Στη σκιά των Πυρηναίων, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Τολούζη, δεσπόζει ένα πετρόκτιστο αρχοντικό του 18ου αιώνα, που σήμερα δεν θυμίζει τίποτα από την άλλοτε αριστοκρατική του μοναξιά. Δεκατέσσερις ηλικιωμένοι, ηλικίας από 65 έως 85 ετών, το αγόρασαν και το μετέτρεψαν σε έναν τόπο συντροφικότητας και αξιοπρεπούς γήρανσης. Αντί να επιλέξουν τη μοναξιά ή έναν οίκο ευγηρίας, δημιούργησαν ένα δικό τους κοινόβιο – μια εναλλακτική πρόταση ζωής.
Η ιδέα γεννήθηκε το 2018, σε μια παρέα φίλων που διαπίστωσαν ότι όσο περνούσαν τα χρόνια, η προοπτική της ζωής σε ένα γηροκομείο τούς φάνταζε αφόρητη. «Θέλαμε να διατηρήσουμε την αυτονομία μας, αλλά να μην είμαστε μόνοι», λέει η 72χρονη Αντουανέτ, πρώην δασκάλα. «Και πάνω απ’ όλα, να γεράσουμε με αξιοπρέπεια, με ανθρώπους που αγαπάμε και μας καταλαβαίνουν».
Μετά από χρόνια αναζήτησης και σχεδιασμού, βρήκαν το ιδανικό κτίσμα: ένα εγκαταλελειμμένο αρχοντικό με μεγάλους κήπους και πέτρινους τοίχους που κρατούν ακόμα τη ζεστασιά του ήλιου. Το αγόρασαν από κοινού και επένδυσαν από τις συντάξεις και τις αποταμιεύσεις τους για να το ανακαινίσουν. Σήμερα, διαθέτει 14 ιδιωτικά δωμάτια, κοινόχρηστη κουζίνα, βιβλιοθήκη, μικρό θέατρο, και έναν λαχανόκηπο που καλλιεργούν οι ίδιοι.
Το κοινόβιο λειτουργεί βάσει δημοκρατικών διαδικασιών: οι αποφάσεις παίρνονται από κοινού, ενώ οι ευθύνες μοιράζονται. Κάποιοι μαγειρεύουν, άλλοι φροντίζουν τα οικονομικά, άλλοι αναλαμβάνουν τα ψώνια. Δεν υπάρχει προσωπικό, εκτός από μια νοσηλεύτρια που τους επισκέπτεται μερικές φορές την εβδομάδα.
«Δεν είναι πάντα εύκολο, έχουμε διαφωνίες, αλλά είναι όπως σε κάθε οικογένεια», παραδέχεται ο 80χρονος Ζαν-Πιερ, πρώην μηχανικός. «Το σημαντικό είναι ότι κανείς μας δεν νιώθει περιττός ή εγκαταλελειμμένος».
Το μοντέλο αυτό, γνωστό ως «colocation seniors» στη Γαλλία, αρχίζει να κερδίζει έδαφος σε όλη τη χώρα. Ίσως γιατί, μέσα στη σιωπή της τρίτης ηλικίας, η ανάγκη για συντροφικότητα είναι πιο ηχηρή από ποτέ
