η νηστεία δεν είναι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική, με τους πιστούς να καλούνται να αποφεύγουν κακές σκέψεις και πράξεις.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι γνωστή και ως “Κούλουμα”, από το έθιμο της εξόδου στην ύπαιθρο για πικ-νικ. Η λαγάνα, οι ελιές, ο χαλβάς, η ταραμοσαλάτα και τα θαλασσινά αποτελούν τα παραδοσιακά νηστίσιμα εδέσματα που κοσμούν τα τραπέζια.
Η Καθαρά Δευτέρα, με τους χαρταετούς, τη νηστεία και τα Κούλουμα, αποτελεί μια ξεχωριστή γιορτή που συνδυάζει θρησκευτικά έθιμα, λαϊκές παραδόσεις και στιγμές χαλάρωσης στην ύπαιθρο.
